Ασκητική Λαϊκών!....

Viktor Maria






























ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
Εισαγωγή
Ευάρεστοι στον Κύριο
Ανθρώπινα πάθη
Κατάκριση
Ιεροκατηγορία
Νηστεία
Ελεημοσύνη
Μετάνοια
Προσευχή
Θεία Κοινωνία




ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Σ
υν Θεώ η προσπάθεια μας συνεχίζεται με ένα ακόμη τεύχος της ενοριακής ΚΑΤΑΚΟΜΒΗΣ, ένα έντυπο ορθόδοξο, το οποίο ανταποκρίνεται σε μία ανάγκη αυτοέκφρασης ενός λόγου ο οποίος στόχο έχει την εσωτερική μας αφύπνιση. Με τις ταπεινές μας δυνάμεις σε αυτό το τεύχος θα προσπαθήσουμε να ανιχνεύσουμε την έννοια της Ασκητικής μέσα στο σύγχρονο κόσμο.

"Γέροντα, τι ποιήσω;" είναι το ερώτημα που έθεσε λαϊκός σε γέροντα μιας σκήτης του Αγιώνυμου Όρους. Και ο γέροντας με τη σοφή λιτότητα του λόγου απάντησε: "να αγαπάς Θεό και ανθρώπους". "Και αυτό μόνο του μπορεί να μου εξασφαλίσει μία θέση στον Παράδεισο;" ξαναρώτησε ο λαϊκός. Και ο γέροντας του είπε: "Αν αγαπάς πραγματικά τους ανθρώπους, θα αγαπάς και το Θεό και το αντίθετο. Και την αγάπη σου αυτή θα πρέπει να την βιώνεις. Με πράξεις θα δείξεις την αγάπη σου κι όχι με λόγια".
Ο παραπάνω σύντομος διάλογος έχει ένα επιμύθιο. Ποια άραγε να είναι η τακτική ενός συνειδητού ορθοδόξου χριστιανού, προκειμένου να ακολουθήσει τα λόγια του σοφού γέροντος; Αρκεί ένας διαλεκτικός χριστιανισμός, αρκεί μια θεωρητική προσέγγιση των μηνυμάτων της ορθοδοξίας; "Η μήπως ο δρόμος της αγιότητας περνά μέσα από κάποιου είδους άσκηση;
Η ορθοδοξία μας έχει ένα πολύ μεγάλο πλεονέκτημα. Είναι μία πίστη απόλυτης ελευθερίας, είναι ένα δωροποιό "πολίτευμα", που βγάζει τον άνθρωπο από τη μιζέρια της χοϊκότητας και τον θεώνει. Όμως, αυτό προϋποθέτει βούληση, συνείδηση της ορθοπραξίας, επιλογή του τρόπου ζωής που μας εξάγει από την ανωριμότητά μας και ανοίγει νέες προοπτικές στο βίο μας.
Η συζήτηση με το γέροντα συνεχίστηκε με ένα πλήθος ερωτημάτων που βασάνιζαν τους ανθρώπους της συντροφιάς.
- Αν, εσείς γέροντα που βρίσκεστε τόσα χρόνια εδώ και μας μιλάτε για την αμαρτωλότητά σας, δεν είστε βέβαιος για τη σωτηρία σας, εμείς στον κόσμο τι να πούμε;
- Εσείς γέροντα αφιερωθήκατε στο Θεό, εμείς στον κόσμο έχουμε τόσες βιοτικές μέριμνες. Ελάχιστος η και καθόλου είναι ο χρόνος που αφιερώνουμε στο Θεό. Συνεπώς για εμάς δεν υπάρχει σωτηρία.
- Μπορούμε εμείς γέροντα να ακολουθήσουμε τον ασκητικό τρόπο ζωής που εσείς ακολουθείτε; Αδύνατον είναι για εμάς, γιατί έχουμε οικογένειες, οικονομικές ανάγκες, ζούμε σε έναν εξοντωτικό κόσμο που δε μας επιτρέπει - η και δεν το επιθυμούμε κουρασμένοι από την υπερπροσπάθεια - να αφιερωθούμε ψυχή τε και σώματι στο Θεό.
Οι απορίες αυτές ήταν η αφορμή, προκειμένου να γραφτεί αυτή η μικρή ταπεινή εργασία. Κι αυτό γιατί:
α) Η ζωή ενός συνειδητού χριστιανού ορθοδόξου είναι παντού η ίδια. Είτε στο Άγιον Όρος βρίσκεται κάποιος είτε στην Αθήνα είτε στη Νέα Υόρκη, την ίδια προσπάθεια καταβάλλει για να παλέψει με τα πάθη του και να γίνει αρεστός στο Θεό. Ο Πανάγαθος Πατέρας μας δεν είπε σε κανέναν ότι για να τον αγαπά πρέπει αποκλειστικά να κλειστεί σε κάποιο μοναστήρι η να εγκαταλείψει τον κόσμο και να περιοριστεί σε μία σπηλιά. ΟΙ επιλογές αυτές είναι επιλογές ηρωικών ανθρώπων τους οποίους ο Θεός κάλεσε να τον υπηρετήσουν από το συγκεκριμένο μετερίζι. Αλλοίμονο αν όλοι έκαναν μόνο ένα πράγμα. θα καταργούνταν αυτομάτως η ελευθερία μας.
β) Η άσκηση και το βίωμα δεν είναι "προνόμιο" κάποιων ανθρώπων, αλλά δικαίωμα όλων μας. Η ζωή δίνει σε όλους τη δυνατότητα να πλησιάσουν το Θεό, να ασκηθούν για χάρη του, να δείξουν έμπρακτα την αγάπη τους, απεκδυόμενοι των παθών, γ) Ζούμε σε δύσκολα χρόνια. Ο "αόρατος" πόλεμος είναι πλέον ορατός. Το κακό εισβάλλει δυναμικά στις κοινωνίες των ανθρώπων και ο μόνος τρόπος αντιμετώπισης του είναι η καλλιέργεια της αρετής, μιας ενθέου αρετής που μπορεί να μας ολοκληρώσει και να μας δώσει τη δύναμη να πλησιάσουμε το Θεό μας. Προαίρεση θέλει να δει ο Κύριος και τότε θα μας χαριτώσει. Η μάχη έχει ξεκινήσει. Τα όπλα μας είναι τα μέσα που ο Χριστός αρχικά και κατόπιν οι Άγιοι Πατέρες μας κληροδότησαν.
Αυτό πραγματεύεται το βιβλίο τούτο. Τα όπλα του αγώνα μας, τα όπλα της Ασκητικής των λαϊκών.
Με μία υπενθύμιση. Τίποτα από όσα ακολουθούν δεν έχει την έννοια του "συνταγολογίου". Όλα όσα παραθέτουμε είναι βιώματα αγίων ανθρώπων κι όχι δικά μας, γιατί είμαστε ελάχιστοι εμπρός στους άγιους αυτούς ανθρώπους που βρίσκονται σήμερα στην αγκάλη του Θεού.
Τα υποκεφάλαια αυτού του βιβλίου αναφέρονται στην προσευχή, στα πάθη, στη νηστεία, στη μετάνοια, στην εξομολόγηση, στους λογισμούς η στα κορυφαίο γεγονός της συνάντησης με το Θεό, στη Θεία Μετάληψη.
Για μία ακόμη φορά θα επιθυμούσαμε να σας ευχαριστήσουμε για την αγάπη σας. Όλοι μαζί ας αγωνιστούμε κι ας παραθέσουμε τους κόπους μας σαν θυμίαμα ευχαριστίας στην απέραντη αγάπη του Θεού.
Εκ της συντάξεως του περιοδικού

ΕΥΑΡΕΣΤΟΙ ΣΤΟΝ ΚΥΡΙΟ
Π
ροκειμένου να οδηγηθεί κανείς στην αγιότητα δεν είναι απαραίτητο να οδηγηθεί στο μοναστήρι αφήνοντας τον κόσμο. Και μέσα στον κόσμο είναι εύκολο κανείς να ευαρεστήσει το Θεό με τη ζωή του και να αγιάσει. Η τήρηση των εντολών του Θεού, η φιλοξενία η ελεημοσύνη, η αγιότητα, η ταπεινοφροσύνη, η μη κακολογία, η απομάκρυνση εκ του κοσμικού πνεύματος γίνονται αιτία σωτηρίας μα και αγιότατος.
Ο Ιερός συγγραφέας της Κλίμακος 'Ιωάννης ο Σιναΐτης στον πρώτο του λόγο "Περί αποταγής" και στο στίχο 38 λέγει τα εξής:
- Μερικοί κοσμικοί που ζούσαν αμελώς με ερώτησαν: πως μπορούμε εμείς που ζούμε με συζύγους και είμαστε περικυκλωμένοι με τόσες κοινωνικές υποχρεώσεις ν' ακολουθήσουμε τη μοναχική ζωή;
Και τους απάντησα:
- Όσα καλά μπορείτε να κάνετε· κανένα να μην περιγελάσετε, κανένα να μην κλάψετε, σε κανένα να μην πείτε ψέματα, κανένα να μη περιφρονήσετε, κανένα να μη μισήσετε. Να μην παραλείπετε τον εκκλησιασμό, να δείχνετε συμπόνια στους φτωχούς, κανένα να μη σκανδαλίσετε. σε ξένο πράγμα και σε ξένη γυναίκα να μην πλησιάσετε. Αρκεσθήτε στη δική σας γυναίκα. Εάν ζείτε έτσι "ου μακράν έστε της Βασιλείας των ουρανών".
Βέβαια, ο άγιος θα πει και σε άλλους λόγους του παρακάτω πως οι κοσμικοί, ζώντας μέσα στον κόσμο, θα κερδίσουν τη Βασιλεία του Θεού. Στον τέταρτο λόγο του θα μιλήσει για την υπακοή, στον πέμπτο για τη μετάνοια και ούτω καθεξής. Δυο θέματα παρμένα από ασκητικά κείμενα είναι διδακτικότατα σ' όλους εκείνους που επιθυμούν την ένωσή τους με το Θεό.
Δύο μοναχοί παρακάλεσαν το Θεό να τους πληροφορήσει σε ποιο μέτρο πνευματικότητας έφθασαν. Και ήλθε σ' αυτούς φωνή εκ του Ουρανού που τους έλεγε: - Στην δείνα κώμη υπάρχει κάποιος κοσμικός, το όνομά του είναι Ευχάριστος και το όνομα της γυναίκας του Μαρία- δεν έχετε φθάσει στο ύψος της αγιότητες αυτών. Σηκώθηκαν λοιπόν οι δύο γέροντες και ήλθαν στην κώμη. Ρώτησαν που είναι το σπίτι του και εύκολα τους βρήκαν. Και αφού συνάντησαν πρώτα τη γυναίκα τη ρώτησαν: "που είναι ο άνδρας σου;" και εκείνη απάντησε: "Ποιμένας είναι και βόσκει τα πρόβατά μας". Το βραδάκι ήλθε και ο Ευχάριστος με τα πρόβατά του. Και μόλις είδε τους γέροντες έδωσε εντολή στη γυναίκα του να ετοιμάσει φαγητό. Έφερε κατόπιν νερό για να πλύνει τα πόδια τους.
Τότε οι γέροντες του είπαν. "Δε θα καθίσουμε στο τραπέζι σου, εάν πρώτα δε μας πεις πως εργάζεσαι πνευματικά".
Τότε ο Ευχάριστος με ταπείνωση τους είπε: "'Εγώ είμαι ένας απλός τσοπάνης και αυτή είναι η γυναίκα μου. Τι επί πλέον θέλετε να μάθετε;"
Εκείνοι επέμεναν και τον παρακαλούσαν αλλά ο Ευχάριστος δεν ήθελε να τους πει.
Τότε οι γέροντες του είπαν: "Ο Θεός μας έστειλε σε σένα".
Όταν άκουσε τα λόγια αυτά φοβήθηκε και τους είπε. "Να, αυτά τα πρόβατα έχουμε από τους γονείς μας. Τα εισοδήματά μας από το ποίμνιο μας τα χωρίζουμε στα τρία. Το ένα μέρος το δίνουμε στους φτωχούς, το δεύτερο μέρος το ξοδεύουμε στη φιλοξενία των αδελφών και το τρίτο μέρος το κρατούμε για τις ανάγκες μας. Επί πλέον με τη γυναίκα μου ζούμε αδελφικά. Το βράδυ προσευχόμαστε στο Θεό και τον παρακαλούμε να συγχωρήσει τις αμαρτίες μας. Αυτά που σας λέγω δεν τα ξέρει κανείς παρά μόνο εσείς".
Και οι γέροντες, αφού άκουσαν όλα αυτά, έφυγαν έκπληκτοι δοξάζοντες το Θεό.
Κάποτε, ενώ προσευχόταν ο μέγας Μακάριος στο κελί του, άκουσε φωνή απ' τον ουρανό που του έλεγε!
- "Μακάριε, δεν έφθασες στο μέτρο των δυο γυναικών της τάδε πόλεως".
Σηκώθηκε λοιπόν το πρωί ο γέροντας και, αφού κράτησε το ραβδί του από βαγιά, άρχισε να βαδίζει, προκειμένου να φθάσει στη συγκεκριμένη πόλη που του υπεδείχθη. Αφού έφθασε στην πόλη, πήγε στο σπίτι που ήταν οι δύο γυναίκες και χτύπησε την πόρτα. Ήλθε η μία εκ των γυναικών, άνοιξε τη θύρα και δέχθηκε με πολύ χαρά το γέροντα. Και, αφού κάθισε, ήλθε και η άλλη γυναίκα. Τις παρακάλεσε τότε ο γέροντας να καθίσουν. Και απευθύνει το ερώτημα προς τις γυναίκες λέγοντας:
- "Για σας έκανα τόσο δρόμο και κουράστηκα τόσο ερχόμενος από την έρημο· πείτε μου λοιπόν πως εργάζεσθε;"
Και εκείνες του απάντησαν.
- "Πίστεψε μας πατέρα ότι δεν κοιμόμαστε ξεχωριστά από τους άνδρες μας. Ποια λοιπόν εργασία πνευματική ζητάς από μας;"
Και ο γέροντας τις παρακάλεσε να του μιλήσουν για την πνευματική τους ζωή. Και εκείνες του είπαν
- "Εμείς μεταξύ μας είμαστε ξένες, αλλά συζευχθήκαμε δύο σαρκικά αδέλφια. Ζούμε δεκαπέντε χρόνια μαζί και δεν λογομαχήσαμε ούτε μία φορά. Αισχρό λόγο δεν είπε ποτέ η μία την άλλη, αλλά ζούμε αγαπημένες με ειρήνη και ομόνοια όλα αυτά τα χρόνια. Σκεφθήκαμε να εγκαταλείψουμε τους άνδρες μας και να πάμε να ζήσουμε σε μοναστήρι. Παρακαλέσαμε τους άνδρες μας να μας επιτρέψουν να πραγματοποιήσουμε το σκοπό μας, αλλά στάθηκε αδύνατο. Αφού αποτύχαμε το σκοπό μας κάναμε συμφωνία μεταξύ μας και με το Θεό, ώστε, μέχρι το θάνατο μας να μη λαλήσουμε λόγο κοσμικό".
Αφού άκουσε αυτά ο μεγάλος και θειος άνδρας, είπε με θαυμασμό:
- "Στ' αλήθεια δεν υπάρχει παρθένος η νυμφευμένος η μοναχός η κοσμικός, αλλά ο Θεός ζητά μόνο προαίρεση καλή (δηλαδή θέληση) και το Άγιο Πνεύμα αγιάζει όλους".
Και αφού ωφελήθηκε από την επίσκεψη αυτή επέστρεψε στο κελί του δοξάζοντας το Θεό.
Αντιλαμβάνεται κανείς από τα δυο αυτά κείμενα, τα τόσο διδακτικά, ότι όλοι οι άνθρωποι δεν κάνουν για το μοναστήρι. Στο μοναστήρι και στη Σκήτη θα οδηγηθούν αποκλειστικά και μόνο οι, μερισματούχοι. Ο Απόστολος Παύλος θα μας πει ότι δεν είναι όλοι πλασμένοι για την αγαμία. Άλλοι έχουν το χάρισμα του έγγαμου και άλλοι το χάρισμα του άγαμου.
"Έκαστος ίδιον χάρισμα έχει εκ Θεού ως μεν ούτως, ως δε ούτως" (Αγκόρ. Ζ,7)
Δυνατότητες σωτηρίας δίδονται και στους μεν και στους δε. Γι' αυτό ο άγιος Μακάριος είπε: "εν αληθείς ουκ έστι παρθένος, η ύπανδρος, η μοναχός, η κοσμικός, αλλ' ο Θεός προαίρεσιν ζητεί μόνην και το πνεύμα πάσι παρέχει".









ΑΝΘΡΩΠΙΝΑ ΠΑΘΗ
Α
νθρώπινα πάθη: η σπορά του μισόκαλου διαβόλου στις ψυχές των ανθρώπων. Η αιτία της απομάκρυνσης από το θείο δρόμο, η τόνωση του εγωισμού μας και τελικά η αιτία αποκοπής μας από το Χριστό.
Μεταπτωτικά ο άνθρωπος ενδύθηκε το χιτώνα των παθών, γιατί αρνήθηκε την ελευθεροποιό σύνδεσή του με το Θεό. Κι ο Πατέρας όλων μας, αντί να «αποκηρύξει» το δημιούργημά του, με άπειρη αγάπη το άφησε ελεύθερο να επιλέξει: η να αγωνιστεί για να πολεμήσει τα πάθη και να κερδίσει την αιώνια ευτυχία αυτόβουλα η να υποταχθεί σε αυτά και να χάσει την πνευματική του αυτονομία αποκρινόμενο από το Θεό.
Ο χριστιανός λοιπόν γνωρίζει πως το νόημα της ασκητικής στη ζωή του στην ουσία είναι μία προσπάθεια απαλλαγής από τα φθοροποιά πάθη κι ένας αγώνας αποτίναξης του ζυγού της αμαρτίας που καταπιέζει την ψυχή του. Γι' αυτό και ο Ισαάκ ο Σύρος μας λέγει πως «ουδεμίαν των αρετών υψηλοτέρα της μετανοίας ότι ουδέ τελειωθήναι το έργον αυτής πώποτε».
Κάποτε, όταν ο σοφός και άγιος γέροντας Νήφωνας βρισκόταν στην εκκλησία της Θεοτόκου του Χαλκοπρατίου τον πλησίασε ένα πολύ ενάρετο παιδί που έτρεχε πάντοτε ακούραστο στις ιερές ακολουθίες.
- Πάτερ, τον ρώτησε, τι να κάνω για να κερδίσω τη σωτηρία;
- Εσύ, παιδάκι μου, είσαι μια αγνή ψυχή. Πως ζητάς να ακούσεις σωτήριο λόγο από ένα γέρο που σάπισε στην αμαρτία;
- Ο λόγος του Θεού, πάτερ, λέγει: «Επερώτησον τον πατέρα σου και αναγγείλει σοι». Γι' αυτό κι εγώ ζητάω ν' ακούσω από σένα έναν καλό λόγω. Μη με περιφρονήσεις, λοιπόν, εμένα τον ανάξιο.
- Τι σκέπτεσαι; να γίνεις μοναχός η να ευαρεστήσεις το Θεό ακολουθώντας τη συνηθισμένη ζωή; τον ρώτησε τότε ο άγιος.
- Σκέπτομαι, πάτερ, να γυμναστώ πρώτα μέσα στη ζωή και μετά ότι θέλει ο Θεός.
- Αν θέλεις, παιδί μου, να κατοικήσεις μέσα στους ανθρώπους, οφείλεις να προσέξεις τα εξής: να μην κατηγορείς κανέναν απολύτως, να μην κοροϊδεύεις, να μην οργίζεσαι, να μην περιφρονεί. Φυλάξου που να μη λες «ο τάδε ζει ενάρετα η ο δείνα άσωτα», διότι αυτό ακριβώς είναι το «μη κρίνετε». Όλους να τους βλέπεις με την ίδια διάθεση, με την ίδια σκέψη, με απλή καρδιά. Να τους δέχεσαι σαν το Χριστό. Μην ανοίξεις το αυτί σου σε άνθρωπο που κατακρίνει. Ούτε, πολύ περισσότερο, να ευχαριστιέσαι και να συμφωνείς με όσα λέγει. Αλλά να κρατάς το στόμα σου κλειστό. Να είσαι δηλαδή αργός στα λόγια και επιμελής στην προσευχή. Αλλά ούτε κι αυτόν που κατακρίνει να τον δικάσεις μέσα σου. Κάνει βέβαια κάτι κακό. Αλλά εσύ να βλέπεις τα δικά σου ελαττώματα και να κατηγορείς τον εαυτό σου μόνο.
- Αυτά που είπες, άγιε πάτερ, παρατήρησε το παιδί, είναι για τους φτασμένους αγωνιστές. Πως εγώ, όμως, ο μηδαμινός θα μπορέσω να φτάσω ως εκεί, για να ευαρεστήσω τον Θεό;
- Η νεότητα, παιδί μου, αν έχει ταπείνωση και αγνότητα, αρκεί. Δεν της ζητάει τίποτε άλλο ο Θεός. Γι' αυτό παλικάρι μου να είσαι αγνός και ταπεινός. Βάζε τον εαυτό σου κάτω από όλους. Τότε πραγματικά θα ζεις συντροφιά με τον Χριστό.
Η παραπάνω αφήγηση αρκεί από μόνη της για να μας διδάξει ποιος είναι ακριβώς ο αγώνας μας και ποιες αρετές χρειάζονται, ώστε να βαδίσει ο καθένας από εμάς το δρόμο της αρετής. Δεν είναι όλα τούτα κούφια λόγια και κηρύγματα ηθικιστικά, αλλά αντίθετα αποτελούν επιστέγασμα μιας πατερικής σκέψης που δοκιμάστηκε αιώνες τώρα στα σπήλαια, στις ερήμους, στις ατελείωτες Ικεσίες και προσευχές των ανθρώπων προς τον Θεό.
Οι μοναχοί συνηθίζουν να λένε: «ας κάνουμε μιαν αρχή». Και η αρχή αυτή είναι η συνειδητοποίηση πως ανάγκη και προϋπόθεση θεϊκής ευτυχίας για τον άνθρωπο είναι ο εντοπισμός των παθών του και η βούληση να πολεμήσει ώστε να απαλλαγή από αυτά.
Αν ψάξουμε τον εαυτό μας ενδελεχώς θα διαπιστώσουμε λοιπόν αρχικά το ότι λίγο έως πολύ τα πάθη βασανίζουν την ψυχή μας. Η διαδικασία αυτή της αυτοκριτικής που θα οδηγήσει μερικώς προς την αυτογνωσία είναι επίπονη και δύσκολη προσπάθεια. Πέρα από τη δική μας θέληση, υπάρχει και η βοήθεια που ο Θεός αφειδώλευτα θα μας προσφέρει, εάν φυσικά του το ζητήσουμε. Η Θεία Χάρη Του δεν έρχεται σε εμάς εάν δεν του παραδοθούμε, εάν δεν προσευχηθούμε με θέρμη για να του πούμε με πλήρη επίγνωση και χωρίς υποκριτικές ωραιολογίες τα παρακάτω: « Θεέ μου, εγώ, ο αδύναμος άνθρωπος, το πλάσμα σου, το παιδί σου που αγαπάς όσο τίποτε άλλο από την κτίση, εγώ ο άμοιρος και ο ταλαιπωρημένος από την αμαρτία άνθρωπος, εξαιτίας της δικής μου επιθυμίας, εγώ, ο εγωιστής και αμαρτωλός χοϊκός άνθρωπος, που λόγω του άπειρου ελέους Σου ζω, αναπνέω και κινούμαι, εγώ, ο απειροελάχιστος, που δεν θα ήμουν τίποτε εάν εσύ δεν με αγαπούσες τόσο πολύ, εγώ, ο προσβαλλόμενος διαρκώς από την αμαρτία, Σου ζητώ λόγω του ελέους Σου μία μεγάλη χάρη: θέλω να με βοηθήσεις να σε πλησιάσω περισσότερο, να αγγίξω με τα μάτια της ψυχής μου έστω και το ελάχιστο του ιματίου Σου, θέλω να μου συμπαρασταθείς στον αγώνα που επιθυμώ να ξεκινήσω για να έλθω πιο κοντά Σου, θέλω να κενωθώ, να αδειάσω την ψυχή μου από την αμαρτία και να λευκοφορηθώ, να ενδυθώ την αρετή, τη δική Σου αρετή, θέλω να κοιτάξεις προς την πλευρά μου και εάν εσύ το νομίζεις, να στείλεις τη Χάρη Σου προς την πλευρά μου. Κι όχι μόνο για μένα. Χιλιάδες αδελφοί αγωνίζονται τον αγώνα αυτόν. Χιλιάδες άνθρωποι προσμένουν το αμέτρητο έλεός Σου.
Ελθέ και λύτρωσον ημάς από πάσης κακίας και θλίψεως.
Τείχισον ημάς αγίοις σου αγγέλοις.
Σε υμνούμεν, σε ευλογούμεν, Σοι ευχαριστούμενεν Κύριε,
και δεόμεθά Σου».
Η πρώτη μας προσπάθεια λοιπόν είναι ο εντοπισμός των παθών μας και η προσευχή προς το Θεό, ώστε να ενσταλάξει στην ψυχή μας και τη δική μας αλλά και όλων των ανθρώπων, τον πόθο του πολέμου κατά των παθών. Ο αόρατος πόλεμος με τη Χάρη του Θεού έχει ήδη αρχίσει.
Κλείνουμε τις εισαγωγικές αυτές σκέψεις μας δανειζόμενοι τα λόγια του σοφού γέροντα Σωφρονίου του Έσσεξ: «Ως συνειδητός αγώνας η άσκηση αποβαίνει στην εξέλιξή της επιστήμη, τέχνη, πνευματική καλλιέργεια. Αλλά όσο υψηλή και αν είναι η καλλιέργεια αυτής, εκ της ανθρωπίνης αυτής απόψεως έχει συμβατική αξία. Κάθε μορφή άσκησης - η νηστεία, η αγρυπνία, η εγκράτεια, ο βίος ο αυστηρός, η πτωχεία υπό τη μορφή της ακτημοσύνης και απουσία επιθυμίας κτήσεως, η υπακοή ως υπερνίκηση της εγωιστικής, ατομικής θελήσεως, ο ερημικός βίος ως αναζήτηση εσωτερικού καταφυγίου, όπου να μπορεί κάποιος να προσεύχεται "εν τω κρυπτώ", η μελέτη του λόγου του Θεού, όχι υπό την εξωτερική έννοια, δηλαδή με στόχο την απόκτηση ακαδημαϊκής γνώσης, αλλά κατά τον τρόπο τον ποτίζοντα ολόκληρη την ύπαρξή μας δι' εκείνου του πνεύματος της εν χάριτι ζωής και θεογνωσίας, το όποιο εμπεριέχεται εις την Αγίαν Γραφήν και τα έργα των Πατέρων, η σωφροσύνη ως υπερνίκηση των άλογων κινήσεων της σαρκός και εν γένει του σαρκικού φρονήματος δια της παραμονής εν τη μνήμη του Θεού, η ανδρεία, η μακροθυμία, η ταπείνωση, η συμπάθεια και η ευσπλαχνία, ως έκφραση της αγάπης προς το Θεό και τον πλησίον, η πίστη ως αυτούσια δήλωση αυτής της αγάπης - δύναται και οφείλει να είναι η λογική και ελεύθερη άσκηση του ανθρώπου, μέχρις ότου έλθει η τα πάντα στερούσα ενέργεια της Θείας Χάριτος να σφραγίσει τους ασκητικούς αγώνες. Κάθε μορφή άσκησης θα παραμένει ανθρώπινο μόνο έργο και κατά συνέπεια φθαρτό.
Επί τη βάσει των ανωτέρω το παν στην άσκησή μας έγκειται στην επίτευξη συμφωνίας της θέλησης και της ζωής μας με τη θέληση και τη ζωή του ιδίου του Θεού.
Η συμφωνία αυτή εκφράζεται και πραγματοποιείται κυρίως εν τη προσευχή και ως εκ τούτου η προσευχή αποτελεί την κορυφή όλων των ασκητικών εργασιών και το κέντρο από του οποίου κάθε άλλη ενέργεια αντλεί τη δύναμη και βρίσκει την επικύρωσή της. Η καλλιέργεια της ορθοδόξου ασκήσεως φτάνει στην υψηλότερη έκφραση της και τελειότητα δια μέσου της προσευχής... Η τελειότερη μορφή είναι η καλούμενη καθαρά προσευχή. Χάριν της αποκτήσεως αυτής ο χριστιανός ασκητής εγκαταλείπει πίσω του τα πάντα".

ΚΑΤΑΚΡΙΣΗ
Σ
υ δε τις ει ος κρίνεις τον έτερον;
Άγιος Ιάκωβος ο Αδελφόθεος

Οι άγιοι μαθητές του Θεανθρώπου Λυτρωτού, με ανιδιοτέλεια εργάστηκαν για την επικράτηση της βασιλείας του Θεού στον κόσμο. για το κοσμοσωτήριο αυτό έργο αρθήκαν τους οικείους τους, εγκατέλειψαν τις δουλειές τους και αφιερώθηκαν ολοκληρωτικά στο Χριστό. Κάποια μέρα απευθύνονται προς τον Κύριο και με το στόμα του πάντα θαρραλέου και αδίστακτου Πέτρου, του λέγουν: "Κύριε, τι θα κερδίσουμε εμείς που αφήσαμε τα πάντα και σε ακολουθήσαμε";
Και ο Κύριος τους απαντά: - Εσείς που με ακολουθήσατε, όταν ο Υιός του Ανθρώπου έλθει στη Δόξα Του "καθίσεσθε επί δώδεκα θρόνους κρίνοντες τας δώδεκα φυλάς του Ισραήλ" (Ματθ.19,28).
Από την απάντηση του Κυρίου διαλέγουμε τη λέξη "κρίνοντες". Με αυτή τη λέξη θα ασχοληθούμε, με τη διπλή της βέβαια έννοια.
Η κρίση, η κριτική στην εποχή μας έχει γίνει καθημερινή πράξη. Και η πράξη αυτή τις περισσότερες φορές δεν είναι μόνο χρήσιμη αλλά και αναγκαία.
Το πολίτευμα για παράδειγμα που διαλέξαμε για να ρυθμίζει τη ζωή μας δεν μπορεί να λειτουργήσει χωρίς την κριτική μας. Στο χώρο της Τέχνης η παρουσία των κριτικών είναι απαραίτητη. Η απονομή της δικαιοσύνης βασίζεται στην ορθή κρίση. Οι διάφορες επιτροπές, οι εκτιμητές, τα γνωμοδοτικά συμβούλια κρίνουν και αποφασίζουν. Τα γραπτά των παιδιών μας στις εξετάσεις από κρίση περνούν. Και στις καθημερινές μας συναναστροφές αυτό γίνεται. Μπορούμε να πούμε ότι η κριτική αυτού του είδους επιβάλλεται, για να βελτιώσει τα κοινωνικά μας δρώμενα.
Οι μαθητές λοιπόν του Σωτήρος αυτήν τη δικαιοδοσία έλαβαν από το Θείο Διδάσκαλο. " "Εν τη παλιγγενεσία" θα κρίνουν και θα απομείνουν δικαιοσύνη. Εξ άλλου, η Αγία Γραφή μας πληροφορεί πως οι μόνοι που θα κρίνουν τον κόσμο θα είναι οι Άγιοι. "Ουκ οίδατε ότι οι Άγιοι τον κόσμον κρινούσιν;" (Α'Κορινθ 6,12) και αυτή η κρίση είναι η υγιής και ορθή κρίση.
Υπάρχει όμως και μια άλλη κρίση που γίνεται καθημερινά και είναι αρρωστημένη, άθλια, αμαρτωλή. Πρόκειται για την κακολογία, την ΚΑΤΑΚΡΙΣΗ, η οποία είναι νόσος των ανθρώπων, ανεξάρτητα από την εποχή που ζουν. Η κατάκριση είναι ένα αμάρτημα και μια αθλιότητα της γλώσσας που μαρτυρά το ποιόν του ανθρώπου. Με αυτήν χύνει κανείς δηλητήριο στο συνάνθρωπο του, που δεν είναι ξένος αλλά αδελφός. Δυστυχώς, ο άνθρωπος γίνεται αυστηρός κριτής των άλλων. 'Επιεικής είναι μόνο για τον εαυτό του. Το θέμα είναι πως στην παγίδα αυτής της αθλιότητας δεν πέφτουν μόνον άνθρωποι που βρίσκονται μακριά από την εκκλησία, αλλά και άνθρωποι που πιστεύουν στο Χριστό και πολλές φορές φαίνονται να έχουν στενούς δεσμούς με την Αγία μας Εκκλησία.
Τι είναι η κατάκριση; Κατάκριση είναι η άδικη κρίση και η άσπλαχνη καταδίκη των ανθρώπων που δεν είναι παρόντες. Ο μεγάλος Επίσκοπος της Καισαρείας Βασίλειος λέγει: "Κατάκριση είναι το κατά του απόντος αδελφού λαλείν επί σκοπώ του διαβάλλειν αυτόν, καν αληθές η το λεγόμενον". Είναι το πάθος που ευκαίρως ακαίρως κινεί την γλώσσα, προκειμένου να επικρίνει, να κατηγορήσει, να σπερμολογήσει, να ασχοληθεί με τους άλλους. Υποβιβάζοντάς τους τονώνει το πάθος του εγωισμού. Έχοντας κανείς αυτό το φοβερό πάθος προσπαθεί να εκμηδενίζει την προσωπικότητα του διπλανού του, του όποιου καταδικάζει τα λόγια τις πράξεις, τη συμπεριφορά, την εμφάνιση, την οικογενειακή του κατάσταση κι ο,τι άλλο γεννήσει τη στιγμή εκείνη το αρρωστημένο μυαλό του. Οι άνθρωποι που ενεργούν με αυτόν τον τρόπο έχουν μέσα τους μίσος, κακία, ίσως και επιπολαιότητα. Χαίρονται όταν κατακρίνουν γιατί πιστεύουν ότι με αυτόν τον τρόπο μειώνουν την τιμή και την υπόληψη του κατακρινόμενου. δεν σκέπτονται ποτέ τις συνέπειες των λόγων τους, αλλά ούτε και το Θεό φοβούνται.
Προπάντων οι άνθρωποι αυτοί δεν αγαπούν. Αν αγαπούσαν θα έδειχναν ενδιαφέρον για τους κατακρινόμενους. Η μητέρα για παράδειγμα που αγαπά ειλικρινά το παιδί της δεν το κατακρίνει ποτέ" εν αντιθέσει αγωνίζεται να δικαιολογήσει και την άτακτη συμπεριφορά του παιδιού της. Η ίδια γυναίκα όμως μπορεί να μην κάνει το ίδιο για το γαμπρό η τη νύφη της. Ο ειλικρινής φίλος δεν κατακρίνει ποτέ το φίλο του. Τον δέχεται με τις ιδιορρυθμίες του, τις ιδιοτροπίες και τα ελαττώματά του αγόγγυστα.
Ο χριστιανός, που βιώνει το Χριστό, δεν κατακρίνει ποτέ, γιατί πιστεύει στον Ιησού, που όχι μόνο δεν κατέκρινε άνθρωπο, άλλα ανέβηκε στο Σταυρό και θυσιάστηκε. Από το οικτρό για την ανθρωπότητα εκείνο ικρίωμα συγχώρησε τους σταυρωτές του λέγοντας. "Πάτερ, άφες αυτοίς, ου γαρ οίδασι τι ποιούσιν".
Ο Κύριος μας δεν κατέκρινε κανένα, ήλεγξε μόνο την υποκρισία, την απιστία και την αδιαφορία του Ισραήλ. Είναι λίαν συγκινητικό το κείμενο εκείνο που διηγείται ο Ευαγγελιστής Ιωάννης στο Η' Κεφάλαιο του Ευαγγελίου του.
Οι Γραμματείς και οι Φαρισαίοι οδήγησαν και έστησαν μπροστά στον Ιησού μια γυναίκα που συνέλαβαν να μοιχεύεται και που συμφωνά με το μωσαϊκό νόμο έπρεπε να λιθοβοληθεί. Ζήτησαν οι πονηροί υποκριτές τη γνώμη του Ιησού, γιατί με την απάντησή του ήθελαν να τον παγιδευόσουν και να βρουν κάτι για να τον κατακρίνουν. Στην επιμονή τους ο Κύριός μας είπε: " ο αναμάρτητος πρώτος τον λίθον βαλέτω" και έσκυψε γράφοντας προφανώς τα λόγια αυτά στη γη. Όταν ανασηκώθηκε δεν είδε κανέναν μπροστά του. Ένας ένας, όλοι, αποχώρησαν, αφού βέβαια πέταξαν καταγής τους λίθους που κρατούσαν στα χέρια τους, για να λιθοβολήσουν τη γυναίκα. Ο Χριστός τότε απευθύνεται προς εκείνη και της λέγει: "Γύναι, ουδείς σε κατέκρινε"; και εκείνη απάντησε: "Ουδείς Κύριε". Και ο Χριστός ανταπαντά: "Ουδέ εγώ σε κατακρίνω- πορεύου και από του νυν μηκέτι αμάρτανε".
Τι διαπιστώνει κανείς μελετώντας την εκλεκτή αυτή περικοπή; Διαπιστώνει ότι ο αναμάρτητος Χριστός δεν κατέκρινε τη μοιχαλίδα. Το έργο του Κυρίου μας δεν ήταν η κατάκριση του κόσμου αλλά η σωτηρία του. δεν ήλθε άλλωστε στη γη για να κρίνει τον κόσμο, "αλλά δι' αυτού ίνα σωθεί ο κόσμος".
Αν ήμασταν εμείς εκεί θα βρίσκαμε πολλά επίθετα, για να κατακρίνουμε τη γυναίκα, συμπεριφερόμενοι φαρισαϊκά. Και θα συμπεριφερόμασταν έτσι, γιατί θα θέλαμε, όπως και οι Φαρισαίοι, να καλύψουμε τις δικές μας ανομίες, πίσω από τις ανομίες ενός αξιοθρήνητου άνθρωπου.
Δεν είναι, αλήθεια, ν' απορεί και να εξίσταται ο άνθρωπος και να χάνει κυριολεκτικά το νου του - γράφει ο 'Άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής - όταν σκέπτεται πως ο μεν Θεός και Πατήρ δεν κρίνει κανένα, όλη δε την κτίση έχει παραδώσει στον Υίόν Του, ο δε Υίός διδάσκει "μη κρίνετε, ίνα μη κριθείτε" και ο Απόστολος Παύλος επίσης "μη προ καιρού κρίνετε, έως αν έλθει ο Κύριος" και "εν ω γαρ κρίνεις τον έτερον, σ΄αυτόν κατακρίνεις", οι δε άνθρωποι, αφήνοντας κατά μέρος τις δικές τους αμαρτίες, αφαιρούν το δικαίωμα του Υίού να κρίνει και, σαν αναμάρτητοι, κρίνουν οι ίδιοι και καταδικάζουν ο ένας τον άλλον; Ο Ουρανός εξίσταται γι' αυτό, η γη φρίττει, ενώ αυτοί, σαν αναίσθητοι, δε νοιώθουν καμιά ντροπή.
Πήγε κάποτε ένας αδελφός από τη σκήτη σε κάποιο Γέροντα αναχωρητή και του είπε για κάποιον άλλον αδελφό, πως είχε πέσει σε μεγάλο σφάλμα.
- Ω, πολύ άσχημα έκανε, είπε στενοχωρημένος ο Γέροντας.
Ύστερα από λίγες ήμερες συνέβη να πεθάνει ο μοναχός που έσφαλε. Άγγελος Κυρίου τότε πήγε στον αναχωρητή, κρατώντας την ψυχή του.
- Αυτός που κατέκρινες, του είπε, πέθανε. Που ορίζεις να τον κατατάξω;
- Ήμαρτον, εφώναξε με δάκρυα ο Γέροντας. Κι από τότε παρακαλούσε κάθε μέρα το Θεό να του συγχωρήσει εκείνη την αμαρτία και δεν τόλμησε μέχρι τέλους της ζωής του να κατακρίνει άνθρωπο.
Και επειδή πέφτουμε καθημερινά σε τέτοια σφάλματα ας ακούσουμε τι συμβουλεύει ένας άγιος Γέροντας.
- Αν συμβεί ποτέ να κατακρίνεις τον αδελφό σου και σε τύψει γι' αυτό η συνείδησή σου, πήγαινε ευθύς να τον βρεις, εξομολογήσου ότι τον κατέκρινες και ζήτησέ του συγνώμη. Πρόσεχε στο εξής να μη σε παρασύρει ο διάβολος σ'αύτό το αμάρτημα, γιατί η καταλαλιά είναι θάνατος της ψυχής. Αν έλθει κάποιος άλλος σε σένα κι αρχίσει να κατηγορεί και να κατακρίνει έναν τρίτον, πρόσεξε καλά μήπως παρασυρθείς και του ειπείς: "δίκαιο έχεις, έτσι είναι". Καλλίτερα να σωπάσεις η να του ειπείς: "'Εγώ, αδελφέ μου, είμαι καταδικασμένος για τις αμαρτίες μου· δεν έχω δικαίωμα να καταδικάζω άλλον". Με αυτόν τον τρόπο και τον εαυτό σου σώζεις και τον αδελφών σου.
Ένας άγιος Γέροντας είδε μια μέρα με τα μάτια του κάποιον αδελφό να πέφτει σε βαρύ αμάρτημα, κι όχι μόνο δεν τον κατέκρινε, αλλά έκλαψε και είπε: "Αυτός έπεσε σήμερα κι εγώ εξάπαντος αύριο. Κι αυτός μεν χωρίς άλλο θα μετανοήσει, ενώ εγώ δεν είμαι βέβαιος γι' αυτό".
Να πως ενεργούν οι σοφοί κατά Θεόν άνθρωποι. Χρειάζεται να προσέχουμε πολύ γιατί το αμάρτημα της κατακρίσεως είναι φοβερό. Ο άνθρωπος αντί να προσέξει τον εαυτό του και τις πτώσεις του, προσέχει τις αμαρτίες και τις πτώσεις των αδελφών του.
Ο Κύριος είπε: "Μη κρίνετε ίνα μη κριθείτε". Ο μόνος που έχει το δικαίωμα της κρίσεως είναι ο Χριστός. Εμείς κατακρίνοντας βλέπουμε μόνο την αμαρτία του πλησίον που γίνεται φανερά. Δε βλέπουμε όμως τη μετάνοια που συντελείτε κρυφά. Έτσι ο αμαρτωλός σώζεται και εγώ ο δίκαιος, υποτίθεται, μένω με την κατάκριση και αγοράζω κόλαση.
Να τι λέγει ο Αββάς Δωρόθεος στην ομιλία του, "περί του μη κρίνεις τον πλησίον". Ενθυμούμαι ότι ήκουσα ότι κάποτε έγινε κάτι τέτοιο. Ένα πλοίο γεμάτο δούλους αγκυροβόλησε σε μία πόλη. Εζούσε δε στην πόλη μία αγία παρθένος που πρόσεχε πολύ τον εαυτό της. Μόλις έμαθε ότι αγκυροβόλησε το πλοίο εκείνο, χάρηκε διότι επιθυμούσε να αγοράσει για τον εαυτό της ένα μικρό κοριτσάκι κοντά της. Μόλις λοιπόν κατέβηκε ο ναύκληρος από το μέρος όπου ήταν η αγία εκείνη, είχε στα χέρια του δύο κοριτσάκια, για να τα πουλήσει. Η αγία γυναίκα τον πλησίασε και ζήτησε ένα από τα κοριτσάκια, το όποιο και τελικά αγόρασε. Ο ναύκληρος περιπάτησε μόνο για λίγο και τον συναντά μία θλιβερή κωμωδός και βλέπει μαζί του το άλλο κορίτσι και επιθύμησε να το λάβει και το έλαβε· συμφωνεί και προσφέρει την τιμή και φεύγει μαζί με αυτό.
Βλέπετε το μυστήριο του Θεού, βλέπετε την κρίσι του. Ποιος μπορεί να το περιγράψει; Παίρνει λοιπόν η αγία παρθένος την μικρή εκείνη και την ανατρέφει στο φόβο του Θεού μορφώνοντάς την σε κάθε έργο αγαθό, διδάσκοντας την όλο τον τρόπο μοναχικής ζωής κι όλη γενικώς την ευωδία των εντολών του Θεού.
Από το άλλο μέρος η κωμωδός, αφού παρέλαβε την αθλία εκείνη κόρη, την κατέστησε εργαλείο του διαβόλου. Διότι τι άλλο ημπορούσε να την διδάξει εκείνη, παρά μόνο την απώλεια της ψυχής της.
Τι λοιπόν μπορούμε να ειπούμε γι' αυτήν τη φοβερή διάκριση; Μικρές ήσαν και οι δύο, επωλήθησαν και οι δύο μη γνωρίζοντας που πηγαίνουν και ευρέθηκε η μία στα χέρια του Θεού, ενώ η άλλη έπεσε στα χέρια του διαβόλου. Είναι λοιπόν δυνατό να ειπεί κανείς ότι ο Θεός θα απαιτήσει από αυτήν ότι απαιτεί και από την άλλη; Πως θα επιτρεπόταν τούτο; 'Εάν λοιπόν περιπέσουν οι δυο σε πορνεία η σε άλλο παράπτωμα, είναι δυνατό να ειπεί κανείς ότι έχουν το ίδιο κρίμα και οι δύο; Η μία έμαθε τα σχετικά με την Κρίση, έμαθε τα σχετικά με τη Βασιλεία του Θεού και ήταν ημέρα νύκτα στα λόγια του Θεού· εκείνη η αθλία δεν είδε ποτέ ούτε άκουσε τίποτε αγαθό, άλλ' αντιθέτως όλα τα αισχρά, όλα τα διαβολικά· πως λοιπόν επιτρέπεται να κριθούν και οι δυο με τα ίδια κριτήρια; Επομένως, ο άνθρωπος δεν μπορεί να γνωρίζει κανένα από τα κρίματα του Θεού, αλλ' ο Θεός είναι ο μόνος που καταλαβαίνει όλα και μπορεί να κρίνει τα ζητήματα του καθενός, όπως αυτός μόνο γνωρίζει.
Για παράδειγμα- συμβαίνει κάποιος αδελφός να εκτελεί πράξεις με απλότητα καρδιάς, έχει δε και μία ενέργεια που αρέσει στο Θεό επάνω από όλη την ζωή σου και συ κάθεσαι και τον κατακρίνεις και κολάζεις την ψυχή σου; Και αν συμβεί να εκτραπεί, από που ξεύρεις πόσο αγωνίσθηκε και πόσο έσταξε το αίμα του πριν ενεργήσει, έτσι ώστε σχεδόν το σφάλμα του να βρίσκεται ως δικαιοσύνη στα μάτια του Θεού; Διότι ο Θεός βλέπει τον κόπο του και τη θλίψη που δοκίμασε, όπως είπα, πριν ενεργήσει και τον ελεεί και τον συγχωρεί και ο μεν Θεός, τον ελεεί, εσύ δε τον κατακρίνεις και χάνεις την ψυχή σου; Από που δε γνωρίζεις και πόσα δάκρυα έχυσε ενώπιον του Θεού γι' αυτό; Οπότε εσύ την μεν αμαρτία είδες, την δε μετάνοια δε γνωρίζεις.
Αλλά δεν είναι και λίγοι εκείνοι που κατακρίνουν από επιπολαιότητα και από συνήθεια. Υπάρχουν δυστυχώς άνθρωποι που δεν μπορούν να ζήσουν χωρίς την κατάκριση. 'Εγκαταλείπουν τη δουλειά τους για να ασχοληθούν με τους άλλους. Κάθονται δυο και συζητούν ώρες ατελείωτες για έναν τρίτο. Συνήθισαν έτσι και δεν μπορούν να κάνουν διαφορετικά.
Διηγούνται πως κάποιος νέος, που ήταν επιρρεπής στο παράπτωμα της κατάκρισης και ήθελε να διορθωθεί, επισκέφτηκε ένα γέροντα πνευματικό, προκειμένου να του εκθέσει το παράπτωμα του και να ζητήσει τη συμβουλή του. Και ο διακριτικός γέροντας για να τον διδάξει του λέγει:
- Διαπιστώνω, παιδί μου, το μεγάλο σου παράπτωμα, τη φρικτή αυτή συνήθεια, γι' αυτό κι έχω να σου δώσω μία συμβουλή. Πήγαινε στο σπίτι σου και φέρε μου έναν πετεινό σφαγμένο.
Ο νέος έκανε υπακοή και έφερε στο γέροντα το σφαγμένο πετεινό. Τότε ο γέροντας του λέγει:
- Βγες έξω, περπάτησε για δυο ώρες, αλλά περπατώντας να μαδάς τον πετεινό. Όταν επιστρέψεις ο πετεινός να είναι μαδημένος.
Ο νέος έπραξε έτσι και μετά από δυο ώρες επέστρεψε, αφού εξετέλεσε κατά γράμμα τις εντολές του γέροντα. Τότε ο γέροντας του λέγει ξανά:
- Πήγαινε τώρα, παιδί μου και μάζεψε τα πούπουλα του πετεινού και να επιστρέψεις γρήγορα.
- Γέροντα, του λέγει ο νέος, αυτό που μου λέτε δεν γίνεται, είναι αδύνατο, όσο κι αν προσπαθήσω. Έξω φυσά δυνατός άνεμος. Ούτε ένα πούπουλο πρόκειται να βρω.
- Ναι, παιδί μου, το ξέρω. Μάθε ότι τα λόγια της κατακρίσεως μοιάζουν με τα πούπουλα του πετεινού. Τα παίρνει ο άνεμος και τα διασκορπίζει παντού. Δε μαζεύονται. Διαπιστώνεις τώρα πόσο κακό κάνεις με την κακή σου συνήθεια;
Καθώς προαναφέραμε, ο φιλάνθρωπος Κύριος δεν κατέκρινε κανέναν κι έδωσε έτσι υπόδειγμα ζωής στον καθένα μας, ώστε κι εμείς μιμούμενοι το παράδειγμα του να αποφεύγουμε το μεγάλο αυτό ολίσθημα. Ο μόνος που μπορεί να κρίνει είναι μόνο ο ίδιος ο Χριστός, που είναι ο ποιητής του νόμου και επομένως ο κριτής. Ο Χριστός είναι ο νομοθέτης και ο Κριτής του κάθε παραβάτη. Ο άνθρωπος που κατακρίνει, λέγει ο Θειος 'Ιάκωβος, κρίνει το νόμο του Θεού ως μη ορθόν. "Ο καταλαλών αδελφού και κρίνων τον αδελφόν αυτού καταλαλεί νόμου και κρίνει νόμον ει δε νόμον κρίνεις ουκ ει ποιητής νόμου, αλλά κριτής" (Ίακ. 4,11). Με άλλα λόγια ο κατακρίνων καταφρονεί και καταδικάζει το θειο νόμο της αγάπης και έτσι τοποθετεί τον εαυτό του πάνω από το Θεό. Και συνεχίζοντας ο Θειος 'Ιάκωβος με αυστηρότητα απευθύνεται στον καθένα μας και λέγει: "Συ δε τις ει ος κρίνεις τον έτερον;" Μικρέ και τιποτένιε άνθρωπε, ποιος είσαι εσύ που κατακρίνεις τον αδελφό σου; Η κατάκριση αδελφού δείχνει συγχρόνως ασπλαχνία προς τον αδελφό. Και ενώ από το Θεό ζητάμε να είναι ευσπλαχνικός μαζί μας, εμείς με τους αδελφούς μας είμαστε άσπλαχνοι.
Η ασπλαχνία μας αυτή δε μένει ατιμώρητη. Γιατί πάλι ο λόγος του Θεού θα μας πει: "Η κρίσις ανέλεος τοις μη ποιούσι έλεος". Η κρίση του Θεού θα είναι χωρίς ευσπλαχνία σε εκείνους που δείχνουν ασπλαχνία στους συνανθρώπους τους. Είναι μέγα ατόπημα η κατάκριση και η καταδίκη του αδελφού. Ποιος μας κατέστησε εισαγγελέα του; Εισαγγελείς μόνο στον εαυτό μας μπορούμε να γίνουμε.
Αλλά είναι και τρομερό να κρίνει ο Θεός τις πράξεις μας με αυστηρότητα. Πως θα απολογηθούμε στο μεγάλο εκείνο δικαστήριο; Τι θα πούμε στη μέλλουσα Κρίση, όταν σαν βιβλίο θα ανοίγουν και θα δημοσιευτούν τα "κρυπτά"; Ο Απόστολος Παύλος τονίζει: "Αναπολόγητος ει, ω άνθρωπε, πας ο κρίνων εν ω γαρ κρίνεις τον έτερον, σ΄έαυτόν κατακρίνεις τα γαρ αυτά πράσσεις ο κρίνων (Ρωμ.2,1). Με άλλα λόγια ο Άγιος Απόστολος λέγει ότι είμαστε αναπολόγητοι εμείς που γινόμαστε δικαστές των άλλων, όποιοι κι αν είμαστε. Διότι με την πράξη μας αυτή καταδικάζουμε τον εαυτό μας. Και παίρνοντας τη θέση του δικαστή γινόμαστε όμοιοι με εκείνον που κατακρίνουμε. Και ο ιερός Χρυσόστομος επεξηγώντας το χωρίο λέγει: "Θα δικαστείς όχι για εκείνα που Έπραξε ο αδελφός σου, αλλά για όσα είπες για εκείνον". Επομένως, αυτός που κατακρίνει παραβαίνει αυστηρότατη εντολή του Θεού.
Δεν πρέπει ακόμη να κατακρίνουμε γιατί δημιουργούμε εχθρότητες μεταξύ μας. Καθήκον έχουμε να σκεπάζουμε την αδυναμία των αδελφών μας. Τα λόγια πολύ εύκολα τα παίρνει ο άνεμος. Έτσι φτάνουν τάχιστα στα αυτιά του κατακρινόμενου αδελφού πολλές φορές παραποιημένα. δεν είναι λίγοι οι καλοθελητές εκείνοι που προσθέτουν και λίγα λόγια δικά τους, προκειμένου να γίνουν πιστευτοί. Αν ο κατακρινόμενος είναι καλλιεργημένος άνθρωπος θα πικραθεί βέβαια, αλλά δε θα δώσει συνέχεια. θα σκεφτεί ότι ο αδελφός δεν ξέρει τι λέγει και θα παρακαλέσει το Θεό να τον συγχωρέσει, μιμούμενος το παράδειγμα του Κυρίου, που από το Σταυρό συγχώρησε τους σταυρωτές Του. Αν, όμως, ο κατακρινόμενος είναι ακαλλιέργητος, θα προσπαθήσει να αμυνθεί εκδικούμενος τον κατακρίνοντα. Έτσι, δημιουργείται ένας φαύλος κύκλος και οι άνθρωποι από αδελφοί γίνονται εχθροί. δεν έχει μάλιστα δικαίωμα ο χριστιανός να κατακρίνει, έστω κι αν με τα ίδια του τα μάτια διαπιστώσει κάτι.
Το "Γεροντικό" μας παρέχει μία όμορφη και διδακτική διήγηση. Διηγούνται για τον Αββά Αμμωνά το εξής περιστατικό:
Ο Αββάς περαστικός στάθηκε για φαγητό σε κάποια σκήτη. Την ώρα εκείνη συνέπεσε να επισκεφτεί το κελί ενός μονάχου μία γυναίκα, η οποία είχε κακή φήμη. Οι παράγοντες του τόπου συγκεντρώθηκαν προκειμένου να εκδιώξουν τον "αμαρτωλό" εκείνο μοναχό από την περιοχή τους. Γι' αυτό ζήτησαν και τη βοήθεια του Αββά Αμμωνά. Ο μοναχός αντελήφθη τι του ετοίμαζαν και αμέσως έκρυψε την γυναίκα σε ένα πιθάρι. Την ώρα εκείνη έφτασε και ο Αββάς Αμμωνάς στο κελί του και τον ακολούθησε ο υπόλοιπος κόσμος. Ο Αββάς κατάλαβε την ενέργεια του μοναχού και για την αγάπη του Χριστού σκέπασε το σκάνδαλο. Πως; Μπήκε μέσα στο κελί και κάθισε πάνω στο πιθάρι, ενώ έδωσε εντολή να ψάξουν παντού. Όταν, όπως ήταν φυσικό, δε βρέθηκε η γυναίκα, ο Αββάς τους είπε: "Ο Θεός να σας συγχωρήσει". Και όταν όλοι έφυγαν έπιασε το χέρι του μοναχού και του είπε: - "Αδελφέ, πρόσεχε σ΄εαυτώ".
Έτσι και το σκάνδαλο σκεπάστηκε και ο μοναχός μετανόησε και σώθηκε.
Ο Άγιος Ιωάννης, συγγραφέας της Κλίμακος, λέγει επιγραμματικά: "Να μην κατακρίνεις έστω κι αν κάτι το βλέπεις με τα ίδια σου τα μάτια. Πολλές φορές συμβαίνει να πέφτουν και αυτά σε πλάνη".
Κάτι ανάλογο αναφέρει το "Γεροντικό" και για τον Αββά Ποιμένα. Τον ρώτησαν οι αδελφοί αν πρέπει να κατακρίνουν κάποιον που τον βλέπουν να αμαρτάνει με τα ίδια τους τα μάτια. Και ο Αββάς μίλησε αρνητικά διδάσκοντας τους συγχρόνως με ένα γεγονός.
Κάποτε, διηγείται ο Αββάς, είδε κάποιος έναν αδελφό να αμαρτάνει με μια γυναίκα. Ήταν σούρουπο. Τον βλέπει από μακριά. Τον πλησιάζει και τον κλωτσά λέγοντας: " Πάψε λοιπόν, πόρνε, να αμαρτάνεις!" αλλά έμεινε έκθαμβος μπροστά στο γεγονός. Ο αδελφός δεν αμάρτανε. Ηταν ακουμπισμένος σε ένα δεμάτι χόρτα προσευχόμενος.
Το δικό μας συνεπώς χρέος είναι να μην κατακρίνουμε κανέναν. Στον επίλογο του όλου θέματος παραθέτουμε ακόμη μία διδακτική διήγηση από το "Γεροντικό".
Σε κάποιο κοινόβιο ζούσε ένας μοναχός αμόναχος. Αμελούσε τα μοναχικά του καθήκοντα. Οι αγιασμένοι μοναχοί τον ανέχονταν και προσεύχονταν γι' αυτόν, ώστε να έλθει η στιγμή κατά την όποια θα μετανοούσε. Κάτι τέτοιο όμως, όσο περνούσε ο καιρός, δεν διαπιστωνόταν. Ήλθε ο καιρός που ο Χριστός τον κάλεσε κοντά Του. Οι αδελφοί πόνεσαν κι έκλαυσαν πολύ όχι για το θάνατο του, αλλά για την αμελέστατη ζωή του. Πενήντα χρόνια στο μοναστήρι και να χάσει την ψυχή του; Ο ηγούμενος κάποια μέρα, μετά την κοίμηση του αμελούς αδελφού, κάλεσε τους μοναχούς που ήταν πραγματικά άγιοι άνθρωποι και τους παρακάλεσε να προσευχηθούν, παρακαλώντας το Θεό να τους αποκαλύψει αν σώθηκε η κατακρίθηκε ο αδελφός.
Και ο Κύριος τους απάντησε-
Ναι, σώθηκε ο αδελφός, γιατί στη ζωή του
ΔΕΝ ΚΑΤΕΚΡΙΝΕ
κανένα.














ΙΕΡΟΚΑΤΗΓΟΡΙΑ
"... Μέσος έστηκεν Θεού και ανθρώπων ό ιερεύς, τας εκείθεν τιμάς κατάγων προς ημάς και τας παρ' ημών ικεσίας ανάγων εκεί". Ιωάννης ό Χρυσόστομος
Η
 κατάκριση είναι ατόπημα μεγάλο. Ή Αγία Γραφή τονίζει: "Μη κρίνετε, ίνα μη κριθήτε" (Ματθ. 7,1) και "Συ τις ει ό κρίνων αλλότριον ικέτην;" (Ρωμ. 14,4).
Είναι αληθές πώς αυτός που κατακρίνει τον αδελφό του θα λογοδοτήσει στο Θεό. Ή πτώση του όμως είναι διπλή αν ό κατακρινόμενος δεν είναι ένας απλός άνθρωπος, αλλά λειτουργός του Υψίστου. Ό κατακρίνων κληρικόν "άνθρακας επισωρεύει εις την κεφαλήν του", βάζει δηλαδή αναμμένα κάρβουνα πάνω στο κεφάλι του. Ερευνώντας προσεκτικά τον εαυτό μας και αποκτώντας αυτογνωσία θα διαπιστώσουμε ότι κι εμείς κάποτε ανοίξαμε το στόμα μας και αναφερθήκαμε εναντίον κάποιου κληρικού μικρόσχημου ή μεγαλόσχημου. Αυτού του είδους ή κατάκριση ονομάζεται ιεροκατηγορία. Αυτή ή ιεροκατηγορία μάς καθιστά αναπολόγητους και μάς στερεί τη Βασιλεία του Θεού. Και το ερώτημα τίθεται ως εξής: "Γιατί ή ιεροκατηγορία είναι τόσο φοβερό αμάρτημα;"
Ιεροκατηγορώ σημαίνει κατηγορώ, κατακρίνω τον Ιερωμένο. Αν ή κατάκριση λαϊκού αδελφού συνιστά μέγα αμάρτημα, ή κατάκριση κληρικού συνιστά φοβερό ατόπημα, διότι ό κληρικός, ανεξάρτητα από την αμαρτωλότητα ή την αγιότητα του είναι Λειτουργός του Ύψιστου και έχει την ειδική Χάρη της Ιεροσύνης. Και σε τί διαφέρει ό κληρικός από τούς λαϊκούς που απαρτίζουν τα μέλη του σώματος της Εκκλησίας; Ό Ιερέας είναι ό διάκονος του λαού του Θεού. Είναι ό αρχηγός της Ευχαριστιακής συνάξεως. Χωρίς τον ιερέα Ευχαριστιακή σύναξη (Θεία λειτουργία) δε γίνεται, έστω κι αν συγκεντρωθούν χίλιοι πρόεδροι Δημοκρατιών, χίλιοι Αυτοκράτορες. Και όχι μόνο αξιωματούχοι, όχι μόνο άνθρωποι, αλλά και όλα τα τάγματα των Αγγέλων να κατέβουν στη Γή δεν μπορούν να τελέσουν τη Θεία Ευχαριστία. Οι άγγελοι υπηρετούν, παρευρίσκονται, παρίστανται κύκλω του θυσιαστηρίου. Την εξουσία του "λειτουργείν", καθώς και του "δεσμείν τε και λύει αμαρτίας" την έδωσε ό Θεός στον Ιερέα, στον άνθρωπο με την ειδική χάρη της Ιεροσύνης, την οποία λαμβάνει δυνάμει του μυστηρίου της Ιεροσύνης. Τα αγιασμένα χέρια του ιερέως ψηλαφούν το Σώμα του Θεανθρώπου Λυτρωτού, του Κυρίου Ιησού Χριστού. Κρατώντας τα αγιασμένα αυτά χέρια τον Κύριον μετά το "πρόσχωμεν τα άγια τοις αγίοις" τα χείλη ψιθυρίζουν και λέγουν: "Μελίζεται και διαμελίζεται ό Αμνός του Θεού , ό μελιζόμενος και μη διαιρούμενος ό πάντοτε εσθιόμενος και μηδέποτε δαπανώμενος, αλλά τούς μετέχοντας αγιάζων". Τα αγιασμένα χέρια του ιερέως παραλαμβάνουν το νήπιο και το τοποθετούν στην κολυμβήθρα των υδάτων. Και το παιδί, μετά την τρίτη κατάδυση και ανάδυση, γίνεται παιδί του Θεού, πολιτογραφείται "εις τας δέλτους του Θεού", γίνεται το πριγκηπόπουλο του Ουρανού, ανώτερο απ όλα τα πριγκηπόπουλα και βασιλόπουλα της γης. Τα αγιασμένα χέρια του Ιερέως στεφανώνουν τούς μελλονύμφους και οι νεόνυμφοι πλέον από ξένοι ενώνονται "εις σάρκαν μίαν", γίνονται σύζυγοι και απαρτίζουν τη δική τους ευλογημένη οικογένεια. Τα αγιασμένα χέρια του Πνευματικού Ιερέως ακουμπούν την κεφαλή του μετανοιωμένου αμαρτωλού και ό άνθρωπος λαμβάνοντας τη συγχωρητική ευχή φεύγει από το ιερό εξομολογητήριο κεκαθαρμένος "μη έχων σπίλον ή ρυτίδα ή τι των τοιούτων", αλλά είναι τώρα άγιος και άμωμος. Τα αγιασμένα χέρια του 'Ιερέως λειτουργού κρατούν με ευλάβεια το Άγιον Ποτήριον και στην προσταγή του "Μετά φόβου Θεού πίστεως και αγάπης προσέλθετε", οι πιστοί πού συμμετέχουν ενεργά στην Ευχαριστιακή Σύναξη δέχονται το Σώμα και το Αίμα του Κυρίου και κοινωνούν "εις άφεσιν αμαρτιών και εις ζωήν αιώνιον", τρεφόμενοι έτσι με το ουράνιο Μάννα και ενισχυμένοι με το φάρμακο Αθανασίας πού χαρίζει ζωή. Ποιος άλλος έχει λάβει από το Θεό τέτοια εξουσία; Ουδείς. Μόνον ό ιερεύς δε βρίσκεται ούτε στη γη, ούτε στον ουρανό, αλλά μεταξύ ουρανού και γης. Αυτό λέγει ό Άγιος Χρυσορρήμων της 'Εκκλησίας: "μέσος έστηκεν Θεού και ανθρώπων ό ιερεύς, τας εκείθεν τιμάς κατάγων προς ημάς και τας παρ' ημών ικεσίας ανάγων εκεί". Αυτός είναι ό ιερέας.
Κι όμως. Ό ιερέας αυτός στα χρόνια της απιστίας και της διαφθοράς πού ζούμε, χλευάζεται. Πολλοί άνθρωποι στη θέα του Ιερέως χειρονομούν άπρεπα, γελούν, ειρωνεύονται, καγχάζουν.
Ό μακαριστός Αγιορείτης Γέροντας π. Γαβριήλ Διονυσιάτης σε ένα βιβλίο του αναφέρει τα εξής: Είναι βαρύ αμάρτημα ή ιεροκατηγορία και ό χλευασμός των λειτουργών της 'Εκκλησίας μας. Κατά την μακρά περίοδο (70 χρόνια), πού έζησα στον ευλογημένο αυτό τόπο, στο Άγιο Όρος, είδα πολλές τιμωρίες εξ αιτίας αυτής της αμαρτίας· είδα και σε ένα χειρόγραφο, στην βιβλιοθήκη της Μονής μας, την εξής διήγηση:
"Σ' ένα χωριό ένας γέροντας ιερέας, ενώ ήταν σ' όλα τα άλλα καλός και ιδιαίτερα επακόλουθος, υπέπιπτε στο πάθος της μέθης. Όταν έβγαινε από την 'Εκκλησία, παρασυρόταν από το πάθος του προς τα καφενεία. Εκεί, μετά από 23 ποτηράκια αλκοόλ, έχανε τον εαυτό του- ζαλιζόταν συναισθανόμενος όμως τη θέση του, σηκωνόταν και τρικλίζοντας έπαιρνε το δρόμο για το σπίτι του. Σ' αυτόν το δρόμο, όμως, είχε ό αδελφός του κατάστημα. Και όταν τον έβλεπε να περνάει σε τέτοια κατάσταση, έβγαινε στην πόρτα του μαγαζιού του και όχι από λύπη, αλλά μάλλον από ευθιξία, τον εφασκέλωνε από πίσω με το δεξί του χέρι (τον εμούτζωνε, όπως λέμε). Μετά από λίγο καιρό συνέπεσε να αποθάνει ό εύθικτος αυτός αδελφός του ιερέως. Όταν ύστερα από τρία χρόνια άνοιξαν τον τάφο του για την ανακομιδή βρήκαν το δεξί του χέρι άλιωτο. Τον ξανάθαψαν και μάλιστα σε άλλο σημείο. αλλά πάλι βρέθηκε το δεξί του χέρι ακέραιο. Τότε με συμβουλή του άλλου εφημέριου ιερέως, πήραν το αδιάλυτο χέρι και το εξέθεσαν στο νάρθηκα του ναού, για να τον συγχωρήσουνε οι συγχωριανοί του, για τυχόν λιποβαρή ζυγίσματα ή άλλες αδικίες, συνηθισμένες σ' όσους ασχολούνται με το εμπόριο. Αλλά και πάλι μετά από άλλο ένα έτος επανενταφιασμού βρέθηκε το χέρι αδιάλυτο. Τότε - κατά θεία νεύση - ένας άλλος έμπορος πού είχε το κατάστημα του απέναντι, ανέφερε στον εφημέριο το γεγονός του καθημερινού φασκελώματος και του χλευασμού του γέροντα ιερέα από τον αδελφό του. Οπότε κατάλαβε ό καλός εκείνος ιερέας, ποια ήταν ή αιτία. Και αφού προσκάλεσε το γέροντα συλλειτουργό του τον παρότρυνε να κάνη τρισάγιο και να διαβάσει πάνω από το αδιάλυτο χέρι τη συγχωρητική ευχή. Πράγματι μόλις έγιναν αυτά, αμέσως τα σαρκώδη μέλη του άλιωτου χεριού διελύθησαν και έμειναν γυμνά τα οστά".
Με άλλα λόγια: η κατάκριση και τα σχόλια εις βάρος των ιερέων (που τα έχουμε πολλοί πολύ εύκολα) είναι πολλές φορές αμαρτία πιο βαριά από τα φασκελώματα και τιμωρούνται πιο αυστηρά.
Κατηγορούν δυστυχώς οι άνθρωποι τον ιερέα, όπου βρεθούν και κατασκευάζουν ανένδοτα με τη φαντασία τους προκειμένου να τον γελειοποιήσουν. Τα τελευταία χρόνια παρακολουθούμε ηθοποιούς να υποδύονται τον ιερέα και να προβαίνουν εις παντός είδους γελοιότητες και αισχρότητες. Παίρνουν αφορμές πολλές φορές από ορισμένες άστοχες ενέργειες απρόσεκτων κληρικών και βγάζουν συμπεράσματα άδικα για το πλήθος των αγωνιστών κληρικών. Γι' αυτούς όλοι οι κληρικοί, οι παπάδες, όπως αναφέρουν περιφρονητικά, είναι κακοί, φιλάργυροι, πλεονέκτες, διεφθαρμένοι, παλιάνθρωποι και μόνο ό φοβερός αυτός κατήγορος είναι άγιος και αξιοπρεπής. Πουθενά δεν υβρίζεται ό ιερέας τόσο, όσο στην πατρίδα μας.
Διηγούνται για κάποιον ιερέα τα εξής: "Όταν ήρθαμε εδώ, στο χωριό δεν είχαμε δικό μας ιερέα. Έτσι, μάς εξυπηρετούσε ό παπά - Γιάννης Βασιλειάδης, εφημέριος Αρχαγγέλου. Γύρω στο 1937 - 38, ήμουν νεαρός τότε 17 χρονών, λέει ή μάννα μου: - Πήγαινε παιδί μου να φέρεις τον παπά να κάνει αγιασμό στο περιβόλι μας και να διαβάσει ευχή, γιατί όπως βλέπω, ή κάμπια πού έπεσε στα λαχανικά, θα μάς τα αφανίσει όλα, θα πεινάσουμε. Επήγα λοιπόν στον Αρχάγγελο, μίλησα με τον παπά - Γιάννη και την άλλη ημέρα το πρωί τον έφερα στον κήπο. Έκανε τον αγιασμό, διάβασε τη σχετική ευχή και ράντισε τον κήπο μας. Ήταν ολοφάνερο ότι ό ιερέας προσευχόταν με όλη του την καρδιά. σε όλο το διάστημα, αλλά και μετά, έβλεπα τη μάννα μου ήσυχη και ήρεμη. Ήταν βέβαιη πώς θα γλυτώναμε τα λαχανικά μας. Εγώ, σαν άμυαλος νεαρός, έλεγα με κάποια αμφιβολία, μέσα μου: - Είναι δυνατόν να ψοφήσουν οι κάμπιες με το διάβασμα του παπά; Παρά ταύτα, δεν είπα τίποτε. Όταν τελείωσε ό ιερέας, έβγαλα χρήματα να τον πληρώσω. Είχαμε στο σπίτι ένα πενηντάρικο και ένα εκατοστάρικο. Του δίνω το πενηντάρικο. - Τι είναι αυτό; κάνει κάπως αγριεμένος ό παπά -Γιάννης. Νόμισα, πώς του φάνηκαν λίγα. Του δίνω, λοιπόν και το εκατοστάρικο. - Παιδί μου, λέει στεναχωρημένος, τι πράγματα είναι αυτά; εδώ ήρθα να διαβάσω τις κάμπιες, για να σταματήσουν να τρώνε το φαγητό σας και σεις, φτωχοί άνθρωποι, μού δίνετε χρήματα; Δε θέλω τίποτε! και δεν επήρε τίποτε απολύτως. Την άλλη μέρα, πρωί πρωί, έτρεξα στον κήπο. Οι κάμπιες είχαν εξαφανισθεί εντελώς όχι μόνο από το περιβόλι μας , αλλά και από όλα τα γύρω κτήματα, σε ικανή απόσταση. δεν είναι αυτό χειροπιαστό θαύμα; Μεγάλη ή πίστη μας στ ' αλήθεια!"
Μεταγενέστερες ειδήσεις μάς πληροφορούν, ότι ό πατήρ Ιωάννης υπήρξε πολύ ενάρετος κληρικός, ή δε ευχή του "τρυπούσε πέτρα!" για ανομβρία, αρρώστια, επιδημία και ό,τι άλλο κακό η δυσκολία, έτρεχαν στον πατέρα Ιωάννη για ευχή. Εκοιμήθη, μετά από ασθένεια, στην Αθήνα περί τα 1950. Πόσοι ανώνυμοι εκλεκτοί ιερείς του Θεού του Υψίστου έζησαν και ζουν ανάμεσα μας! Πόσο άδικο έχουν εκείνοι που κατακρίνουν ή καταδικάζουν ή, ακόμη χειρότερο, συκοφαντούν τους ιερείς της Εκκλησίας μας! Αλλά και πόσο κακό προξενούν στον εαυτό τους όλοι εκείνοι, πού ελαφρά τη καρδία, αποδέχονται τις κατηγορίες και τις συκοφαντίες! Ή ιεροσύνη είναι το μεγαλύτερο αγαθό που έδωσε ό Θεός στους ανθρώπους, γιατί χάρη στη δωρεά αυτή του Χρίστου μας πραγματοποιείται επί της γης το μυστήριο της σωτηρίας μας.
Ένας Επίσκοπος κάποτε, περιοδεύοντας τα χωριά της επαρχίας του, έφτασε σ' ένα πολύ μακρινό χωριουδάκι. Ζήτησε να ιδεί τον 'Ιερέα. Ύστερα από αρκετή ώρα παρουσιάστηκε μπροστά του ένας απλοϊκός χωρικός, που μόλις είχε γυρίσει από το χωράφι και φορούσε τα ρούχα της δουλειάς. Ήταν ό Ιερεύς του χωριού. Ό 'Επίσκοπος δεν έμεινε ικανοποιημένος. Ήθελε πιο ευπαρουσίαστο το Λειτουργό του Υψίστου. Ή άλλη μέρα ήταν Κυριακή. Ό Ιερεύς ετοιμάστηκε να λειτουργήσει κι ό 'Επίσκοπος δεν τον άφηνε από τα μάτια του. Ήθελε να τα παρακολουθήσει όλα. θα έβρισκε ίσως πολλά σφάλματα στον αγροίκο εκείνο χωρικό. Παράδοξο όμως! Από τη στιγμή, που άρχισε ή Θεία Λειτουργία, ό Ιερεύς κυκλώθηκε από ένα ουράνιο φως που τον θέρμαινε και τον λάμπρυνε χωρίς να τον καίει. Κι αυτό κράτησε ως το τέλος της Λειτουργίας. Αφού μοίρασε ό Ιερεύς το αντίδωρον στους χωρικούς, τον φώναξε στο Άγιο Βήμα ό 'Επίσκοπος και, πέφτοντας στα γόνατα, του ζήτησε να τον ευλογήσει. Ό απλοϊκός Ιερεύς σάστισε.
- Πώς είναι δυνατόν ό ανώτερος να ευλογηθεί από τον κατώτερο του; Εσύ ευλόγησέ με άγιε Δέσποτα.
- Αδύνατον να ευλογήσω εκείνον που στέκεται μέσα σε θεϊκή φλόγα και προσφέρει την αναίμακτη Θυσία. "Το έλαττον υπό του κρείττονος ευλογείται".
-Υπάρχει τάχα, άγιε Δέσποτα, 'Επίσκοπος ή Πρεσβύτερος και Διάκονος ακόμη, πού να πλησιάζει το άγιο Θυσιαστήριο και να μη περικυκλώνεται από ουράνιο φως; είπε με απορία ό απλοϊκός Ιερεύς. Τί να απαντήσει ό 'Επίσκοπος σ' εκείνον που έβλεπε το υπερφυσικό σαν το φυσικότερο πράγμα του κόσμου; Θαύμασε την καθαρότητα της καρδίας του κι έφυγε από το μικρό χωριό ωφελημένος.
Ό όσιος και θαυματουργός πατέρας μας Αναστάσιος ό Σιναΐτης μάς διηγήθηκε μία θαυμαστή και παράδοξη διήγηση λέγοντας τα εξής:
Κάποτε πού βρέθηκα στη Λαοδίκεια της Συρίας, κοντά στο όρος του Λιβάνου, απέναντι των Γαθισών, άκουσα από τούς εκεί γέροντες ένα αξιοθαύμαστο γεγονός. Υπήρχε, λέει, εκεί κάποιος πρεσβύτερος πού ζούσε μέχρι πριν δύο χρόνια. Μία νύχτα πήγε σ΄ αυτόν ένας άνθρωπος και του ζητούσε με πολλή βιασύνη να σηκωθεί να βαπτίσει το παιδί του, πού ήταν βρέφος και κινδύνευε από στιγμή σε στιγμή να πεθάνει. Σηκώθηκε λοιπόν από το κρεβάτι του ό Πρεσβύτερος και άρχισε αμέσως να λέει την ακολουθία του βαπτίσματος. Καθώς όμως ετοίμαζαν το νερό και το άγιο έλαιο και ενώ ό πρεσβύτερος συνέχιζε την ακολουθία, το παιδί πέθανε αβάπτιστο. Πήρε τότε ό πρεσβύτερος το παιδί, το έβαλε μπροστά στο βαπτιστήριο και είπε: "Σε σένα, το σύνοδο μου άγγελο λέω, μ' εκείνη την εξουσία πού έδωσε ό Χριστός σ' εμάς τούς ιερείς να δένουμε και να λύνουμε στον ουρανό και στη γη· δώσε την ψυχή αυτού του παιδιού πίσω στο σώμα του μέχρι να βαπτιστεί, διότι δε στάλθηκες για να το πάρεις αβάπτιστο. Διότι ξέρει ό Κύριος σου, πού είναι και δικός μου Κύριος, ότι δεν αμέλησα, αλλά μόλις ξύπνησα αμέσως άρχισα την ακολουθία του βαπτίσματος". Με τα λόγια αυτά του πρεσβύτερου προς τον άγγελο αναστήθηκε το παιδί, το βάπτισαν και αμέσως κοιμήθηκε πάλι έν Κυρίω. Όταν εγώ το άκουσα αυτό, θεώρησα δίκαιο να μην το αποσιωπήσω, αλλά να το γράψω για τη δόξα και την τιμή του μεγάλου Θεού και Σωτήρα μας Ιησού Χριστού και για την ωφέλεια των ακροατών. Κανείς λοιπόν να μην κρίνει ιερέα του Θεού, ακόμη και αν τον δει να πέφτει σε κάποιο σφάλμα. Διότι, αν ό λόγος και ό δεσμός του ιερέα ισχύει για τους αγγέλους, πόσο περισσότερο ισχύει για τους ανθρώπους; και αν ό ιερέας δε στέκεται στο ύψος του, τότε ό χριστιανός θα ανέχεται και θα αδιαφορεί; Όχι βέβαια. Αυτός που αγαπά τον ιερέα και που πονά την εκκλησία, πλησιάζει τον άτακτο κληρικό και του υποδεικνύει με σεβασμό τα λάθη του. Αν δε συμμορφωθεί τότε απευθύνεται στον Επίσκοπο και εκείνος έχει τον τρόπο να συμμορφώσει τον πταίσοντα. Κληρικό. Με την κατάκριση του κληρικού διαιωνίζουμε το κακό, σκανδαλίζουμε ανθρώπους που έχουν πίστη ασθενική και αγοράζουμε κόλαση.
Στη "Διακονία και Μαρτυρίαν", περιοδικό της Ιεράς Μητροπόλεως Καλαβρύτων και Αιγιαλείας, "ανεγράφη το εξής αξιόλογο:
Ό Μέγας Αλέξανδρος προχωρώντας νικηφόρα επί της Ασιατικής γης, έφθασε εις την πρωτεύουσαν της Φοινίκης Τύρον, ένα μεγάλο και πανίσχυρο κέντρο του έθνους των Φοινίκων. Μετά από πολιορκία επτά μηνών κυρίευσε την πρωτεύουσα αυτή και κατόπιν κατευθύνθηκε προς την ιερά Γή της 'Ιουδαίας το 332 π.Χ., με σκοπό να τιμωρήσει σκληρά τούς 'Ιουδαίους για την απιστία πού επέδειξαν στους αγώνες τους κατά των Φοινίκων. Τότε ό μέγας αρχιευρεύς των 'Ιουδαίων, Ιαδδουά, άρχισε να προσεύχεται για τη σωτηρία του λαού του και, εμπνεόμενος από θεία οπτασία, περιεβλήθη χρυσοκέντητη στολή μπλε, έβαλε στο κεφάλι του μίτρα με ολόχρυσο πέταλο στο μέτωπο και εκεί αποτύπωσε το όνομα του αληθινού Θεού, του αγνώστου στο Μέγα Αλέξανδρο και πήγε στο στρατόπεδο των Ελλήνων.
Τότε ό Μέγας Αλέξανδρος, ενώ μέχρι εκείνη τη στιγμή είχε άγριες διαθέσεις κατά των Ιουδαίων, μόλις αντίκρισε τον αρχιερέα και διάβασε το όνομα του αληθινού Θεού, ηλεκτρίσθηκε ολόκληρος, ή οργή του διαλύθηκε, ή αγέρωχος και αυταρχική ιδιοσυγκρασία του μεταβλήθηκε σε ταπεινή και συνεσταλμένη στοργή και ευσπλαχνία. Γεμάτος ταπεινοφροσύνη - ένας Μέγας Αλέξανδρος - κλίνει ευλαβικά το γόνατο του από σεβασμό και προσκυνά τον αρχιερέα των 'Ιουδαίων. Όλοι γύρω του έμειναν εμβρόντητοι μπροστά σ΄ αυτό το θέαμα- και παίρνοντας θάρρος τότε ό στρατηγός Παρμενίων έρωτά τον αρχηγό του Ελληνισμού, Μέγα Αλέξανδρο, πώς "ό υπό πάντων προσκυνούμενος Αλέξανδρος προσεκύνησε τον 'Ιουδαίων αρχιερέα;" Ό Μέγας Αλέξανδρος τού απάντησε: "Δεν προσκύνησα τον αρχιερέα, αλλά τον Θεόν, όστις εκείνον αρχιερέα κατέστησε".
Έτσι ακριβώς συμπεριφέρονται και οι σημερινοί ηγέτες μας, όταν αντικρίζουν τούς Ιεράρχες μας, τούς κληρικούς μας και πολύ περισσότερο τον Αρχιεπίσκοπο μας, ό όποιος συγκεντρώνει όλο το σεβασμό και την αγάπη των χριστιανών; Μήπως τούς λείπει ή πνευματική καλλιέργεια ή μήπως έχουν ελαττωμένη θεοσέβεια; Το ευγενές τέκνον της Μακεδονίας γίνεται δάσκαλος όλων εκείνων πού αμφισβητούν τούς κληρικούς και συζητούν συνεχώς σε βάρος τους.
Στις Πράξεις των Αποστόλων, στο πέμπτο δηλαδή βιβλίο της Καινής μας Διαθήκης, αναφέρεται ένα συγκλονιστικό γεγονός. Ό Απόστολος Παύλος, διηγείται ό συγγραφεύς των Πράξεων Ευαγγελιστής Λουκάς, οδηγείται στο συνέδριο των Ιουδαίων, για να δικασθεί. Αρχίζοντας την απολογία του λέγει "άνδρες αδελφοί, εγώ πάση συνειδήσει αγαθή πεπολίτευμαι τω Θεώ ταύτης της ημέρας"(Πραξ. Κ.Γ,Ι 1). Μόλις εξέφρασε αυτούς τούς λόγους ό επικεφαλής Αρχιερέας Ανανίας διέταζε τούς υπηρέτες του να τον ραπίσουν στο στόμα, προφανώς επειδή έλαβε το λόγο μόνος του. Τότε ό Παύλος του απάντησε: "τύπτειν σε μέλλει ό Θεός, τοίχε κεκονιαμένε", δηλαδή θα σε πατάξει ό Θεός ασβεστωμένε τοίχε. Οι παριστάμενοι ακούγοντας τα σκληρά αυτά λόγια του Αποστόλου, του λέγουν: - τον Αρχιερέα του Θεού υβρίζεις; και ό Παύλος που δεν γνώριζε ότι ήταν Αρχιερέας ζήτησε συγγνώμη: - δεν γνώριζα αδελφοί, λέγει, ότι ήταν Αρχιερέας, διότι ό λόγος του Θεού λέγει: "Άρχοντα του λαού σου ουκ ερείς κακώς". Δε νομίζουμε πώς ή συμπεριφορά του Παύλου προς τον Αρχιερέα Ανανία θέλει σχολιασμό. Το παράδειγμά του μάς διδάσκει, για να διδάσκουμε κι εμείς εκείνους που ζουν στην άγνοια και συμπεριφέρονται κακώς προς τούς κληρικούς.
Στους κληρικούς οφείλουμε σεβασμό και αγάπη. Στις προσευχές τους βασιζόμαστε. Κοντά τους θα τρέξουμε ζητώντας την ευχή τους. Από τη γέννησή μας μέχρι τα στερνά μας αυτούς αποζητούμε. Τούς χρειαζόμαστε. Αυτοί μάς συμφιλιώνουν με το Θεό, όταν παραστρατούμε. Αυτοί θα μάς οδηγήσουν στη Βασιλεία του Θεού.
Ό ιερός Χρυσόστομος προτρέπει τούς χριστιανούς που ιεροκατηγορούν να κλείσουν τα απαίδευτα στοματά τους και να μην κακολογούν τούς κληρικούς. Να τί λέγει σ' ένα του λόγο:
Κάνετε ό,τι περισσότερο μπορείτε, να έχετε το Άγιο Πνεύμα μέσα σας. Τιμάτε, όσο πιο πολύ μπορείτε, εκείνους στους οποίους ό Θεός έδωκε την Χάρη Του! μη το ξεχνάτε ποτέ. Είναι πολύ μεγάλο αξίωμα των ιερέων! Είπε ό Χριστός: "Αν τίνων αφήτε τας αμαρτίας αφίενται αυτοίς". Και γι' αυτό οφείλετε να υπακούετε στους πνευματικούς σας πατέρες· και να τους θεωρείτε άξιους της πύο μεγάλης τιμής. Συ κοιτάζεις την δουλειά Σου! και όταν το σπίτι σου πάει καλά, στα άλλα δεν δίνεις σημασία! Ό ιερέας όμως, αν τα καταφέρει καλά για τον εαυτό του και για το σπίτι του, αλλά δεν δείξει το ενδιαφέρον που πρέπει και για σένα, θα τον στείλει ό Χριστός στη Γιάννα, μαζί με τους αποστάτες! και ενώ από δική του πλευρά πήγαινε καλά, θα την πάθει από σας! Έχετέ το υπόψη σας λοιπόν! και δείχνετε στους ιερείς σας όλη την καλή σας διάθεση. Αυτοί αγρυπνούν για τις δικές σας ψυχές. θα δώσουν λόγο για σας. Να τους προσέχετε λοιπόν! Όσο πιο πολύ μπορείτε! Όταν όμως σεις με τη συμπεριφορά σας τους κάνετε και παρεκτρέπονται, φαντάζεσθε ότι θα σάς βγει σε καλό; Όσο ό οδηγός είναι ήρεμος και οι επιβάτες του οχήματος καλά πηγαίνουν. Μα αν αρχίσουν και τον βρίζουν και τον κάνουν να εξαγριώνεται και να μη μπορεί πια να κάνει σωστά την δουλειά του, είτε το θέλει είτε όχι, θα γίνουν πολλά κακά! και θα φταίνε εκείνοι! Έτσι και προκειμένου για τον ιερέα. Αν σεις τον προσέχετε, αν τον τιμάτε, θα τα καταφέρει όλα καλά. Μα αν τον κάνετε και χάνει κάθε όρεξη για το έργο του, αν τα χέρια του παραλύουν, δεν το καταλαβαίνετε, πώς ό,τι κακό συμβεί, θα ξεσπάσει σε βάρος σας; Δε βλέπετε, τί τιμή και σεβασμό δείχνουμε όλοι στους κοσμικούς άρχοντες; Ας προέρχεται ή εξουσία τους από το θέλημα ενός ανθρώπου, εκείνου πού τούς διόρισε! Ό,τι κι αν είναι, τούς τιμάτε! Σέβεστε την υπογραφή εκείνου πού τούς διόρισε. Πώς τολμάτε και καταφρονείτε και κακολογείτε και κυριολεκτικά "ξεπλένετε" με τα λόγια σας εκείνον πού χειροτόνησε ό ίδιος ό Θεός; δεν επιτρέπεται να κρίνωμε έναν απλό αδελφό μας χριστιανό. Πώς ακονίζουμε την γλώσσα μας εναντίον ιερέων; Τί απολογία θα δώσουμε; δεν το καταλαβαίνετε ότι έτσι κάνετε το δικαστήριο αδυσώπητο εις βάρος σας; Με αυτά πού λέγω, δεν λέω ότι καλά κάνουν οι παπάδες πού δεν κάνουν σωστά το καθήκον τους! Τούς λυπάμαι! Κλαίω γι' αυτούς! Γιατί, ξέρω, τί τούς περιμένει! Μα αυτό δεν σημαίνει, ότι μπορεί και να τούς κρίνει δ καθένας! Όσο κι αν δεν βαδίζουν οι ίδιοι καλά, συ ΔΕΝ θα ζημιωθείς, αν σταθείς απέναντι τους καλά, αν κάνεις αυτό πού πρέπει. Αυτά πού μάς δίνει ό ιερέας είναι κάτι πού μόνο ό Θεός μπορεί να το δίνει. Να το ξέρετε. Όσο ψηλά και αν φθάσετε σε αρετές, όλες μαζί δεν είναι τίποτε μπροστά στη Χάρη του Θεού πού παίρνετε από τα χέρια των ιερέων. Προσέχετε, μη φαντασθείτε, ότι τότε ΔΕΝ χρειάζεται να αγωνιζόμαστε! Γιατί αν το κάμομε, θα φορτώσουμε τον εαυτό μας ένα πλήθος αμαρτιών! Λοιπόν, τελικό συμπέρασμα: Έχουμε χρέος και το Θεό να φοβούμεθα και τους ιερείς Του να τιμάμε. Και τότε θα λάβουμε διπλό μισθό. Ένα, για τα καλά μας έργα και ένα για την αγάπη και για το σεβασμό, πού δείξαμε στους ιερείς, σαν υπηρέτες του Θεού μας.











ΝΗΣΤΕΙΑ
Μ
ε ένα πατερικό απόφθεγμα που διασώζεται σ' ένα παλαιό Γεροντικό, θ' αρχίσουμε να γράφουμε για τον Ιερό αυτό θεσμό της Εκκλησίας μας, τη νηστεία.
Σε κάποια Σκήτη αγίων μοναχών είχαν λάβει χώρα πολλά θαυμαστά γεγονότα. Ή φήμη αυτών διαδόθηκε πολύ γρήγορα στη γύρω περιοχή. Έτσι, κάποιος ταλαίπωρος Πατέρας οδήγησε το δαιμονισμένο παιδί του στους γέροντες, προκειμένου να το θεραπεύσουν. Οι άγιοι όμως Πατέρες, από ταπείνωση απέφευγαν τη θεραπεία του νέου. Και ό δυστυχισμένος εκείνος νέος βασανιζόταν αρκετό καιρό από το δαιμόνιο. Μία μέρα ένας εκ των γερόντων τον σπλαχνίστηκε. Τον σταύρωσε με τον ξύλινο σταυρό που είχε πάντα στη ζώνη του και ανάγκασε το ακάθαρτο πνεύμα να εγκαταλείψει τον νέο. Μα μόλις βγήκε αγρίεψε και φρύαξε: Αφού με βγάζεις από την κατοικία μου θα έλθω να μείνω μέσα σου", λέγει στον γέροντα. Και ο γέροντας απαντά: Έλα. Έτσι το δαιμόνιο μπήκε μέσα στον ασκητή και παρέμεινε εκεί βασανίζοντας τον δώδεκα ολόκληρα χρόνια. Και ό άξιος εκείνος μοναχός υπέμεινε καρτερικά τον πόλεμο και αγωνιζόταν συνεχώς να καταβάλει τον εχθρό. Τα όπλα του ήταν μια υπεράνθρωπη νηστεία και μια ακατάπαυστη προσευχή. Δεν έβαζε τίποτα σχεδόν στο στόμα του, το βράδυ μασούσε λίγα κουκούτσια από φοίνικες και κατάπινε το ζωμό τους.
Σαν είδε και απόειδε το δαιμόνιο κίνησε να φύγει νικημένο. - Ξέρεις γέροντα, του λέγει, εγώ φεύγω.- και γιατί φεύγεις; Δε σε διώχνει κανένας από δω. - με αφάνισε ή νηστεία σου, αποκρίθηκε το δαιμόνιο και έγινε άφαντο.
Τόση πράγματι δύναμη έχει ή νηστεία. Διώχνει ακόμη και δαίμονες. Νηστεία! αν θελήσουμε να αναλύσουμε τη λέξη θα διαπιστώσουμε ότι απαρτίζεται από δυο συνθετικά. Το πρώτο συνθετικό είναι το αρνητικό "Νή" και το δεύτερο το ρήμα "Εσθίω" (=νηστεύω) επομένως σημαίνει: "Νή-εσθίω" δηλαδή δεν τρώγω. Και για να κυριολεκτούμε. Νηστεία σημαίνει στην εκκλησία μας αποχή από ορισμένες τροφές που έχουν χαρακτηριστεί αρτύσιμες και που ό Χριστιανός απέχει από αυτές ορισμένες ημέρες της εβδομάδας ή και ορισμένες ημέρες του έτους.
Ποιες είναι αυτές οι ημέρες και περίοδοι του έτους; 'Επειδή υπάρχουν πολλοί χριστιανοί που δεν γνωρίζουν αυτές τις νηστείες και επειδή κάποιοι τις λησμονούν και συνεχώς ερωτούν, παραθέτουμε τούς παρακάτω πίνακες, ώστε ανά πάσα στιγμή να τούς συμβουλεύονται και να μην κάνουν λάθος ποτέ. δεν είναι παράξενο το γεγονός ότι πολλοί αδελφοί μας αγνοούν τη νηστεία των Αγίων Αποστόλων, άλλοι και άλλες διαταγμένες νηστείες της Εκκλησίας μας. Οι παρακάτω πίνακες ελήφθησαν από το προσευχητάρι του 'Επισκόπου Ματθαίου Λαγγή.
ΠΟΙΑΙ ΑΙ ΔΙΑΤΕΤΑΓΜΕΝΑΙ ΝΗΣΤΕΙΑΙ
Έκαστος χριστιανός οφείλει να νηστεύει κατά τας διατεταγμένα; υπό της Μητρός ημών Εκκλησίας νηστείας. Νηστεία εκκλησιαστικώς νοείται, όταν τρώγαμε μόνον άπαξ της ημέρας, την ενάτην (περί την 3ην μ.) ξηράν τροφήν, άνευ ελαίου, οίνου ή άλλης λιπαράς τροφής. Λήψις τροφής, έστω και μόνο άρτου, περισσότερον της μιας φοράς ημερησίως λέγεται λύσις νηστείας. 'Εάν φάγωμεν και έλαιον ή άλλα λιπαρά φαγητά ή πίωμεν οίνον ή οινοπνευματώδη ποτά, λέγεται κατάλυσις νηστείας (Όλα τα παραπάνω αφορούν κυρίως τούς μοναχούς και όσους επιθυμούν να νηστέψουν, όπως οι μοναχοί).
Διατεταγμέναι νηστείαι, εν αις οφείλομεν να νηστεύωμεν, είναι αι εξής:
1) Κάθε Τετάρτη και Παρασκευή
2) τη Μεγάλη Τεσσαρακοστή
3)Τη Μεγάλη Εβδομάδα
4) των Αγίων Αποστόλων
5) Της Παναγίας (Δεκαπενταύγουστου)
6) του προ των Χριστουγέννων τεσσαρακονθημέρου
Επίσης οφείλομε να νηστεύωμεν κατά τας εξής εορτάς εις οιανδήποτε ημέραν και αν τύχωσιν, εκτός Σαββάτου και Κυριακής, οπότε καταλύομεν μόνον οίνου και ελαίου.
1) την 5ην 'Ιανουαρίου, παραμονή των Θεοφανείων.
2) την 29ην Αύγουστου, της αποτομής της Τίμιας Κεφαλής του Προδρόμου.
3)Την 14ην Σεπτεμβρίου, της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού.
4) την 24ην Δεκεμβρίου, παραμονήν της του Χριστού Γεννήσεως.
'Εάν τύχει κάποια εορτή κατά την Καθαράν ή τη Μεγάλη Εβδομάδα δεν καταλύομεν.
ΚΑΤΑΛΥΣΙΣ ΝΗΣΤΕΙΑΣ
Κατάλυσις νηστείας σε όλα τις Τετάρτες και τις Παρασκευές επιτρέπεται κατά τις εξής περιπτώσεις:
1) Από 25ης Δεκεμβρίου μέχρι 4ης 'Ιανουαρίου
2)Από της Κυριακής του Τελώνου και Φαρισαίου μέχρι της Κυριακής του Άσωτου
3) Κατά την εβδομάδα της Τυροφάγου (τυρού μόνο και φων ουχί όμως και κρέατος, όπερ κατά την εβδομάδα ταύτην ου καταλύεται)
4) Κατά την εβδομάδα της Διακαινησίμου
5) Κατά την εβδομάδα του Αγίου Πνεύματος.
Κατά τας Τετάρτας και Παρασκευάς, κατά τας οποίας συμπίπτουν Δεσποτικαί ή Θεομητορικαί ή και Αγίων εορταί, επιτρέπεται κατάλυσις γενική μεν εις ενίας περιπτώσεις, μερική δε εις ετέρας. Αι περιπτώσεις αύται, αι εις εκάστην εορτήν αφορώσαι, εμφαίνονται λεπτομερώς, έν διττοΐς πίναξιν, ετέρω διά τας ακινήτους εορτάς και ετέρω διά τας κινητάς τοιαύτας τας εκ του Πάσχα εξαρτωμένας.
Κατά την τεσσαρακοστήν των Χριστουγέννων, επιτρέπεται κατάλυσις ιχθύος, εκτός Τετάρτης και Παρασκευής μέχρι της 17ης Δεκεμβρίου. από δε της 18ης μέχρι της 24ης Δεκεμβρίου επιτρέπεται κατάλυσις οίνου και ελαίου (Πηδάλιων 1982, ύποσημ. εις ερμηνεία ξθ 'κανόνος των Αγίων Αποστόλων, σελ. 93 -94).
Επίσης, καθ' άπαντα τα Σάββατα και τας Κυριακάς του όλου ενιαυτού δεν επιτρέπεται νηστεία οίνου και ελαίου πλην μόνου του Μεγάλου Σαββάτου.

ΕΟΡΤΟΛΟΓΙΟΝ
Των ακινήτων εορτών των τιμωμένων δι' αργίας, καταλύσεως η νηστείας
ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣΚΑΤΑΛΥΣΙΣ1Περιτομή Ιησού Χριστού, Βασιλείου του ΜεγάλουΕις πάντα6Τα Άγια Θεοφάνεια»7Σύναξις Ιωάννου του ΠροδρόμουΙχθύος16Προσκύνησις αλύσεως  Άπ. Πέτρου17Αντωνίου του ΜεγάλουII18Αθανασίου και Κυρίλλου Πατριαρχών Αλεξανδρείας20Ευθυμίου του ΜεγάλουII22Τιμοθέου Άπ. Αναστασίου ΠέρσουII25Γρηγορίου του ΘεολόγουII27Ανακομιδή λειψάνου Ιωάννου του ΧρυσοστόμουII30Των Τριών ΙεραρχώνIIΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ2Υπαπαντή Ιησού ΧριστούΙχθύος8Θεοδώρου του ΣτρατηλάτουΟίνου & Ελαίου10Χαραλάμπους Ιερομάρτυρος11Βλασίου ΙερομάρτυροςII17Θεοδώρου του ΤήρωνοςII24Α' και Β' εύρεσις Τιμίας Κεφαλής του ΠροδρόμουII
ΜΑΡΤΙΟΣ9Των έν Σεβαστεία Άγιων ΜαρτύρωνΟίνου & Ελαίου25Ευαγγελισμός της ΘεοτόκουΙχθύος26Σύναξις Αρχαγγέλου ΓαβριήλΟίνου & ΕλαίουΑΠΡΙΛΙΟΣ23Γεωργίου του ΤροπαιοφόρουII25Μάρκου Αποστόλου και ΕυαγγελιστούII30Ιακώβου ΑποστόλουIIΜΑΙΟΣ2Ανακομιδή λειψάνων Αθανασίου του ΜεγάλουII8Ιωάννου του ΘεολόγουΟίνου & Ελαίου15Παχωμίου του Μεγάλου, Αχίλλειου ΛαρίσηςII21Κωνσταντίνου και ΕλένηςII25Γ' Εύρεσις της Τιμίας Κεφαλής του ΠροδρόμουΙΟΥΝΙΟΣ8Ανακομιδή λειψάνου Θεοδώρου ΣτρατηλάτουII11Βαρθολομαίου και Βαρνάβα. Άξιον ΕστίνII24Γενέθλιον Ιωάννου του ΠροδρόμουΙχθύος29Πέτρου και ΠαύλουΙχθύος30Ή Σύναξις των 12 ΑποστόλωνΟίνου & ΕλαίουΙΟΥΛΙΟΣ1Κοσμά και Δαμιανού ΑναργύρωνII
2Κατάθεσις εσθήτος ΘεοτόκουΟίνου & Ελαίου17Μαρίνης ΜεγαλομάρτυροςII20Ηλιού του ΘεσβίτουII22Μαρίας της ΜαγδαληνήςII25Κοίμησις Αγίας ΆννηςII26Παρασκευής ΕρμολάουII27ΠαντελεήμονοςIIΑΥΓΟΥΣΤΟΣ6Μεταμόρφωσις του ΣωτήροςΙχθύος15Κοίμησης ΘεοτόκουΗ29Αποτομή Κεφ. 'Ιωάννου του ΠροδρόμουΝηστεία31Κατάθεσις Τιμίας Ζώνης ΘεοτόκουΟίνου & ΕλαίουΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ1Αρχή της ινδίκτου, Συμεών ΣτυλίτουII6Ανάμνησις θαύματος Αρχιστρατήγου ΜιχαήλII8Γενέθλιον ΘεοτόκουΙχθύος9Ιωακείμ και ΆννηςΟίνου & Ελαίου13Εγκαίνια Ναού Αναστάσεως, Κορνηλίου του εκατόνταρχουII14Ύψωσις του Τιμίου ΣταυρούΝηστεία20Ευσταθίου και των συν αιτώII23Σύλληψις Ιωάννου του ΠροδρόμουΟίνου κ Ελαίου26Μετάστασις 'Ιωάννου του ΘεολόγουIIΟΚΤΩΒΡΙΟΣ6Θωμά του ΑποστόλουII
18Λουκά του ΕυαγγελιστούΟίνου & 'Ελαίου23Ιακώβου ΑδελφοθέουII26Δημητρίου του ΜυροβλήτουIIΝΟΕΜΒΡΙΟΣ1Κοσμά και Δαμιανού των ΑναργύρωνII8Σύναξις ΑΡΧ. Μιχαήλ και ΓαβριήλII12Ιωάννου του ΕλεήμονοςII13'Ιωάννου του ΧρυσοστόμουII14Φιλίππου ΑποστόλουΙχθύος16Ματθαίου Αποστόλου και ΕυαγγελιστούΟίνου & Ελαίου21Εισόδια ΘεοτόκουΙχθύος25Αικατερίνης ΜεγαλομάρτυροςΟίνου και Ελαίου30Ανδρέου του ΠρωτοκλήτουIIΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ4Βαρβάρας Μεγαλομάρτυρος 'Ιωάννου του ΔαμασκηνούII5Σάββα του ΗγιασμένουII6Νικολάου Επισκόπου ΜύρωνII9Σύλληψις Αγίας Άννης μητρός της ΘεοτόκουII12Σπυρίδωνος Τριμυθούντος του ΘαυματουργούII15Ελευθερίου ΙερομάρτυροςII17Δανιήλ προφήτου, Διονυσίου του ΖακύνθουII20'Ιγνατίου του Θεοφόρου, Προεόρτια ΧριστουγέννωνII25Γέννησις Ιησού ΧριστούΕις Πάντα
26Σύναξις ΘεοτόκουΕις πάντα27Στεφάνου ΠρωτομάρτυροςIIΣΗΜΕΙΩΣΙΣ
Στον παραπάνω πίνακα όπου αναγράφεται κατάλυσις ιχθύος ισχύει ΜΟΝΟ για Τετάρτες, Παρασκευές και την Τεσσαρακοστή των Χριστουγέννων. Τις υπόλοιπες ημέρες τις εβδομάδος γίνεται κατάλυσις εις πάντα. Την 25η Μαρτίου γίνεται κατάλυσις ιχθύος όποια μέρα και αν συμπέσει.





ΠΙΝΑΚΑΣ
ΗμερομενίαΕορταί του ΠασχαλίουΚατάλυσιςΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ21ΚυριακήΤού Τελώνου και του ΦαρισαίουΕις πάντα28Του ΑσώτουΕις πάνταΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ3ΣάββατονΠρο της Απόκρεω Μνήμη Κεκοιμημένων (των ψυχών)4ΚυριακήΤης ΑποκρέωΕις πάντα10ΣάββατονΤων έν ασκήσει λα άντ ν των υχών)Μ11ΚυριακήΤης ΤυροφάγουΤυρού & ώων12ΔευτέραΚαθαρά ΔευτέραΝηστεία16Παρασκ.Α' ΧαιρετισμοίΜ17ΣάββατονΘαύμα κολλυβάδων Αγίου Θεοδώρ.18ΚυριακήΑ' Νηστειών, της 'ΟρθοδοξίαςII23Παρασκ.Β' ΧαιρετισμοίΝηστεία25ΚυριακήΒ' Νηστειών, Γρηγορίου του Παλα άΟίνου &ΕλαίουΜάρτιος2Παρασκ.Γ' ΧαιρετισμοίΝηστεία4ΚυριακήΓ' Νηστειών, Σταυροπροσκ.II9Παρασκ.Δ' ΧαιρετισμοίII11ΚυριακήΔ' Νηστειών. Ιωάννου της ΚλίμακοςII15ΠέμπτηΤης Ε' Έ δ. Του Μ. Κ νόνοςΝηστεία17ΣάββατονΤης Ε' Έ δ. Του Ακαθίστου ύμνουΟίνου κι Έλαίου18ΚυριακήΕ' των Νηστειών, της Οσίας Μαρίας της ΑιγυπτίαςII24ΣάββατονΉ Ανάστασης του ΛαζάρουII25ΚυριακήΤων ΒαΐωνΟίνου κι Ελαίου
26ΔευτέραΑρχή Μεγάλης ΕβδομάδοςΝηστείαΑπρίλιος1ΚυριακήΤΟ ΑΓΙΟΝ ΠΑΣΧΑΕις Πάντα2-7Δευτ. Σαβ.Εβδομάς ΔιακαινήσιμοςΕις Πάντα6Παρασκ.Της Ζωοδόχου ΠηγήςII8ΚυριακήΒ' της Ψηλαφήσεως του ΘωμάII15IIΓ των ΜυροφόρωνII22IIΔ' του ΠαραλύτουII25ΤετάρτηΤης Μεσοπεντηκοστής'Ιχθύος29ΠέμπτηΕ' της ΣαμαρείτιδοςΕις πάνταΜάιος6ΚυριακήΣΤ' του ΤυφλούΕις πάντα9ΤετάρτηΤης αποδόσεως του Πάσχα'Ιχθύος10ΠέμπτηΤης Αναλήψεως του ΣωτήροςΕις πάντα13ΚυριακήΖ' των Αγίων ΠατέρωνII19ΣάββατονΜνήμη Κεκοιμημένων (ψυχών)II20ΚυριακήΗ' της ΠεντηκοστήςII21ΔευτέραΤου Αγίου ΠνεύματοςII27ΚυριακήΤων Αγίων ΠάντωνIIΙούνιος3ΚυριακήΤων εν Αγίω Όρει διαλαμψάντων ΠατέρωνII




Γεννάται όμως εύλογο το ερώτημα:
Οι νηστείες είναι υποχρεωτικές; Ποιοι πρέπει να τις τηρούν;
Ή απάντηση είναι όχι. Ό Κύριός μας δεν δεσμεύει και δεν επιβάλλει σε κανένα την τήρηση της νηστείας. Ή προτροπή του ή γενική είναι: «Όστις θέλει οπίσω μου ελθείν, απαρνησάσθω εαυτόν και αράτω τον σταυρόν αυτού και ακολουθείτω μοι». Όστις θέλει. Εκείνος όμως που δε θα τηρήσει τις διατεταγμένες νηστείες της εκκλησίας μας, ας μην έχει την ψευδαίσθηση ότι ανήκει στον Κύριο. Λέγουν, δυστυχώς, πολλοί χριστιανοί. Τα εξερχόμενα βλάπτουν και όχι τα εισερχόμενα. Αυτό βέβαια είναι δικό τους δόγμα. Αν όμως κανείς παρατηρήσει τη ζωή τους, θα διαπιστώσει ότι οι αδελφοί μας αυτοί από τη μία πλευρά γεμίζουν την κοιλιά τους και από την άλλη πλευρά αποκτούν ένα στόμα απύλωτο.
Αναφέρθηκε παραπάνω ότι ό Κύριος δε μάς επιβάλλει τη νηστεία. Και είναι τούτο αληθές. στο σύνολο των χριστιανών υπάρχουν και οι αδελφοί μας εκείνοι που είναι ασθενείς και επιβάλλεται σ' αυτούς κατάλυση της νηστείας. Ή νηστεία έχει σκοπό να δαμάσει τις άτακτες ορμές και ορέξεις του σώματος και να ταπεινώσει τον άνθρωπο. Αν ή αρρώστια έχει, κατά θεία παραχώρηση, αναλάβει το έργο αυτό, τότε τί χρειάζεται ή νηστεία; οι άνθρωποι αυτοί μπορούν να προσέρχονται στο ποτήριο της ζωής χωρίς νηστεία ή με ελάχιστη νηστεία κατά την κρίση πάντοτε του πνευματικού. 'Εξ άλλου στον Κατηχητικό λόγο του Ιερού Χρυσοστόμου που ακούγεται μία φορά το χρόνο, την ημέρα του Πάσχα, διαπιστώνουμε ότι μπορούν να κοινωνήσουν όσοι νηστεύουν, άλλα και όσοι δε νηστεύουν. «Νηστεύσαντες και μη νηστεύσαντες». Ποιοι είναι οι μη νηστεύσαντες; Οι μη νηστεύσαντες είναι οι ασθενείς αδελφοί μας που λόγω ασθενείας απαγορεύεται σ'αύτούς αυστηρώς ή νηστεία.
Ποιος όμως διατύπωσε την εντολή αυτή της νηστείας; Κάποτε κάποιος νέος ήλθε στον πνευματικό και του λέγει: «Γέροντα, εγώ δεν παραδέχομαι το θεσμό της νηστείας. Τί πάει να πει νηστεία. Ό Θεός έδωσε όλα τα αγαθά να τα απολαμβάνει ό άνθρωπος. Κατά τη γνώμη μου ή νηστεία είναι κατασκεύασμα των καλογήρων και των παπάδων και θέλουν αυτοί να την επιβάλλουν και σε μάς».
Και ό γέροντας του αποκρίθηκε: «Τέλειωσες παιδί μου τη διδασκαλία στο γέροντά σου; να μιλήσω και εγώ τώρα. Άκουσε παιδί μου. Αυτά που μού λες είναι τελείως αβάσιμα και αυθαίρετα. Ή νηστεία είναι θεσμός ιερός της εκκλησίας μας. Νομοθετήθηκε στον Παράδεισο. Νήστευσαν οι προφήτες, ό Μωυσής, ό ίδιος ό Κύριος, οι άγιοι Απόστολοι, οι άγιοι της εκκλησίας μας και όλοι οι χαριτόβρυτοι Πατέρες. Ποιος λοιπόν είσαι εσύ που θέλεις να νομοθετήσεις αλλιώς; Τί είναι αυτά που λες; Ό Κύριος μάς έδωσε αυτήν την εντολή, μάλιστα δε μίλησε για τον τρόπο της νηστείας και είπε: «Όταν νηστεύετε μη γίνεσθε σαν τούς υποκριτές σκυθρωποί και περίλυποι. Διότι αλλοιώνουν τα πρόσωπα τους και προσλαμβάνουν όψη και έκφραση καταβεβλημένου από τις στερήσεις ανθρώπου, για να φανούν στους ανθρώπους ότι νηστεύουν. Αληθινά λέγω ότι έλαβαν εξ ολοκλήρου από τούς επαίνους των ανθρώπων την αμοιβή τους. Συ όμως όταν νηστεύεις, άλειψε την κεφαλή σου και νίψε το πρόσωπο σου, ώστε να φαίνεσαι χαρούμενος και να μη φανείς στους ανθρώπους ότι νηστεύεις. αλλά να φανεί ή νηστεία σου σ' αυτά τα απόκρυφα μέρη. Και ό Πατέρας σου πού βλέπει στα κρυφά θα σού αποδώσει την αμοιβή σου στα φανερά» (Ματθ. 6,16-18).
Με αυτά τα λόγια ό Κύριός μας στηλιτεύει την υποκριτική συμπεριφορά των Γραμματέων και των Φαρισαίων που έκαναν θρησκευτικές πράξεις αποκλειστικά και μόνο για να δείξουν στους ανθρώπους ότι είναι πιστοί στο Θεό. Τους ενδιέφερε ό τύπος και όχι ή ουσία.
Ό Κύριός μας, όμως, δε δίδαξε μόνο τον τρόπο της νηστείας, αλλά ό Ίδιος πριν αρχίσει το κοσμοσωτήριο έργο του νήστεψε στην έρημο τεσσαράκοντα ημέρες και τεσσαράκοντα νύχτες. στο τέταρτο κεφάλαιο του Ευαγγελιστού Ματθαίου περιγράφεται ή νηστεία του αυτή. δεν είχε ανάγκη νηστείας ό Χριστός. δεν είχε ανάγκη να πενθήσει για κάποιες αμαρτίες, όπως εμείς, γιατί ήταν αναμάρτητος. Την τήρησε όμως τη νηστεία για μας. «Υμίν υπολιμπάντων υπογραμμόν ίνα τοις ίχνεσιν αυτού ακολουθήσωμεν». Και ό ιερός Ευαγγελιστής προσθέτει: «Και νηστεύει ημέρας τεσσαράκοντα και νύκτας τεσσαράκοντα, υστέρα επείνασεν» (Ματθ. 4, 2)
Ό Ζυγαβηνός ερμηνεύει πώς ό Κύριος ενήστευσε για να διδάξει στον άνθρωπο ότι ή νηστεία είναι μέγα προπύργιο και ότι ό άνθρωπος με αυτή μπορεί να νικήσει το δαίμονα, όπως τον ενίκησε εκείνος εκεί στην έρημο και τον εξεδίωξε λέγοντάς του:" ύπαγε οπίσω μου σατανά" (Ματθ. 4,10). 'Επί πλέον δε ό ιερός Ευαγγελιστής αναφέρει ότι ό Κύριος νήστεψε σαράντα μέρες και σαράντα νύχτες, γιατί οι Εβραίοι, όπως αναφέρει ό ερμηνευτής ό Ζυγαβηνός, τηρούσαν τις νηστείες την μέρα και το βράδυ κατέλυαν. Αναφέρει ακόμη ό Ευαγγελιστής ότι ό Κύριος μετά τη νηστεία επείνασε ("ύστερον επείνασεν"). Ό Χριστός μας δεν ήταν μόνο Θεός, αλλά και κατά πάντα τέλειος άνθρωπος. Γι' αυτό ό Άγιος Επιφάνειος συμπληρώνει ότι ό Χριστός «Επείνασε για να δείξει την αληθινή ενανθρώπιση».
Αλλά, αν ανατρέξουμε στο βιβλίο της ζωής, την Καινή Διαθήκη, θα διαπιστώσουμε ότι σε πολλά σημεία αναφέρεται ό 'ιερός θεσμός της νηστείας. Ένα γεγονός, πού αναφέρει ό Ευαγγελιστής Ματθαίος είναι πράγματι εντυπωσιακό και διδακτικό συνάμα. Κάποιος ταλαίπωρος πατέρας πλησίασε τον 'Ιησού και τον παρακάλεσε να θεραπεύσει το δαιμονισμένο παιδί του, πού πολλές φορές το πονηρό δαιμόνιο το έριχνε στη φωτιά και στο νερό. 'Οδήγησα, Κύριε, το παιδί μου στους μαθητές σου πριν, αλλά δεν μπόρεσαν να το θεραπεύσουν. Βέβαια ό Ιησούς μ' ένα λόγο του μόνο θεράπευσε το δαιμονισμένο παιδί. Μετά όμως τη θεραπεία οι μαθητές τον πλησίασαν και γεμάτοι απορία τον ρώτησαν: «Κύριε, γιατί εμείς δεν μπορέσαμε να βγάλουμε το δαιμόνιο;» και ό Κύριος μεταξύ των άλλων τούς είπε και τούτο το αξιοθαύμαστο: «γιατί σας λείπει ή πίστη. Τούτο το γένος ουκ εκπορεύεται ει μη έν προσευχή και νηστεία». Τούτο δηλαδή το γένος των δαιμόνων δε βγαίνει από τούς δαιμονισμένους παρά μόνο με προσευχή και ΝΗΣΤΕΙΑ. Αντιλαμβάνεται κανείς το μέγεθος της δυνάμεως της νηστείας, όταν αυτή συνοδεύεται από καθαρή προσευχή.
Οι Πατέρες της 'Εκκλησίας μάς συμβουλεύουν να αγαπήσουμε τη νηστεία. Γιατί, όπως γράφει ό Αββάς ό Υπερέχιος, ή νηστεία είναι χαλινάρι και συγκρατεί τις κατώτερες ορμές. Όποιος την περιφρονεί μοιάζει με αχαλίνωτο άλογο.
Και ό Αββάς 'Ιωάννης Κολοβός συμβουλεύει τούς νεωτέρους ν' αγαπήσουν τη νηστεία. Γι' αυτό προσθέτει: «Ό καλός στρατηγός πού επιχειρεί να καταλάβει μια πόλη, γερά οχυρωμένη, κάνει αποχή στις τροφές και το νερό. Με αυτόν τον τρόπο ατονεί ή αντίσταση του εχθρού και τέλος παραδίδεται. Κάτι παρόμοιο συμβαίνει με τις σαρκικές ορμές, που ανελέητα πολεμούν τον άνθρωπο στη νεότητά του. Ή ευλογημένη νηστεία καταβάλλει τα πάθη και τούς δαίμονες και τελικά τα αποκρίνει από τον αγωνιστή. Και το πανίσχυρο λεοντάρι, τούς έλεγε άλλη φορά, συχνά από τη λαιμαργία του πέφτει στην παγίδα και όλη του ή δύναμη και μεγαλοπρέπεια εξαφανίζονται. Εννοεί ό άγιος πατέρας όλους εκείνους που πέφτουν σε σαρκικά πάθη από την πολυφαγία.
Πριν πενήντα περίπου χρόνια ένας αγιασμένος πνευματικός εξομολογούσε τη Μεγάλη Τεσσαρακοστή χωρίς διακοπή. Κάποια Παρασκευή πρωί, αφού τέλεσε τη Θεία Λειτουργία των Προηγιασμένων Δώρων μπήκε στο εξομολογητάρι και τέλειωσε στις εννέα το βράδυ χωρίς να βάλει κάτι στο στόμα του. Μόλις έφθασε στο σπίτι του λέγει στη γερόντισσα αδελφή του: "Δε σε βλέπω από την πείνα που έχω. Και ή αδελφή του, του λέγει: Μαγείρεψα ανάλαδα φασόλια. Του βάζει ένα πιάτο γεμάτο, του βάζει και ένα δεύτερο, ζήτησε και τρίτο καθώς και μπόλικο ψωμί με ελιές. Κατόπιν ξάπλωσε στον καναπέ. Τότε ή αδελφή του λέγει: «Γέροντα, λησμόνησα να σού πω. Ένα παιδί εδώ στη γειτονιά μας δαιμονίστηκε και σε περιμένουν να πας να το διαβάσεις. Οι άνθρωποι είναι πολύ ανήσυχοι και ήλθαν τρεις φορές για να σε βρουν». Τότε ό γέροντας παίρνει το πετραχήλι του και το ευχολόγιο και πήγε στο άρρωστο παιδί. Μόλις μπήκε μέσα του λέγει το παιδί. «Τί ήλθες εδώ να κάνεις; Ήλθες να με βγάλεις;» Μίλησε φυσικά ό δαίμονας με τη γλώσσα του παιδιού. «Πήγαινε να φας ακόμη καναδυό πιάτα φασολάδα και έλα να με βγάλεις». Ό γέροντας κατέβασε το κεφάλι και έφυγε. Έμεινε τρεις μέρες τελείως νηστικός και κατόπιν πήγε και απάλλαξε το παιδί από το δαιμόνιο.
Ή νηστεία δεν είναι μόνο αποχή από ορισμένες τροφές αρτύσιμες, αλλά είναι συγχρόνως και ολιγοφαγία. Δε νηστεύουμε όταν παραθέτουμε στην τράπεζα μας πλήθος νηστίσιμων εδεσμάτων και γεμίζουμε τη γαστέρα μας με αυτά. Νηστεύουμε πραγματικά, όταν αποφεύγουμε την πολυφαγία.
Οι πράξεις και ενέργειες μας στο χώρο της εκκλησίας είναι όλες μεστές περιεχομένου. Τίποτε χωρίς νόημα. Ή έλλειψη όμως πνευματικών ενδιαφερόντων μάς κρατά μακριά από την αλήθεια και το πραγματικό νόημα των διαδραματιζομένων. Ναι, πολλοί πιστοί νομίζουν ότι νηστεύουμε για τα πάθη του Κυρίου, για την Κοίμηση της Θεοτόκου, για το μαρτύριο των αγίων. Όχι. για τον εαυτό μας νηστεύουμε. Και ή νηστεία συνδυάζεται πάντα με το πένθος. Και οι πιστοί έχουν όλοι πένθος. Τί πενθούμε; Τον εαυτό μας. Τον αμαρτωλό μας εαυτό. Πενθούμε για τις αμαρτίες μας. Αν υπάρχει κάποιος αναμάρτητος από μάς, ας καταργήσει το θεσμό της νηστείας δεν τον ωφελεί.
Και είναι αληθές πώς πολλοί πιστεύουν, όπως αναφέρθηκε και παραπάνω, ότι ό Ιερός θεσμός της νηστείας είναι κατασκεύασμα και εφεύρημα των καλογέρων γι αυτό σήμερα πού ζούμε στον 21ο αιώνα τον αιώνα της προόδου και του πολιτισμού πρέπει να καταργηθεί. Πόσο όμως λάθος κάνουν! Όχι. Ή νηστεία είναι ή εντολή του Θεού και ή Αγία Γραφή τονίζει τούτο το σπουδαίο και μοναδικό θεσμό. Βάσει της Αγίας Γραφής ό ιερός τούτος θεσμός θεσπίστηκε όχι από απλούς ανθρώπους, αλλά από άγιους. Ναι άγιους και μόνο. από τούς πιστούς εκείνους πού έζησαν ασκητική ζωή και που είχαν τη δύναμη να πιάνουν στο χέρι τους το κεραμίδι, να το σφίγγουν στη φούχτα τους, ή φωτιά να φεύγει ψηλά, το νερό να πέφτει κάτω και στο χέρι να μένει στο χώμα. Tέτοιοι άνθρωποι θέσπισαν τις νηστείες. Άνθρωποι που θεράπευαν χωλούς, παραλύτους και θαυματουργούσαν. Οι νηστείες, πού οι άγιοι της 'Εκκλησίας μας θέσπισαν είναι έργα καθαρά του Αγίου Πνεύματος. Υπό του Πνεύματος του Αγίου εμπνεόμενοι οι άγιοι άνδρες της 'Εκκλησίας μας προέβαιναν στη θέσπιση αυτών των θεσμών. Αν λοιπόν υπάρξουν σήμερα άνθρωποι ανώτεροι ή και ισάξιοι εκείνων, τότε ας καταργήσουν τον ιερό θεσμό της νηστείας και να υπακούσουμε και εμείς.
Το παράδοξο είναι ότι για την κατάργηση της νηστείας συνευδοκούν και πολλοί χριστιανοί. Ποιο είναι το επιχείρημά τους; Σήμερα λέγουν έχουν αλλάξει τα πράγματα, ζούμε σε άλλη εποχή και οι πολλοί έχουν καταργήσει τη νηστεία. Είναι επομένως θεσμός ξεπερασμένος και τηρείται από τούς ολίγους.
Απάντηση: μίλησε ό Κύριος ποτέ για πολλούς; Εκείνος δεν είπε "Πολλοί οι κλητοί, ολίγοι δε οι εκλεκτοί». Μακάρι ν' ανήκουμε στους δεύτερους. Μακάρι να αγωνιζόμαστε, ώστε να φτάσουμε τούς εκλεκτούς. Και για ένα δεύτερο λόγο δεν πρέπει να καταργηθεί ή νηστεία. Γιατί ή νηστεία είναι τόσο παλαιά, όσο και ό κόσμος. Αυτό διακήρυσσε ό Μέγας της Καισαρείας 'Επίσκοπος Βασίλειος. Τί λέγει; να σέβεσαι την παλαιότητα της νηστείας. Είναι συνομιλητής με την ανθρωπότητα. Ή νηστεία νομοθετήθηκε στον παράδεισο. Είναι ή πρώτη εντολή πού έλαβε ό Αδάμ. Παράδοξο; Ή Γραφή το λέγει: "Από του ξύλου του γινώσκειν καλόν το πονηρό ν ου φάγεσθε". Αυτό το «ού φάγεσθε» είναι νομοθετημένο. Aν ή Εύα είχε νηστεύει από τον καρπό του δένδρου, τώρα δε θα είχαμε ανάγκη αυτές τις νηστείες. Διότι «ού χρείαν έχουσι οι ισχύοντες ιατρού, αλλ' οι κακώς έχοντες». Ή αμαρτία μάς ταλαιπωρεί, γι' αυτό ας τη θεραπεύσουμε με τη μετάνοια. Και μετάνοια χωρίς νηστεία είναι αργή τονίζει ό Μέγας Βασίλειος. Πόσο λοιπόν μεγάλη είναι ή αξία της νηστείας!
Να μιλήσουμε με τα παραδείγματα; Ας θυμηθούμε το Μωυσή. Εάν δεν είχε οπλισθεί με τη νηστεία, δε θα τολμούσε να εισέλθει στο γνόφο του Σινά για να λάβει το νόμο πού γράφτηκε στις πλάκες με το δάκτυλο του Θεού. Να θυμηθούμε τον 'Ηλία; Αφού επί σαράντα ημέρες νήστεψε, ύστερα αξιώθηκε να δει στο σπήλαιο Χουρήβ τον Κύριο (Γ Βασιλ. 19, 8-13). Μετά τη νηστεία ό Μεγάλος Προφήτης έκλεισε για τρισήμισυ χρόνια τούς ουρανούς και κακοπάθησε και αυτός μαζί με τον παράνομο λαό. Ή νηστεία έσβησε τη δύναμη της φωτιάς και έφραξε τα στόματα των λεονταριών. Θυμηθείτε το Δανιήλ. Τρεις εβδομάδες δεν έφαγε ψωμί και δεν ήπιε νερό. Έτσι δίδαξε και στα λεοντάρια να νηστεύουν. Διότι όταν τον έριξαν στο λάκκο των λεόντων τα λεοντάρια δεν κάρφωσαν τα δόντια τους πάνω στο σώμα του, αλλά νήστεψαν και εκείνα παρά το ότι ήταν πεινασμένα. Ή νηστεία οδηγεί σε προκοπή στα σπίτια μας. Είναι αυτή ή μητέρα της υγείας, ό παιδαγωγός της νιότης, το στολίδι των γερόντων. Ό άνδρας όταν βλέπει τη γυναίκα του να νηστεύει ποτέ δεν υποψιάζεται το κακό. Ή γυναίκα δε λειώνει από ζηλοτυπία όταν ό άνδρας νηστεύει. Ποιος ζημίωσε το σπίτι του με τη νηστεία;
Είναι όμως γεγονός ότι ό χριστιανός πολλές φορές βρίσκεται σε δύσκολη θέση. Συμβαίνει κάποιες ονομαστικές εορτές να συμπίπτουν με νηστίσιμες περιόδους της 'Εκκλησίας μας ή κάποιες Τετάρτες και Παρασκευές. Τότε πώς θα συμπεριφερθεί; θα νηστέψει ή θα καταλύσει τη νηστεία χάριν της εορτής;
Ή περιποίηση των ανθρώπων είναι μεγάλη αρετή και δεν πρέπει να αναστέλλεται σε νηστίσιμες περιόδους. Ή τράπεζά μας όμως θα περιέχει πάντα νηστίσιμα φαγητά. Βέβαια, τα εδέσματα αυτά στη νηστεία δεν είναι απαραίτητο νάναι λιτά, αλλά κάπως πιο περιποιημένα και πιο νόστιμα. Εξ άλλου σήμερα υπάρχουν τόσα νηστίσιμα εδέσματα που ξοδεύει κανείς περισσότερα, παρά όταν υπάρχει κατάλυση νηστείας. Εξ άλλου οι άνθρωποι που έρχονται να μάς πουν χρόνια πολλά είναι νηστικοί; δεν έχουν φαγητό στο σπίτι τους;  Αν έρχονται αποκλειστικά για να ικανοποιήσουν τη γαστέρα τους και όχι να δείξουν την αγάπη τους σε μάς, τότε ας μην έλθουν ποτέ. Δεν μάς χρειάζονται τέτοιοι φίλοι και τέτοιοι συγγενείς. Εκτός των ονομαστικών εορτών οι χριστιανοί αντιμετωπίζουν πρόβλημα όταν λαμβάνουν μέρος σε κάποιες συνεστιάσεις, φιλικές, επαγγελματικές, επιστημονικές και κυρίως συνεστιάσεις στην περίοδο των Απόκρεων. Και είναι γεγονός ότι οι σύγχρονες δυτικές κοινωνίες τις συνεστιάσεις αυτές τις πραγματοποιούν μόλις ανοίξει το Τριώδιο και κατά τη διάρκεια της Μεγάλης Τεσσαρακοστής. Τις περισσότερες φορές τις τοποθετούν την ημέρα της Παρασκευής, επειδή την επόμενη είναι Σάββατο και δεν εργάζονται. Έτσι μπορούν να γλεντήσουν όλη τη νύκτα. Τί θα κάνει ό χριστιανός σ' αυτήν την περίπτωση; και βέβαια μπορεί να λάβει μέρος, αλλά θα ζητήσει νηστήσιμο φαγητό. Αν δεν υπάρχει θα προτιμήσει μία σαλάτα. θα φάει ό,τι νηστήσιμο βρει. "Αν δε χορτάσει, τότε επιστρέφοντας στο σπίτι του θα βρει κάτι να κορέσει την πείνα του. Αν όμως δεν μπορεί να τηρήσει τη νηστεία, τότε ας μη λάβει μέρος στη συνεστίαση. Πάντως, ή τήρηση της νηστείας σε τέτοιες εκδηλώσεις μπορεί να σχολιάσθηκε από μερικούς, αλλά πολλοί ήταν και εκείνοι που διδάχτηκαν. Ή τήρηση της νηστείας σ' αυτές τις περιπτώσεις είναι συγχρόνως και μία ομολογία πίστεως.
Πέρα από όλα τούτα, ή τήρηση της νηστείας συνίστατε από την Ιατρική επιστήμη.  Θεωρείται για τη γνήσια ιατρική αναγκαία και απαραίτητη. Ή αποχή, λέγουν οι ιατροί, από ορισμένες ζωικές τροφές είναι αναγκαία για τον άνθρωπο, γιατί συντελεί στην ξεκούραση του πεπτικού συστήματος και στην απαλλαγή των οργανισμών από τις καταστρεπτικές τοξίνες. Και είναι αποδεδειγμένο, σύμφωνα με τη γνώμη των ιατρών, ότι πολλές ασθένειες πού βασανίζουν τον άνθρωπο και τον οδηγούν πρόωρα στον τάφο οφείλονται στην πολυφαγία και την καλοφαγία. Ένας διάσημος ιατρός έλεγε: «Πολλοί άνθρωποι σκάβουν τον τάφο τους με τα πηρούνια και με τα κουτάλια τους». Είναι αλήθεια ότι ή ιατρική επιστήμη προκειμένου να θεραπεύσει κάποιες ασθένειες επιβάλλει δίαιτα αυστηρή πολλές φορές. Βέβαια, δεν αντιλέγει κανείς ότι κάποιοι φθάνουν σε υπερβολές.
Κάποτε συναντήθηκαν, γράφει ένα παλαιό βιβλίο, δύο άνθρωποι, ένας παχύσαρκος και ένας λεπτόσαρκος: «Καλώς ήλθες πνεύμα δίχως σώμα», είπε ό παχύς. Και ό πολύ αδύνατος του απήντησε: «Καλώς σε βρήκα, σώμα δίχως πνεύμα». Διαπιστώνει κανείς από το ανέκδοτο αυτό πώς ή υπερβολή πάντα βλάπτει. Νηστεύουμε όχι για να εξοντώσουμε το σώμα, αλλά για να το υποτάξουμε στο βασιλιά του, πού είναι ή ψυχή. Γι' αυτό οι Πατέρες της αγίας μας εκκλησίας διδάσκουν πώς με τη νηστεία μας πρέπει να γινόμαστε παθοκτόνοι και όχι σωματοκτόνοι. Γι' αυτό οι νηστείες είναι έτσι κανονισμένες, ώστε να μπορούν να τις τηρούν όλοι.
Κάποιος Ρώσσος θεολόγος και φιλόσοφος κάποτε αρνήθηκε να καταλύσει τη νηστεία. Όταν οι συνδαιτυμόνες τον ρώτησαν γιατί το κάνει αυτό, απάντησε: «Σήμερα είναι Παρασκευή και όλη ή Εκκλησία μου νηστεύει. Αν εγώ δε νηστέψω, σημαίνει πώς ξεχωρίζω τον εαυτό μου, αυτοαφορίζομαι». Είναι, πράγματι, φοβερό και να συλλογιστεί κανείς ακόμη, πού φθάνει ή δίχως λόγο κατάργηση της νηστείας. Αποκόπτει τον χριστιανό από το σώμα της 'Εκκλησίας. Και αυτό είναι μεγάλο δυστύχημα.
Αλλά ή νηστεία, σύμφωνα με τη διδασκαλία των Αγίων Πατέρων της 'Εκκλησίας μας δεν είναι μονοδιάστατη αλλά δυσδιάστατη. δεν είναι μόνο οι τροφές πού πρέπει να περιφρονεί κανείς και από τις όποιες εγκρατεύεται, αλλά και από τόσα άλλα. Ή εγκράτεια εκ των τροφών είναι απαραίτητη, γιατί βοηθά τον πιστό να αποφύγει την πτώση. Ή νηστεία των τροφών δεν αποτελεί αυτοσκοπό, αλλά μέσον για να φτάσει ό άνθρωπος στον επιδιωκόμενο σκοπό. Ή νηστεία των τροφών θα ωφελήσει στη νηστεία εκ των παθών. Ό Μέγας Βασίλειος διδάσκει ότι ό άνθρωπος δεν ωφελείται αν νηστεύει από τις τροφές και δαπανά το χρόνο του στα δικαστήρια κατατρώγων τη σάρκα του αδελφού του. δεν ωφελεί ή νηστεία όταν ό άνθρωπος ζει μέσα στα αμαρτωλά πάθη. Γι' αυτό απαιτείται νηστεία τροφών και νηστεία παθών. Έτσι ό άνθρωπος θα πετύχει την ένωση του με το Θεό.
Πόσο όμορφα ό υμνογράφος της 'Εκκλησίας μάς καθοδηγεί με τον ύμνο του πού ψάλλεται πάντα την Καθαρά Δευτέρα. «Νηστεύσωμεν νηστείαν δεκτήν εύάρεστον τω Κυρίω- αληθής νηστεία ή των κακών αλλοτρίωσης, εγκράτεια γλώσσης, θυμού αποχή, επιθυμιών χωρισμός, καταλαλιάς, ψεύδους και επιορκίας· ή τούτων ένδεια, νηστεία εστίν, αληθής και ευπρόσδεκτος».
Στη νηστεία αυτή των παθών βοηθά τα μέγιστα ή νηστεία των τροφών. Ό Άγιος Γρηγόριος Νύσσης τονίζει ότι τα πάθη ξεκινούν από τη γεύση και τις απολαύσεις της. "Τις γάρ ουκ οίδεν ότι ρίζα σχεδόν των τροφών περί του βίου πλημμελημάτων, ή περί τον λαιμόν ασχολία;" και ό άγιος Ισαάκ ό Σύρος αναλύει τον τρόπο με τον όποιο ή πολυφαγία οδηγεί στα πάθη. Τονίζει πώς από τη γαστριμαργία και την πολυφαγία "προέρχεται ζάλη εις την κεφαλήν και βάρος του σώματος πολύ, μετά ατονία των ώμων, όθεν ό άνθρωπος αναγκάζεται να παραλείπει το έργον του Θεού, επειδή επέρχεται αυτώ οκνηρία. Εκ τούτου προέρχεται ή αμέλεια, ή σκότωσις της διανοίας, ό νους χαύνος και παχύς και αδιάκριτος».
Νηστεία εκ των τροφών και νηστεία εκ των παθών τονίζουν οι άγιοι Πατέρες της Εκκλησίας μας. Με αυτόν τον αγώνα θα επιτευχθεί ή νίκη και ό τελικός σκοπός του κάθε ανθρώπου, πού είναι ή ένωση με το Θεό, ή ποθητή Θέωση.


















ΕΛΕΗΜΟΣΥΝΗ
Ο
 Αββάς Θεόδωρος κάποτε ζήτησε από τον Όσιο Παμβώ να του πει ένα ωφέλιμο λόγο, που να τον θυμάται σε όλη του τη ζωή.
- Απόκτησε έλεος για όλους τους συνανθρώπους σου, Αββά Θεόδωρε, για να έχεις παρρησία στο Θεό.
Τα παραπάνω λόγια του Οσίου καταδεικνύουν τη σπουδαιότητα της αρετής της ελεημοσύνης. «Μακάριοι οι ελεήμονες ότι αυτοί ελεηθήσονται» ψελλίζει ό ψαλμωδός τονίζοντας την ανταμοιβή πού ό Θεός παρέχει στους ελεήμονες.
Ή εποχή στην οποία ζούμε χαρακτηρίζεται ως εποχή των μεγάλων αντιθέσεων. Ό πλούτος και ή οικονομική ευρωστία των ισχυρών αντιτίθεται στη φτώχεια και στην εξαθλίωση των αδυνάτων. Χρέος όλων των χριστιανών αποτελεί ή βοήθεια προς τούς αναξιοπαθώντας αδελφούς μας. 'Εκείνος πού ελεεί τον αδερφό του πού έχει ανάγκη, στην ουσία ελεεί τον ίδιο του τον εαυτό. Πώς μπορεί κανείς να ζητήσει το έλεος του Θεού τη στιγμή κατά την οποία αρνείται να ελεήσει το συνάνθρωπό του; Όποιος αγαπά πραγματικά το Θεό δεν μπορεί παρά να αγαπά και τον πλησίον του.
Ή ελεημοσύνη αποτελεί κατάθεση ψυχής. 'Ελεεί κανείς το συνάνθρωπο του όποτε και όπως μπορεί. Ελεήμων δεν είναι μόνο εκείνος που προσφέρει χρήματα. Ελεήμων είναι εκείνος που συντροφεύει και παρηγορεί τον άρρωστο και μοναχικό γέροντα, προσφέροντάς του θαλπωρή και αγάπη. 'Ελεήμων είναι εκείνος που με το λόγο και το παράδειγμά του μεταδίδει το λόγο του Θεού στις ψυχές εκείνες που δε είχαν τις κατάλληλες ευκαιρίες και συνθήκες, για να τον γνωρίσουν. 'Ελεήμων είναι εκείνος που σκορπά απλόχερα ειλικρινή αγάπη προς τον πλησίον του παρέχοντάς του βοήθεια σε οποίο πρόβλημα τον απασχολεί.
Μία ευλαβής παιδική ψυχή ανέφερε χαρακτηριστικά : «Δε θέλω να ξέρω πόσο στοιχίζουν τα μοντέρνα παπούτσια της συμμαθήτριάς μου. Θέλω να ξέρω πόσο στοιχίζουν τα παπούτσια που θα κάνουν όλα τα παιδιά να μη περπατούν με πόδια γυμνά. Δε θέλω να ξέρω πόσο στοιχίζουν τα γούνινα παλτά και οι τουαλέτες των κυριών. Θέλω να ξέρω πόσο κοστίζει να ντυθούν όλα της γης τα ορφανά. Δε θέλω να ξέρω πόσο στοιχίζουν τα πλούσια φαγητά και τα γλυκίσματα των πλουσίων. Θέλω να ξέρω πόσο κοστίζει λίγο ψωμί για όλους τούς πεινασμένους. Δε θέλω να ξέρω πόσο στοιχίζουν τα βαρύτιμα κοσμήματα των 'Μεγάλων'. Θέλω να ξέρω πόσο στοιχίζει ένα μικρό παιχνίδι για τα παιδιά που δε χάρηκαν ποτέ».
Ό ιερός Χρυσόστομος αναφέρει χαρακτηριστικά, τονίζοντας την αναγκαιότητα της ελεημοσύνης. «Δεν είναι μόνο υποχρέωσή σου, αλλά και συμφέρον σου να δίδεις στους φτωχούς. Ποια απόκριση θα δώσεις στον Κριτή σου, όταν ντύνεις τούς τοίχους με πολύτιμα μάρμαρα και αφήνεις γυμνό το συνάνθρωπο σου; Ποια απόκριση θα δώσεις στον Κριτή σου όταν θάπτεις στα θησαυροφυλάκια το χρυσάφι και αφήνεις να θάβεται καθημερινά από τη φτώχεια και την ανέχεια ό συνάνθρωπος σου;
Ό άγιος πρεσβύτερος της Κων/πολης Μαρκιανός στολιζόταν με πολλές αρετές, ιδιαίτερα με την ακτημοσύνη και την ελεημοσύνη. Παράδοξος συνδυασμός ! Ενώ ήταν ακτήμων, ελεούσε !...
Καθώς στεκόταν πολύ ψηλότερα από κάθε γήινο αγαθό, ό άγιος Μαρκιανός δεν απέκτησε ποτέ πράγμα δικό του, που να έχει κάποια αξία, ούτε δεύτερο ένδυμα! Όταν οι γνωστοί του, του χάριζαν κάτι, το έδινε παρευθύς στον πρώτο φτωχό που θα συναντούσε στο δρόμο του.
Την ημέρα των εγκαινίων του ναού της άγιας Αναστασίας, έφυγε ξημερώματα από τη φτωχή καμαρούλα του, για να ετοιμάσει το άγιο βήμα. θα ερχόταν ό Πατριάρχης με πολλούς αρχιερείς! θα ερχόταν και ό αυτοκράτωρ με όλους τούς άρχοντες!
Όταν έφθασε στο μεγαλοπρεπέστατο ναό, που ό ίδιος με την απαράμιλλη δραστηριότητα του είχε ανακαινίσει, τον πλησίασε ένας δυστυχισμένος άνθρωπος, γυμνός, μελανιασμένος από το κρύο. Έδειχνε να υποφέρει πολύ. Άπλωσε διστακτικά το χέρι να του γυρέψει ελεημοσύνη. Ό άγιος Μαρκιανός Έψαξε στις τσέπες του. Αλλά, συνηθισμένο πράγμα σ' αυτόν, δε βρήκε καθόλου χρήματα. Έπρεπε όμως να δώσει κάτι σ' εκείνον τον δυστυχή. Του ράγισε την καρδιά ή γύμνια του, το τρεμούλιασμά του.
Ό φιλάνθρωπος ιερέας πήρε την απόφασή του. Θα του έδινε τα δικά του ρούχα! Δεύτερα δεν είχε, αλλά αυτό δεν πείραζε. Τώρα θα φορούσε τα ιερατικά του, αφού θα Έπαιρνε μέρος στη Θεία Λειτουργία. Πήγε λοιπόν στο σκευοφυλάκιο, φόρεσε τα άμφιά του και όλα του τα ρούχα τα έδωσε στο φτωχό. Εκείνος έμεινε με το στόμα ανοικτό μπροστά σε τόση καλοσύνη!
Ήρθαν στο μεταξύ και οι άλλοι κληρικοί με τον Πατριάρχη και άρχισε ή Θεία Λειτουργία. Μα κάτι παράδοξο συνέβαινε εκείνη τη μέρα. Τα βλέμματα του εκκλησιάσματος από τον αυτοκράτορα μέχρι τον τελευταίο πιστό, είχαν καρφωθεί πάνω στον Μαρκιανό. Το ίδιο και των κληρικών μέσα στο Ιερό. Δυο μάλιστα από αυτούς είχαν αρχίσει να σιγοψιθυρίζουν τις επικρίσεις τους.
- Πού βρήκε άραγε τη χρυσούφαντη στολή; Αυτός δεν έχει ποτέ του χρήματα. Έτσι τουλάχιστον έδειχνε...
- Κοίταξε και με διαμάντια κεντημένη! Έ, αυτό πια καταντά σκάνδαλο.
Όταν στο τέλος της Θείας Λειτουργίας βγήκε με το Άγιο Ποτήριο να κοινωνήσει τον κόσμο, ένας ψίθυρος θαυμασμού ακούστηκε απ' όλα τα χείλη. Ό ναός άστραψε από το φεγγοβόλημα των αμφίων του.
Ένας ανώτερος κληρικός πλησίασε τότε τον Πατριάρχη με φανερή αγανάκτηση και του είπε:
- Δεν πρέπει ή αγιοσύνη σου, δέσποτα, να παραλείψει να συστήσει κάποια μετριότητα σ' αυτόν τον άσημο κληρικό. Τέτοια στολή ταιριάζει μόνο στο Βασιλιά.
Ό αγαθός πατριάρχης άρχισε να στενοχωριέται με τις διαμαρτυρίες του ιερατείου του. Είχε φυσικά κι ό ίδιος απορήσει με την πρωτοφανή πολυτέλεια των αμφίων πού φόρεσε - έτσι τουλάχιστον νόμιζε - για την πανήγυρη ό άγιος Μαρκιανός. Τον γνώριζε όμως πολύ καλά και γι' αυτό δεν μπορούσε να τον χαρακτηρίσει ματαιόδοξο. Ωστόσο αποφάσισε να του πει κάτι. Μετά την απόλυση τον κάλεσε στο σκευοφυλάκιο.
- Που βρήκες τη στολή αυτή, Μαρκιανέ; Θα έλεγε κανείς πώς πήρες την απόφαση να συναγωνιστείς σε πολυτέλεια τον αυτοκράτορα! Ό ιερέας πρέπει να είναι μέτριος στην εμφάνισή του, για να μη σκανδαλίζει το λαό και μάλιστα τις φτωχότερες τάξεις.
Εκείνος έριξε πρώτα ένα φευγαλέο βλέμμα στα φτωχικά λινά του άμφια, τα μοναδικά που είχε για να ιερουργεί. Έπειτα κοίταξε με απορία τον Πατριάρχη.
- για ποια στολή ομιλεί ή αγιοσύνη σου, δέσποτα; Αν πρόκειται γι' αυτή που φορώ, είναι ή ίδια που πήρα από τα χέρια σου, όταν πριν από είκοσι πέντε χρόνια με χειροτόνησες πρεσβύτερο!
Ό πατριάρχης συνοφρυώθηκε. Έ, ήταν πάρα πολύ να προσπαθεί να τον ξεγελάσει μπροστά στα μάτια του.
- Κι αυτή εδώ; του φώναξε, παίρνοντας στα χέρια του το φελόνι.
Τότε όμως παρατήρησε πώς κάτω από τα άμφιά του ήταν γυμνός, κι εκείνη ή πολύτιμη στολή, που είχε προκαλέσει τόσο θαυμασμό και θόρυβο, δεν ήταν άλλη από τη συνηθισμένη, με την οποία τόσα χρόνια τώρα τον έβλεπε να λειτουργεί.
- Ποιος σε γύμνωσε, Μαρκιανέ; ρώτησε έκπληκτος ό Πατριάρχης.
Ό άγιος πήρε τότε στα χέρια του το Ευαγγέλιο, που μόλις προ ολίγου είχε τοποθετήσει στη θήκη του και το έδειξε στον αρχιερέα.
- Αυτό με γύμνωσε, άγιε δέσποτα! Κατασυγκινημένος ό Πατριάρχης τον έσφιξε στην αγκαλιά του και φιλώντας τον πατρικά του είπε:
- "Ω, αν όλοι οι ιερείς σού έμοιαζαν, δε θα είχαμε ανάγκη από ιεροκήρυκες, θα κήρυττε το φωτεινό τους παράδειγμα!
Ό άγιος Νεκτάριος ήταν πάντα πτωχός. Ή φτώχεια του όμως δεν τον εμπόδιζε να πλουτίζει πολλούς. στην πενία, στην ασθένεια, συνέτρεχε τούς πάντας. Μια μικρή διήγηση θα μάς πείσει πόσο φιλάνθρωπα αισθήματα είχε ό γέροντας.
Τις ιερουργίες του Αγίου παρακολουθούσε πολύς κόσμος. Ωστόσο δεν Έλειπαν και πολλοί και διάφοροι που αναζητούσαν ελεημοσύνη. Όσο πλήθαινε ό κόσμος που παρακολουθούσε τις ιερουργίες, τόσο πλήθαιναν και οι άποροι με τις χίλιες δύο στερήσεις και ανάγκες. Ευτυχώς πού με μικροποσά και πρόχειρα κέρματα ξεμπέρδευε τούς ύποπτους, τούς «κατ' επάγγελμα» ζητιάνους. Ό άγιος Έλεγε χαρακτηριστικά στα πνευματικά του παιδιά «ημείς δεν Έχομεν, ό Θεός όμως δεν στερείται ουδενός. Αποφασίζει και λαμβάνομεν. Μην αποθαρρύνεσθε ποτέ».
Και να, αυτές τις ημέρες φάνηκε Ένας επί πλέον δυστυχισμένος. Ήταν ψηλός κι αυτός, χλωμός, κίτρινος σαν το λεμόνι, με γκρίζα μαλλιά στους κροτάφους. Κρατούσε στα δάχτυλα κάτι συνταγές από γιατρό και σχεδόν Έτρεμε.
- Σεβασμιώτατε, ψιθύρισαν τα χείλη του, μόλις βγήκα από απέναντι.
- από τον Ευαγγελισμό;
- Μάλιστα.
- Τί επιθυμείς;
- Τυγχάνω οικοδόμος και με συμβούλεψαν οι γιατροί να μη δουλέψω καμιά δεκαπενταριά μέρες. Μούδωσαν και τούτο το χαρτί πού γράφει ένα σωρό φάρμακα, μα πού να τα βρω τα λεφτά ... δεν Έχω δεκάρα. αν δεν με βοηθήσετε, θα λιώσω στα πόδια μου.
Ό άγιος έστειλε παρευθύς τον κλητήρα, κάλεσε τον Κωστή, αλλά εκείνος σήμερα δεν κρατούσε ούτε μία πεντάρα για σπίρτα. Ό,τι οικονόμησαν δέκα οκτώ μέρες, τα μέτρησε προχθές στο Λεώνη. Το βιβλίο του Αντιόχου ήταν πια στον βιβλιοδέτη κι όλο τραβούσαν αντίτυπα.
Κοίταξε για κάμποσο ό ένας τον άλλον και σώπαιναν.
- Χμ, έχω κάποιο δέμα με εσώρουχα, παραμίλησε. Είναι δώρον από την Αίγυπτον. Και παρακάλεσε τον Κωστή να ειδοποιήσει την κυρά Στάσα, τη γριά πλύντρια και σιδερώτρα.
- Κυρία Αναστασία, της είπε μόλις την είδε, φέρε σε παρακαλώ το πακέτο με τις αλλαξιές που ήρθε από την Αίγυπτον.
- Τί το θέλετε, σεβασμιώτατε;
- Είναι ανάγκη να το παραχωρήσουμε εις τον αδελφόν μας εδώ.
- Μα ... θαρρώ δεν έχετε άλλα εσώρουχα, για ν' αλλάξετε...
- δεν πειράζει.
Ή γριά έφυγε σκυφτή, μουρμουρίζοντας. σε λίγο έφερε το δέμα.
- Άκουσε, αδελφέ, είπε παραδίδοντάς το στο χλωμό επισκέπτη. Αυτό το δέμα περιέχει εσώρουχα και είναι καινούργια. Να τα πας κάτω, στο Μοναστηράκι στην αγορά. Με τα χρήματα που θα σού δώσουν θα τα καταφέρεις να προμηθευτείς και να συντηρηθείς επί δυο εβδομάδες. Εις την ευχήν του Θεού.
Ό χλωμός άνθρωπος συγκινήθηκε, με δυσκολία έκανε ένα δυο βήματα. Έσκυψε ώσαμε χάμου και φίλησε το κράσπεδο του ράσου του. Πήρε το δέμα και προχωρώντας τόξευε ευχές ευγνωμοσύνης.
'Ελεεί κανείς γιατί αγαπά και όχι γιατί επιθυμεί τον έπαινο και την αυτοπροβολή. Ή ελεημοσύνη είναι πράξη αγάπης και όχι εντυπωσιασμού. Ή αγάπη προς το συνάνθρωπο ουσιαστικά είναι αγάπη προς το Θεό, καθώς ό γνήσιος χριστιανός διακρίνει στο πρόσωπο που βοηθά τον ίδιο το Θεό. για το λόγο αυτό ό ελεήμων στέκεται στο παρασκήνιο, αθέατος, χωρίς ποτέ να καυχιέται και να περηφανεύεται για την πράξη του. Είναι χαρακτηριστικός ό λόγος του Κυρίου μας Ιησού Χριστού «όταν ούν ποιής ελεημοσύνην μη σαλπίσης εμπρόσθέν σου, ώσπερ οι υποκριταί ποιούσιν εν ταις συναγωγαίς και έν ταις ρύμαις όπως δοξασθώσι υπό των ανθρώπων (Ματθ. 6, 2). Όταν λοιπόν κάνεις ελεημοσύνη μη το διαφημίσεις με σάλπιγγα, που σημαίνει εμπρός από σε, όπως κάνουν οι υποκριτές στις συναγωγές και στους δρόμους, για να δοξασθούν από τούς ανθρώπους (νεοελληνική απόδοση Τρεμπέλα).
Πλείστα είναι τα παραδείγματα Αγίων που προσέφεραν απλόχερα την αγάπη τους χωρίς να γίνουν αντιληπτοί από τούς ευεργετημένους. Ό Άγιος Νικόλαος διέθεσε την περιουσία του σε ανθρώπους που πραγματικά είχαν ανάγκη περιθάλπτοντας φτωχούς, ορφανά, χήρες, ανθρώπους που έχρηζαν βοηθείας. Ή ελεημοσύνη από τον Άγιο ήταν καθημερινή και τις περισσότερες φορές αθέατη. Επί της εποχής του πλούσιος, που είχε τρεις κόρες, φτώχευσε και για να μπορέσει ν' ανταποκριθεί στα προς το «ζην» αποφάσισε να βάλει τις κόρες του σε πορνείο.
Ό Άγιος Νικόλαος, όταν πληροφορήθηκε τις προθέσεις του πατέρα, ενεργεί άμεσα για να προλάβει την καταστροφή της οικογενείας. Την ίδια ημέρα και κατά τη διάρκεια της νύχτας τοποθέτησε μέσα σ' ένα μαντήλι τριακόσια φλουριά και αφού το έδεσε το έριξε κρυφά στην αυλή του πτωχεύσαντος πλουσίου. Την επόμενη μέρα ό πατέρας ξυπνώντας μένει έκθαμβος μπροστά στον απρόσμενο θησαυρό. Μη γνωρίζοντας τον ευεργέτη του δοξολογούσε κι ευχαριστούσε το Θεό για την οικονομία του και αμέσως διαχειριζόμενος με σύνεση πλέον τα χρήματα παντρεύει τη μεγάλη του κόρη με την ελπίδα ότι ό Θεός που οικονόμησε την προίκα της πρώτης, θα φροντίσει και για τις υπόλοιπες. Όταν ό 'Άγιος πληροφορήθηκε τη σωστή διαχείριση των χρημάτων εκ μέρους του πατέρα προέβη στην ίδια ενέργεια κάτω από τις ίδιες ακριβώς συνθήκες φροντίζοντας και για τη δεύτερη κόρη. Ό πατέρας δεν μπορούσε να πιστεύσει το τί συνέβαινε και παρακαλούσε το Θεό να γνωρίσει τον ευεργέτη του. Με τον ίδιο τρόπο νύμφευσε και τη δεύτερη κόρη και με αγωνία περίμενε τον άνθρωπο πού θα ερχόταν να προικίσει την τρίτη κόρη όμοια με τις προηγούμενες. Πράγματι ό Άγιος θέλησε να τελειώσει το καλό πού άρχισε και για τρίτη φορά προσφέρει το ίδιο χρηματικό ποσό. Ό πατέρας όμως αγρυπνούσε και ακούγοντας το θόρυβο όσο πιο γρήγορα μπορούσε έτρεξε και πρόλαβε τον Άγιο πέφτοντας με δάκρυα στα πόδια του κι ευχαριστώντας τον για το καλό πού του έκανε. Όταν ό Άγιος αντιλήφθηκε ότι ή αρετή του είχε φανερωθεί, ζήτησε ως αντάλλαγμα από τον πατέρα την αποσιώπηση του ονόματος του και τη μη αποκάλυψή του. Την επόμενη μέρα ό πλούσιος νύμφευσε και την τρίτη του κόρη και πέρασε το υπόλοιπο της ζωής του δοξάζοντας καθημερινά το Θεό για το καλό πού του έκανε.
Βαδίζοντας ό Άγιος Νήφων με κάποιο πνευματικοπαίδι του στην πλατεία της πόλεως, βλέπουν στα δεξιά τους έναν άνθρωπο κάτι να ψιθυρίζει. Τον ακολουθούσαν πολλοί φτωχοί ζητώντας του βοήθεια. Κι εκείνος κάνοντας τάχα ότι τούς διώχνει, τούς έβαζε στο χέρι την ελεημοσύνη του. Έτσι κρυβόταν από τούς ανθρώπους. Μόλις το γεγονός έγινε αντιληπτό από το πνευματικοπαίδι, ρώτησε τον όσιο για την αρετή του ανθρώπου αυτού. Κι εκείνος του λέει:
- Στα μάτια του Θεού είναι μέγας. Τον ξέρω, γιατί αρκετές φορές βρεθήκαμε μαζί.
Ύστερα από μερικές ήμερες τον ρώτησε σχετικά με αυτή την αρετή κι εκείνος με τη σειρά του, του διηγήθηκε ένα παράδοξο θαύμα.
-Ήμουνα τότε, του είπε, μικρό παιδί, δώδεκα χρονών περίπου και είχα πάει στην εκκλησία του Αποστόλου Θωμά να προσευχηθώ. Βρήκα εκεί ένα γέροντα να διδάσκει το λαό. Μεταξύ άλλων, μίλησε και για την ελεημοσύνη. Είπε ότι αυτός που δίνει κάτι στους φτωχούς είναι σαν να το καταθέτει στα χέρια του Κυρίου. Όταν το άκουσα αυτό παραξενεύθηκα και κατέκρινα τον άνθρωπο του Θεού ότι ήταν ψεύτης. Γιατί έλεγα μέσα μου: αφού ό Κύριος είναι στους ουρανούς, στα δεξιά του Πατέρα του, πώς θα βρεθεί στη γη, για να πάρει αυτά πού δίνουμε στους φτωχούς;
Καθώς όμως βάδιζα και συλλογιζόμουν όσα άκουσα βλέπω κατά σύμπτωση ένα κουρελιάρη φτωχό, πού πάνω από το κεφάλι του - τί θαύμα! - στεκόταν ή μορφή του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού.
Εκεί πού προχωρούσε ό φτωχός τον συνάντησε κάποιος ελεήμων και του έδωσε ένα κομμάτι ψωμί. Μόλις λοιπόν άπλωσε το χέρι του ό φιλόπτωχος εκείνος προς το ζητιάνο, άπλωσε και ό Κύριος το χέρι του από την εικόνα, πήρε το ψωμί και τον ευχαρίστησε. Έπειτα το έδωσε στο φτωχό. Ούτε αυτός όμως ούτε και ό ελεήμων κατάλαβαν τίποτε. Θαύμασα και πίστεψα. από τότε ήξερα ότι όποιος δίνει στους αδελφούς ό,τι έχουν ανάγκη, το βάζει πραγματικά στα χέρια του Χριστού. Αυτήν την εικόνα του Χριστού τη βλέπω να στέκεται πάνω απ' όλους τούς φτωχούς και γι' αυτό με δέος ασκώ, όσο μπορώ, την αρετή της ελεημοσύνης πού τόσο ευχαριστεί τον Κύριο.
Στην υποκρισία και το φαρισαϊσμό της σημερινής εποχής, πού δυστυχώς έχει διαποτίσει και ανθρώπους που υποτίθενται ότι βρίσκονται μέσα στο χώρο της 'Εκκλησίας, δεν είναι λίγοι εκείνοι, που με γενναιοδωρία προσφέρουν απλόχερα την αγάπη τους. Ή πραγματική ελεημοσύνη δε συνοδεύεται από κάμερες, ούτε πραγματοποιείται σε πολυτελή κέντρα, πού μετατρέπονται σε χώρους επίδειξης και τόπους ικανοποίησης της ανθρώπινης ματαιοδοξίας. Ή ελεημοσύνη δε συνάδει με τη δημοσιότητα, ούτε πραγματοποιείται βάσει εγωιστικών κινήτρων. δεν είναι λοιπόν λίγοι, λαϊκοί και ιερείς, που γνωρίζουν καθημερινά πρακτικά προβλήματα ανθρώπων και οικογενειών και στέκονται δίπλα τους, παρέχοντας αμέριστη την αγάπη τους με κάθε τρόπο, αφανείς στα μάτια των ανθρώπων, ορατοί όμως στα μάτια του Θεού. Χαρακτηριστικός και στο σημείο αυτό είναι ό λόγος του Κυρίου «σού δε ποιούντος ελεημοσύνην μη γνώτω ή αριστερά σου τί ποιεί ή δεξιά σου, όπως ή σού ή ελεημοσύνη έν τω κρύπτω και ό πατήρ σου βλέπων έν τω κρύπτω αποδώσει σοι έν τω φανερώ (Ματθ. 6, 4).
Ό διάσημος Γάλλος συγγραφεύς και φιλόσοφος Φοντενέλ (1657—1757) είχε εξαιρετική προσήλωση στο ευαγγελικό ρητό: «Μη γνώτω ή αριστερά σου τί ποιεί ή δεξιά σου».
Μια μέρα τον βρήκε κάποιος γνωστός του και τού είπε:
- Θυμάστε, που μού είχατε υποσχεθεί να ενδιαφερθείτε για κάποιο ζήτημά μου;
Καλά λέτε, απάντησε ό Φοντενέλ, το είχα ξεχάσει.
- Μα δεν το ξεχάσατε. Κάνατε ό,τι σάς ζήτησα και ήρθα για να σάς ευχαριστήσω.
- Πραγματικά, ομολόγησε ό Φοντενέλ, δεν είχα ξεχάσει να σάς βοηθήσω. Είχα ξεχάσει ότι σάς βοήθησα.
Ή ελεημοσύνη συμφωνά με τον π. Επιφάνιο Θεοδωρόπουλο είναι χρήματα που αποταμιεύονται στην Τράπεζα του Ουρανού. Ό Θεός σκέπει κι ευλογεί τον ελεήμονα προσφέροντάς του εκατονταπλάσια από τα προσφερόμενά του. Πέρα όμως από την ευλογία του Θεού καθημερινά στη ζωή του ό ελεήμων με τις πράξεις του ανοίγει διάπλατα για τον ίδιο τις πύλες του Παραδείσου.
Κάποτε ήρθε στο κελί του Αγίου Νήφωνα ένας χριστιανός να τον συμβουλευθεί. Μετά τον συνήθη χαιρετισμό, ρώτησε τον όσιο:
- σε παρακαλώ, πάτερ, τί ωφέλεια έχουν αυτοί που μοιράζουν την περιουσία τους στους φτωχούς;
- δεν άκουσες τί λέει το ευαγγέλιο; του απάντησε εκείνος.
Πολλά άκουσα και διάβασα. αλλά θα ήθελα ν' ακούσω κάτι και από το στόμα σου. Τότε ό Νήφων του είπε:
- Ό Θεός του Ουρανού και της Γής να σε διδάξει κατά την πίστη σου. Γιατί εγώ είμαι αδύνατος και ανάξιος. Αφού όμως ήρθες, για ν' ακούσεις κάτι, πρόσεξε και ό Θεός, καθώς είπα, θα σε φωτίσει.
Σώπασε λίγο κι έπειτα άρχισε:
- Στις ημέρες του επισκόπου των 'Ιεροσολύμων Κυριάκου ζούσε ένας πολύ ελεήμων άνθρωπος, ονόματι Σώζων. Περνώντας κάποια μέρα απ' την πλατεία της πόλεως, βλέπει ένα φτωχό πού ήταν γυμνός και τουρτούριζε από το κρύο. Τον πόνεσε ή ψυχή του. Έβγαλε λοιπόν το ιμάτιο του και το έδωσε στο φτωχό. σε λίγο επέστρεψε σπίτι του. 7Ηταν σούρουπο και ξάπλωσε να κοιμηθεί. Βλέπει τότε στο όνειρο του ότι βρέθηκε σ' ένα θαυμαστό κήπο που φωτιζόταν με καθαρό άυλο φως. Πλήθος λουλούδια - ρόδα και κρίνα - και ψηλόκορμα δένδρα τον στόλιζαν, που ξέχυναν απ' την κορφή ως τις ρίζες μια υπέροχη ευωδία, ενώ τα δένδρα ήταν κατάφορτα με ωραιότατους καρπούς, ώστε τα κλαδιά τους έγερναν ως τη γη. Το καθένα είχε ξεχωριστή ομορφιά. Ανάμεσά τους υπήρχαν πολυάριθμα πουλιά απ' όλα τα είδη και τα χρώματα και κελαηδούσαν μελωδικά. Το κελάηδημά τους ήταν τόσο θεϊκό, ώστε νόμιζες ότι ερχόταν απ' τον ουρανό. "Όλα τα δένδρα, τα φυτά και τα λουλούδια κυμάτιζαν με πολλή χάρη.
Βλέποντας και ακούγοντάς τα δοκίμαζε ό άνθρωπος εκείνος απερίγραπτη γλυκύτητα και ανέκφραστη ηδονή.
Καθώς παρατηρούσε εκστατικός, έρχεται ένας νέος και του λέει, «ακολούθησέ με». Άρχισε να βαδίζει πίσω του και σε λίγο έφτασαν σ' ένα χρυσοκάγκελο φράχτη. Έριξε το βλέμμα του πέρα, ανάμεσα απ' τα κενά που σχημάτιζαν τα χρυσά κάγκελα και είδε μιαν αυλή και στο βάθος ένα θαυμάσιο παλάτι, που άστραφτε. Καθώς κοιτούσε ό Σώζων, βγαίνουν απ' το ανάκτορο δέκα έξι άνθρωποι φτερωτοί, που έλαμπαν σαν τον ήλιο. Μετέφεραν ανά τέσσερις από ένα χρυσοστόλιστο κιβώτιο. Καθώς διέσχιζαν το παραμυθένιο εκείνο προαύλιο οι άγγελοι αυτοί του Θεού, ό Σώζων κατάλαβε ότι κατευθύνονταν προς αυτόν.
Μόλις πλησίασαν στα χρυσά κάγκελα, ακριβώς απέναντι του, στάθηκαν, κατέβασαν τα κιβώτια απ' τους ώμους και τα ακούμπησαν στη γη. Φαίνονταν τώρα σαν να περίμεναν κάποιον μεγάλο να έρθει. Και πράγματι, σε λίγο βλέπει ό Σώζων να κατεβαίνει από τα ανάκτορα ένας πανέμορφος άνδρας και να έρχεται προς το μέρος των αγγέλων. «Ανοίξτε τα κιβώτια», τους διέταξε, «και δείξτε σ' αυτόν τον άνθρωπο τί του φυλάω για το ιμάτιο πού μού δάνεισε προ ολίγου διά μέσου του φτωχού».
Αμέσως άνοιξαν το ένα χρυσό κιβώτιο και άρχισαν να βγάζουν χιτώνες και ιμάτια βασιλικά, άλλα κατάλευκα κι άλλα πλουμιστά, όλα πανέμορφα. Τα άπλωναν μπροστά του ρωτώντας τον :
- Σού αρέσουν, Σώζων; Και κείνος είπε με δέος:
- δεν είμαι άξιος να δω ούτε τη σκιά τους! Συνέχιζαν ωστόσο να του δείχνουν λαμπρούς, καταστόλιστους και ολόχρυσους χιτώνες, ώσπου ανέβηκε ό αριθμός τους στους χίλιους.
"Όταν πια με αυτόν τον τρόπο ό Κύριος των αγγέλων του έδωσε να καταλάβει τί σημαίνει το «εκατονταπλασίονα λήψεται και ζωήν αιώνιον κληρονομήσει», του είπε:
- Βλέπεις, Σιόζων, πόσα αγαθά σού ετοίμασα, επειδή με είδες γυμνό και με σπλαγχνίσθηκες και μ' έντυσες; Πήγαινε λοιπόν και συνέχισε να κάνεις το ίδιο. αν δώσεις στο φτωχό ένα ιμάτιο, εγώ θα σού ετοιμάσω εκατονταπλάσια.
Ακούγοντας αυτά ό Σιόζων ρώτησε με δέος αλλά και με χαρά τον Κύριο:
- Κύριε μου, το ίδιο θα κάνεις και σ' όλους όσους βοηθούν τούς φτωχούς; Τούς φυλάς εκατονταπλάσια αγαθά και την αιώνια ζωή:
Κι Εκείνος του αποκρίθηκε:
- Όποιος θα θυσιάσει σπίτια ή χωράφια ή πλούτη ή δόξα ή πατέρα ή μητέρα ή αδελφούς ή αδελφές ή γυναίκα ή παιδιά ή οποιοδήποτε αγαθό της γης, «εκατονταπλασίονα λήψεται και ζωήν αιώνιον κληρονομήσει».
Γι αυτό ποτέ μη μετανιώσεις για μία σου ελεημοσύνη εξευτελίζοντας τον φτωχό πού του έδωσες κάτι! μη τυχόν. αντί για ανταμοιβή, πάθεις διπλή ζημιά. Διότι αυτός πού κάνει ένα καλό κι έπειτα μετανιώνει ή εξευτελίζει τον φτωχό, χάνει και τον μισθό του, αλλά βρίσκεται και ένοχος την ημέρα της Κρίσεως.
Υστέρα από αυτά τα λόγια ό Σιόζων ξύπνησε γεμάτος θαυμασμό για το όραμα. Σηκώθηκε αμέσως απ' το κρεβάτι του και έδωσε και το άλλο του ιμάτιο σε κάποιον πού ήξερε προς το είχε ανάγκη.
Τη νύχτα βλέπει πάλι το ίδιο όραμα και το πρωί, χωρίς καθυστέρηση μοίρασε όλη του την περιουσία, απαρνήθηκε τον κόσμο και έγινε ένας θαυμάσιος μοναχός.
Αυτό να το έχεις και συ παιδί μου στο νου σου στο εξής, συμβούλευσε τον επισκέπτη του ό άγιος Νήφων και να κάνεις ότι μπορείς, για να θησαυρίσεις εκατονταπλάσια στον ουρανό.
Ανάμεσα στα άλλα. πού μας αφηγήθηκε ό Αββάς Θεωνάς, ήταν και τούτο πού συνέβη στα χρόνια του Πάπα και Πατριάρχου Αλεξανδρείας Παύλου. 'Εκεί, λοιπόν στην Αλεξάνδρεια, όταν ένα ζευγάρι πολύ πλουσίων αναπαύτηκε ξαφνικά, έμεινε ορφανή μια μικρή κόρη τους, αβάφτιστη ακόμη. Μια μέρα, εκεί πού περιποιόταν τον κήπο της. βλέπει έναν άντρα πού ετοίμαζε κι έδενε το σκοινί, για να κρεμαστεί. Πανικοβλήθηκε ή κόρη, τρέχει κοντά του και τον ρωτάει:
- Τί κάνεις εδώ, άνθρωπέ μου:
- Άφησε με, κόρη μου, της άπαντα εκείνος, γιατί με έχει γονατίσει πραγματικά μεγάλη θλίψη.
- Πες μου όλη την αλήθεια, του λέει εκείνη και φαντάζομαι πως μπορώ σε κάτι να σε βοηθήσω.
Καταστενοχωρημένος εκείνος της λέει:
- Δυστυχώς, κόρη μου, χρωστώ πολλά χρήματα και οι δανειστές μου με πνίγουν για να τούς τα δώσω τώρα· γι' αυτό κι εγώ αποφάσισα να πεθάνω το γρηγορότερο και να μη ζω τέτοια δυστυχισμένη ζωή ...
Εκείνη στοργικά του λέει:
- σε παρακαλώ, πάρε ο,τι έχω και δώσε πίσω αυτά πού χρωστάς· μα, μην κάνεις κακό στον εαυτό σου.
Ανακουφισμένος, με την απρόσμενη πρόταση, πήρε εκείνος τα απαραίτητα χρήματα, ξεχρεώθηκε κι αισθάνθηκε πάλι τον εαυτό του ελεύθερο. Στενεμένη, όμως, ή κόρη, που της έλειψαν τα χρήματα και πεντάρφανη καθώς ήταν, αναγκάστηκε να δοθεί στην πορνεία για να ζήσει. Τότε ακουστήκανε και μερικοί να λένε:
- Ανεξερεύνητες οι βουλές του Κυρίου! Ποιος ξέρει άραγε, για ποιους λόγους συγχωρεί ό Θεός σε κάποια ψυχή να πειράζεται και να ξεπέφτει τόσο πολύ...
Όμως, ύστερα από λίγο καιρό, ή κόρη αρρώστησε. Άρχισε να συλλογίζεται σοβαρά την περιπέτεια του βίου και ή ψυχή της πλημμύρισε ξάφνου ένα κύμα κατανύξεως. Φώναξε, λοιπόν, τούς γείτονες και τούς παρακάλεσε:
- Για τ' όνομα του Κυρίου, λυπηθείτε την ψυχή μου! Παρακαλέστε τον Πάπα και Πατριάρχη να με βαπτίσει και να με κάμει χριστιανή!
Εκείνοι γυρνούσαν την πλάτη κι έλεγαν με περιφρόνηση:
- Και ποιος να καταδεχτεί να γίνει ανάδοχος, βαφτίζοντας μια πόρνη;
Ή θλιβερή αυτή κατάσταση τη γέμιζε πόνο και θλίψη. Κι ενώ ζούσε σ' αυτήν τη μαύρη ατμόσφαιρα, παρουσιάζεται άγγελος Κυρίου, με τη μορφή εκείνου του ανθρώπου, τον οποίο είχε γλυτώσει εκείνη κάποτε απ' την αυτοκτονία και της λέει:
- Τί έχεις και είσαι τόσο στενοχωρημένη; Κι εκείνη του απαντά :
- Επιθυμώ να βαφτιστώ και να γίνω χριστιανή, μα κανείς δε βρέθηκε να μιλήσει στον Πατριάρχη και να με βοηθήσει...
- Μη στενοχωριέσαι καθόλου, της λέει εκείνος - εγώ θα φέρω μερικούς φίλους μου και θα σε μεταφέρουμε. Και πράγματι, ό άγγελος που είχε παρουσιαστεί εμπρός της, παίρνει άλλους δύο αγγέλους και, υποβαστάζοντάς την, την μεταφέρουν στην εκκλησία. 'Εκεί μετασχηματίζονται και παίρνουν τη μορφή σπουδαίων προσώπων του τόπου, της τάξεως των αριστοκρατών. Φωνάζουν τούς αρμοδίους κληρικούς, πρεσβυτέρους δηλαδή και διακόνους και όσους ήταν ταγμένοι για το μυστήριο της βαπτίσεως. Κι εκείνοι τούς ρωτάνε:
- Ή αγάπη σας, μπορείτε να εγγυηθείτε γι' αυτήν και την πνευματική της κατάσταση;
- Ναι, απαντούν με μια φωνή εκείνοι- εμείς γινόμαστε εγγυηταί γι' αυτήν.
Πήραν λοιπόν οι κληρικοί την άρρωστη και τη βαφτίσανε. Μετά την πήραν οι ανάδοχοί της, με την ηγεμονική παρουσία των προυχόντων της περιοχής και την πήγαν στο σπίτι της, λευκοφορεμένη. Εκεί, την άφησαν κι αμέσως έγιναν άφαντοι. Ωστόσο, οι γείτονες, που τούς έφαγε ή περιέργεια, πήγαν και τη ρωτούσανε, όταν έφυγαν οι επίσημοι εκείνοι:
- Σε βλέπουμε λευκοφορεμένη. Ποιος έγινε ανάδοχός σου και σε βάφτισε;
Κι εκείνη, απλά τούς διηγήθηκε την ιστορία : Ήρθαν μερικοί, με πήραν και με πήγαν στην εκκλησιά- κι εκεί είπαν στους κληρικούς και με βαφτίσανε.
- Μα ποιοι, τέλος πάντων, ήταν αυτοί; Τούς ξέρεις; τη ρωτούσανε.
Κι όταν εκείνη δεν έβρισκε τί να τούς απαντήσει, εκείνοι πήγαν και ρώτησαν τον Πατριάρχη. 'Εκείνος εκκάλεσε τούς κληρικούς, που ήταν υπεύθυνοι για το άγιο Βάπτισμα και τούς ρωτάει:
- Την δείνα κόρη εσείς τη βαφτίσατε;
- Ναι απαντούν εκείνοι- γιατί ήρθαν και μάς παρακάλεσαν ό δείνα και ό δείνα, γνωστοί από τούς άρχοντες του τόπου μας και τη βαφτίσαμε.
Ό πατριάρχης έστειλε και κάλεσε τούς άρχοντες εκείνους, κατά θείαν οικονομία και τούς ρωτούσε αν έγιναν ανάδοχοι στη βάφτιση της τάδε κόρης και αν εγγυηθήκαν εκείνοι γι' αυτήν.
'Εκείνοι, απορημένοι, απάντησαν:
- 'Εμείς δεν ξέρουμε τίποτε, κι ούτε θυμόμαστε να 'χουμε κάνει ποτέ κάτι τέτοιο.
Τότε ό πατριάρχης άρχισε να πληροφορείται μέσα του, πώς το πράγμα ήταν ένα θαύμα, που οφείλονταν στη θεία οικονομία.
Έστειλε, λοιπόν, να φωνάξουν τη νεοφώτιστη κόρη και τη ρώτησε:
- Πες μου, κόρη μου, τί καλό πράγμα έχεις κάνει στη ζωή σου;
- 'Εγώ, - άπαντά εκείνη, συμμαζεμένα - μία πόρνη και θεόφτωχη, σαν τί καλό θα μπόραγα να κάμω;
Ό πατριάρχης την ξαναρωτά, επίμονα:
- Για σκέψου λίγο, κόρη μου· δε θυμάσαι να 'χεις κάνει κάποτε κάποιο καλό στη ζωή σου;
'Εκείνη απάντησε:
- Όχι. Εκτός μονάχα τούτο, αν ενδιαφέρει: πώς κάποτε είδα έναν άνδρα, έτοιμο να αυτοκτονήσει, γιατί τον έπνιγαν οι δανεισταί του για τα χρέη τα μεγάλα, κι εγώ του έδωσα ό,τι είχα και δεν είχα, για να τον γλυτώσω και να τον ελευθερώσω από τα δεινά του.
Και λέγοντας αυτά τα λόγια, έγειρε και αναπαύτηκε έν Κυρίω.
Ό πατριάρχης, θαυμάζοντας αναφώνησε:
- Δίκαιος είσαι, Κύριε και δίκαιες οι κρίσεις σου!
Κλείνοντας αναφέρουμε την προτροπή του Αγίου 'Ιωάννου του Χρυσοστόμου προς τους χριστιανούς.
«Ένας πρακτικότατος τρόπος είναι να κάνουμε ένα ειδικό κιβώτιο (κουμπαρά) για τούς φτωχούς, πού θα είναι τοποθετημένο στο μέρος όπου ό καθένας προσεύχεται. Έτσι, κάθε φορά πού θα μπεις εκεί, για να προσευχηθείς, πρώτα να καταθέτεις την ελεημοσύνη σου στο κιβώτιο των πενήτων και τότε να απευθύνεις την προσευχή σου στο Θεό. Και πρέπει να ξέρεις πώς το να βρίσκεται δίπλα στο κρεβάτι σου, όπου προσεύχεσαι το κιβώτιο της ελεημοσύνης δεν είναι κατώτερο από το να έχεις κρεμάσει εκεί το ιερό Ευαγγέλιο. Γιατί, αν σαν φυλαχτό, κρεμάσεις το ιερό Ευαγγέλιο, χωρίς να κάνεις τίποτε από όσα λέγει (όπως είναι και ή ελεημοσύνη) δε θα ωφεληθείς τόσο, όσο από το κιβώτιο πενήτων. Δίπλα σε αυτό το Ιερό κιβώτιο να βρίσκεται και το κρεβάτι σου και ή νύχτα θα περνά χωρίς κακά όνειρα, αρκεί μόνον να μην μπει εκεί τίποτε πού προέρχεται από αδικία».







ΜΕΤΑΝΟΙΑ
Έ
νας αδελφός εξομολογήθηκε στον Αββά Σισώη :
- Έπεσα, Πάτερ. Τί να κάνω τώρα;
- Σήκω, του είπε με τη χαρακτηριστική του απλότητα ό Άγιος Γέροντας.
- Σηκώθηκα, Αββά, μά πάλι έπεσα στην καταραμένη αμαρτία, ομολόγησε με θλίψη ό αδελφός.
- Και τί σ' εμποδίζει να ξανασηκωθείς;
- 'ΩΣ πότε; ρώτησε ό αδελφός.
- Έως ότου σε βρει ό θάνατος ή στην πτώση ή στην έγερση. Δεν είναι γραμμένο «όπου ευρώ σε εκεί και κρινώ σε;» εξήγησε ό Γέροντας. Μόνο εύχου στο Θεό να βρεθείς την τελευταία σου στιγμή σηκωμένος με την αγία μετάνοια.
Κάθε άνθρωπος αναζητά στη ζωή του την ευτυχία και τη χαρά. δεν είναι όμως λίγες οι φορές που ή προσπάθειά του αυτή καταλήγει σε αδιέξοδο. Ό λόγος είναι απλός. Ό προσανατολισμός και οι στόχοι που θέτουν πολλοί στη ζωή τούς οδηγούν σε πρόσκαιρη ευτυχία και στη συνέχεια στο απόλυτο κενό. Προσπαθούν πολλοί να καλύψουν το κενό πού υπάρχει μέσα τους καταφεύγοντας στην απόλαυση των υλικών αγαθών. Μάταια, όμως, γιατί ό σκοπός της ανθρώπινης ζωής είναι τελείως διαφορετικός. Όλοι αργά ή γρήγορα οφείλουμε να συνειδητοποιήσουμε το φθαρτό τού κόσμου στον όποιο ζούμε και να δώσουμε στη ζωή μας αιώνια προοπτική. Ό αγώνας είναι μεγάλος, οι πειρασμοί πολλοί και ό ανθρώπινος μανδύας δύσκολα αποτινάσσεται από πάνω μας. δεν είμαστε όμως μόνοι μας. Τις προσπάθειές μας ενδυναμώνει ό Κύριος 'Ιησούς Χριστός, πού με την έλευσή του στη γη και με τη διδασκαλία του μάς εφοδίασε με τα κατάλληλα πνευματικά όπλα, για να πολεμήσουμε, να αγωνιστούμε και τελικά να φτάσουμε στην αιώνια ευτυχία. Μοναδικό λυτρωτικό μέσο, ικανό να μας οδηγήσει κοντά του, είναι ή μετάνοια.
Ή μετάνοια πρέπει να αποτελεί μόνιμη φροντίδα κάθε πνευματικού άνθρωπου. Είναι το μέσο εκείνο πού ανακαινίζει τον άνθρωπο και συντελεί στην ψυχική του ανάταση. για να αντιληφτεί κανείς τη ρυπαρότητα της ψυχής του και την ανάγκη να απαλλαγεί από το βάρος της αμαρτίας αρκεί μια μικρή περισσυλλογή κι ενδοσκόπηση του εαυτού του. Άλλωστε ό φιλάνθρωπος Κύριος γι' αυτό το σκοπό ήλθε στον κόσμο. Ήλθε για να καλέσει «αμαρτωλούς εις μετάνοιαν», για να απαλλάξει τον αμαρτωλό από την αμαρτία, ήλθε για να γίνει οδοδείκτης μας, ήλθε με ανοιχτή την αγκαλιά του για όλους μας. «Πάντας ανθρώπους θέλει σωθήναι και εις επίγνωσιν αληθείας ελθείν». Ό Κύριος καλεί κοντά του τούς πάντες, ακόμη κι εκείνους πού έχουν περιπέσει στα βαρύτερα και φρικτότερα σφάλματα. Δέχεται όλους με χαρά, αρκεί να τον αναζητήσουν, με ένα λόγο να μετανοήσουν. δεν απορρίπτει τον αμετανόητο, αλλά συνεχίζει να τον καλεί διαρκώς κοντά του και να του δίνει ευκαιρίες, ώστε να κατορθώσει απόλυτα ελεύθερος να αναζητήσει και να βρει το πραγματικό φως και την αληθινή ζωή.
Την εποχή που ανθούσε ό ασκητισμός στην Αίγυπτο, ζούσε στην Αλεξάνδρεια μια ορφανή κόρη που την Έλεγαν Ταϊσία. Όταν πέθαναν οι καλοί γονείς της, της άφησαν κληρονομιά πρώτα απ' όλα την ευσέβεια και την αγάπη τους για τούς φτωχούς και ξένους και ύστερα ένα μεγάλο σπίτι και πολλά χρήματα.
Ή κόρη, από μεγάλη ευλάβεια προς τούς ερημίτες, Έκανε το σπίτι της ξενώνα για χάρη τους. Κι όταν κατέβαιναν στην πόλη να πουλήσουν τα εργόχειρά τους, τούς περιποιούνταν με όλη της την καρδιά. Με τα χρόνια όμως τα χρήματα ξοδεύτηκαν και ή ίδια άρχισε να στερείται. Τότε μπήκαν στη μέση κακοί και διεφθαρμένοι άνθρωποι. 'Εκμεταλλεύτηκαν τη δυστυχία της και με την πονηρία τους την παρέσυραν στη διαφθορά.
Ή ωραία Ταϊσία κατάντησε διάσημη εταίρα!
Όταν έμαθαν το κατρακύλισμα της ορφανής κόρης οι πατέρες της ερήμου, αποφάσισαν να κάνουν ότι περνούσε από το χέρι τους, για να τη σώσουν.
- 'Εκείνη, όταν είχε τα μέσα, μάς Έδειχνε όλη τη συμπάθειά της, Έλεγαν μεταξύ τους. Τώρα που κινδυνεύει ή ψυχή της, πρέπει κι εμείς να τη βοηθήσουμε.
Ανέθεσαν λοιπόν στον Αββά 'Ιωάννη τον Κολοβό τη λεπτή και δύσκολη αποστολή. 'Εκείνος στην αρχή δίστασε. Του φαινόταν ακατόρθωτο το Έργο. Τέλος όμως, για να μη γίνει παρήκοος στους γέροντες, αποφάσισε να κατέβει στην πόλη και να παρουσιαστεί στο σπίτι της αμαρτωλής. Παρακάλεσε τη θυρωρό να τον οδηγήσει στην κυρία της.
- Φύγε από δω, παλιοκαλόγερε! του φώναξε εκείνη θυμωμένη. Φάγατε πρώτα την περιουσία της κι ακόμη δεν παύετε να την ενοχλείτε.
Ό Αββάς δεν απελπίστηκε. 'Εξακολουθούσε να παρακαλεί να δει την Ταϊσία. Έλεγε πώς την ήθελε για κάτι πολύ ωφέλιμο. Μπροστά στη μεγάλη του επιμονή, ή γριά υποχώρησε και πήγε να ειδοποιήσει την κυρία της.
- Αυτοί οι καλόγεροι ψαρεύουν συχνά στην 'Ερυθρά Θάλασσα και βρίσκουν μαργαριτάρια, είπε ή Ταϊσία. Φέρε τον επάνω.
Κοιτάχτηκε στον καθρέφτη της, έφτιαξε τα μαλλιά και τα φορέματά της, έριξε άφθονο άρωμα πάνω της και πήρε το ύφος των ξεπεσμένων γυναικών, για να υποδεχτεί τον ερημίτη.
Ό Αββάς 'Ιωάννης μπήκε στο δωμάτιο και στάθηκε περίλυπος απέναντί της. Την κοίταξε αρκετή ώρα αμίλητος με οίκτο. 'Ύστερα της είπε με σιγανή φωνή:
- Σε τί σού έφταιξε ό Χριστός μας, Ταϊσία και τον προσβάλλεις τόσο άσπλαχνα;
Σταμάτησε. Δεν μπορούσε να συνεχίσει. Τον έπνιγαν οι λυγμοί. Από τα βαθουλωμένα μάτια του έτρεχαν καυτά δάκρυα. Εκείνη ένιωσε ντροπή. Άφησε την άπρεπη προκλητική της στάση και στενοχωρημένη τον ρώτησε:
- Γιατί κλαις, Αββά;
- Πώς να μην κλάψω, κόρη μου, πού βλέπω το σατανά να παίζει στη μορφή σου;
Ή κόρη ταράχτηκε. Ρίγος διαπέρασε ολόκληρο το κορμί της.
- Τώρα πού ήρθες είναι πολύ αργά, γέροντα... δεν έχει μείνει τίποτε όρθιο μέσα μου. Τα κύλισα όλα στη λάσπη, σιγομουρμούρισε συγχυσμένη.
'Ήθελε και κάτι άλλο να πει, αλλά σταμάτησε. Ό γέροντας περίμενε με σταυρωμένα χέρια. Μέσα του προσευχόταν τόσο δυνατά για τη σωτηρία της κόρης, που λες και γύρευε να τραντάξει τα ουράνια.
- Υπάρχει άραγε ελπίδα σωτηρίας για μένα, Αββά; ψιθύρισε με αμφιβολία εκείνη.
- Ναι, υπάρχει, κόρη μου, φώναξε με αγωνία ό γέροντας. Ή μετάνοια οδηγεί στη σωτηρία.
Το θαύμα, που τόση ώρα γύρευε με την προσευχή του, έγινε τη στιγμή εκείνη.
Ή Ταϊσία έπεσε συντετριμμένη στα πόδια του και με δάκρυα στα μάτια παρακάλεσε:
- Βγάλε με από δω μέσα, πάτερ. Δείξε μου το δρόμο της σωτηρίας.
- Ακολούθησέ με.
Χωρίς άλλη κουβέντα ή κόρη σηκώθηκε και ακλούθησε το γέροντα. 'Εκείνος θαύμασε πώς δεν έδειξε κανένα ενδιαφέρον για το σπιτικό της. Πήραν το δρόμο για την έρημο. Μά είχαν πολύ διάστημα να βαδίσουν και τούς βρήκε ή νύχτα. Σταμάτησαν. Ό Αββάς 'Ιωάννης έκοψε θάμνους κι έφτιαξε ένα πρόχειρο κρεββάτι για την κόρη.
- Κοιμήσου εσύ αιδώ μέχρι να ξημερώσει, τη συμβούλεψε. 'Εκείνος απομακρύνθηκε αρκετά. Είπε τις προσευχές του και πλάγιασε στο χώμα να ξαποστάσει, παίρνοντας για προσκεφάλι του μια πέτρα. Κοιμήθηκε λίγο και ξύπνησε πάλι τα μεσάνυχτα να συνεχίσει την προσευχή του. Τότε παρουσιάστηκε μπροστά στα μάτια του ένα θέαμα μεγαλειώδες. Από το σημείο, πού είχε αφήσει την κόρη να κοιμάται, άρχιζε ένας δρόμος ολοφώτεινος πού άγγιζε τον ουρανό! Άγγελοι γοργόφτεροι ανέβαζαν μια ψυχή, ολόλευκη σαν περιστέρι, στο θρόνο του Θεού! Ό όσιος στάθηκε πολλή ώρα και κοίταζε συνεπαρμένος.
Ύστερα πήγε να συναντήσει την Ταϊσία. Της φώναξε να ξυπνήσει. Δεν πήρε απάντηση. Την κίνησε ελαφρά. Δεν αισθανόταν. Ή ψυχή της είχε πετάξει στον ουρανό.
Ό όσιος γονάτισε και προσευχήθηκε με το πρόσωπο στη Γή. Τότε θεία φωνή τον πληροφόρησε ότι ή σύντομη μετάνοια της πόρνης, ευαρέστησε το Θεό περισσότερο από τη μετάνοια πολλών άλλων, για τη θερμότητα της.
Ό Θεός είναι ακριβοδίκαιος και πολυεύσπλαχνος. Διακρίνει τη συντριβή και τη μετάνοια του παιδιού του και του χαρίζει αμέτρητο έλεος. Από τη μετάνοια πηγάζουν δύο αρετές, ή ταπείνωση και ή προσευχή. Ή συνειδητοποίηση του σφάλματος και ή ομολογία του χρειάζεται συντριβή και κατάθεση ψυχής. Ό Θεός δε θα κρίνει τον άνθρωπο και δε θα του καταλογίσει ότι αμάρτησε. Αυτό όμως πού σίγουρα θα εξετάσει είναι αν μετανόησε. Τα βουρκωμένα μάτια είναι τα ωραιότερα για το Χριστό, γράφει ό Γάλλος ποιητής Ροστάν. Το δάκρυ είναι δείγμα υγείας για το μάτι και σημείο εξυγίανσης για την ψυχή. Το δάκρυ της μετανοίας δεν είναι πένθος, είναι καθαρμός, είναι χαρά. Όποιος δακρύζει για τις αμαρτίες του έχει δοκιμάσει την άρρηκτη ψυχική γαλήνη πού έρχεται μετά το δάκρυ.
Σε ένα κοινόβιο της Αιγύπτου ζούσε κάποιος ενάρετος διάκονος. Κάποτε ζήτησε άσυλο εκεί ένας άρχοντας, πολιτικός φυγάς, με την οικογένειά του. Ό διάβολος λοιπόν τα έφερε έτσι πού να πέσει σε αμαρτία ό διάκονος με μια από τις νεαρές φιλοξενούμενες αρχοντοπούλες. Το κακό δεν άργησε να φανερωθεί και να σκανδαλίσει πολλές συνειδήσεις.
Ό φταίχτης όμως μετανόησε ευθύς. Πήγε χωρίς χρονοτριβή σ' ένα γείτονα του ερημίτη και με συντριβή εξομολογήθηκε την αμαρτία του. Ό γέροντας είχε μια κρύπτη στο εσωτερικό της καλύβας του και ό διάκονος το γνώριζε. Τον παρακάλεσε λοιπόν να του την παραχωρήσει. "Ήθελε να ταφεί μέσα ζωντανός και να κλαίει μέχρι να τον βρει ό θάνατος!
Έτσι κι έγινε. Ό αμαρτωλός κλείστηκε στο σκοτεινό του τάφο. Ό γέροντας κάθε βράδυ του έριχνε λίγο ψωμί από ένα μικρό άνοιγμα.
Πέρασαν χρόνια. Οι άνθρωποι έχασαν τα ίχνη του διακόνου. Σταμάτησαν με τον καιρό να σχολιάζουν το σκάνδαλο. Στο τέλος το λησμόνησαν.
Μια εποχή ό Νείλος κρατούσε με πείσμα τα νερά του χαμηλά. Δε φούσκωνε να ποτίσει τη διψασμένη από το λιοπύρι αιγυπτιακή πεδιάδα. Τα χωράφια χλώμιασαν. Τα σπαρτά καταστρέφονταν σιγά σιγά, προμήνυμα μεγάλης δυστυχίας. Απελπισμένοι οι άνθρωποι έτρεχαν στα μοναστήρια και στις εκκλησίες για προσευχές και λιτανείες. Μάταια όμως. Τα νερά του ποταμού δεν ανέβαιναν με κανένα τρόπο.
Τέλος, ό επίσκοπος μιας επαρχίας, ένας άγιος άνθρωπος, που έκανε πολλή προσευχή για τη δυστυχία του κόσμου, άκουσε φωνή στον ύπνο του να του λέει πώς, αν δεν προσευχηθεί ό διάκονος που είναι κρυμμένος στην καλύβα του τάδε γέροντα, το νερό δεν ανεβαίνει!
Την άλλη μέρα ό ευσεβής επίσκοπος με όλον τον κλήρο του και πολύ λαό πήγε στην καλύβα του γέροντα και έβγαλε διά της βίας τον διάκονο από την κρυψώνα του. Τον ανάγκασε να προσευχηθεί.
Μόλις εκείνος ύψωσε τα χέρια του στον ουρανό και ψιθύρισε λίγα θερμά λόγια προσευχής, ό Νείλος πλημμύρισε και πότισε τα διψασμένα χωράφια.
Οι άνθρωποι που προηγουμένως είχαν σκανδαλιστεί με το σφάλμα του, βλέποντας τώρα την παρρησία που είχε αποκτήσει με την καλή του μετάνοια, τον ευλαβήθηκαν και δόξασαν το Θεό.
Ή πτώση του άνθρωπου είναι αναπόφευκτη, κάτι που επιβεβαιώνεται και στην Παλαιά Διαθήκη «Τις καθαρός έσται από ρύπου, άλλ' ουδείς και αν μία ημέρα ό βίος αυτού επί της γης»; (Ιώβ 14,5). Ένας μόνο ήρθε στη γη χωρίς να αμαρτήσει και αυτός δεν είναι άλλος από τον Κύριο Ημών Ιησού Χριστό. Από την αμαρτία δεν μπόρεσε να ξεφύγει κανείς, ούτε και οι Άγιοι. για τούς Αγίους ωστόσο ή κάθε πτώση αποτελεί μία αρχή, ένα νέο ξεκίνημα. Με δάκρυα στρεφόμενοι προς τον Πατέρα τους ικέτευαν «Καρδίαν καθαράν κτίσον έν εμοί ό Θεός και Πνεύμα ευθές εγκαίνισον έν τοις εγκάτοις μου». Πρέπει επομένως διαρκώς να θέτουμε νέους στόχους στη ζωή μας και ποτέ να μην απογοητευόμαστε από την πτώση μας. Ό διάβολος είναι εκείνος που κεντρίζει τούς ανθρώπους προς το κακό, που τους ωθεί και επιχειρεί με κάθε μέσο να τούς οδηγήσει στην παραβίαση του θείου θελήματος. Ωστόσο, ή ευθύνη του άνθρωπου είναι μεγάλη όχι τόσο για τα σφάλματα στα όποια λόγω της ανθρώπινης ιδιότητας πέφτει, όσο για την ανυπαρξία πνευματικού αγώνος και για την προσπάθεια κάθε φορά δικαιολόγησης των λανθασμένων ενεργειών του. Ή συναίσθηση του σφάλματος και ή προσέλευση στο μυστήριο της Ιεράς Εξομολογήσεως είναι το καθοριστικό βήμα, που θα σημάνει το νέο αγωνιστικό ξεκίνημα μέχρι την επόμενη πτώση. Σημασία τελικά δεν έχει το ότι σφάλλει κανείς, όσο το να συνειδητοποιεί και να επανορθώνει το λάθος του αγωνιζόμενος στο εξής να μην το επαναλάβει. Ή προσπάθεια τελικά και ή διάθεση του ανθρώπου είναι καθοριστική για τη σωτηρία του.
Ένας αδελφός παρεκάλεσε κάποιο Γέροντα να του εξηγήσει τί εννοεί ό Ψαλμωδός, όταν λέγει «ουκ έστι σωτηρία αυτώ έν τω Θεώ αυτού».
- Τούς λογισμούς της απογνώσεως εννοεί, πού σπέρνει ό πονηρός στο νου του ανθρώπου, εξήγησε ό Γέρων. Αυτούς πού του λέγουν διαρκώς πώς δεν υπάρχει πια γι' αυτόν σωτηρία, αφού αμάρτησε και άδικα καταφεύγει στο Θεό με τη μετάνοια. Έτσι προσπαθεί να τον παρασύρει, για να τον ρίξει στο γκρεμό της απελπισίας. Ή ψυχή όμως πού ποθεί τη σωτηρία της, ας αγωνίζεται σκληρά ν' απομακρύνει αυτούς τούς λογισμούς.
Και διηγήθηκε την ακόλουθη ιστορία:
Στα περίχωρα της Θεσσαλονίκης ήταν τον παλιό καιρό ένα ησυχαστήριο γυναικών. Κάποτε ή προεστώσα έστειλε μια νέα μοναχή στην πόλη για υπηρεσία. Εκείνη από συνεργεία διαβολική έπεσε σε βαρύ σφάλμα. 'Ύστερα, απελπισμένη από την πτώση της, δε γύρισε αμέσως στο ησυχαστήριο. Έμεινε στον κόσμο και παρασύρθηκε σ' έκλυτη ζωή. Γρήγορα όμως αηδίασε την αμαρτία και, μετανοημένη ειλικρινά για το κατάντημα της, πήρε το δρόμο της επιστροφής. δεν ξέρουμε όμως γιατί ό Θεός δεν επέτρεψε να πατήσει το πόδι της μέσα στον Παρθενώνα. Μόλις έφθασε στην εξώθυρα, έπεσε κάτω νεκρή.
Το γεγονός έκανε μεγάλη εντύπωση στις μοναχές και στους Πατέρες πού ασκήτευαν εκεί γύρω. "Όλοι αμφέβαλλαν για τη σωτηρία της. Ένας άγιος Ερημίτης όμως πού έμενε σε μια σπηλιά στην κορυφή του βουνού διηγήθηκε αργότερα το δράμα που είδε, καθώς προσευχόταν, τη στιγμή ακριβώς που ή μετανοημένη μοναχή έπεσε νεκρή. Άγγελοι από τον Ουρανό κατέβαιναν να παραλάβουν την ψυχή της, αλλά και πλήθος πονηρά πνεύματα μαζεύονταν από παντού για να την αρπάξουν. Τότε έγινε μεγάλη φιλονικία ανάμεσα στα αγαθά και στα πονηρά πνεύματα. Οι δαίμονες απαιτούσαν την ταλαίπωρη ψυχή πού τόσον καιρό δούλευε στην αμαρτία. Οι Άγιοι Άγγελοι βεβαίωναν πώς είχε μεταμεληθεί και γι' αυτό ήταν άξια σωτηρίας.
- Πού είναι ή μετάνοιά της; αντιλογούσαν τα πονηρά πνεύματα. Αφού ούτε να μπει στο Μοναστήρι της πρόλαβε και τη βρήκε ό θάνατος έξω από την πόρτα.
- Άφ' ότου είδε ό Πανάγαθος Θεός τη θέλησή της να κλίνει στη διόρθωση, δέχτηκε την μετάνοιά της, αποκρίθηκαν οι Άγγελοι. Ή ψυχή είναι κυρία της θελήσεώς της, της δε ζωής και του θανάτου ό πάντων Δημιουργός και κυρίαρχος Θεός.
Έτσι οι δαίμονες έφυγαν νικημένοι, ενώ οι Άγιοι Άγγελοι με χαρά οδήγησαν την ψυχή στα Ουράνια.
Αναφέρεται ότι ό αετός, όταν γεράσει και δεν μπορεί πια να φάει ούτε να πιει, ανεβαίνει σε μεγάλο ύψος  και χυμά σε μυτερό βράχο, για να ισιώσει το ράμφος του. Ύστερα λούζεται σε κάποια κρύα λίμνη και κάθεται στον ήλιο. Με τον τρόπο αυτό ξαναβρίσκει τη χαμένη του δράση. Ό Άγιος Επιφάνιος προτρέπει τούς συνανθρώπους του να εξακολουθήσουν το παράδειγμα του αετού αναφέροντας χαρακτηριστικά. Όταν αμαρτήσεις, ανέβα σε ύψος , πού είναι ή συναίσθηση και ρίξου με ορμή πάνω στο βράχο, δηλαδή στην ορθή πίστη. Λούσου στη λίμνη των δακρύων σου και πυρώσου στις ακτίνες του Αγίου Πνεύματος. Με αυτόν τον τρόπο "ανακαινισθήσεται ως αετού ή νεότης της ψυχής σου".
Ο Μέγας Αντώνιος, για να τονίσει την αξία της μετανοίας, υπογράμμιζε ότι, αν ό άνθρωπος θέλει, έχει τη δυνατότητα από την ανατολή ως τη δύση του ηλίου να φθάσει στην αγιότητα. Ό πονηρός ωστόσο δε σταματά μά προσπαθεί διαρκώς να πλανεύει τον άνθρωπο. Κάποιοι συνεχώς αναβάλλουν πείθοντας τον εαυτό τους ότι ό Θεός είναι αγαθός και θα τούς σώσει έτσι κι αλλιώς. για να εξαλείψουν την όποια αμφιβολία και ανησυχία τους ισχυρίζονται ότι, αφού και να εξομολογηθούν θα αμαρτήσουν έκ νέου, θα μετανιώσουν μια φορά στο τέλος της ζωής τους. Με το σκεπτικό αυτό και τη συνεχή αναβλητικότητα ή ψυχή συνεχίζει την πτωτική της πορεία. Ό ιερός Αυγουστίνος έλεγε για κάποιον τέτοιον άρρωστο, που είχε ζήσει ακόλαστη ζωή κι έταζε μετάνοια στην επιθανάτια κλίνη του «Ή μετάνοια που δείχνει ό άρρωστος ίσως είναι άρρωστη. Φοβάμαι μήπως πεθάνει κι αυτή μαζί με τον ετοιμοθάνατο».
Ή μετάνοια κρύβει συντριβή και ταπείνωση και δεν είναι αποτέλεσμα ψυχρού υπολογισμού. Και βέβαια μπορεί να συμβεί εντυπωσιακή μεταστροφή στη ζωή του άνθρωπου, έστω και την τελευταία στιγμή. Ό Θεός είναι αγάπη και ποθεί τη σωτηρία του άνθρωπου, γι αυτό και μέχρι την τελευταία στιγμή παρουσιάζει και δίδει ευκαιρίες στον άνθρωπο να μετανοήσει. Ή μεταστροφή όμως αυτή δεν είναι τυπική, ούτε υποκριτική, ούτε μπορεί να επιτευχθεί με λεκτικούς τρόπους. Ή μετάνοια είναι εσωτερική και ψυχική κάθαρση, ενσυνείδητη μεταστροφή, που οδηγεί σε ριζική και αυτόβουλη αλλαγή. Τρανό παράδειγμα αποτελεί ή συμπεριφορά των δύο ληστών δίπλα στον 'Ιησού Χριστό. Ό ένας ληστής λίγο πριν αφήσει την τελευταία του πνοή συνετρίβη εσωτερικά, αναγνώρισε το λάθος του και ζήτησε συγχώρεση από τον Κύριο ανοίγοντας διάπλατα τις πύλες του Ουρανού. Ή συμπεριφορά ωστόσο του έτερου ληστού κάτω από τις ίδιες συνθήκες κατέδειξε άνθρωπο σκληρόκαρδο, χωρίς διάθεση αναγνώρισης των σφαλμάτων και των εγκλημάτων του. Ή αγάπη προς το Θεό δεν είναι κάτι που λέγεται, αλλά κάτι που βιώνεται. Mε τον ίδιο τρόπο ό καθαρμός της ψυχής από τούς ρύπους της αμαρτίας είναι εσωτερική ανάγκη του άνθρωπου, που συντετριμμένος από το βάρος της ενοχής του ζητά ικετευτικά συγνώμη από τον φιλεύσπλαχνο Πλάστη και Δημιουργό.
«Σήμερον μετ' εμού έση έν τω Παραδείσω» λέγει ό Κύριος στο ληστή. Ό ιερός Χρυσόστομος αναφέρει χαρακτηριστικά: «Φύλαγαν τον Παράδεισο τα Χερουβείμ. Αλλά ό Ιησούς είναι ό Δεσπότης των Χερουβείμ. Φλόγινη ρομφαία στριφογύριζε εκεί. Αλλά ό Ιησούς είναι ό εξουσιαστής της φλογός και της γεένης, της ζωής και του θανάτου. Κανείς βασιλεύς δε θα έπαιρνε μαζί του ένα ληστή, για να τον συνοδεύσει, καθώς θα εισερχόταν στη βασιλεία του. αλλά ό Χριστός κάνει ακριβώς αυτό.
Τα πόδια του ληστού δε μολύνουν καθόλου το έδαφος της ουρανίου βασιλείας, αλλά το τιμούν. Διότι είναι πόδια μετανοίας».
Σε ένα μουσείο υπάρχει ένας ζωγραφικός πίνακας, πού παριστάνει τον Δαυίδ να κλαίει πικρά για την αμαρτία, που έκανε παίρνοντας τη γυναίκα του αξιωματικού του Ουρία, αφού τον έστειλε να σκοτωθεί στη μάχη. Δίπλα στον προφητάνακτα είναι ένας άγγελος, που μαζεύει τα δάκρυα του σ' ένα κρυστάλλινο βάζο και τα δείχνει στο Θεό.
Κάτω από αύτη την ωραία παράσταση, υπάρχουν τα εξής λόγια ενός από τούς Πατέρες της Εκκλησίας:
- Ό Δαυίδ αμάρτησε μονάχα μια φορά κι έκλαιγε σε όλη του την υπόλοιπη ζωή. Συ αμάρτησες πολλές φορές και δεν έκλαψες ποτέ σου.
Ο Αγ. Συμεών ό Νέος Θεολόγος αναφέρει: «Ή αιτία της σωτηρίας μας είναι ή μετάνοια. σε κανέναν ό Χριστός δεν κλείνει και ούτε ποτέ θα κλείσει τα φιλάνθρωπο σπλάγχνα της αγαθότητάς του. Ή συγχώρησης των αμαρτιών μας δε γίνεται από τα έργα μας - κι ας μη καυχηθεί κανείς γι' αυτά - αλλά από τη χάρη του Θεού. Ή βαθιά μετάνοια, πού γίνεται με επίγνωση και δάκρυα, μοιάζει με τη Δευτέρα Παρουσία. Δηλαδή ό αμαρτωλός κρίνεται μόνος του εδώ και καταδικάζεται και πλένεται μέσα στα δάκρυά του και γι' αυτό δε θα κριθεί κατά τη Δευτέρα Παρουσία».
Ένας ληστής αποφάσισε να μετανοήσει για τα φοβερά του εγκλήματα και πήγε σ' ένα κοινόβιο της Αιγύπτου. Ό άγιος και σοφός ηγούμενος του τον διέταξε στην αρχή να μην κάνει τίποτε, παρά μόνο επί επτά ημέρες να παρατηρεί τη ζωή και την τάξη της μονής.
Την ογδόη μέρα τον κάλεσε ιδιαιτέρως και τον ρώτησε αν του άρεσε να συγκατοικήσει μαζί τους. Όταν τον είδε να το επιθυμεί πολύ, τον ξαναρώτησε τί αμαρτήματα διέπραξε στον κόσμο. Ό ληστής αμέσως τα εξομολογήθηκε όλα! Τότε ό ηγούμενος, για να τον δοκιμάσει, του είπε:
- Θέλω όλα αυτά να τα φανερώσεις και στην αδελφότητα.
Κι εκείνος, έχοντας μισήσει τελείως τις αμαρτίες του και περιφρονώντας κάθε ντροπή, του απάντησε χωρίς δισταγμό.
- Αν θέλεις, τα εξομολογούμαι ακόμη και στο κέντρο της Αλεξάνδρειας!
Ύστερα από αυτό, ό ηγούμενος συναθροίζει στον κεντρικό ναό όλα τα λογικά του πρόβατα, διακόσια τριάντα τον αριθμό και κατά τη διάρκεια της Θείας
Λειτουργίας, μετά την ανάγνωση του Ευαγγελίου, διατάζει να φέρουν ατό ναό τον αθώο πλέον κατάδικο.
Τον έσυραν μερικοί αδελφοί χτυπώντας τον ελαφρά, με τα χέρια δεμένα πίσω, φορώντας τρίχινο σάκο και έχοντας ριγμένη στάχτη στο κεφάλι. Και μόνο ή θέα του δημιούργησε κατάπληξη σε όλους, γιατί κανείς δε γνώριζα τί συνέβαινε. Μερικοί μάλιστα αναλύθηκαν σε δάκρυα. Μόλις ή συνοδεία έφθασε στην πύλη του ναού, ό άγιος ηγούμενος φώναξε με δυνατή φωνή από το ιερό:
- Στάσου! Είσαι ανάξιος να μπεις εδώ μέσα...
Εκείνος συγκλονίστηκε! Νόμισε πώς άκουσε βροντή και όχι φωνή. Έπεσε αμέσως κάτω στο έδαφος με το πρόσωπο στη Γή. Τρέμοντας από το φόβο. Ό θαυμαστός γιατρός των ψυχών, που όλα τα μεταχειριζόταν για τη σωτηρία του και που συγχρόνως ήθελε να δώσει και σε όλους τούς αδελφούς παράδειγμα ταπεινώσεως και μετανοίας, τον πρόσταξε τότε να εξομολογηθεί μπροστά στην αδελφότητα μία μία ξεχωριστά όλες τις αμαρτίες του.
Πράγματι ό ληστής άρχισε με τρόμο την εξομολόγηση. Έλεγε πράγματα που οι μοναχοί δεν είχαν ξανακούσει. Ακόμη και άλλα που παραξένευαν κάθε άνθριώπινη ακοή. Όχι μόνο σαρκικά αμαρτήματα παρά φύση ή κατά φύση, με ανθρώπους ή με ζώα, αλλά και μαγείες και φόνους και άλλα. Τα όποια δεν πρέπει ούτε να τα ακούσει κανείς ούτε να τα γράψει.
Έπειτα από την εξομολόγηση αυτή. ό σοφός γέροντας έδωσε μια ακόμη πρωτοφανή εντολή: να γίνει αμέσως ή μοναχική του κούρα. Ή μετάνοια και ή εξομολόγηση του θεωρήθηκε επαρκής δοκιμασία!
Ό όσιος 'Ιωάννης ό Σιναΐτης, που ως επισκέπτης παρακολούθησε τη σκηνή, ρώτησε τον άγιο ηγούμενο, γιατί χρησιμοποίησε αυτόν τον παράδοξο τρόπο.
- για δύο λόγους, απάντησε εκείνος: Πρώτον, για χάρη του ίδιου του αδελφού, ώστε με τη ντροπή της δημοσίας εξομολογήσεως να τον απαλλάξω από τη μέλλουσα ντροπή, πράγμα που ασφαλώς Έγινε. Διότι, αδελφέ μου 'Ιωάννη, δε σηκώθηκε από το έδαφος πριν συγχωρεθούν όλες οι αμαρτίες του! Και μην αμφιβάλλεις, γιατί κάποιος από τούς αδελφούς μού είπε ότι Έβλεπε την ώρα εκείνη ένα φοβερό και Επιβλητικό άνδρα, πού κρατούσε στα χέρια χαρτί γραμμένο και κοντύλι από καλάμι. Και κάθε φορά πού ό αδελφός έλεγε μία αμαρτία, εκείνος με το κοντύλι τη διέγραφε! Δεύτερον, το Έκανα αυτό, επειδή έχω μερικούς αδελφούς με ανεξομολόγητες αμαρτίες. Και με το παράδειγμα αυτό τούς παρακινώ και εκείνους στην εξομολόγηση, χωρίς την οποία κανείς δε θα επιτύχει την άφεση των αμαρτιών του.
ΑΣ ευχηθούμε όλοι μας τα λόγια του Ιερού Ψαλμωδού να έχουν απήχηση στην ψυχή του καθενός μας "Της Μετανοίας άνοιξον μοι πύλας ζωοδότα- όρθρίζει γάρ το πνεύμα μου, προς ναόν τον άγιόν Σου, ναόν φέρον του σώματος όλον έσπιλωμένον άλλ' ως οικτίρμων κάθαρον εύσπλάχνω Σου έλέει".








Η ΠΡΟΣΕΥΧΗ
"Τ
απεινώθητε ενώπιον του Κυρίου,
και υψώσει υμάς" (Ίάκ., 4, 10)

Εισαγωγή: ή προσευχή ως ταπείνωση και αγώνισμα
Στην πορεία του ορθοδόξου χριστιανού προς τούς ουρανούς αναμφισβήτητο όπλο αποτελεί ή προσευχή, ή οποία όμως συνοδεύεται από ένα πλήθος ερωτηματικών. Τί είναι προσευχή, πώς πρέπει να προσεύχεται κανείς, γιατί είναι αναγκαία στη ζωή μας, γιατί θεωρείται ή προσευχή αγώνισμα, γιατί χωρίς την προσευχή δεν μπορούμε να προσεγγίσουμε το Θεό; Εύλογα ερωτήματα ανθρώπων πού αγωνίζονται στη ζωή τους. Οι απαντήσεις δεν είναι εύκολες. Γιατί και ή προσευχή δεν είναι εύκολη, αλλά αγώνισμα πού απαιτεί πάθος, θείο πόθο, δυναμισμό, εσωτερική συγκέντρωση, γνώσι του τί και γιατί το πράττουμε και κυρίως ή προσευχή θέλει αυταπάρνηση, θυσία, πίστη (εμπιστοσύνη) προς το Θεό.
Ας συζητήσουμε για όλα τούτα.
"Εγγίζει μοι ό λαός ούτος τω στόματι αυτών και τοις χείλεσί με τιμά, ή δε καρδία αυτών πόρρω απέχει απ' εμού". (Ματθ. ΙΕ', 8) Συγκλονιστικά τα λόγια του Χριστού μας. Με τα λόγια και τις φιλοσοφίες όλοι δηλώνουν ότι βρίσκονται κοντά στο Χριστό. Και είναι ό εύκολος δρόμος. Ό οποιοσδήποτε μπορεί θεωρητικά να δηλώνει ό,τι θέλει. Ό αλάνθαστος είναι, όμως, μόνο ό οδοδείκτης της καρδιάς μας. Με την καρδιά μας θα πούμε στο Χριστό πώς τον αγαπάμε, πώς θέλουμε να βρισκόμαστε κάθε ώρα και κάθε λεπτό δίπλα του, πώς χωρίς αυτόν ή ζωή είναι ανούσια, πώς ή χαρά μας βρίσκεται κρυμμένη στην αγκαλιά του, πώς είμαστε "σκύβαλα" χωρίς τη Χάρη του. Και αυτήν την Χάρη την διεκδικούμε με πάθος καταρχήν με την προσευχή, που είναι ή ανάβαση του νου προς το Θεό, όπως ρητά αναφέρει ό Εύάγριος.
Τί είναι προσευχή; Είναι επικοινωνία, αλλά κυρίως ή φυσική σχέση που συνδέει τον άνθρωπο με το Θεό. Είναι ή συναναστροφή των προσώπων, είναι ή μέθεξη στην τελειότητα, είναι ή αληθινή χαρά, είναι ό γλυκασμός της ψυχής που επανέρχεται στην προτέρα φυσική κατάσταση της αναμαρτησίας, έστω και για δέκατα του δευτερολέπτου του γήινου χρόνου. "Όπως το σώμα μας, όταν δε ζωοποιείται από την ψυχή, είναι νεκρό, έτσι και ή ψυχή, όταν δεν επικοινωνεί διά της προσευχής με το Θεό, είναι νεκρή" θα μάς πει ό ιερός Χρυσόστομος. Ώστε ή προσευχή είναι δίοδος ζωής, πέρασμα στην όντως ζωή, άρα είναι πνευματικό οξυγόνο που τόσο έχει ανάγκη ό άνθρωπος στις εποχές ζόφου που διάγει ή ανθρωπότητα.
Ό γέροντας Σωφρόνιος Σαχάρωφ συνήθιζε να λέγει πώς ή προσευχή είναι ατελεύτητη, συνεχής δημιουργία, ανώτερη από κάθε άλλη επιστήμη και τέχνη. Αυτό το μαρτυρά ή αγιοπατερική εμπειρία με τα χιλιάδες περιστατικά πού δηλώνουν τη σημασία και την αξία της προσευχής.
Σε μία μικρή συνάθροιση λαϊκών με το γέροντα Αρσένιο το Σπηλαιώτη, ένας ευλαβής νέος του είπε:
- Παππού, σε παρακαλώ να εύχεσαι και για μένα.
- Πώς σε λένε;
- με λένε Ανδρέα.
- Εγώ θα εύχομαι για τον Ανδρέα, αλλά για να πιάσει ή δική μου προσευχή πρέπει να ενδιαφέρεται και να εύχεται και ό Ανδρέας για τον εαυτό του. Ό Άγιος Αντώνιος λέγει: "ούτε εγώ σε ελεώ ούτε ό Θεός σε ελεεί, αν δεν ελεήσεις εσύ πρώτα τον εαυτό σου".
- Δηλαδή γέροντα;
- Μά δεν το καταλαβαίνεις; Καλά· τότε να σού πω κάτι που συνέβη εδώ επί των ημερών μου.
Πέρασε ένας προσκυνητής από την έρημο ψάχνοντας άγιους, όπως κι εσύ τώρα, για να του κάνουν προσευχή. Βρίσκει έναν ασκητή και του λέγει: "Σε παρακαλώ, γέροντα, προσευχήσου για μένα· έχω σοβαρά προβλήματα". Ό ασκητής τον λυπήθηκε και κάθε βράδυ στην αγρυπνία δώστου προσευχή για τον κοσμικό.
Μια νύχτα, ενώ προσευχόταν, βλέπει έξω από το κελί του τον σατανά να του γελά σαρκαστικά και να τον κοροϊδεύει. Του λέει ό μοναχός: "γιατί ρε καταραμένε μού χαλάς την ησυχία;" και ό σατανάς, "χα, χα, χα· γελώ που αγρυπνάς άδικα για τον δικό μου (τον Γιάννη). Κι αυτός άγρυπνά, αλλά στα στέκια τα δικά μου. Πριν λίγο τελείωσε την αγρυπνίαν του και τώρα ροχαλίζει!".
Ή ιστορία αυτή μας αποκαλύπτει τη βασική αρχή που διακρίνει την προσευχή. Εμείς, ό καθένας μόνος του, καθορίζει διά μέσου της προσευχής το βαθμό επικοινωνίας με το Θεό. Κανένας δεν μπορεί να υποκαταστήσει τη μοναδική αυτή σχέση πού αποκτά νόημα ανάλογα με τη ζέση της καρδιάς και τη θερμότητας της επικοινωνίας που φωλιάζει στην ψυχή μας. Ό Θεός, με την πατρική του αγάπη περιμένει να κάνουμε το πρώτο βήμα. για να μας αγκαλιάσει με τη σειρά του, να μάς χαρίσει τις πλούσιες δωρεές διαμέσου της Χάριτος. Εμείς τον προσεγγίζουμε και του λέμε, όπως μάς παρακινεί ό γέρων Σωφρόνιος: "Εσύ, Θεέ μου, μάς έδωσες την εντολή να αγαπάμε. Την αποδεχόμαστε με όλη μας την καρδιά αυτήν την εντολή σου, με όλη μας την ύπαρξη. Αλλά, δες Θεέ μου, μέσα μου δε βρίσκω τη δύναμη της αγάπης αυτής. Εσύ Είσαι ή Αγάπη, έλα Εσύ ό ίδιος, κατασκήνωσε μέσα στην ψυχή μου και κάνε μέσα στην ψυχή μου ό,τι εσύ επιθυμείς, γιατί οι εντολές Σου έμενα με ξεπερνούν. Αποκάμνει ό νους μου όταν προσπαθεί να σε καταλάβει. Αδυνατεί το πνεύμα μου να διεισδύσει στα μυστήρια της Ζωής Σου. Θέλω σε όλα να επιτελώ το Άγιο Θέλημά σου, αλλά οι μέρες μου περνούν μεστές αντιφάσεων. Τρέμω μη σε χάσω εξαιτίας εκείνων των πονηρών λογισμών που εμφωλεύουν στην καρδιά μου. Έλα και σώσε με, έμενα που καταποντίζομαι, όπως έσωσες τον Πέτρο, ό όποιος, για να σε συναντήσει, τόλμησε να βαδίσει πάνω στα κύματα της θάλασσας".
Οι Άγιοι Πατέρες αντιμετωπίζουν, λοιπόν, την προσευχή, σαν μία κατάσταση αποδοχής της μηδαμινότητάς μας, σαν μία μορφή αυτομεμψίας, που θα οδηγήσει σταδιακά στην αυτοκάθαρση. Πρώτα ό άνθρωπος διά της προσευχής νεκρώνει τον εγωισμό του, παραδέχεται ότι είναι αδύναμος, ότι χωρίς την επέμβαση του Θεού δεν μπορεί να πετύχει κάτι στη ζωή του. Αύτη ή πάταξη του εγωισμού μάς βοηθά στο να αγγίξουμε με τα ίδια τα πνευματικά μας χέρια το κράσπεδο του ιματίου το Θεού και αμέσως ή ζωή μας αλλάζει. Κι όσο περισσότερο καταφέρνουμε να νικάμε διά της προσευχής τον εαυτό μας, τόσο περισσότερο ή Χάρη του Θεού θα μάς επισκιάζει.
Όλα τούτα ακούγονται και είναι θεωρητικά. Και δεν έχουν καμία αξία εάν δε βιωθούν. Θεωρητικά θα μείνουμε σε ατελεύτητες θεολογίες, ακόμη και σε κούφια κηρυγματικά λόγια χωρίς νόημα και περιεχόμενο. Ό Άγιος Νείλος ό Σιναΐτης, το λέγει ξεκάθαρα: "Αν αληθινά προσεύχεσαι, τότε είσαι θεολόγος". Όταν ό νους, λέγει ό γέροντας Παΐσιος, είναι στα θεία νοήματα, ζει τα γεγονότα ό άνθρωπος και έτσι αλλοιώνεται. Όταν σκεφτόμαστε για παράδειγμα έναν Άγιο, ό νους θα πάει και λίγο παραπάνω, θα πάει στον Ουρανό. Ή προσευχή καταργεί τα όρια του κόσμου. Ταξιδεύει τον άνθρωπο πέρα από τον αισθητό κόσμο και πολλές φορές του δίνει τη δυνατότητα να ξεπεράσει τα όρια της εμπειρικής γνώσης. Ή παρουσία του Χριστού και ή προσωπική μας μέθεξη με το Θειο διαμέσου της προσευχής καταργεί το χώρο και το χρόνο.
Ό χριστιανός ορθόδοξος, συνεπώς, γνωρίζει πώς ή προσευχή είναι Θείο Δώρο. Γι' αυτό και διαρκώς παρακαλεί το Θεό να του το χαρίσει. Το είπαμε και πιο πάνω. Τίποτε δεν μπορούμε να επιτύχουμε μόνοι μας. Από εμάς αρκεί ή διάθεση και ή προσπάθεια, ακόμη και ό βιασμός της ψυχής και του σώματος ώστε να αφιερωθούμε στην προσευχή. για όλα τα άλλα φροντίζει ό Θεός.

2. Ό σκοπός της προσευχής
Ή εισχώρηση στο εκκλησιαστικό σώμα παπικών ή προτεσταντικών δομών σκέψης και τρόπων ζωής δυστυχώς έχει επηρεάσει τις αντιλήψεις πολλών από εμάς και αντιλαμβανόμαστε λανθασμένα και την προσευχή, αλλά και το στόχο αυτής. Πολλοί εξ ημών συνηθίζουμε να προσευχόμαστε ατομικά, φλυαρώντας ακατάπαυστα, ζητώντας από το Θεό να προφυλάξει από κάθε κακό τον εαυτό μας και μόνον αυτόν. Έτσι, αντί ή προσευχή να αποτελεί μέσο αυτοκάθαρσης, εσωτερικής ανακαίνισης, δυστυχώς περιορίζεται σε μία πεζή ψυχαναλυτική εμπειρία, ή οποία θα μπορούσε να υπάρξει και δίχως την αναφορά στο Θεό, παρά μόνο στον εαυτό μας.
α) Στόχος της προσευχής είναι ή Κοινωνία μας με το Θεό: πρόκειται για μία μυστική συνομιλία δύο προσώπων. Ό χριστιανός, επειδή είναι το κατ' εξοχήν κοινωνικό όν, επειδή γνωρίζει πώς ή επικοινωνία με το Θεό αποτελεί πρωταρχικό στόχο και προτεραιότητα, διαμέσου του αγωγού της προσευχής προσπαθεί να οικειοποιηθεί τη ζωή του όντως Όντος Θεού. Οι χαρισματούχοι της 'Εκκλησίας μάλιστα φτάνουν σε τόσο υψηλή θεωρία που γεύονται πράγματα άφατα και άρρητα. Ό παππούς Εφραίμ ό Κατουνακιώτης έλεγε σε κάποιον ιερομόναχο: "...σήμερα είμαι πολύ συγκινημένος, γιατί στην προσευχή μου άκουσα ουράνιες ψαλμωδίες, που δεν μπορεί ανθρώπινη γλώσσα να περιγράψει. Τόσο δέθηκε ή καρδιά μου και ό εσωτερικός μου κόσμος με αυτές, που δεν έχω όρεξη να φάω. Ρώτησα τη Χάρη να μού πει ποιοί είναι αυτοί που ψάλλουν και μού απάντησε: είναι οι θεοδοσιανές αδελφές". (Θεοδοσιανές υμνολογίες είναι οι ακατάπαυστες δοξολογίες που προσφέρουν στο Θεό οι ψυχές των σεσωσμένων)
β) Στόχος της προσευχής είναι ό εσωτερικός αγιασμός: έλεγε ό γέροντας Παΐσιος "τώρα να σάς δώσω κι εγώ μια ..."κατάρα"! Ό Θεός να πλημμυρίσει την καρδιά σας με την καλοσύνη Του και την πολλή Του αγάπη, μέχρι που να παλαβώσετε, για να φύγει πια ό νους σας από τη Γή και να βρίσκεται από τώρα κοντά Του, στον Ουρανό. Να τρελαθείτε από την θεία τρέλα της Αγάπης του Θεού! να σας κάψει ό Θεός με την αγάπη Του τις καρδιές σας!" Όταν ό άνθρωπος προσεύχεται ή Θεία Χάρη δε μένει αμέτοχη. Βρίσκεται δίπλα στον προσευχόμενο, έτοιμη να τον κυριέψει, να τον αγιάσει. Κι από τον εσωτερικό αγιασμό ό άνθρωπος μπορεί να μεταβάλει ολάκερη τη δημιουργία, να την ανακαινίσει, να την γνωρίσει. Ό προσευχόμενος άνθρωπος είναι χαριτωμένος, κοινωνικός, ευπροσήγορος, πνευματικά χαρούμενος, ευτυχής, γιατί βαδίζει έναν δρόμο κοπιαστικό μεν αλλά βοηθητικό για την απαλλαγή από τα πάθη.
γ) Ή προσευχή μας οδηγεί στη Γνώση: υπάρχει ή κοσμική γνώση. Οι κανόνες της φυσικής, της χημείας, οι μαθηματικοί νόμοι κ.ο.κ. Μπορούν να γίνουν κτήμα καθενός μας. Όμως, ή άλλη Γνώση, των θείων πραγμάτων, ή εμπειρία του επέκεινα, αποκαλύπτεται στον άνθρωπο με την αρωγή της προσευχής. Αύτη χαρίζει την μετάνοια, πληροφορεί για την αλήθεια, καθαρίζει το νου, εκλεπτύνει τα αισθήματα. δεν προσφέρει αισθητικές όμως συγκινήσεις. Ή προσευχή δεν είναι "μελό" ούτε διανοητικό "κατασκεύασμα". Είναι τρόπος για να συλλάβει κανείς κεκρυμμένα νοήματα ζωής.
δ) Ή προσευχή ως απαλλαγή από την τραγωδία του αδιεξόδου: στη σύγχρονη εποχή όλο και περισσότεροι αναφέρονται στη λέξη αδιέξοδο, είτε αυτό είναι ατομικό είτε κοινωνικό. Ή προσευχή μπορεί να διαλύσει την ομιχλώδη αύτη κατάσταση και να βοηθήσει τον καθένα μας να οικειοποιηθεί την αλήθεια ότι ό κόσμος μας δεν είναι ό,τι οι φτωχές μας αισθήσεις αντιλαμβάνονται. Υπάρχει και μία άλλη πραγματικότητα, την οποία αν δε συνειδητοποιήσουμε κινδυνεύουμε με την εξάρτηση μας από το παράλογο. δεν είναι τραγωδία ή ύπαρξη του Τρίτου Κόσμου, ή πείνα, οι ασθένειες, ό πόλεμος ή η χρήση πυρηνικών και χημικών όπλων; δεν είναι παραλογισμός ή απώλεια μιας ζωής σε νεαρή ηλικία; δεν είναι παραλογισμός ό φόνος, ή τρομοκρατία; Πού είναι ό Θεός; Που βρίσκεσαι Θεέ μου; Υπάρχεις; τις απαντήσεις σε όλα τούτα δίδει ή προσευχή. Με αυτήν αναστηλώνονται τα συντρίμμια της ζωής, ο  άνθρωπος πείθεται για την ανεπάρκειά του κι έτσι γεφυρώνει το ρήγμα μέσα του μεταξύ αυτού που είναι, που βλέπει και που θα ήθελε να είναι και να βλέπει. Σιγά σιγά ό Θεός του αποκαλύπτεται κι έτσι υπό το πρίσμα της αιωνιότητας καταλαβαίνει και τα του κόσμου τούτου.
ε) Προσευχή και θεραπεία: όταν ό άνθρωπος βρεθεί σε αδιέξοδο, τότε συνηθίζει να στρέφει το βλέμμα του στον ουρανό και να αναζητά την άνωθεν βοήθεια. Πρόκειται για μία "φυσική" ενέργεια, ή οποία όμως κρύβει μέσα της ατομισμό και απελπισία. Όταν επέλθει ή θεραπεία, τότε συνήθως ό Θεός ξεχνιέται, "χάνεται" στην ατέλειωτη καταναλωτική μας ευμάρεια. Αυτό, όμως, δε σημαίνει ότι ή προσευχή δεν είναι όπλο ακόμη και στις δύσκολες αυτές στιγμές. Ό Θεός επιτρέπει τη δοκιμασία για να τον προσεγγίσει ό άνθρωπος. Ό γέροντας Παΐσιος έλεγε πώς το φάρμακο του καρκίνου οι γιατροί το έχουν μπροστά στα μάτια τους, αλλά ό Θεός δεν επιτρέπει να το ανακαλύψουν, επειδή λόγω της ασθένειας αυτής γέμισε ό Παράδεισος! Ή προσευχή λοιπόν μπορεί να αποτελεί καθαρτήριο μέσο, αρκεί ό άνθρωπος να μην περιοριστεί σε αυτήν την ώρα της δοκιμασίας. Απλώς ή ασθένεια μπορεί να είναι ή αφορμή, προκειμένου ό άνθρωπος να προσεγγίσει διαμέσου της προσευχής το Θεό.

3. Πώς και πότε προσευχόμαστε
Ή απάντηση είναι απλή στη διατύπωση, δύσκολη όμως στην εφαρμογή. Με τη Χάρη του Θεού πραγματώνεται. Από τον άνθρωπο χρειάζεται ή βούληση και ό Θεός θα προνοήσει. Προσευχόμαστε καθ' όλη τη διάρκεια της ζωής μας, ακόμη κι όταν κοιμόμαστε, ακόμη κι όταν εργαζόμαστε.
Πέρασαν κάποτε από το κελλί του Αββά Λουκίου οι λεγόμενοι ευχίται μοναχοί. Ό γέροντας τούς κράτησε και συνομίλησε μαζί τους.
- Ποιό είναι το έργο σας αδελφοί; τούς ρώτησε.
- Εμείς δεν ασχολούμαστε με καμιά υλική εργασία, αποκρίθηκαν εκείνοι. Ακολουθούμε τη σύσταση του Θείου Παύλου, αδιαλείπτως προσευχόμαστε.
- δεν τρώτε καθόλου;
- Τρώμε.
- δεν κοιμάσθε;
- Κοιμόμαστε λίγο.
- Όταν κοιμάσθε ποιός προσεύχεται για σάς;
- Μά τότε αδελφοί μου, είπε ό Αββάς Λούκιος, δεν κάνετε ακριβώς αυτό το οποίο λέτε. Εμείς εδώ κάνουμε εργόχειρο για να μη ζούμε σε βάρος άλλων ανθρώπων και να πώς τηρούμε το αδιαλείπτως προσεύχεσθε: όταν αρχίζουμε το πρωί τη δουλειά μας λέγει ό καθένας μας: "ελέησον με, ό Θεός, κατά το μέγα έλεός σου και κατά το πλήθος των οικτιρμών σου εξάλειψον το ανόμημά μου". δεν είναι τούτο προσευχή; Όταν με το νου μου προσεύχομαι, τα χέρια μου πλέκουν. Από την εργασία μου αύτη κερδίζω δεκαέξι νομίσματα. Ξοδεύω ελάχιστα για το καθημερινό μου ψωμί και τα υπόλοιπα τα δίνω ελεημοσύνη στους φτωχούς και άρρωστους αδελφούς μου, πού δεν μπορούν να εργαστούν. Το ίδιο κάνουν και οι άλλοι αδελφοί. Όταν λοιπόν τρώμε ή κοιμόμαστε, οι πτωχοί προσεύχονται για μας και ή καρδιά μας πληροφορεί πώς έτσι εφαρμόζουμε τη σύσταση του Απόστολου Παύλου.
Ή αδιάλειπτη προσευχή συνεπώς είναι το ζητούμενο. Οι Πατέρες λέγουν πώς ή προσευχή είναι ό καθρέπτης του χριστιανού.
Κι αυτή ή προσευχή γίνεται:
α) με συγκέντρωση του νοός στο Θεό
β) με πλήρη επίγνωση της αμαρτωλότητάς μας
γ) με ταπεινότητα και διάκριση
δ) με διάθεση συντριβής
ε) με πνεύμα αγάπης
στ) με συναίσθηση της οικουμενικότητας του κόσμου και της αδελφοσύνης όλων των ανθρώπων
ζ) με προσπάθεια αποφυγής των λογισμών πού ό διάβολος εμβάλλει στο νου προκειμένου να μάς αποτρέψει από την προσευχή.
Όταν προσεύχεσαι με ταπεινοσύνη, έχοντας βαθιά συναίσθηση της αναξιότητάς σου, γράφει ό Αββάς Ησαΐας ό Αναχωρητής, ή προσευχή σου γίνεται αμέσως δεκτή από το Θεό. Αν, όμως, ενώ προσεύχεσαι σού έλθει στο νου πώς ό τάδε αδελφός την ώρα αυτή κοιμάται ή ό δείνα είναι αμελής κι αρχίζεις έτσι την κατάκριση, τότε ό κόπος σου πηγαίνει χαμένος.
Οι άγιοι Πατέρες των σπηλαίων, αντιμετωπίζουν την προσευχή σαν την οδό της σωτηρίας αλλά και το κυριότερο όπλο του ανθρώπου απέναντι στις παγίδες του μισόκαλου διαβόλου. Ένας από αυτούς έλεγε στους μαθητές του: "Αν εργάζεσαι το εργόχειρο σου και σημάνει ή ώρα της προσευχής μην πεις στον εαυτό σου ας αποτελειώσω τη σειρά που μού απόμεινε ή ας συμπληρώσω λίγες βελονιές και υστέρα πηγαίνω. Παραμέρισε όλα τα άλλα καθήκοντα και δώσε το χρέος σου στο Θεό. Διαφορετικά μαθαίνεις να θεωρείς πάρεργο την προσευχή και την Ακολουθία. Έτσι, όμως και την ψυχή στερείς από πνευματική τροφή και το σώμα σου από υλική. Γιατί δε θα προκόψει το εργόχειρο σου χωρίς την ευλογία του Θεού. Ή προθυμία σου στα πνευματικά και στα σωματικά θα φανεί από το πρωί που θα ξημερώσει".
Όλα τούτα ισχύουν για τούς μοναχούς. για τούς λαϊκούς όμως; Ισχύουν ακριβώς τα ίδια.
Δυστυχώς, σήμερα εμείς έχουμε συνηθίσει την προσευχή να την αντιμετωπίζουμε επιδερμικά, τυπικά, χωρίς να της προσδίδουμε την ανάλογη σημασία. 'Εκκλησιαζόμαστε τυπικά, χωρίς να προσπαθούμε να πλησιάσουμε το Θεό. Το βήμα μας προσεγγίζει την 'Εκκλησία σαν μια τυπική κοινωνική υποχρέωση κι ό εκκλησιασμός μετατρέπεται σε μία συνήθεια κοσμικού πολλές φορές χαρακτήρα. Χωρίς να παραγνωρίζουμε ότι από το να μην εκκλησιάζεται κανείς, καλύτερα να έρχεται έστω κι έτσι στην 'Εκκλησία (ποιός από μάς θα μπορούσε να πει στον άνθρωπο αυτό κάθισε στο σπίτι σου και μην εκκλησιάζεσαι γιατί είτε πηγαίνεις στην εκκλησία είτε όχι είναι το ίδιο...), ό χριστιανός θα πρέπει να άντιληφθει το αυτονόητο. Ό εκκλησιασμός και ή προσευχή είναι δώρα του Θεού προς τον άνθρωπο, είναι δικαίωμα του ανθρώπου κι όχι, όπως πολλοί λένε, «υποχρέωση». δεν προσεύχεται και δεν εκκλησιάζεται κανείς από υποχρέωση. Άρα, ένας πρώτος τρόπος προσευχής είναι ό εκκλησιασμός. Στην εκκλησία ό απλός άνθρωπος γίνεται 'Εκκλησία. Με την κοινή λατρεία αποθεραπεύεται, αγαπά, βρίσκει νόημα ζωής, χαίρεται τη συναναστροφή, αγκαλιάζει τον άλλο κι όλοι μαζί σαν ένα σώμα αναπέμπουν ευχαριστήριους ύμνους προς το Θεό. Τα λόγια των ακολουθιών βγάζουν τον άνθρωπο από το αδιέξοδο του τί θα πω στο Θεό. Όλα κατά τις ιερές ακολουθίες, από το λειτουργικό μέρος, μέχρι και το υμνολογικό, περικλείουν τα πάντα. Δοξολογία στο Θεό, ευχαριστία, προσευχή για μάς, για το συνάνθρωπο, για τη φύση, για τούς κεκοιμημένους αδελφούς, για όλους όσοι χειμάζονται από τις δυσκολίες της ζωής.
Άλλος τρόπος προσευχής είναι ή ευχή προς τον Ιησού. "Κύριε 'Ιησού Χριστέ ελεήσόν με" και οι παραλλαγές της. Είναι ή διαρκής, συνεχής επαφή με το Χριστό. Ή προσευχή αυτή έχει στάδια πραγμάτωσης. Ξεκινά από τα χείλη, μεταφέρεται στο νου, για να καταλήξει στην καρδιά. Ό έμπειρος πνευματικός μπορεί να καθοδηγήσει στην πορεία αυτή το χριστιανό πού θέλει να προχωρήσει πνευματικά.
Παράλληλα, κι επειδή οι σύγχρονες συνθήκες ζωής δεν ευνοούν την καθημερινή μας παραμονή στην 'Εκκλησία, υπάρχει ένα πλήθος προσευχών για το χριστιανό. Πρωινές προσευχές, Παρακλήσεις προς την Παναγία και τούς Αγίους, Απόδειπνο, Χαιρετισμοί προς την Παναγία, ευχές περιστασιακές για κάθε στιγμή της ζωής μας· ή 'Εκκλησία έχει μεριμνήσει ώστε ό άνθρωπος να μπορεί να ψελλίζει λίγα λόγια προσευχής από το βάθος της καρδιάς του προς το Θεό.
Σημασία έχει ό χριστιανός να οδηγηθεί προς την προσευχή, είτε είναι ατομική είτε πρόκειται για την κοινή λατρεία, με την καθοδήγηση ενός έμπειρου πνευματικού, γιατί και στην προσευχή υπάρχουν παγίδες, στις οποίες θα αναφερθούμε παρακάτω. Κλείνουμε αυτό το μεγάλο θέμα με την εξής αφήγηση γέροντα πού δείχνει και την ποιότητα της προσευχής προς το Θεό.
Ή προσευχή πρέπει να γίνεται πρώτον με διάθεση ειρηνική, ύστερα με ησυχία και κοσμιότητα. Όταν κανείς προσεύχεται με άλλους στην εκκλησία πρέπει να αποφεύγει τις εξωτερικεύσεως της ευλάβειάς του και τις δυνατές φωνές πού φέρνουν σε σύγχυση τον ίδιο και τούς άλλους.
Ή προσευχή πρέπει να γίνεται με εσωτερικό πόνο της καρδιάς και με ήρεμο νου, αφοσιωμένο στο Θεό.
Υπάρχουν άνθρωποι πού πάσχουν από σωματικές αρρώστιες κι ενώ χειρουργούνται ή καυτηριάζονται από το γιατρό υποφέρουν καρτερικά τον πόνο, χωρίς φωνές και φασαρία, σιωπηλά και υπομονετικά. Άλλοι πάλι ανυπόμονοι χαλούν τον κόσμο από τις φωνές όταν τούς κάνουν θεραπεία. Μήπως έτσι αποφεύγουν τον πόνο; Μάλλον τον αυξάνουν.
Κάτι παρόμοιο συμβαίνει και με την προσευχή. Οι πνευματικότεροι άνθρωποι προσεύχονται αθόρυβα, με στεναγμούς αλαλήτους. Έτσι, διατηρούν την ψυχική τους γαλήνη. Οι άλλοι δε συγκρατούν τον εαυτό τους. Προσεύχονται μεγαλοφώνως, με εκδηλώσεις εξωτερικές, πού συχνά σκανδαλίζουν τούς άλλους. Ό πραγματικός χριστιανός πρέπει να αποφεύγει την ακαταστασία και τα εξωτερικά σχήματα. Να προτιμά την τάξη, την ησυχία και την ταπείνωση. Αυτό ζητά και ό Θεός με το στόμα του Προφήτου, πού λέγει: "επί τίνα επιβλέψω, άλλ' ή επί τον ταπεινόν και ησύχιον, τον τρέμοντά μου τούς λόγους";
Όσοι χριστιανοί διάλεξαν αυτόν το δρόμο, έγιναν παράδειγμα και φώς για πολλούς άλλους.

4. Εμπόδια της προσευχής και κατανίκηση τους
Το να προσεύχεται κανείς και να αφοσιώνεται στο έργο της προσευχής είναι αγώνισμα. Πρόκειται για έναν κοπιώδη αγώνα. Όπως αναφέρει και ό γέροντας Σωφρόνιος "ενίοτε ή προσευχή ρέει μέσα μας σαν ισχυρός ποταμός και άλλοτε ή καρδιά μας αποβαίνει αποξηραμένη". Ό αγωνιζόμενος στο άθλημα της προσευχής χριστιανός έχει να αντιμετωπίσει ένα πλήθος εμποδίων, τα όποια ορθώνονται εμπρός του εξαιτίας του αόρατου πολέμου του διαβόλου, αλλά κι εξαιτίας της αμαρτωλότητά του.
Τα εμπόδια αυτά θα μπορούσαμε να τα αναφέρουμε ως εξής:
α) Ή φυσική οκνηρία: πρόκειται για την κούραση και τον κόπο της καθημερινής μας ζωής. Συντετριμμένος ό άνθρωπος από την καθημερινή βιοπάλη, αδυνατεί να αφιερώσει χρόνο προς συγκέντρωση και προσευχή, γιατί, λέγει στον εαυτό του, ή κούραση δεν του επιτρέπει την συγκέντρωση του νοός στο ταμείον του.
Ό όσιος Παλάμων, ό γέροντας του οσίου Παχωμίου, όταν έβλεπε πώς ό νεαρός υποτακτικός του νύσταζε τη νύκτα πού προσευχόταν, τον έπαιρνε κι ανέβαιναν πάνω στο γειτονικό αμμόλοφο. Κρατούσε ό καθένας τους ένα ζεμπίλι και κουβαλούσαν άμμο από το ένα μέρος στο άλλο. Τον συνήθιζε έτσι ν' αντιστέκεται στον ύπνο και να γίνεται πιο πρόθυμος στην προσευχή.
β) Ή έλλειψη συγκέντρωσης, ό νους περισπάται κατά την ώρα της προσευχής σε βιοτικές μέριμνες, σε συμβάντα της ημέρας πού πέρασε ή ταξιδεύει στο μέλλον σχεδιάζοντάς το. Έτσι, ή ώρα της προσευχής είναι μία τυπική επανάληψη κάποιων αναγνωσμάτων, χωρίς νόημα και αξία. Το πρόβλημα στην περίπτωση αυτή είναι πώς το τέλος της προσευχής συνοδεύεται με αισθήματα κενού.
γ) Ή προσευχή ως τυπική συνήθεια: πολλοί προσεύχονται για να προσεύχονται, ίσα ίσα για να "βγουν από τη σειρά", δίχως συνείδηση, δίχως περίσκεψη, δίχως να αντιλαμβάνονται το γιατί και πώς προσεύχονται.
δ) Ή εγωιστική προσευχή πού περιορίζεται στο "εγώ": πολλοί συνηθίζουν να προσεύχονται εντελώς ατομικιστικά, ζητώντας από το Θεό να τούς προφυλάσσει από κάθε κακό, υπονοώντας ότι το κακό ας βρει τούς άλλους. Άλλοι πάλι ζητούν από το Θεό χρήματα, περιουσίες, επαγγελματική καταξίωση, έχοντας την εντύπωση πώς ό Θεός δεν γνωρίζει το τί είναι καλό για την ψυχή τους, ή αντιλαμβανόμενοι την προσευχή σαν μία ανταποδοτική σχέση: "εγώ Θεέ μου σού δίνω τον χρόνο μου. εσύ να μου δώσεις όλα τα αγαθά πού σού ζητάω, γιατί εγώ είμαι οπαδός σου. Κι αν μού τα δώσεις εγώ θ( συνεχίσω να σε προσκυνάω. Ά ν όχι πρόσεξε Θεέ μου, μπορεί και να μη ... σού δίδω σημασία". ΑΣ θυμηθούμε την προσευχή τού Κολοκοτρώνη ή του Μακρυγιάννη πού είχε ως περιεχόμενο την ελευθερία του Γένους. Αγνοώντας τον εαυτό τους οι αγωνιστές προσεύχονταν για το καλό ολάκερης της πατρίδας. Αν ό Θεός έκρινε καλό ας έχαναν εκείνοι τη ζωή τους.
ε) Ή αντίληψη της προσευχής ως υποχρέωση·, σε καμία περίπτωση δε θα πρέπει να θεωρούμε την προσευχή υποχρέωση. Αντιθέτως, πρόκειται για δώρο του Θεού προς τον άνθρωπο και συνεπώς είναι δικαίωμα του άνθρωπου. αν κανείς θέλει το αποδέχεται το δικαίωμα αυτό, αν πάλι δεν το επιθυμεί ποιός είναι ό λόγος να προσευχόμαστε έχοντας μία στρεβλή αντίληψη για την προσευχή; Βέβαια, δε θα πρέπει να αποτρέπεται ό άνθρωπος από το να προσεύχεται, όπως αυτός νομίζει. Ή παραπάνω περίπτωση αφορά σε όσους ενσυνείδητα θεωρούν την προσευχή υποχρέωση. Είναι ένα θέμα προς συζήτηση με τον πνευματικό τους.
στ) Ή οίηση και ή υπερηφάνεια κατά την προσευχή: πρόκειται για τον φαρισαϊκό τρόπο προσευχής με μεγαλαυχίες και ηχηρές κουβέντες προς εντυπωσιασμό και ημών των ιδίων αλλά και όλων των άλλων που μας ακούν και μας βλέπουν. Αλήθεια, την θέλει μια τέτοιου είδους προσευχή ό Θεός;
ζ) οι άσεμνες σκέψεις κατά την προσευχή και οι λογισμοί: εδώ πρόκειται καθαρά για μεθοδεύσεις και διαβολικούς μηχανισμούς. Την ώρα της προσευχής στο μυαλό μας περνούν υβρεολόγια, ακάθαρτοι λογισμοί για εμάς, το συνάνθρωπο, τούς άγιους μας, την Παναγία, το Θεό. Είναι ό αόρατος πόλεμος. Εδώ χρειάζεται προσοχή. Μόλις ή μολυσμένη σκέψη γίνει αντιληπτή από τη συνείδηση μας, εκεί χρειάζεται να μη δοθεί έδαφος για να αναπτυχτεί. Ό τρόπος είναι ή απόλυτη συγκέντρωση στην προσευχή, ή επίκληση του ονόματος του Χριστού. Εκεί θα δοθεί ή μάχη. Βέβαια, για όλα τούτα οι πνευματικοί μας πατέρες και ό πνευματικός του καθενός μπορούν να μεθοδεύσουν τον αγώνα του προσευχομένου χριστιανού σε προσωπικό επίπεδο. "Εκείνος πού έχει συμμαζεμένο το νου του, όταν προσεύχεται και προσέχει σ' αυτά πού λέγει, απομακρύνει με τη φλόγα της προσευχής του τούς δαίμονες", λέγει ό όσιος Εφραίμ ό Σύρος. Εκείνος όμως πού μετεωρίζεται, πού σκορπίζει το νου σε ανώφελες σκέψεις, περιπαίζεται από αυτούς".
Όλα τα παραπάνω εμπόδια μπορούν να ξεπεραστούν. Με μία μόνο λέξη. ΤΑΠΕΙΝΩΣΗ. Αυτό είναι το κλειδί της προσευχής. Ό γέρων Σωφρόνιος του Έσσεξ το λέγει ξεκάθαρα: "Προσευχή σημαίνει πολλές φορές να ομολογούμε στο Θεό την άθλια μας κατάσταση: αδυναμία, φόβο, ακηδία, αμφιβολία, φόβο, απόγνωση, με ένα λόγο οτιδήποτε συνδέεται με την ύπαρξή μας. Να τα ομολογούμε όλα τούτα, δίχως να επιζητούμε καλλιεπείς εκφράσεις, ούτε ακόμη κι ένα λογικό ειρμό...".

5. Επιλογικά: ή προσευχή στις προκλήσεις του σύγχρονου κόσμου
Ό σύγχρονος κόσμος μας έχει ανάγκη την προσευχή όσο τίποτε άλλο. Δε χρειάζονται διασκέψεις ηγετών για να λυθούν τα προβλήματα του κόσμου, δε χρειάζονται διεθνείς οργανισμοί για να παγιωθεί ή ειρήνη, δε χρειάζονται ακόμη και κυβερνήσεις για να λυθούν τα κρατικά προβλήματα. Αυτό πού χρειάζεται πάνω από όλα είναι προσευχή προς το Θεό κι όλα τα άλλα ό Θεός θα βρει τρόπο να τα οικονομήσει προς συμφέρον της ανθρώπινης ψυχής, του δημιουργήματος του πού τόσο αγαπάει.
Κι όσο κι αν απογοητευόμαστε από τις προκλήσεις των καιρών, όσο κι αν ή πείνα θερίζει τον τρίτο κόσμο, όσο κι αν πεθαίνουν συνάνθρωποι μας από ασθένειες, όσο κι αν αθώοι άνθρωποι σκοτώνονται από τρομοκρατικά χτυπήματα, όσο κι αν νέες εστίες πολέμου αναφύονται καθημερινά, μία αλήθεια δεν πρέπει να ξεχνάμε: ό Θεός μπορεί να λύσει όλα τα προβλήματα, αρκεί να του το ζητήσουμε από βάθους καρδίας και δίχως ίχνη ιδιοτέλειας.
Στα παλαιότερα χρόνια, όταν οι αγρότες αντιμετώπιζαν προβλήματα ξηρασίας έπεφταν στα γόνατα και μέχρι να τελειώσει ή προσευχή τους άνοιγαν οι ουρανοί. Ό Θεός άκουγε άμεσα την προσευχή τους. Σήμερα όμως οι «πολιτισμένοι» άνθρωποι του κόσμου τούτου δε στρέφουν το βλέμμα τους προς τον ουρανό, για να ζητήσουν με ειλικρίνεια βοήθεια. Αντίθετα, πέφτουν στην παγίδα και νομίζουν πώς μόνοι τους μπορούν να λύσουν τα προβλήματα. Το αποτέλεσμα; οι πόλεμοι συνεχίζονται, ή αδικία διευρύνεται, ή δυστυχία κυριαρχεί, ή αλαζονεία θριαμβεύει και ό κόσμος μας ζει την παραζάλη της ασυναρτησίας, όσες αποφάσεις κι αν λαμβάνονται από τούς ισχυρούς.
Για όλους τούτους τούς λόγους οι χριστιανοί πρέπει να προσεύχονται με πνεύμα αγάπης. Και ή προσευχή τους να αναπληρώνει την προσευχή των συνανθρώπων μας που ξεχασμένοι στην ευτέλεια της καθημερινότητας παραμέρισαν από τη ζωή τους το Θεό. Ή προσευχή ή δική μας πρέπει να είναι διπλή, τριπλή, δεκαπλή, προσευχή καρδιάς, αγάπης προς το συνάνθρωπο. Πρέπει τελικώς να είναι προσευχή αδιάλειπτη, όπως αυτή του Δαβίδ, που το πρωί βασίλευε και πολεμούσε και όλο το βράδυ το αφιέρωνε στο Θεό. Στην καρδιακή αδιάλειπτη προσευχή πρέπει να ασκηθούμε ώστε αυτή να ασκήσουμε. Και όλη ή ζωή μας θα αλλάξει για έναν και μόνο λόγο. Ό Θεός θα δει τον αγώνα μας, θα μάς αγκαλιάσει και το Πανάγιο Πνεύμα θα μάς συντροφεύει. Μπορούμε και στον κόσμο να γίνουμε σκεύη χάριτος, αγιασμένες προσωπικότητες που θα δίνουμε με το παράδειγμά μας το μαρτύριο της χριστιανικής ορθοπραξίας. Κι όλα τούτα επιτυγχάνονται με τη δύναμη της προσευχής.
Έλεγε κάποιος γέροντας: "τούτα τα τέσσερα έχει ανάγκη πιότερο ή ψυχή του άνθρωπου, να φοβάται την κρίση του Θεού, να μισεί την αμαρτία, να αγαπά την αρετή και να προσεύχεται αδιαλείπτως". Άλλωστε, ό χριστιανός που θυμάται να συνομιλήσει με το Θεό μόνο όταν φτάσει μια καθορισμένη ώρα της προσευχής δεν έχει ακόμη μάθει να προσεύχεται.








ΘΕΙΑ ΜΕΤΑΛΗΨΗ
Έ
να από τα βασικότερα και σημαντικότερα θέματα της πίστεως μας είναι ή Θεία Μετάληψη, ή Θεία Κοινωνία. Ή συμμετοχή του πιστού στη Θ. Κοινωνία είναι απολύτως απαραίτητη, διότι με αυτή γίνεται κανείς όμοιος Χριστού, ανήκει στο σώμα της εκκλησίας και αποτελεί ζωντανά ενεργό μέλος αυτής. Ή μετοχή μας στη Θ. Μετάληψη προϋποθέτει τη συμμετοχή μας στην Ευχαριστιακή Σύναξη (Θ.Λειτουργία). Ό Κύριος μας το βράδυ της Μ. Πέμπτης στο Υπερώο των Ιεροσολύμων κατά τη διάρκεια του Μυστικού του Δείπνου παρέδωσε το μεγάλο αυτό μυστήριο στους μαθητές του. Τα ιδρυτικά λόγια του Μυστηρίου αυτού είναι γνωστά σε όλους τούς χριστιανούς: "Λάβετε, φάγετε τούτο εστί το Σώμα μου" (Ματθ. 26,26) και «Πίετε έξ αυτού πάντες. Τούτο γάρ έστι το Αίμα Μου, το της Καινής Διαθήκης, το υπέρ ημών και πολλών εκχυνόμενον εις άφεσιν αμαρτιών» (Ματθ κστ'26). Τα βαρυσήμαντα αυτά λόγια συμπλήρωσε λέγοντας : "Τούτο ποιείτε εις την εμήν ανάμνησιν" (Λουκ 22,12). Και ό Απόστολος των Εθνών Παύλος θα συμπληρώσει αργότερα: "οσάκις γάρ αν εσθίητε τον άρτον τούτον και το ποτήριον τούτο πίνητε τον θάνατον του Κυρίου καταγγέλλετε, άχρις ου αν έλθη"(Α. Κορ. 11,26).
Και ή Αγία μας Εκκλησία σ' ένα της λειτουργικό ύμνο θα προτρέψει τούς πιστούς σ'αύτή τη συμμετοχή λέγοντας: "Σώμα Χριστού μεταλάβετε, πηγής αθανάτου γεύσασθε". Αλλά επειδή οι προτεστάντες αμφιβάλλουν και θεωρούν τη Θ. Ευχαριστία ως μια απλή ανάμνηση παραθέτουμε ένα απόσπασμα από τις Μυσταγωγικές Κατηχήσεις του Αγ. Κυρίλλου Ιεροσολύμων, προκειμένου να λάβουν απάντηση.
«Αυτού ουν (τού Κυρίου) αποφηναμένου και ειπόντος περί του άρτου Τούτο μου εστί το σώμα τις τολμήσει αμφιβάλλειν λοιπόν: και αυτού διαβεβαιωσαμένου και ειρηκότος "Τούτο μου εστί το αίμα" τις ενδοιάσει ποτέ λέγων μη είναι αυτού αίμα: "Ώστε μετά πάσης πληροφορίας ως σώματος και αίματος μεταλαμβάνομεν Χριστού. Έν τύπω γάρ άρτου δίδοται σοι το σώμα και έν τύπω οίνου δίδοται σοι το αίμα, ίνα γένη, μεταλαβοιν σώματος και αίματος Χριστού, σύσωμος και σύναιμος Χριστού. Ούτω γάρ χριστοφόροι γινόμεθα, του σώματος αυτού και του αίματος εις τα ημέτερα αναδιδομένου μέλη. Ούτω κατά τον μακάριον Πέτρον "θείας κοινωνοί γινόμεθα φύσεως".

Η ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ
Γ
ράφοντας για το Σώμα και το Αίμα του Κυρίου μας δε θα παραθέσουμε απόψεις προσωπικές, αλλά αυτήν την πίστη της εκκλησίας μας, τη διδασκαλία τους, όπως τη διδάσκει ή Αγία Γραφή και οι Θεωμένοι πατέρες μας. Το σπουδαίο και σημαντικό αυτό θέμα δυστυχώς είναι παρεξηγημένο από μια μεγάλη μερίδα βαπτισμένων ορθοδόξων χριστιανών. Πολλοί δεν κοινωνούν καθόλου. Άλλοι βάζουν κανόνα στον εαυτό τους μόνοι τους και δεν κοινωνούν χαρακτηρίζοντας τον εαυτό τους αμαρτωλό και επομένως ανάξιο να προσέλθει στα άγια μυστήρια. "Έτσι στερούνται τη Χάρη του Αγίου Πνεύματος και την ένωσή τους με το Χριστό. Κάποιοι κοινωνούν μόνο τη Μ. Πέμπτη χαρακτηρίζοντας αυτή τη Θ. Κοινωνία ως έθιμο. Άλλοι κοινωνούν τρεις φορές το χρόνο, Χριστούγεννα, Πάσχα και Δεκαπενταύγουστο μένοντας με την ψευδαίσθηση ότι είναι σύμφωνοι με το θέλημα του Κυρίου. Δικαιολογούν την μη τακτική προσέλευση στη Θ. Κοινωνία με το εξής παράδοξο. " Ή Θ. Κοινωνία δεν είναι σούπα". Βέβαια υπάρχουν και οι τακτικώς κοινωνούντες με πλήρη συναίσθηση, πράγμα πολύ παρηγορητικό για την υλιστική εποχή μας. Τί φταίει; "Ίσως εμείς οι κληρικοί δε διδάσκουμε στους πιστούς την πραγματική αλήθεια. δεν καταρτίζουμε τούς ανθρώπους όπως πρέπει. Δε δίδουμε τουλάχιστον στους καλής θελήσεως ανθρώπους αγωγή πνευματική. Ή τροφή τρέφει το σώμα μας. Και ή πνευματική τροφή τον πνευματικό άνθρωπο. Ό άνθρωπος πού δεν τρέφεται με το σώμα και το αίμα του Κυρίου παθαίνει πνευματική αβιταμίνωση. Και ό πιστός τρέφεται πνευματικά με το λόγο του Θεού και την προσευχή, πολύ δε περισσότερο τρέφεται με το σώμα και το αίμα του Κυρίου. Ή συχνή μετοχή στο Σώμα και Αίμα του Κυρίου εξασφαλίζει στον άνθρωπο κοινωνία με το Θεό και ζωή αιώνιο. Να τί λέγει ό Ίδιος ό Κύριος μας: "Ό τρώγων μου την σάρκα και πίνων μου το αίμα έν εμοί μένει, κά γώ έν αύτώ" και "ό τρώγων μου την σάρκα και πίνων μου το αίμα έχει ζωήν αιώνιον". Σ'αυτά τα αγιογραφικά χωρία ό Κύριος μας όμιλε! για τη συχνή Θ. Κοινωνία. Οι μετοχές "τρώγων και πίνων" βρίσκονται σε χρόνο ενεστώτα. Έτσι αυτός που συμμετέχει συνεχώς στο σώμα και το αίμα του Κυρίου κερδίζει τον ουρανό. Ή αγία μας εκκλησία που γνωρίζει το πλήρες νόημα των λόγων του Κυρίου προτρέπει έξ αρχής τα τέκνα της προς την κατεύθυνση αυτή και διδάσκει την τακτική συμμετοχή όχι μόνο στην ευχαριστιακή σύναξη, αλλά και τη συμμετοχή στο ποτήριο της ζωής.
ΜΑΡΤΥΡΙΑ ΑΓΙΑΣ ΓΡΑΦΗΣ
Σ
το Β. κεφ. Των πράξεων των Αποστόλων διαβάζουμε: "Ήσαν δε προσκαρτερούντες τη διδαχή των Αποστόλων και τη κοινωνία και τη κλάσει του άρτου". Οι πρώτοι χριστιανοί ήταν με ζήλο αφοσιωμένοι στη Θ. Ευχαριστία. Πράγματι. Ό,τι είναι ό άρτος ό επίγειος για το σώμα, ακριβώς το ίδιο είναι και ή Θ. Ευχαριστία για την ψυχή. Άνθρωπος που δε σιτίζεται κανονικά είναι καταδικασμένος σε θάνατο και ό άνθρωπος που δε συμμετέχει στη Θ. Ευχαριστία έχει ήδη υποστεί θάνατο πνευματικό. Γι' αυτό παλαιά οι παρόντες στη Θ. Ευχαριστία κοινωνούσαν όλοι, εκτός εκείνων πού διατελούσαν υπό κανόνα, που ό πνευματικός δηλαδή δεν επέτρεπε να κοινωνήσουν. Οι πιστοί ασθενείς κοινωνούσαν στην οικία τους από τούς διακόνους, σύμφωνα με τη μαρτυρία του Αγίου Ιουστίνου, φιλοσόφου και μάρτυρος.

ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ ΠΑΤΕΡΩΝ ΤΗΣ ΕΚΚΑΗΣΙΑΣ
Α
λλά τί οι Άγιοι Πατέρες της εκκλησίας μας διδάσκουν για τη Θ. Κοινωνία; Ή διδασκαλία τους είναι ξεκάθαρη, φοβερή και κρυστάλλινη. Τα λόγια τους, πάντα σε συνδυασμό με τη βιωτή τους, μάς ελέγχουν. Ό Μ. Βασίλειος λέγει: "Το κοινωνείν καθ' εκάστην ημέραν καλόν και επωφελές". Όχι το κοινωνείν κατ' έτος αλλά καθ' εκάστην ημέραν. για τούς χριστιανούς πού ζούσαν στις ήμερες του, δηλ τον 4ον αι. Μ.Χ., τον χρυσούν αιώνα της εκκλησίας μας λέγει: "Ημείς μέντοι γε τέταρτον καθ' εκάστην εβδομάδα κοινωνούμεν, έν τη Κυριακή, έν τη Τετράδι και έν τη Παρασκευή και τω Σαββάτω και έν ταις άλλαις ημέραις, εάν ή μνήμη αγίου τινός". Ό άγιος Βασίλειος πολυγραφότατος και αγωνιστής της εκκλησίας της Καισαρείας στην 93η επιστολή του ομιλεί για Θ.Κοινωνία των πιστών τουλάχιστον τέσσερις φορές την εβδομάδα. Όχι βέβαια τέσσερις φορές το χρόνο, αλλά την εβδομάδα. Και για τούς μοναχούς πού ζούσαν στην έρημο και δεν είχαν ιερέα λέγει ότι στο κελλί τους έχουν τη Θ. Κοινωνία και μεταλαμβάνουν μόνοι τους, μετά από τον κανόνα και την προσευχή τους. Ό ιερός Χρυσόστομος, ό φλογερός αυτός Πατέρας της Εκκλησίας, εξαπολύει σφοδρό έλεγχο στους χριστιανούς εκείνους πού προσέρχονται στην Ευχαριστιακή Σύναξη, αλλά μένουν μακριά από το μυστήριο της ζωής. Ό Άγιος Ιερώνυμος, διδάσκει ότι πρέπει συνεχώς να κοινωνούμε των Αχράντων μυστηρίων. Ή Θεία Μετάληψη αγιάζει τον πιστό και τον φέρει σε πλήρη κοινωνία με το Θεό. Τέλος ό Ιερός Αυγουστίνος σε ομιλία του προτρέπει τούς νεοφώτιστους να κοινωνούν τακτικά. Από τις ελάχιστες αυτές γνώμες των αγιασμένων Πατέρων της εκκλησίας μας γίνεται αντιληπτό ποιά είναι ή θέση τους σχετικά με το μεγάλο αυτό θέμα της Θείας Κοινωνίας. Έξ άλλου ή Θ.Λειτουργία πού τελείται στους Ιερούς Ναούς έχει αυτό το μοναδικό σκοπό δηλαδή τη Θ. Κοινωνία. σε μια ευχή της Θ. Λειτουργίας ό λειτουργός λέγει: "και καταξίωσον τη κραταιά σου χειρί, μεταδούναι ημίν του αχράντου σώματος Σου και του τιμίου αίματος και δι' ημών παντί τω λαώ". Με άλλα λόγια ό Λειτουργός ιερεύς ζητά από το Θεό να αξιωθεί αυτός πρώτος να κοινωνήσει και μέσω αυτού όλος ό λαός. "Παντί τω λαώ". 'Εξ άλλου ή θέσπιση της Θ.Λειτουργίας των προηγιασμένων δώρων πού τελείται την αγία και μεγάλη Τεσσαρακοστή είχε και έχει αυτό το σκοπό: να τρέφει και τις υπόλοιπες ημέρες της εβδομάδος, από Δευτέρα έως Παρασκευή τούς πιστούς με το Σώμα και το Αίμα του Κυρίου, επειδή δεν επιτρέπεται ή τέλεση της Θ. Λειτουργίας του Ιερού Χρυσοστόμου και του Μεγάλου Βασιλείου λόγω του Αναστάσιμου χαρακτήρα αυτών των Λειτουργιών, στις πένθιμες αυτές ημέρες της Μεγάλης Τεσσαρακοστής. Το ερώτημα όμως τίθεται ως εξής: Είμαστε άξιοι να κοινωνούμε τακτικά των αχράντων μυστηρίων; την απάντηση θα τη λάβουμε από το μικρό κείμενο πού ακολουθεί. Το δανειζόμαστε, από τη "Λυχνία της Νικοπόλεως". Αξίως δεν κοινωνεί ποτέ κανένας. δεν επιτρέπεται Χριστιανός 'Ορθόδοξος να ειπεί τέτοιο πράγμα. Ή ταπείνωση δε μάς το επιτρέπει. Ούτε το πνευματικό πένθος, πού πρέπει να έχουμε. Και γι' αυτό ποτέ, κανένας ασκητής, όσο μεγάλος κι αν ήταν, δε τόλμησε να ειπεί τέτοιο πράγμα για τον εαυτό του. 'Εμένα συχνά ό νους μου πηγαίνει στον όσιο Σεραφείμ του Σάρωφ, πού, ενώ είχε τόσα και τόσα χαρίσματα του Αγίου Πνεύματος, ποτέ του δεν θεώρησε τον εαυτό του άξιο, να κοινωνήσει το Σώμα και το Αίμα του Χριστού, αλλά, όταν επρόκειτο να πάει να κοινωνήσει, στέναζε και έκλαιε με λυγμούς. Αλλά όταν πια είχε κοινωνήσει, έβλεπε, αν είχε κοινωνήσει εις κρίμα και κατάκριμα, για βάρος υχής, για ανακαίνιση και για αγιασμό. Και γι' αυτό, όταν διάβαζε τις ευχαριστήριες ευχές, πόσο έλαμπε, πόσο χοροπηδούσε από χαρά, πού είχε κοινωνήσει! Πρέπει να αισθανόμαστε πάντοτε την αναξιότητα μας. Μόνο χάρις στην ευσπλαχνία του Θεού τολμάμε και κοινωνάμε. Όσο κι αν κλάψουμε, όσο κι αν κάμαμε τέλεια εξομολόγηση, με όση κατάνυξη κι αν διαβάσαμε τις προσευχές μας, την Ακολουθία της Μεταλήψεως, πάντα το ίδιο αισθανόμαστε: ότι ΔΕΝ είμαστε άξιοι1 ότι ΔΕΝ μπορεί να είμαστε άξιοι. Αλλά μάς δίνει θάρρος και παρηγοριά, ότι έχομε μέσα μας ειρήνη, ότι στρέφομε ΑΝΩ την ψυχή μας και ότι δεν μάς πολεμάει πνεύμα απογοήτευσης και απελπισίας. Και γι' αυτό το αποτολμάμε. Αυτό δεν είναι ή ευσπλαχνία του Θεού; και όταν πια κοινωνήσωμε, κάτι μέσα μας μάς το λέει, πώς κοινωνήσαμε: εις κρίμα; Εις κατάκριμα; για βάρος ψυχής ; "Η για τον αγιασμό και και τη σωτηρία μας; Γι' αυτό μετά την Θεία Κοινωνία πρέπει να λέμε πολλές φορές:
 -Δόξα Σοι, Κύριε Χριστέ, Υιέ του Θεού. Δόξα Σοι.
Παρά ταύτα, όμως, ας μην αγνοεί κανείς ότι ή Θ. Κοινωνία είναι τροφή πνευματική και ό πιστός μεταλαμβάνοντας Σώμα και Αίμα Χριστού δεν μεταλαμβάνει σάρκα ζωντανή, αλλά άρτο και οίνο στον όποιο έχει επέλθει πνευματική μεταβολή, όπως τονίζει ό άγιος 'Ιωάννης ό Δαμασκηνός. "'Ερωτάς πώς ό άρτος και ό οίνος γίνεται Σώμα Χριστού; Κάγώ σοι λέγω: Πνεύμα άγιο επιφοιτά και ταύτα ποιεί. δεν λείπουν όμως και εκείνοι που αμφιβάλλουν γι' αυτή τη μεταβολή. Πιστεύουν ό,τι βλέπουν. Και επειδή δεν μπορούν να κατανοήσουν αυτό πού ό Ιερός Δαμασκηνός διδάσκει, απορρίπτουν ό,τι δεν κατανοούν.
Ή παρακάτω ιστορία παρμένη από το Γεροντικό ίσως προβληματίσει τούς αμφιβάλλοντες.
"Κάποιος Αναχωρητής, από αμάθεια πιο πολύ, δεν ήθελε να παραδεχτεί πώς ό άγιος Άρτος, που μεταλαμβάνομε, είναι αυτό το Σώμα του Κυρίου. ΟΙ Γέροντες που το έμαθαν, τον φώναξαν κι επεχείρησαν να του εξηγήσουν την ορθή άποψη της εκκλησίας για τα Άχραντα Μυστήρια, ώστε να τον βγάλουν από την πλάνη του. 'Εκείνος όμως δεν ήθελε με κανένα τρόπο να πειστεί. Οι Πατέρες τον άφησαν, αλλά έκαναν προσευχή να τον φωτίσει ό Θεός να καταλάβει την αλήθεια για να μη χάσει τούς κόπους του. Μια Κυριακή ό Αναχωρητής παρακολούθησε τη Θεία Λειτουργία μαζί με δύο από τούς Γέροντες από το Άγιο Βήμα του ναού της σκήτης. Τη στιγμή που ό Ιερεύς πήρε στα χέρια του το πρόσφορο, για να προσκομίσει, είδαν κατάπληκτοι ένα Βρέφος ξαπλωμένο επάνω στην Αγία Τράπεζα. Κι όταν άρχισε να διαμελίζει τον Άρτο, φάνηκε Άγιος Άγγελος επάνω από το θυσιαστήριο, κρατώντας μάχαιρα στα χέρια του. Διαμέλιζε κι αυτός, συγχρόνως με τον Ιερέα, το Θείο Βρέφος κι έχυνε το Αίμα Του στο Άγιο Ποτήριο. Ό πλανεμένος Αναχωρητής ταράχτηκε από το φοβερό εκείνο θέαμα. Ή ταραχή του όμως μεταβλήθηκε σε τρόμο, που τον συγκλόνισε ολόκληρο, όταν υστέρα από λίγο, που πήγε να κοινωνήσει, είδε στο Άγιο Ποτήριο ανθρώπινη σάρκα στο αίμα. Κλαίγοντας τότε ομολόγησε την πλάνη του και παρακάλεσε τον Κύριο να σκεπάσει με τη Χάρη Του τα Θεια Μυστήρια για να τολμήσει να κοινωνήσει. Έτσι είδε πάλι Άρτο και Οίνο στο Άγιο Ποτήριο. Βέβαια κανείς δεν αμφιβάλλει πώς ό προσερχόμενος στο μυστήριο της Θ. Κοινωνίας πρέπει να είναι προετοιμασμένος. Και για την καλή αυτή προετοιμασία θα μιλήσουμε στη συνέχεια.
Είναι όμως κρίμα να προσέρχονται κυρίως τις παραμονές των μεγάλων εορτών οι πιστοί απροετοίμαστοι για να δεχθούν στην καρδιά τους το Λυτρωτή. δεν επιτρέπεται να προσέρχεται κανείς στο ποτήριο της Ζωής λερωμένος από τα πάθη της σάρκας, από την ακηδία, από το μίσος και την κακία και γενικώς από όλα εκείνα που γίνονται εμπόδιο στο μεγάλο μυστήριο. Άν κάποιος κοινωνεί απροετοίμαστος, αμετανόητος, αξομολόγητος καλύτερα να μην κοινωνεί. Το Γεροντικό μάς παρέχει μια διδακτικότατη ιστορία και μάς βοηθά, ώστε να συνειδητοποιήσουμε αυτό που κάνουμε.
Για κάποιον Άγιο 'Επίσκοπο, λέγουν οι Πατέρες, πώς όταν έβγαινε να κοινωνήσει το λαό, έβλεπε να πηγαίνουν οι χριστιανοί, άλλοι με κατάμαυρο πρόσωπο, άλλοι μ' εξογκωμένα κι ερεθισμένα μάτια, που μόλις έπαιρναν τα Άχραντα Μυστήρια, εκαίγοντο. Άλλοι πάλι πήγαιναν με ολόλευκα φορέματα και φωτισμένη ψυχή. Το Άγιο Σώμα του Κυρίου, που έπαιρναν με πολλή προσοχή κι ευλάβεια, τούς λάμπρυνε περισσότερο. Ό 'Επίσκοπος παρακάλεσε το Θεό να του αποκαλύψει το μυστήριο που έβλεπε μπροστά του. Άγγελος Κυρίου του εξήγησε πώς όσοι πήγαιναν να κοινωνήσουν με λαμπρό πρόσωπα και λευκή στολή, ζούσαν μ' αγνότητα και σωφροσύνη, ήσαν δίκαιοι, συμπαθείς στους άλλους και φιλεύσπλαχνοι. Πλησίαζαν τα Άγια Μυστήρια με καθαρή συνείδηση και ή Θεία Χάρις τούς επισκίαζε. Εκείνοι που φαίνονταν κατάμαυροι, ήσαν βυθισμένοι στη λάσπη των σαρκικών επιθυμιών. Όσοι είχαν ερεθισμένα και εξογκωμένα μάτια, ήσαν πονηροί και άδικοι, φθονεροί και άπληστοι. Αυτοί, όχι μόνο δεν ωφελούντο από τη Θεία Κοινωνία, μά καταδικάζονταν, γιατί τολμούσαν να πλησιάσουν με βαρυμένη συνείδηση, χωρίς μετάνοια και προετοιμασία. Από τότε ό καλός Ποιμενάρχης κήρυξε μετάνοια και διόρθωση ζωής στο ποίμνιο που του εμπιστεύτηκε ό Κύριος κι εμπόδιζε τούς αναξίους από τη Θεία Κοινωνία.
Ή αποχή όμως του Χριστιανού από τη Θ. Κοινωνία για μεγάλο χρονικό διάστημα μπορεί να έχει φρικτά αποτελέσματα. Και τούτο γιατί ό Χριστιανός είναι γνώστης της αλήθειας και ξέρει τί σημαίνει Θ.Κοινωνία. Ή αμέλεια, ή οκνηρία, ή ακηδία, ή αναβολή φθείρουν την ψυχή του Χριστιανού. Ή μη τακτική θεία Κοινωνία δημιουργεί πνευματική αβιταμίνωση με πολλές συνέπειες.
Στη βιογραφία του Οσίου Μακαρίου του Αιγυπτίου διαβάζουμε το εξής συγκλονιστικό γεγονός, που έλαβε χώρα λόγω αποχής από τη Θ. Κοινωνία. Ένας άσωτος νέος στην Αλεξάνδρεια γοητεύτηκε από την ομορφιά μιας παντρεμένης γυναίκας, πού ήταν παράδειγμα τιμιότητας και σωφροσύνης. 'Επειδή κατάλαβε πώς ήταν αδύνατον να την παρασύρει στα δίχτυα του με άλλο τρόπο, πήγε σένα μάγο και του έταξε πολλά χρήματα, αν κατόρθωνε με τη σκοτεινή του τέχνη να τη φέρει στο σκοπό του. Ούτε έτσι όμως κατάφερε αυτό πού ήθελε. Ό μάγος τότε, από εκδίκηση, έκανε να φαίνεται ή νέα στα μάτια των ανθρώπων σαν φοράδα. Έτσι τη βρήκε ό άνδρας της ένα βράδυ πού γύρισε από τη δουλειά του στο σπίτι του. Απαρηγόρητος για τη συμφορά, φώναξε τούς ιερείς να κάνουν αγιασμό και να προσευχηθούν γι'αύτήν. Καταλάβαινε πώς όλα αυτά οφείλονταν σε διαβολική ενέργεια. Βλέποντας όμως πώς δε γινόταν τίποτε, την τρίτη μέρα έδεσε από το λαιμό τη δυστυχισμένη γυναίκα και την οδήγησε στον Όσιο Μακάριο, πού ή φήμη του, σαν θαυματουργού, είχε απλωθεί σ' όλη την Αίγυπτο. Στο δρόμο τον σταματούσαν οι Καλόγηροι και τον ρωτούσαν που πήγαινε εκείνη τη φοράδα. Έτσι ό δυστυχισμένος να διηγείται σ' όλους τη συμφορά του. Σαν έφτασε στη σκήτη, είπαν οι Αδελφοί στον Όσιο, πώς ένας άνθρωπος με μια φοράδα πήγαινε να τον επισκεφθεί. Πώς σας ξεγελά ό διάβολος, τούς είπε εκείνος αυστηρά και βλέπετε έτσι το λογικό πλάσμα του Θεού; Εγώ την βλέπω γυναίκα, όπως είναι στην πραγματικότητα. Πήγε, τέλος, ό άνθρωπος, κι αφού έβαλε μετάνοια στον Γέροντα, του διηγήθηκε το κακό που τόσο ξαφνικά τον βρήκε. Ό Όσιος τον άκουσε με συμπόνια. "Ύστερα έβαλε νερό σ' ένα μικρό δοχείο, προσευχήθηκε, το ευλόγησε κι ράντισε μ' αυτό τη δυστυχισμένη γυναίκα. Τότε την είδαν όλοι με την πραγματική μορφή της. Ό Όσιος τούς εξήγησε πώς το φαινόμενο εκείνο δεν ήταν τίποτε άλλο από φαντασία διαβολική. Κατόπιν είπε στη γυναίκα συμβουλευτικά: "μη λείπεις ποτέ από την Εκκλησία, όταν γίνεται Λειτουργία και να κοινωνείς συχνά, γιατί και τούτο το κακό σε βρήκε, επειδή έχεις μείνει πέντε εβδομάδες ακοινώνητη".

Προϋποθέσεις Θ. Κοινωνίας
1. Πίστη
Ή πρώτη προϋπόθεση είναι ή πίστη. Εκείνος πού προσέρχεται στο Ποτήριο της Ζωής είναι πεπεισμένος ότι κοινωνεί Σώμα και Αίμα Χριστού. "Αν αυτό είναι ξεκαθαρισμένο μέσα του τότε εις ζωήν αιώνιον κοινωνεί. Διαφορετικά τη μεγάλη αυτή και συγκλονιστική στιγμή της Θείας Μεταλήψεως ζημιώνεται, όταν μέσα του υπάρξουν αμφιβολίες.
Άνθρωποι πού δεν έχουν πίστη στο Ποτήριο της Ζωής, φοβούνται το "Έιτζ καθώς και άλλες λοιμώδεις ασθένειες. Προβάλλουν ακόμη αντιρρήσεις στον τρόπο μετάδοσης της Θείας Κοινωνίας. Γιατί λέγουν ότι είμαστε αναγκασμένοι να κοινωνούμε όλοι με το ίδιο "κουταλάκι" και να κινδυνεύουμε κάθε φορά πού κοινωνούμε από λοιμώδεις ασθένειες. Γιατί και μείς οι ορθόδοξοι δε χρησιμοποιούμε τα άζυμα και την όστια όπως οι Παπικοί;
Αρχικά πρέπει να διευκρινίσουμε ότι στην αγία μας 'Εκκλησία υπάρχει κάποια ορολογία, π.χ. Ή Τράπεζα του Ιερού Βήματος ονομάζεται θυσιαστήριο ή Αγία Τράπεζα. Το δισκάριο που τοποθετείται ό άρτος ονομάζεται Άγιο Δισκάριο. Το "κουταλάκι" με το οποίο κοινωνούν οι πιστοί, ονομάζεται Αγία Λαβίδα. Διευκρινίζεται έτσι ότι μέσα στην εκκλησία μας όλα εξαγιάζονται. Σχετικά με τον τρόπο Θείας Κοινωνίας των Παπικών ας γνωρίζουν οι αμφιβάλλοντες ότι μια αδιαίρετη Εκκλησία χρησιμοποιούσε ανέκαθεν άρτο ένζυμο για την προσκομιδή. Και σ' αυτήν τη Ρώμη κατά τούς πρώτους χριστιανικούς αιώνες ένζυμος και όχι άζυμος άρτος χρησιμοποιούνταν για την τέλεση της Θείας Ευχαριστίας. Ή χρήση των αζύμων στη Δύση για την τέλεση του μυστηρίου της Θ. Ευχαριστίας εισάγεται πιθανώς τον Θ' ή Γ αιώνα. Ό Ιερός Φώτιος μιλώντας για τούς νεωτερισμούς της Ρώμης δεν αναφέρεται στα άζυμα. Τούτο σημαίνει ότι δεν χρησιμοποιούνταν μέχρι τότε άζυμα. Ή χρήση των αζύμων στη Θ. Λειτουργία δεν έχει Ευαγγελικό έρεισμα. Εναντίον αυτών των απόψεων οι ορθόδοξοι ερμηνευτές διδάσκουν ότι ό Κύριος μας 24 ώρες πριν την έναρξη του Εβραϊκού Πάσχα μεταχειρίστηκε όχι άζυμα, αλλά ένζυμο άρτο στο Μυστικό Δείπνο. Ή επάνοδος της Δυτικής Εκκλησίας στα άζυμα, τα ιουδαϊκά, μετά από χίλια χρόνια υπενθυμίζει την επανάληψη των λόγων εκείνων, πού ό Παύλος από άλλη αφορμή είπε στους Γαλάτες δηλ. "επιστροφή επί τα ασθενή και πτωχά στοιχεία" (Γαλ. δ, 9).
Στο ερώτημα γιατί δε χρησιμοποιούμε την όστια όπως οι Παπικοί, θα πρέπει να απαντήσουμε ότι ή αρχαία Εκκλησία δεν γνωρίζει αυτόν τον τρόπο μεταλήψεως των πιστών. Εμείς οι ορθόδοξοι πιστεύουμε ότι μέσα στο Άγιο Ποτήριο βρίσκεται σύμπασα ή Εκκλησία. Ό Κύριος, ή Υπεραγία Θεοτόκος, τα εννέα ιερά τάγματα των Αγίων της Εκκλησίας μας, ή μερίδα του Επισκόπου και οι μερίδες των ζώντων και τενθεώτων, που μνημονεύει ό ιερεύς. Μεταλαμβάνουμε των αχράντων μυστηρίων και δεν έχουμε φόβο μήπως ασθενήσουμε. Τα άγια χαρίζουν ζωή και όχι ασθένεια. Ή Δυτική Εκκλησία που βρίσκεται ασφυκτικά πιασμένη στο κέλυφος μιας λογικοκρατίας, φοβάται μήπως μεταδοθεί ασθένεια. Εμείς αντιθέτως πιστεύουμε στο θαύμα. δεν είναι λίγοι οι αδελφοί μας που κοινωνούν και έχουν μολυσματική ασθένεια. Με τη λογική αυτή αν όχι οι πιστοί, ό ιερέας τουλάχιστον, που καταλύει στο τέλος το Άγιο Ποτήριο, θα έπρεπε να ασθενήσει. Και όμως! Κανένας κληρικός δεν ασθένησε από τη Θ. Κοινωνία.
Ήμουνα νέος στην Ιεροσύνη, διηγείται κάποιος κληρικός όταν ή ιερά Μητρόπολις Θεσσαλονίκης με έστειλε στο Σανατόριο της Έξοχης να λειτουργήσω. Κοινώνησα όλους τούς ασθενείς. Ήταν περίπου ογδόντα οι φυματικοί του Σανατορίου. Στο τέλος κατέλυσα το Άγιο Ποτήριο. Με τη λογική αυτή θα έπρεπε να γίνω φυματικός. δεν έγινα. Γιατί; Ή χάρη του Θεού δεν επιτρέπει τέτοιες επεμβάσεις των μικροβίων στο σώμα των πιστών.
Και δύο λόγια για το Έητζ. Ή μάστιγα του αιώνα δηλ. Το "Έιτζ μάς φοβίζει. Προς Θεού όμως. Μη διανοηθεί κανείς ότι από το Άγιο Ποτήριο είναι δυνατόν να συμβεί κάτι τέτοιο. Από το "Έιτζ μπορούμε να προφυλαχθούμε. Πώς; Όχι με τα μέσα πού προβάλλονται από τηλεοράσεις και ραδιόφωνα, αλλά με την αγνότητα. Το "Έιτζ είναι παιδί της ακολασίας. Ή πλειονότητα των θυμάτων αυτών είναι οι ομοφυλόφιλοι, οι μοιχοί και πόρνοι. Ή αγνότητα και ή εγκράτεια είναι το άριστο φάρμακο για την αποφυγή του. Καταλήγοντας υπενθυμίζουμε ότι μέσα στο Άγιο Ποτήριο βρίσκεται όχι οίνος και άρτος, αλλά Σώμα και Αίμα Χρίστου. Αυτή είναι ή πίστη της Αγίας 'Ορθοδοξίας και δεν επιδέχεται αλλοίωση. Οι αμφιβολίες, που τυχόν υπάρχουν, είναι αποτέλεσμα δυσπιστίας και ολιγοπιστίας. Όποιος δεν πιστεύει στο θαύμα είναι επόμενο να αμφιβάλλει. αλλά ας έχουμε εμπιστοσύνη στην Εκκλησία του Χριστού. Κανείς δε ζημιώθηκε επειδή έκανε υπακοή στη διδασκαλία της. αλλά όσοι φοβούνται τις λοιμώδεις ασθένειες και δεν προσέρχονται στο Ποτήριο της Ζωής ας ακούσουν αυτόπτη μάρτυρα που διηγείται το γεγονός μεταλήψεως λεπρού από τον άγιο της εκκλησίας μας Παπά Νικόλα Πλανά. Το γεγονός διηγείται ή μαθήτρια του Μάρθα Μοναχή. Το παραθέτουμε αυτούσιο από το βιβλίο Παπά Νικόλας Πλανάς.
Ένα άλλο ακόμη γεγονός, φανερώνει την άφθαστον πίστιν και ευσέβειαν, που είχε εις την εκτέλεσιν των ιερών καθηκόντων του. Εκεί, εις την ενορίαν του, σε ένα στενό δρομάκι, εκρύπτετο ένας λεπρός εις μεγάλο βαθμό. Του είχαν φαγωθεί τα χείλη του από την φοβερή ασθένεια. Πήγε μια φορά ό πατήρ να τον κοινωνήσει, αλλά το κατεστραμμένο του στόμα δεν μπόρεσε να παραλάβει το Άγιον Σώμα του Κυρίου και παρέπεσε λίγο πιο πλάι από το στόμα. Χωρίς κανένα, μά κανένα δισταγμό, ό πατήρ έσκυψε και με το στόμα του επήρε τον Θείον Μεργαρίτην, που είχε πέσει και τον "κατέλυσε"!
Αυτό ας το ιδούν αυτοί που δυσκολεύονται να κοινωνήσουν, γιατί φοβούνται τα μικρόβια...! Μεγάλη, πράγματι, βλασφημία! Ένας Θεός, ζώντων και νεκρών, ποιητής Ουρανού και Γής, να προσβάλλεται από μικρόβια! Παραλογισμοί σκοτισμένων άπιστων. Όσον για τον ασθενή αυτόν, τον ανακάλυψε ή Αστυνομία και τον έστειλε εις το λεπροκομείο μαζί με την κόρην του, ή οποία και αυτή είχε μολυνθεί και της είχαν φαγωθεί τα δάκτυλα. Έν τούτοις, ό Πατήρ δεν έπαθε τίποτε. Έτσι μ' αυτά πού αναφέρθηκαν παραπάνω λαμβάνει κανείς γεύση ζωντανής πίστεως.
2. Με φόβο Θεού
Φόβος Θεού είναι το ιερό δέος με το όποιο διακατέχεται ή χριστιανική ψυχή την ώρα της Θ. Κοινωνίας. Εκείνη ή στιγμή είναι συγκλονιστική για τον καθένα. Όποιος έρχεται σε σχέση με τον ίδιο το Θεό, ενώνεται μαζί του, Θεώνεται. Εκείνη τη στιγμή στη μνήμη του κάθε πιστού επιβάλλεται να έρχονται οι Άγιες Ευχές της Εκκλησίας μας πού προετοιμάζουν κατάλληλα την ψυχή να δεχθεί μέσα της το πυρ της Θεότητος.
Ιδού, βαδίζω προς Θείαν Κοινωνίαν Πλαστουργέ, μη φλεξής με τη μετουσίςτ Πυρ γάρ υπάρχεις τούς αναξίους φλέγον. Άλλ' ούν κάθαρον έκ πάσης με κηλίδος. Του Δείπνου σου του μυστικού, σήμερον, Υιέ Θεού, κοινωνόν με παράλαβε- ού μη γάρ τοις εχθροίς σου το μυστήριον ειπώ- ού φίλημά σοι δώσω, καθάπερ ό 'Ιούδας- άλλ' ως ό Ληστής ομολογώ σοι- μνήσθητί μου Κύριε, έν τη βασιλείς σου.
Θεουργόν Αίμα φριξον, άνθρωπε βλέπων Άνθραξ γάρ έστι τούς αναξίους φλέγων- Θεού το Σώμα και θεοί με  και τρέφει- Θεοί το πνεύμα, τον δε νουν τρέφει ξένως.
Έθελξας πόθω με Χριστέ και ηλλοίωσας τω θείω σου έρωτι" αλλά κατάφλεξον πυρί αύλω τας αμαρτίας μου και εμπλησθήναι της έν Σοι τρυφής καταξίωσον, ίνα τας δύο σκιρτών μεγαλύνω, Αγαθέ, παρουσίας Σου.
Έν ταις λαμπρότησι των αγίων σου, πώς είσελεύσομαι ό ανάξιος; Εάν γάρ τολμήσω συνεισελθείν εις τον νυμφώνα, ό χιτών με ελέγχει, ότι ουκ έστι του γάμου και δέσμιος εκβαλούμαι υπό των Αγγέλων. Καθάρισον, Κύριε, τον ρύπον της ψυχής μου και σώσον με, ως φιλάνθρωπος.
Δέσποτα φιλάνθρωπε, Κύριε Ιησού Χριστέ, Ό Θεός μου, μη εις κρίμα μοι γένοιτο τα Άγια ταύτα, διά το ανάξιον είναι με, αλλ' εις κάθαρσιν και αγιασμόν ψυχής τε και σώματος και εις αρραβώνα της μελλούσης ζωής και βασιλείας. Εμοί δε το προσκολάσθαι τω αγαθόν έστι, τίθεσθαι έν τω Κυρίω την ελπίδα της σωτηρίας μου.
Αυτά τα λόγια καθώς και άλλα πού λέγονται κατά την προετοιμασία της Θείας Κοινωνίας, συγκλονίζουν συθέμελα τον άνθρωπο και μέσα του δημιουργείται δέος ιερό καθώς ακούει το λειτουργό Ιερέα να καλεί τούς άγιους στο Ποτήριο της Ζωής λέγοντας: "μετά φόβου Θεού. Προσέλθετε". αν δεν υπάρχει αυτή ή συναίσθηση, τότε ό άνθρωπος όχι μόνο δε Θεώνεται άλλ' έν αντιθέσει φλέγεται. "Άνθραξ γάρ έστι, τούς αναξίους φλέγων".
3) με αγάπη
Ή λέξη αγάπη δυστυχώς είναι παρεξηγημένη. Χρησιμοποιείτε εύκολα, ακόμη και στο πεζοδρόμιο χωρίς να εκφράζει την ουσία της. Βέβαια, δεν αντιλέγει κανείς ότι ή αγάπη της μητέρας προς το παιδί δεν είναι γνήσια αγάπη. Ή αγάπη προς τούς γονείς, τούς συζύγους, τούς φίλους είναι όντως γνήσια και επιβαλλόμενη αγάπη. Υπάρχει όμως μια άλλη αγάπη που αυτή βρίσκεται πάνω από όλες τις αγάπες. Και αυτή είναι ή αγάπη του Χριστού. Ό Χριστιανός οφείλει να φθάσει στο ύψος της αγάπης του Ιησού. 'Οφείλει να φθάσει στο ύψος της αγάπης πού έφθασαν οι Άγιοι της εκκλησίας μας. Ή αγάπη του Ιησού και ή αγάπη των αγίων πού τον μιμήθηκαν ξεπέρασε τα όρια. Έφθασε στην αγάπη του εχθρού. "Πλην αγαπάτε τούς εχθρούς υμών". Καμία θρησκεία δε διατάσσει κάτι τέτοιο. Μόνο ή χριστιανική μας πίστη κατόρθωσε να βιώσει τέτοια αγάπη. Και στην Παλαιά Διαθήκη θα διαβάσουμε τα σχετικά χωρία με την αγάπη. Εκεί όμως θα πει· "αγαπήσεις το φίλο σου και μισήσεις τον εχθρό σου" δεν είναι ή αγάπη προς τον εχθρό ουτοπία, όπως είπαν πολλοί. αν ήταν έτσι θα την πετύχαιναν ελάχιστοι. Όχι όμως. Όλοι οι Άγιοι της εκκλησίας μας απέκτησαν αυτήν την αγάπη. Χάρις σ'αύτή την αγάπη σήμερα είναι πολίτες του ουρανού και συμπολίτες των αγγέλων. Αγάπη χριστιανική σημαίνει να βγάλω από την καρδιά μου το μίσος, την αντιπάθεια, τον εγωισμό, τα πάθη μου και να προσγειωθώ στο χώρο της εκκλησίας, σ' ένα χώρο όπου οι άνθρωποι αδελφώνονται, ενώνονται, καταργούν τα σύνορα, βιώνουν τη λειτουργική έκφραση "αγαπήσωμεν αλλήλους, ίνα έν ομονοίας ομολογήσωμεν" να αγαπήσουμε δηλαδή ό ένας τον άλλον τόσο πολύ, ώστε να ενωθούμε και να ομολογήσουμε την πίστη μας, δηλαδή το "Πιστεύω". Μια τέτοια αγάπη είναι απαραίτητη. Και αν αυτή την αγάπη αποκτήσουμε, τότε μέσα στην εκκλησία ό καθένας ας κάνει ό,τι θέλει. Αυτό εκφράζει με μεγάλη πειστικότητα ό ιερός Αυγουστίνος.11 Αγάπα και κάνε ό,τι θέλεις". Είναι ανίκανος ό άνθρωπος να διαπράξει το κακό, όταν αγαπάς όπως αγαπά ό Χριστός.
4. Συγχωρητικότητα
Απαραίτητη προϋπόθεση για να προσεγγίσει κανείς το Ποτήριο της Ζωής είναι ή Συγχωρητικότητα. Ό Χριστός πού δε συγχωρεί δε γίνεται δεκτός από το Θεό. δεν είναι δυνατόν να ενωθεί ό άνθρωπος με το Θεό αν πρώτα δε συμφιλιωθεί με το συνάνθρωπο του. Ή μη Συγχωρητικότητα είναι δείγμα ακαλλιέργητου χριστιανού. Όποιος δε συγχωρεί σημαίνει ότι μέσα του φωλιάζει το μίσος και ή κακία. Και όποιος φιλοξενεί στην ψυχή του μίσος είναι αδύνατο να φιλοξενήσει το Χριστό. 'Εκείνος όμως πού κοινωνεί χωρίς να συγχωρεί τον αδελφό του, κοινωνεί εις κρίμα.
Είναι αληθές ότι αυτός πού δε συγχωρεί τον αδελφό του βιώνει την αντινομία. 'Ενώ έχει την απαίτηση οι άλλοι να τον συγχωρούν, εκείνος όμως δε συγχωρεί ποτέ. Όλοι οι Χριστιανοί λέγουν την Κυριακή προσευχή. Σ' ένα σημείο αυτή ή προσευχή λέγει: "και άφες ημίν τα οφειλήματα ημών, ως και ημείς αφίεμεν τοις οφειλέτες ημών". Τούτο σημαίνει: "Χριστέ μου, συγχώρεσε τα αμαρτήματα μας, όπως και μείς συγχωρήσαμε τα αμαρτήματα των αδελφών μας. δεν ψεύδεται στο Θεό αυτός πού δε συγχωρεί; Ό ιερός ευαγγελιστής Ματθαίος (κεφ. στ', 14-15) λέγει το εξής: "'Εάν γάρ αφήτε τοις ανθρώποις τα παραπτώματα αυτών, αφήσει και υμίν ό πατήρ υμών ό ουράνιος* εάν δε μη αφήτε τοις ανθρώποις τα παραπτώματα αυτών, ουδέ ό πατήρ υμών αφήσει τα παραπτώματα υμών". Τα λόγια αυτά σημαίνουν: "'Εάν συγχωρήσετε στους ανθρώπους τα αμαρτήματα πού σάς έκαναν και ό Πατέρας ό ουράνιος θα συγχωρήσει και σε σάς τα παραπτώματά σας. Εάν όμως δε τα συγχωρήσετε στους ανθρώπους, ούτε και ό πατέρας σας θα συγχωρήσει τα δικά σας παραπτώματα. Πώς λοιπόν θα προσέλθει κανείς στο Ποτήριο της Ζωής με αμαρτήματα ασυγχώρητα; να μη διαφεύγει ακόμη της προσοχής το γεγονός ότι ό Κύριος δε δέχεται ούτε τα δώρα πού προσφέρουμε στο θυσιαστήριο για τη Θεία Κοινωνία χωρίς τη συμφιλίωση με τον αδελφό μας. Κατά μείζονα λόγο δε μάς επιτρέπει να κοινωνήσουμε. "'Εάν ούν προσφέρεις το δώρον σου επί το θυσιαστήριον κακεϊ μνησθής (θυμηθείς) ότι ό αδελφός σου έχει τι κατά σού, άφες εκεί το δώρον σου έμπροσθεν του θυσιαστηρίου και ύπαγε πρώτον διαλλάγηθι (συμφιλιώσου) τω αδελφώ σου και τότε ελθών πρόσφερε το δώρον σου". (Ματθ. ε 23-24).
Τα δώρα μας, πρόσφορο, οίνος, θυμίαμα, κερί λάδι δε γίνονται δεκτά από τον Κύριο, αν πρώτα ό πιστός δε συναντούσε τον αντίδικο και δε συμφιλιώνονταν μαζί του. Αντιλαμβάνεται κανείς σε ποιά αντινομία βρίσκεται εκείνος πού προσέρχεται και κοινωνεί των Αχράντων Μυστηρίων, ενώ παράλληλα μέσα στην ψυχή του φιλοξενεί μίσος για το συνάνθρωπο του. Φθάνει ό άνθρωπος στο σημείο ακόμη και να αρνηθεί το Θεό χάριν του μίσους στο συνάνθρωπο.
Ό ιερός Συναξαριστής διηγείται κάτι τέτοιο για τον Σαπρίκιο πού ήταν κληρικός και το Νικηφόρο πού ήταν καλός χριστιανός. Στη Συρία ζούσε ό Ιερεύς Σαπρίκιος και ό Νικηφόρος. Ό Σαπρίκιος νόμιζε τον Νικηφόρο εχθρό του και δεν ήθελε να τον συγχωρήσει. Ό Νικηφόρος μόλις έμαθε το γεγονός οδηγήθηκε στον Σαπρίκιο και ζήτησε συγχώρηση. Ό Σαπρίκιος όμως δεν τον συγχωρούσε και τον απέπεμπε. Ό ιερεύς όμως Σαπρίκιος οδηγείται τώρα στο δικαστή, γιατί παρέβη την εντολή του χριστιανομάχου αυτοκράτορα Ούαλεριανού πού εξέδωσε διάταγμα και απαγόρευε τις χριστιανικές συνάξεις. Ήταν πιστός ιερεύς. Του έλειπε όμως ή Συγχωρητικότητα. Ό Νικηφόρος τρέχει τώρα κοντά του και ζητά τη συγνώμη του και την ευλογία του. Ό Σαπρίκιος και αυτή τη στιγμή πού βρίσκεται κοντά στο μαρτύριο για το Χριστό, αρνείται τη συγγνώμη. Ό καλός Νικηφόρος στενάζει και δακρύζει. Τί να κάνει τώρα πού ό ιερεύς του Θεού επέμενε να πεθάνει με μίσος στην καρδιά του; θα τον έσωζε το μαρτύριο; Όχι, λέγει ό Παύλος, αν παραδώσει κανείς το σώμα του στο μαρτύριο δεν ωφελείται χωρίς την αγάπη προς τον πλησίον του. Όταν λοιπόν ό Σαπρίκιος βασανίστηκε, ό Νικηφόρος τον πλησίασε για να περιποιηθεί τις πληγές του, ενώ συγχρόνως τον ικέτευε να τον συγχωρήσει. Τίποτε όμως δεν πέτυχε. Μέσα στην ψυχή τού Σαπρίκιου ή αγάπη είχε πεθάνει, γι' αυτό δεν μπορούσε να τον συγχωρήσει. Έτσι ό Θεός εγκατέλειψε το Σαπρίκιο και την τελευταία στιγμή αρνήθηκε το Χριστό και δεν μαρτύρησε. Ό Νικηφόρος τρέχει κοντά του και τον παρακαλεί να ανακαλέσει την άρνηση και να ομολογήσει Χριστό. Εκείνος όμως επέμενε στην άρνηση του. Ή διαγωγή όμως του Νικηφόρου εξόργισε τον Έπαρχο και με σύντομες διαδικασίες τον κάλεσε να αρνηθεί το Χριστό. Ό Νικηφόρος όμως ομολόγησε και έγινε μάρτυς της εκκλησίας και κληρονόμος της Βασιλείας του Θεού. Έκ αντιθέσει ό Σαπρίκιος έμεινε έξω του νυμφώνος.
5. Κάθαρση
Για τούς Πατέρες της Αγίας μας Εκκλησίας δε νοείται Θεία Κοινωνία άνευ καθάρσεως. Με λερωμένη ψυχή ό πιστός κοινωνεί εις κρίμα. Γι' αυτό είναι απαραίτητη ή εξομολόγηση και ή μετάνοια. Πριν προσέλθει κανείς στο Ποτήριο της Ζωής απαραιτήτως λαμβάνει την ευλογία του πνευματικού του πατέρα.

Ο ΠΕΙΡΑΤΗΣ
Ο
 αίτιος του θανάτου και της αμαρτίας διάβολος, με όλες τις δολοπλοκίες του Άδου προσπαθεί να αποτρέψει τούς πιστούς από το ποτήριο της ζωής. Προτρέπει βέβαια εκείνους που είναι φορτωμένοι με αμαρτίες να κοινωνήσουν έστω και μια φορά το χρόνο, γιατί γνωρίζει ότι κοινωνούν εις κρίμα και κατάκριμα. "Αποτρέπει όμως τους πιστούς από το Ποτήριο, γιατί γνωρίζει ότι θα κοινωνήσουν εις ζωήν αιώνιον". Προσπαθεί στους πιστούς και εξομολογημένους να φέρει ολιγοπιστία, ψυχρότητα, ολιγωρία, ώστε να τούς κρατά στα δεσμά της αμαρτίας και του θανάτου. Γι' αυτό είναι αναγκαίο να θερμαίνουμε συνεχώς μέσα μας την πίστη στο Χριστό και την απέραντη αγάπη του. Να συλλογιζόμαστε συχνά τα θαύματα της πρόνοιάς Του. Να μελετούμε τακτικά το Ευαγγέλιο. Να σκεπτόμαστε βαθιά αυτό που διαβάσαμε. Να κάνουμε ενδοσκόπηση. Να διαπιστώνουμε την πνευματική μας φτώχεια, την τύφλωση και τη γυμνότητά μας. Είναι αναγκαίο να απομακρύνουμε τον εαυτό μας από τις επίγειες ηδονές που εμποδίζουν την Ουρανία αγάπη. Γι' αυτό όσο πλησιάζει ή ώρα της Θείας Κοινωνίας να αφοσιωνόμαστε περισσότερο στο Θεό. Να εγκολπωνόμαστε τα λόγια του χειροβικού ύμνου "Πάσαν την βιωτική αποθώμεθα μέριμναν" για να πετύχουμε την ένωσή μας με το Χριστό. Και όπως εμείς προσευχόμαστε για τούς προσφιλείς νεκρούς μας έτσι και εκείνοι προσεύχονται για μας. Ή προσευχή τους πολλές φορές, όταν έχουν παρρησία στο Θεό, μεταστρέφει ακόμη και άθεους.
Στο βιβλίο του Ιερέως Ντ. Ντούτκο, "Σταυροδρόμι", είναι γραμμένη ή παρακάτω συγκλονιστική ιστορία που έχει σχέση με τη Θεία Κοινωνία και τη σωτηρία ενός ανθρώπου, έστω και την ύστατη στιγμή.
Στις δώδεκα τα μεσάνυκτα χτύπησαν την πόρτα. Ήταν μια γριούλα και ζητούσε να πάει να κοινωνήσει έναν άρρωστο. Ό Ιερέας ετοιμάστηκε και βγήκε αμέσως μαζί της. Πλησιάζουν σε ένα φτωχό σπιτάκι, τύπου παράγκας. Ή γριούλα ανοίγει την πόρτα και μπάζει τον Ιερέα σε ένα δωμάτιο. Και να, ξαφνικά ό παπάς ευρίσκεται εκεί μόνος με τον άρρωστο. Ό άρρωστος του δείχνει με χειρονομίες την πόρτα και σκούζει. Φύγε από εδώ! Ποιός σε κάλεσε; Εγώ είμαι άθεος. Και άθεος θα πεθάνω.
Ό παπάς τα έχασε. Μά δεν ήλθα από μόνος μου! με κάλεσε ή γριά! Ποιά γριά; 'Εγώ δεν ξέρω καμιά γριά!
Ό παπάς, καθώς στέκει απέναντί του, βλέπει επάνω από το κεφάλι του άρρωστου, μια φωτογραφία με την γυναίκα που τον κάλεσε.
Του λέει, ενώ του δείχνει το πορτραίτο. Να αυτή!  Ποιά αυτή; Ξέρεις, τί λες, παπά; Αυτή είναι ή μάνα μου. Και έχει πεθάνει χρόνια τώρα!  Για μια στιγμή πάγωσαν και οι δύο. Αισθάνθηκαν δέος.
Ό άρρωστος άρχισε να κλαίει. Και αφού έκλαψε, ζήτησε να εξομολογηθεί. Και μετά, κοινώνησε. Ή μητέρα του είχε φροντίσει από τον ουρανό, να του δείξει το δρόμο της σωτηρίας.

Δε θα πάψουν όμως να υπάρχουν και οι βέβηλοι του Σώματος και Αίματος του Κυρίου μας. Γι' αυτό από τα άγνωστα ασκητικά κείμενα αντλούμε το παρακάτω κείμενο και το τοποθετούμε σ' αυτή τη θέση ως είδος επιλόγου του όλου θέματος.

Κάποιος αδελφός, έγγαμος, βρέθηκε κοντά σ' ένα μοναστήρι και έκλαιγε απαρηγόρητα. Το όνομά του ήταν Ισίδωρος. Οι αδελφοί προσπάθησαν να τον παρηγορήσουν, αλλά εκείνος δεν πείθονταν με τίποτε. Έχω, τους έλεγε, τέτοια αμαρτία που δε διέπραξε κανένας άνθρωπος από τον Αδάμ μέχρι σήμερα.
Και οι αδελφοί του είπαν:
"Αδελφέ δεν υπάρχει άνθρωπος χωρίς αμαρτίες. Αναμάρτητος είναι μόνο ό Θεός".
Και εκείνος επέμενε λέγοντας ότι είναι μοναδικός στον κόσμο τόσο αμαρτωλός. Γι' αυτό, τους λέγει, θα σας πω την αμαρτία μου για να προσευχηθείτε και σεις για μένα.

Όταν βρισκόμουν στον κόσμο είχα γυναίκα χριστιανή και θεοφοβούμενη. "Ήμουν όμως αιρετικός και μακριά από την αληθινή πίστη. Μια μέρα ήλθα στο σπίτι μου και δε βρήκα τη γυναίκα μου εκεί. Μου είπαν οι γείτονες ότι πήγε στην εκκλησία για να κοινωνήσει. Μόλις άκουσα αυτό έτρεξα να την εμποδίσω από τη Θεία Κοινωνία, αλλά τη βρήκα στο δρόμο να επιστρέφει στο σπίτι. Είχε ήδη κοινωνήσει. Μόλις έφτασε στο σπίτι την άρπαξα από το φάρυγγα και την ανάγκασα να κάνει εμετό και να πετάξει τη Θεία Κοινωνία. Την άρπαξα τότε και την πέταξα μέσα σε ακαθαρσίες. Τότε κατέβηκε από τον ουρανό περιστέρι και πήρε την αγία μερίδα. Μετά από δυο ημέρες βλέπω κάποιον Αιθίοπα, ντυμένο με ράκη και μου λέγει: "Εγώ και συ θα βρεθούμε στην ίδια κόλαση". Και εγώ του λέγω. "Συ ποιός είσαι"; Και ό Αιθίοπας απεκρίθη και μου είπε: "εγώ είμαι εκείνος πού ερράπισε τον ποιητή των πάντων, τον Κύριο Ημών Ιησού Χριστόν, κατά την περίοδο του πάθους του". Και αμέσως εξαφανίστηκε. Γι αυτό αδελφοί μου δε θα πάψω να κλαίω.











































ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΚΩΝ. ΑΚΡΙΒΟΠΟΥΛΟΥ ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΥ
ΕΞΑΛΕΙΨΟΝ ΤΟ ΑΝΟΜΗΜΑ ΜΟΥ






















ΒΟΛΟΣ 1994








































©Ίερ. Βασίλειος Ακριβόπουλος
Πρωτοπρεσβύτερος
Ί. Προϊστάμενος Μητροπολιτικού
 Ναού Αγ. Νικολάου Βόλου
 Τηλ. 0421 25409

















Στη σύζυγο μου
Ασημίνα πρεσβυτέρα, πιστή του
βίου μου σύντροφο, που με πολλή
υπομονή μοιράζεται μαζί μου
τον άρτο της αγωνίας και των ευθυνών
της ιερατικής μου διακονίας,
την παρούσα εργασία αφιερώνω.




















ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
Πρόλογος
Εισαγωγή
Το μέγα έλεος
Οι οικτιρμοί του Θεού
Κάθαρση
Συναίσθηση αμαρτωλότητος
Ενώπιον του Θεού
Το προπατορικό αμάρτημα
Ο Θεός αγαπά την αλήθεια
Καθαρότητα ψυχής
Αγαλλίαση και  Ευφροσύνη
Ο Θεός δε βλέπει τις παραβάσεις μας
Η καθαρά καρδία
Το Άγιο Πνεύμα πηγή χαράς
Χαρά και αγαλλίαση
Ιεραποστολική δραστηριότητα
Αίτηση απαλλαγής εκ της ένοχής
Δοξολογία
Θυσία
Ταπείνωση Δάκρυα
Προφητεία του  Δαβίδ για την Εκκλησία   του Χριστού
Θυσία δικαιοσύνης
Η άνω Ιερουσαλήμ
 Επίλογος














ΠΡΟΛΟΓΟΣ
Π
ριν αρχίσουμε να ερμηνεύσουμε τον Πεντηκοστό ψαλμό, τον ψαλμό της μετανοίας, θεωρούμε σκόπιμο να μιλήσουμε για τον ποιητή αυτού του ψαλμού. Και ποιητής αυτού του ψαλμού είναι ο μεγάλος Προφήτης της Παλαιάς Διαθήκης, ο Δαβίδ.
Ο Προφήτης Δαβίδ ήταν ο μικρότερος υιός του Ιεσσαί και καταγόταν από τη γνωστή σ όλο τον κόσμο πόλη, τη Βηθλεέμ της Ιουδαίας. Οι γονείς του ήταν πτωχοί και εκείνος εξασκούσε το επάγγελμα του βοσκού. σε πολύ νεαρή ηλικία χρίσθηκε κρυφά Βασιλιάς από τον προφήτη Σαμουήλ. για μικρό χρονικό διάστημα υπηρέτησε ως μουσικός στην αυλή του Βασιλέως Σαούλ. Κατόπιν έγινε αξιωματικός και νυμφεύθηκε τη θυγατέρα του Βασιλιά Σαούλ. Ο Σαούλ στην αρχή τον αγαπούσε πολύ, αλλά αργότερα τον μίσησε φοβερά, γιατί τον θεώρησε σφετεριστή του θρόνου του.
Περιγράφεται ως πυρράκης (δηλ. ξανθός) μετά κάλους οφθαλμών (Α Βασ. 16,12) και χαρακτηρίζεται ως συνετός και πολεμιστής, και σοφός λόγω, και ανήρ αγαθός τω ειδή (Α Βασ. 16,18). Ο Σαούλ πολλές φορές ζήτησε το θάνατο του, αλλά ο Θεός τον προστάτευσε.
Μετά το θάνατο του Σαούλ, ο Δαβίδ, που ήταν 30 ετών, με Θεία εντολή μετέβη στη Χεβρών, όπου αναγνωρίστηκε ως Βασιλιάς από τη φυλή του Ιούδα, στην οποία άνηκε. Μετά από λίγο χρονικό διάστημα κατόρθωσε, ώστε να ενώσει το Βασίλειο του με το βόρειο Βασίλειο και να αναγνωρισθεί Βασιλιάς όλων των φυλών του Ισραήλ.
Αφού εξουδετέρωσε τους μόνιμους εχθρούς του Ισραήλ, τους Φιλισταίους, καθώς και τους Μωαβίτες, Αραμαίους και Αμμωνίτες, ενδιαφέρθηκε για τη Θεία λατρεία. Μετέφερε στα Ιεροσόλυμα την ΚιβωΤο της Διαθήκης, αφού κατασκεύασε νέα σκηνή. για τα θέματα της θρησκείας και της Θεοκρατικής οικοδομήσεως της εσωτερικής πολιτικής του είχε ως συμβούλους τους  προφήτες Γάδ και Νάθαν. Ιδιαίτερα σπουδαία υπήρξε η προσωπική του συμβολή στην υμνωδία ως θεόπνευστου ψαλμωδού, στην οποία προσέφερε τους  καρπούς του ποιητικού του ταλάντου. Παρά ταύτα δεν αξιώθηκε να κτίσει το Ναό στον όποιο θα λατρευόταν ο Ύψιστος. Ο προφήτης Νάθαν του απαγόρευσε να πραγματοποιήσει αυτή την επιθυμία και του κατέστησε γνωστό ότι αυτή η χάρη θα δινόταν στον υιό του το Σολομώντα.
Αλλά ο μεγάλος αυτός άνδρας της Παλαιάς Διαθήκης δεν πρόσεξε και νικήθηκε από ένα πάθος. Έλαβε ως συζυγών του τη Βηρσαβεέ, τη γυναίκα του στρατηγού του Ούριου, αφού έστειλε το στρατηγό του στον πόλεμο κατά των Αμμωνηών σε επικίνδυνη θέση για να φονευθεί Έπεσε στο  διπλό έγκλημα φόνου και μοιχείας. Αλλά για το έγκλημά του αυτό επιτιμήθηκε από το σύμβουλο του, τον Προφήτη Νάθαν, και τιμωρήθηκε από το Θεό, με το θάνατο του πρώτου τέκνου εκ της Βηρσαβεέ, μολονότι μετάνιωσε πικρά για τα εγκλήματα του αυτά. Καρπός της μετανοίας του ήταν και ο Πεντηκοστός ψαλμός.

Στο τέλος της ζωής του ο Δαβίδ δοκιμάστηκε σκληρά με την επανάσταση του υιού του Άβεσσαλώμ, ο όποιος σκότωσε τον αδελφό του Αμνών και ζητούσε να βασιλεύσει. το τέλος του Άβεσσαλώμ ήταν οικτρό και πικράθηκε φοβερά ο Δαβίδ Γι αυτό το γεγονός.
Ο Δαβίδ πέθανε σε ηλικία 70 ετών, αφού στο  θρόνο του εγκατέστησε τον υιό του το Σολομώντα. στο  Βασ. 2, 11 διαβάζουμε: Και αι ημέραι ας εβασίλευσεν Δαβίδ επί τον Ισραήλ, τεσσαράκοντα έτη· εν Χεβρών εβασίλευσε επτά έτη και εν Ιερουσαλήμ τριάκοντα τρία έτη. Ο τάφος του σωζόταν μέχρι τους  Αποστολικούς χρόνους (Πραξ. Β, 29).
Ο Δαβίδ υπήρξε ο ενδοξότερος και αγαπητότερος μεταξύ όλων των επιφανών φυσιογνωμιών της Π. Διαθήκης. Υπήρξε δε τόσος ο σεβασμός και τόσο δέος προς το πρόσωπο του, ώστε το όνομα Δαβίδ δε δινόταν σε κανέναν.
Εκείνο που πρέπει ιδιαίτερα να επισημάνουμε για τον εκλεκτό αυτό άνδρα της Παλαιάς Διαθήκης είναι η βαθειά θρησκευτικότητα του σ όλη του τη ζωή. Είναι ο άνθρωπος της ταπεινώσεως και της βαθειάς μετανοίας. Είναι ο αγωνιστής κατά της αμαρτίας και ο άνθρωπος των πολλών δακρύων.
Ο Προφήτης Νάθαν δεν ήταν απλά ο σύμβουλος του, αλλά ο πνευματικός του καθοδηγητής. Εκείνος τον ξύπνησε από το λήθαργο της αμαρτίας. Εκείνος τον πλησίασε και του είπε:
Βασιλιά μου, σε μια πόλη ζούσαν δύο άνθρωποι ο ένας ήταν πλούσιος και ο άλλος πτωχός. Ο πλούσιος είχε πολλά πρόβατα και πολλά βόδια. Ο πτωχός είχε μόνο μια αμνάδα. την αμνάδα αυτήν, την περιποιήθηκε και τη μεγάλωσε μαζί με τα παιδιά του. αυτή τρεφόταν μάρτησα μπροστά στα μάπα του Κυρίου μου. Και ο Προφήτης Νάθαν του απάντησε: Ο Κύριος συγχώρεσε το αμάρτημα σου Γι αυτό δε θα τιμωρηθείς με θάνατο, αλλά θα πεθάνει το πρώτο παιδί σου από τη Βηρσαβεέ. Έτσι και έγινε.
Ο Δαβίδ από τότε έζησε σε συνεχή μετάνοια. Και άρχισε τη μετάνοια με τον Πεντηκοστό ψαλμό, τον τόσο γνωστό σ όλους. Ελέησον με ο Θεός κατά το μέγα έλεός σου και κατά το πλήθος των οικτηρμών σου εξάλειψον το ανόμημά μου.
Βόλος 1 Ιανουαρίου 1994, εορτή του Ουρανοφάντορος και μύστου του Δεσπότου Χριστού Βασιλείου του Μεγάλου.
Πρωτ. Βασίλειος Ακριβόπουλος






ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Γ
ια τη σωτηρία της ψυχής μας απαραίτητη είναι η μετάνοια. Και δε φθάνει να πει κανείς μετανοώ για τα εγκλήματα η τα αμαρτήματα που έχω κάνει, αλλά χρειάζεται να μετανιώσει συμμετέχοντας συγχρόνως στο  σωστικό μυστήριο της Αγίας μας Εκκλησίας, το μυστήριο της Ιεράς Εξομολογήσεως. το μυστήριο αυτό είναι απαραίτητο και αποτελεί την προϋπόθεση ενός άλλου μεγάλου μυστηρίου, του μυστηρίου της Θείας Ευχαριστίας. Χωρίς τη μετάνοια, χωρίς την συγχωρητική ευχή του Πνευματικού Εξομολόγου, δεν πρέπει κανείς να προσεγγίζει το Σώμα και το Αίμα του Κυρίου. το μυστήριο αυτό είναι καθαρτικό και είναι ένα μεγάλο δώρο του Θεού  για τον πεπτωκότα άνθρωπο. Εξ άλλου Γι αυτό σαρκώθηκε ο Λόγος του Θεού  και άφησε τη δόξα του ουρανού και εκκένωσε εαυτόν μορφήν δούλου λαβών.
Η μετάνοια είναι αυτή που αποκαθιστά τις σχέσεις μας με το Θεό Πατέρα. Διαβάζοντας την Αγία Γραφή σε πολλά σημεία θα συναντήσουμε τη λέξη αυτή. Και είναι εντυπωσιακό το γεγονός ότι, τόσο ο Πρόδρομος και Βαπτιστής του Κυρίου, όσο και ο ίδιος ο Κύριος μας, αρχίζουν το κήρυγμά τους με το ρήμα μετανοείτε. Ο Ιωάννης ο Βαπτιστής μόλις βγήκε στο  δημόσιο βίο ίου και άρχισε το κήρυγμά του, είπε: μετανοείτε ήγγικε γάρ η βασιλεία των ουρανών (Ματθ. γ,2). Και ο Κύριος μας, Αφού εγκατάλειψε τη Ναζαρέτ, ήλθε και κατοίκησε στην Καπερναούμ, που ήταν κτισμένη πλησίον της λίμνης Γεννησαρέτ στα σύνορα των φυλών Ζαβουλών και Νεφθαλείμ. από τότε μας λέγει ο Ευαγγελιστής Ματθαίος, (δ, 17) άρχισε ο Ιησούς να κηρύττει συστηματικά και να λέγει: μετανοείτε, ήγγικεν η βασιλεία των ουρανών.
Και ο Απ. Πέτρος στις πράξεις των Αποστόλων, όπου ο Ευαγγελιστής Λουκάς διηγείται τα όσα θαυμαστά έγιναν κατά την ημέρα της Πεντηκοστής, κατά την οποία τρεις χιλιάδες άνθρωποι επίστευσαν και έγιναν χριστιανοί, στο  αγωνιώδες και συγκλονιστικό ερώτημα, τί ποιήσωμεν, άνδρες αδελφοί απάντησε με τα παρακάτω λόγια: Μετανοήσατε και βαπτισθήτω έκαστος υμών επί τω ονόματι Ιησού Χριστού εις άφεσιν αμαρτιών και λήψεσθε την δωρεάν του Αγίου Πνεύματος (Πράξ. 2,37-38). Μετανοήστε και βαπτισθείτε στο  όνομα του Κυρίου Ιησού Χριστού για να συγχωρεθούν Οι αμαρτίες σας και να λάβετε Πνεύμα Άγιο. Σ αυτόν το στίχο των Πράξεων διαπιστώνουμε μια περίληψη της Χριστιανικής ζωής που είναι η μετάνοια, η πίστη, η δικαίωση και ο αγιασμός.
Με τη μετάνοια ανοίγει η πύλη του ουρανού. με τη μετάνοια οδηγείται ο πιστός στην αγκαλιά του Πατέρα. με τη μετάνοια γίνεται κανείς μέτοχος των ουρανίων δωρεών, της Βασιλείας των ουρανών.
Με τη μετάνοια η πόρνη εκείνη γυναίκα γίνεται σώφρων και δε διστάζει το πολύτιμο μύρο, που ήταν ο καρπός της άνομης ζωής της, να το αδειάσει στα πόδια του Ιησού και να ζητήσει το έλεός Του για την προηγούμενη ζωή της.
Με τη μετάνοια ο φλογερός μαθητής του Κυρίου Πέτρος αποκαθίσταται στο  Αποστολικό του αξίωμα.
Με τη μετάνοια ο Σαύλος, ο διώκτης των χριστιανών, γίνεται Απόστολος.
Με τη μετάνοια η Μαρία η Αιγύπτια, έγινε η οσία Μαρία η Αιγύπτια, το κλασικό παράδειγμα Αγίας ασκητικής ζωής.
Με τη μετάνοια επιτυγχάνει ο κάθε πιστός την αναγέννηση και ανακαίνιση. Γίνεται ο νέος άνθρωπος.
Γι αυτό στη Γραφή θα ακούσουμε τον Παύλο να απευθύνεται στον κάθε αμαρτωλό λέγοντάς του Αποθώμεθα ουν τα έργα του σκότους και ενδυσώμεθα τα όπλα του φωτός. ως εν ημέρα ευσχημόνως περιπατήσωμεν, μη κώμοις και μέθαις, μη κοίταις και ασελγείαις, μη έριδι και ζήλω αλ ενδύσασθε τον Κύριων Ιησούν Χριστόν και της σαρκός πρόνοιαν μη ποιείσθε εις επιθυμίας (Ρωμ. 13, 12-14).
Και σε άλλο σημείο γράφει απεκδυσάμενοι τον παλαιόν άνθρωπον συν ταις πράξεσιν αυτού και ενδυσάμενοι τον νέον (Κολ. 3,9-10).
Ποιός είναι ο παλαιός άνθρωπος; τον παλαιό άνθρωπο ενδύεται ο αμαρτωλός με την αμαρτία του. Γίνεται παλαιός άνθρωπος με το ψεύδος και την απάτη, με την κλεψιά και την φιλαργυρία, με την πορνεία και τη μοιχεία, με την κατάκριση και τη συκοφαντία.
Πόσο διαφορετικός είναι ο νέος άνθρωπος ο αναγεννημένος από τη χάρη του Θεού; Νέος εν Χριστώ άνθρωπος είναι ο καθένας που περνά από το λουτρό του μυστηρίου της μετανοίας και εξομολογήσεως. Και επειδή εκ του καρπού γινώσκετε το δένδρον κατά τον Κύριό μας, έτσι και ο άνθρωπος ο αναγεννημένος φαίνεται από τη ζωή του. από ψεύτης γίνεται αληθινός, από κλέπτης και φιλάργυρος γίνεται ελεήμονας, από κακός γίνεται καλός, από γεράκι γίνεται περιστέρι, από λύκος γίνεται αρνί σύμφωνα με τον Ιερό Χρυσόστομο.
Τέτοιες διαπιστώσεις κάνουμε καθημερινά στη ζωή μας. Όταν η χάρη του Θεού επισκιάσει τον άνθρωπο, επιφέρει σ αυτόν την καλή άλλο ίωση. Αλλά για να έλθει η χάρη του Θεού, απαιτείται μετάνοια. Και η μετάνοια αυτή φαίνεται καθαρά στον Ν ψαλμό, που στίχο προς στίχο θα προσπαθήσουμε να ερμηνεύσουμε στην παρούσα εργασία.












ΤΟ ΜΕΓΑ ΕΛΕΟΣ
Ό
ταν ο Προφήτης Νάθαν συνάντησε το προφητάνακτα Δαβίδ και του ανήγγειλε τη μεγάλη του πτώση, με έμμεσο βέβαια τρόπο, ο Προφήτης συναισθάνθηκε το σφάλμα του, μετάνιωσε εκείνη τη στιγμή και απευθυνόμενος στον Προφήτη Νάθαν είπε: Ημάρτηκα τω Κυρίω. Γι αυτό μετά από λίγο συνθέτει το ποίημα αυτό, τον πεντηκοστό ψαλμό, που είναι καρπός της βαθειάς του μετάνοιας. με λίγες λέξεις στο  πρώτο ήμισυ του πρώτου στίχου λέγει: θεέ μου, ελέησον με σύμφωνα με το αμέτρητο σου έλεος. Ελέησον με ο Θεός κατά το μέγα έλεός σου.
Το διπλό αμάρτημα φόνου και μοιχείας είναι εκείνο που αναγκάζει το Δαβίδ να απευθυνθεί στο  Θεό και να ζητήσει το αμέτρητο έλεός του. η παρεκτροπή του αυτή, με τη βοήθεια του Νάθαν, τον κατανύσσει. Αναλογίζεται πόσο πίκρανε το Θεό με την συμπεριφορά του, Γι αυτό αφήνει να εκχυθεί λύπη και πόνος στην καρδιά του, Γι αυτό πενθεί για τα σφάλματά του.
Η συναίσθηση των σφαλμάτων είναι το πρώτο βήμα, που θα οδηγήσει στη συνέχεια το Δαβίδ στη μετάνοια. Συναισθάνεται τα λάθη του και ζητά από το Θεό συγχώρηση. Ουδέποτε αμαρτωλός παρακάλεσε το Θεό τόσο, όσο ο Δαβίδ, προκειμένου να πετύχει το Θείο έλεος. Και τούτο, γιατί ο Δαβίδ ξέρει ότι η αμαρτία μολύνει και καθίστα την ψυχή ακάθαρτη και βδελυκτή ενώπιων του Θεού.
Αλήθεια! Ποιός ζήτα έλεος; ο δυστυχισμένος. Ο αμαρτωλός. Ο βδελυρός. Ο Προφήτης Δαβίδ δεν ζητά απλώς έλεος, Αλλά μέγα έλεος. Έχει σημασία η λέξη μέγα. Γιατί ο Δαβίδ μετά τη συναίσθηση της αμαρτίας δεν είναι άυλα δυστυχής, Αλλά πάρα πολύ δυστυχής.
Τί άραγε ήταν εκείνο, που τον οδήγησε σ αυτήν τη δυστυχία, που πικραίνει τη ζωή του και οδηγείται σε φοβερή λύπη; με μια λέξη, η αμαρτία.
Στον κόσμο υπάρχουν εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι δυστυχισμένοι. Και η δυστυχία τους οφείλεται σε ποικίλους λόγους. Δυστυχισμένος είναι ο άρρωστος, που γνωρίζει ότι σε λίγο θα τελειώσει η ζωή του, γιατί Οι ιατροί δεν έχουν τη δυνατότητα να τον βοηθήσουν. Δυστυχισμένη είναι η οικογένεια που μένει πεντάρφανη στους πέντε δρόμους λόγω του θανάτου του προστάτη της. Δυστυχισμένοι είναι Οι άνθρωποι στη Σομαλία, στη Γιουγκοσλαβία και σε άλλες χώρες, όπου η φωτιά του πολέμου αφαιρει προσφιλή τους πρόσωπα. Δυστυχισμένοι είναι ο! άνθρωποι του τρίτου κόσμου, που βλέπουν καθημερινά τα αγαπητά τους πρόσωπα να εγκαταλείπουν τον κόσμο αυτό λόγω ελλείψεως υλικών αγαθών. Δυστυχισμένος είναι ο πλούσιος, που έχασε την περιουσία του και τώρα έγινε πτωχός. Πόσο αληθινά είναι τα λόγια του ψαλμωδού: Πλούσιοι επτώχευσαν και επείνασαν, οι δε εκζητούντες τον Κύριο, ουκ ελαττωθήσονται παντός αγαθού (Ψαλμ. 33,11).
Αυτού του είδους Οι δυστυχίες δημιουργούν θλίψη και πόνο, Αλλά είναι όμως πρόσκαιρες. Θλίβουν τον δυστυχούντα, Αλλά κάποτε η δυστυχία αυτή έχει τέρμα. Υπάρχει μια άλλη δυστυχία, που πρέπει να μας προβληματίσει περισσότερο. Και αυτή είναι η πραγματική δυστυχία. Ποιά είναι; η απομάκρυνση από το Θεό. η διακοπή σχέσεών μου με το Θεό. η μη κοινωνία μου με το Θεό. τι σημαίνει αυτό; Έχασα την κοινωνία με το Θεό, έχασα το πάν. Καμιά δυστυχία στον κόσμο δεν είναι τόσο μεγάλη. Και από το Θεό με απομακρύνει μόνο η αμαρτία. Ναι. αυτή μπήκε στον ουρανό και έκαμε τους  αγγέλους δαίμονες. Μπήκε στον παράδεισο και έκανε δυστυχισμένο τον πρώτο άνθρωπο, και στη συνέχεια τον επεδίωξε από τον χώρο της τρυφής. Μπαίνει μέσα στα σπίτια και αναστατώνει τις οικογένειες. Μεταβάλει το λιμάνι, που λέγεται οικογενειακή εστία, σε πραγματική κόλαση. Μπαίνει στον άνθρωπο, τον οδηγεί μακριά από εκείνη την πορεία που χάραξε ο Θεός μέσα του. Μπαίνει στα έθνη και τα καταστρέφει. ΑΜΑΡΤΙΑ! το μεγαλύτερο και φοβερότερο κακό.
Κάθε φορά που πέφτουμε στην αμαρτία γινόμαστε περισσότερο θνητοί. Ο μακαριστός π. Ιουστίνος Πόποβιτς στο  εμπνευσμένο του βιβλίο Άνθρωπος και Θεάνθρωπος (σελ. 42) γράφει: Το κέντρον (κεντρί) του θανάτου είναι η αμαρτία. Ο θάνατος είναι ο όφις η δε αμαρτία είναι το κεντρί του. Διά της αμαρτίας ο θάνατος εκχέει το δηλητήριον εις την ψυχήν και το σώμα του ανθρώπου. Όσον περισσότερες αμαρτίες έχει ο άνθρωπος, τόσον περισσότερα είναι τα κέντρα διά των οποίων εκχέει ο θάνατος το δηλητήριο του εις αυτόν.
Όταν η σφήκα κεντρίσει τον άνθρωπον, καταβάλλει ούτος κάθε δυνατή προσπάθεια διά να εκβάλει το κεντρί από το σώμα του. Όταν δε τον κεντρίσει η αμαρτία τι πρέπει να κάνη; Πρέπει με πίστη και προσευχή να επικαλεσθεί τον Αναστάντα διά να εκβάλει αυτός το κεντρί του θανάτου από την ψυχή του. Και αυτός ως πολυεύσπλαχνος θα το κάμη, διότι είναι Θεός του ελέους και της αγάπης. Όταν πολλαί σφήκαι πέσουν επί του σώματος του ανθρώπου και το τραυματίσουν πολύ με τα κέντρα τους, τότε ο άνθρωπος δηλητηριάζεται και αποθνήσκει. το αυτό γίνεται και με την ψυχήν του ανθρώπου, όταν την τραυματίσουν τα πολλά κέντρα των πολλών αμαρτιών. Αποθνήσκει ούτος θάνατον που δεν έχει ανάστασιν.
Και ας μη τολμήσει κανείς να πει ότι δεν έχει αμαρτίες. αυτό θα είναι ψεύδος. Και στις πολλές του αμαρτίες προσθέτει ακόμη μία. Ο Ευαγγελιστής Ιωάννης λέγει: Εάν είπωμεν ότι αμαρτίαν ουκ έχομεν, εαυτούς πλανώμεν και η αλήθεια ουκ εστίν εν ημίν (Α Ιωάν. α,8).
Ένας ευσεβής άνθρωπος έλεγε: Εγώ δεν αποτολμώ να σε ονομάσω Θεό μου, διότι αμαρτάνων σε έχασα. ας σε λέγουν Θεόν των Οι αθώοι και Οι δίκαιοι. εγώ ο αμαρτωλός τούτο μόνον λέγω. Ώ Θεέ, κάμε έλεος εις εμέ.
Δεν υπάρχει καμία δυστυχία στον άνθρωπο μεγαλύτερη από την αμαρτία. Ο Χριστιανός πρέπει να φοβάται την αμαρτία, γιατί αυτή τον αποξενώνει από το Θεό. Διηγούνται για τον Ιερό Χρυσόστομο πώς δεν είχε μέσα του κανένα φόβο. Μοναδικός του φόβος ήταν η αμαρτία. Οι ελεγχόμενοι από τον Άγιο Πατέρα για τις παρεκτροπές τους συσκέπτονται προκειμένου να τιμωρήσουν τον ελέγχοντα. τι μηχανεύονται; ο ένας λέγει να τον εξορίσουμε. Ο δεύτερος να του δημεύσουμε την περιουσία. Ο τρίτος να τον συλλάβουμε και να τον βασανίσουμε. Είπαν πολλοί διάφορες γνώμες.
Ο τελευταίος και πιο ευφυής είπε: ο Χρυσόστομος δεν φοβάται τίποτε από όλα αυτά. Και τότε τι προτείνεις να τον κάνουμε; και εκείνος απήντησε: να τον κάνουμε να αμαρτήσει.
Είναι αλήθεια πώς πολλές συμφορές μας βρίσκουν στη ζωή. Θλιβόμαστε και υποφέρουμε. Και πολύ δικαιολογημένα. το ερώτημα όμως είναι: Νιώθουμε την ίδια θλίψη και τον ίδιο πόνο, όταν αμαρτάνουμε; Πολλές φορές δυστυχώς όχι. αυτό όμως είναι ολέθριο, γιατί αυτός ο πόνος γεννά τη μετάνοια. αυτή η θλίψη είναι το χαροποιόν πένθος κατά τους  Πατέρες της εκκλησίας μας. Και εάν ζητάμε την ευτυχία και τη χαρά πρέπει να αποφεύγουμε την αμαρτία και να προσεΓιίζουμε το Θεό. Γιατί η αμαρτία είναι μητέρα όλων των συμφορών θα μας πει ο σοφός παροιμιαστής (13,6).
Υπάρχουν όμως άνθρωποι που πέφτουν στην αμαρτία χωρίς να ενοχλούνται καθόλου. Και τούτο γίνεται φανερό από την αδιαφορία τους για τη μετάνοια. δε νιώθουν την ανάγκη να εξομολογηθούν στον πνευματικό. Ο πιστός όμως μετά το αμάρτημα καταφεύγει στον πνευματικό και ζητά έλεος από το Θεό. Θέλει να καταθέσει την πτώση του και να ζητήσει συμβουλή για το πώς πρέπει να ενεργήσει περαιτέρω. η αδιαφορία σημαίνει σκοτισμό του νου, τύφλωση του νου και οδηγεί στην ηθική αναλγησία και πώρωση.
Και ο Προφήτης Δαβίδ έπεσε στην αμαρτία και ζούσε συγχρόνως ευτυχισμένος με την Βηρσαβεέ. δεν είχε συνειδητοποιήσει τα σφάλματά του. Ο Θεός, που δε θέλει το θάνατο του αμαρτωλού, τον ευνόησε στέλνοντας τον Προφήτη Νάθαν προκειμένου να τον αφυπνίσει.
Την ίδια συμπεριφορά δείχνει ο Θεός στον κάθε άνθρωπο. Σπεύδει και στέλνει τους  απεσταλμένους του στον καθένα μας, γιατί θέλει πάντας ανθρώπους σωθήναι και εις επίγνωσιν αληθείας ελθείν. (Α Τιμ. β,4). τα κηρύγματα που ακούμε, τα βιβλία που μελετούμε, Οι καμπάνες των εκκλησιών που ηχούν είναι για τον καθένα μας μια πρόσκληση και μια αφύπνιση. Ο Πανοικτίρμων Κύριος δίδει ευκαιρίες μετανοίας στον κάθε άνθρωπο. Αρκεί αυτές τις ευκαιρίες να τις εκμεταλλευόμαστε για τη σωτηρία μας. στο  Δαβίδ έστειλε τον Νάθαν. σε μας στέλνει κάποιον άλλο Νάθαν. Πόσο θ αλλάξει η ζωή μας, αν εκμεταλλευτούμε αυτές τις ευκαιρίες που δημιουργεί ο Θεός για μας; και ας μη λησμονούμε ότι και μία μόνο αμαρτία είναι σε θέση να μας στερήσει της Βασιλείας Του. Όσης γάρ όλον τον νόμον τηρήσει, πταίση δε εν ενί, γέγονε πάντων ένοχος (Ιακ. β,10).
Επομένως τι επιβάλλεται να πράξουμε, όταν πέσουμε στην αμαρτία; να αναγνωρίσουμε το σφάλμα μας και να ζητήσουμε συγνώμη μέσω του πνευματικού μας. τι έκανε ο δούλος του ΕυαΓιελίου μπροστά στο  αφεντικό του, που είχε επάνω του δικαιώματα ζωής και θανάτου; Γονάτισε και παρακάλεσε. Ζήτησε έλεος. Μακροθύμησον, είπε. Και ο αφέντης τον συγχώρεσε.
Εμείς όμως δεν έχουμε άνθρωπο αφέντη, Αλλά Κύριο της δόξης. Κύριο με άπειρο έλεος και αγάπη για τα πλάσματά του. Και το έλεός Του ο Κύριος μας το έδειξε με ποικίλους τρόπους και συνεχίζει να το δείχνει.
Τι είναι η ενανθρώπιση Του; δεν είναι δείγμα της αγάπης Του και του ελέους Του για μας τους  αμαρτωλούς; Οι πατέρες και διδάσκαλοι της Άγιας μας εκκλησίας αυτό κηρύσσουν. Ο ερχομός του Μεσσία είναι δείγμα του άπειρου ελέους του Θεού  για τον άνθρωπο. Σ αυτό το μέγα έλεος καταφεύγει και ο Προφήτης Δαβίδ και σ αυτό ελπίζει.
Και ας μη λησμονούμε ότι οι Προφήτες της Παλαιάς Διαθήκης ζητώντας το έλεος του Θεού  παρακαλούσαν να έλθει ο Μεσσίας. Δείξον ημίν Κύριε το ελεός σου και το σωτήριον σου δώης ημίν. (Ψαλμ. 85,7). Και ο γέρων Συμεών το Μεσσία περίμενε. Γι αυτό στην προσευχή του ζητούσε από το Θεό να του χαρίσει ημέρες προκειμένου να πάρει στην αγκαλιά του το Μεσσία. Και όταν τούτο έγινε είπε τα περίφημα εκείνα λόγια: Νυν απολύεις τον δούλον σου Δέσποτα κατά το ρήμα σου εν ειρήνη, ότι είδον Οι οφθαλμοί μου το σωτήριόν σου....
Αλλά γεννάται το ερώτημα: εμείς που τόσο πολύ με την συμπεριφορά μας πικραίνουμε το Θεό, έχουμε δικαίωμα να ζητούμε το έλεός Του; και βέβαια. Λησμονούμε ότι είμαστε παιδιά Του; Λησμονούμε το γεγονός ότι είναι πατέρας μας; Λησμονούμε ότι η ενανθρώπιση Του είχε σαν σκοπό τους  αμαρτωλούς, στους οποίους ανήκουμε και εμείς; Όταν ένας θνητός πατέρας, ο πατέρας μας, έχει τη δυνατότητα να συγχωρεί τα σφάλματά μας και να περιμένει την επιστροφή μας, πόσο μάλλον ο Θεός; Κουρασμένοι και εμείς από την αμαρτία δεν πρέπει να κωφεύσουμε στην πρόσκληση του Κυρίου. Δεύτε προς με πάντες οι κοπιώντες και πεφορτισμένοι, καγώ αναπαύσω υμάς. Μόνο στην αγκαλιά του Θεού θα βρούμε την ανάπαυση.
Υπάρχουν μέσα στην Αγία Γραφή πλείστα όσα παραδείγματα ανθρώπων, που μετά την πτώση τους κατέφυγαν στο  Θεό και ζήτησαν το έλεος, το μέγα έλεος, και έγιναν δεκτοί στην αγκαλιά Του.
Κλασικό παράδειγμα ο Δαβίδ, που δε διστάζει να ζητήσει έλεος μετά την αμαρτία του. το ίδιο κάνει και ο Ισραήλ. Πέφτει σε παραπτώματα και στη συνέχεια ζητά έλεος από το Θεό και ο Θεός, που είναι ελεήμων δεν το αρνείται. Γεμάτη η Παλαιά Διαθήκη από πτώσεις του λαού του Θεού. Ο Απόστολος Πέτρος πέφτει στην αμαρτία και ζητά έλεος Και έκλαυσε πικρώς. η πόρνη πέφτει στα γόνατα και ζητά έλεος και ελεείται από τον Κύριο.
Όλοι είμαστε αμαρτωλοί. Ουδείς καθαρός από ρύπου. Και όταν όλα τα κάνουμε καλώς, Αχρείοι δούλοι εσμέν. Επομένως έχουμε ανάγκη ελέους. Έχουμε ανάγκη της συγνώμης του Θεού  μας. Και να είμαστε βέβαιοι ότι ο Κύριος μας θα στείλει και σε μας το μέγα Του έλεος, εάν με ταπείνωση αναγνωρίσουμε τα σφάλματά μας.











ΟΙ ΟΙΚΤΙΡΜΟΙ ΤΟΥ ΘΕΟΥ
Ό
λοι είμαστε αμαρτωλοί και έχουμε ανάγκη του ελέους του Θεού. Και το έλεος αυτό δε μας το αρνείται ο Θεός, εάν με ταπείνωση αναγνωρίσουμε τα σφάλματά μας. Εδώ θα μας απασχολήσει το δεύτερο μισό του πρώτου στίχου του Ν ψαλμού που λέγει: Και κατά το πλήθος των οικτιρμών σου εξάλειψον το ανόμημα μου.
Τι άραγε θέλει να πει ο ψαλμωδός με τα λόγια του αυτά; Θέλει να πει τούτο: Κύριε σύμφωνα με την άπειρη ευσπλαχνία σου σβήσε τελείως το χρέος της παρανομίας μου.
Η κάθε λέξη έχει τη σημασία της. Εξαλείψω: επαλείφω, σπογγίζω προσεκτικά ένα αντικείμενο η σβήνω κάτι γραμμένο. Ανόμημα: Είναι το αμάρτημα, το παράπτωμα. για το Δαβίδ ανόμημα είναι το διπλό του αμάρτημα. Ο Άγιος Ησύχιος γράφει: εξαλειφθήναι την ανομίαν, ώστε μη μόνον ιαθήναι το τραύμα, Αλλά μηδέ μώλωπα περιλειφθήναι βούλεται, έφ ώ και των οικτιρμών το πλήθος προτείνει. Ζητά ο Δαβίδ, λέγει ο Άγιος Ησύχιος, όχι μόνο να γιατρευθεί το τραύμα από την παρανομία του, Αλλά θέλει να εκλείψουν και τα σημάδια του τραύματος, Γι αυτό επικαλείται το πλήθος των οικτιρμών του Θεού.
Και είναι γεγονός πώς το έλεος του Θεού  είναι μοναδικό και άπειρο. Οι οικτιρμοί του Θεού, δηλ. τα έργα του ελέους Του, είναι πολλά και αναρίθμητα.
Είναι γνωστά σ όλους μας τα έργα του ελέους του Θεού  δηλ. Οι οικτιρμοί Του. Είμαστε μάρτυρες του πλήθους των οικτιρμών Του. μια προσεκτική μάπα στη σημερινή κοινωνία μας βοηθά, ώστε να διακρίνουμε τους  αναρίθμητους οικτιρμούς του φιλανθρώπου Θεού. Ο Θεός υπομένει:
α) τους  άθεους: Είναι άνθρωποι που έχουν λάβει αρνητική θέση απέναντι στο  Θεό. Απορρίπτουν την υπαρξή Του, είναι Οι βλάσφημοι κατά του Αγίου Πνεύματος. Δύσκολα ο άθεος γίνεται ένθεος. Και τούτο, γιατί απορρίπτει τη σώζουσα Θεία Χάρη. Ο Ευαγγελιστής Ματθαίος (12,31) λέγει: Διά τούτο λέγω υμίν, πάσα αμαρτία και βλασφημία αφεθήσεται τοις ανθρώποις, η δε του Πνεύματος βλασφημία ουκ αφεθήσεται τοις ανθρώποις. Και στη συνέχεια προσθέτει: Ος δ αν είπη κατά του Πνεύματος του Αγίου, ουκ αφεθήσεται αυτώ ούτε εν τω νυν αιώνι ούτε εν τω μέλλονη. τα λόγια αυτά του Ευαγγελιστού σημαίνουν: Κάθε αμαρτία και βλασφημία θα συγχωρηθεί στους ανθρώπους, εφ όσον μετανιώσουν. αυτός όμως που βλασφημεί το Άγιο Πνεύμα έχει πωρωθεί και δεν πρόκειται να συγχωρηθεί. η πώρωση αυτή και η σκλήρυνση του δεν του επιτρέπουν να μετανοήσει. Γι αυτό δε θα συγχωρηθεί ούτε στην παρούσα ούτε στη μέλλουσα ζωή, Αλλά θα τιμωρείται και εδώ και εκεί.
β) Υπομένει ο Θεός τους  ειδωλολάτρες: Είναι οι άνθρωποι που αρνούνται το Θεό και προσκυνούν
άλλους Θεούς. Μα υπάρχουν τέτοιοι άνθρωποι σήμερα; θα μας ρωτήσει κάποιος εύλογα. Και βέβαια υπάρχουν.
Υπάρχουν σήμερα άνθρωποι που θέλουν να αναβιώσουν οι αρχαίοι θεοί, όπως ήθελε ο Ιουλιανός ο παραβάτης, και να υψώσουν στον Όλυμπο το δωδεκάθεο. Υπάρχουν ακόμη εκείνοι που απορρίπτουν το Θεό και λατρεύουν ως Θεό τα χρήματα, τη μόδα, το σεξ και τόσα άλλα.
γ) Υπομένει ο Θεός τους Εβραίους. Ήταν ο περιούσιος λαός του Θεού και τώρα τον αρνήθηκαν. Ξέχασαν το μάννα που έφαγαν οι πατέρες τους στην έρημο, λησμόνησαν τις ποικίλες ευεργεσίες του Θεού στο  λαό τους. δε θέλουν να πιστέψουν στις ρήσεις των προφητών που όλες εκπληρώθηκαν στο  πρόσωπο του Κυρίου μας.
δ) Υπομένει τους αιρετικούς που διαστρεβλώνουν την πίστη και αγωνίζονται, ώστε στο  σκότος στο  οποίο ζουν να παρασύρουν και άλλους ανθρώπους.
ε) Υπομένει τους φαύλους Χριστιανούς πού
ενώ είναι βαπτισμένοι στο  όνομα της Αγίας Τριάδος και έχουν λάβει τα ποικίλα χαρίσματα του Αγίου Πνεύματος, ζουν μέσα στην αμαρτία.
στ) Υπομένει εμάς. Ναι εμάς, που ενώ γνωρίζουμε την αλήθεια και έχουμε ποικίλες εμπειρίες της αγάπης του Θεού, που ενώ έπρεπε να ζούμε στον κόσμον αυτόν σαν ουρανοπολίτες, διότι ημών των πιστών το πολίτευμα εν ουρανοίς υπάρχει, εν τούτοις ζούμε σαν μόνιμοι κάτοικοι αυτού του κόσμου.
Και διαπιστώνουμε καθημερινά πώς σ όλους αυτούς που ανέφερα και μαζί μ αυτούς και σ όλους εμάς ο Κύριος συμπεριφέρεται με τέτοιο τρόπο, ώστε ένα και μοναδικό στόχο έχει, τη σωτηρία μας. Θέλει πάντας ανθρώπους σωθήναι και εις επίγνωσιν αληθείας ελθείν. μου  κάνει εντύπωση η λέξη πάντας. δεν εξαιρεί κανένα από τη σωτηρία ο Θεός. εμείς με τη θέληση μας εξαιρούμε τον εαυτό μας από τα αγαπητά τέκνα του ουράνιου πατέρα, που δείχνει τη στοργή του, την αγάπη του και το πλήθος των οικτιρμών του ιδιαίτερα, όταν βρισκόμαστε σε πτώση.
Αλλά, μήπως πιστεύετε ότι εκείνοι που κατέκτησαν τον ουρανό, το πέτυχαν με τις δικές τους ασθενικές δυνάμεις; και βέβαια όχι.
Η κατάκτηση του ουρανού από τους  αγγέλους είναι έργο των οικτιρμών του Θεού. εν αντιθέσει η πτώση του δαίμονος και η απώλεια του παραδείσου οφείλεται καθαρά στη στάση του Εωσφόρου και του τάγματος του, που δε θέλησαν να δεχθούν τους  οικτιρμούς του Θεού  με την επανάσταση τους και την έμμονή τους πλέον στο  κακό.
Οι Άγιοι της Εκκλησίας μας που μετέχουν των δωρεών του Θεού  και κατέκτησαν τον ουρανό ελεήθηκαν από το Θεό, γιατί και αυτοί ήταν άνθρωποι σαν εμάς με αδυναμίες και πτώσεις. Δέχτηκαν το πλήθος των οικτιρμών του Θεού  και σήμερα βρίσκονται στην προνομιακή αυτή θέση του ουρανού, κοντά στο  Θεό, χωρίς να σταματούν να παρακαλούν το Θεό να στείλει το πλήθος των οικτιρμών Του σε μας τα αδέλφια τους, ώστε και εμείς να βρεθούμε κοντά τους.
Ο Δαβίδ δεν ήταν ένας απλός άνθρωπος. Ήταν Βασιλιάς του Ισραήλ, αλλά συγχρόνως και προφήτης του Θεού. σαν προφήτης ξέρει ότι ο Θεός είναι οικτιρμών και ελεήμων. Γι αυτό καταφεύγει στο  Θεό. Ξέρει ότι είναι ο μόνος που έχει τη δύναμη να τον απαλλάξει από το βάρος των αμαρτημάτων του. Αν λοιπόν ο Δαβίδ λέγει με ελπίδα ότι ο Θεός μπορεί να τον απαλλάξει από τα ανομήματα του, φαντασθείτε με πόση ελπίδα πρέπει εμείς σήμερα να το λέμε. Ο Δαβίδ ζούσε στην εποχή του νόμου και ήλπιζε. εμείς σήμερα ζούμε στην εποχή της χάριτος. Υπάρχει τεράστια διαφορά νόμου και χάριτος. Πρέπει να το πιστέψουμε και να μην το λησμονούμε ποτέ τούτο. για μας ήλθε στον κόσμο ο Χριστός. για μας έλαβε δούλου μορφή, Ος εν μορφή Θεού  υπάρχων ουχ αρπαγμόν ηγήσατο το είναι ίσα Θεώ, άλλ εαυτόν εκκένωσε μορφήν δούλου λαβών, εν ομοιώματι ανθρώπου γενόμενος και σχήματι ευρεθείς ως άνθρωπος. Εταπείνωσε εαυτόν γενόμενος υπήκοος μέχρι θανάτου, θανάτου δε σταυρού (Φιλιπ. 2, 6-8). Ο Κύριος μας, λέγει ο Απ. Παύλος, που ήταν Θεός πριν από την ενανθρώπιση Του, δεν εθεώρησε ότι είχε εξ αρπαγής την ισότητα Του προς τον Πατέρα, Αλλά ο ίδιος εταπείνωσε τον εαυτό Του και πήρε μορφή δούλου και έγινε όμοιος με τους  ανθρώπους. Και Αφού στο  σχήμα έγινε άνθρωπος, ταπείνωσε ακόμη περισσότερο τον εαυτό του και έγινε υπήκοος μέχρι θανάτου και μάλιστα θανάτου σταυρικού.
Όλα λοιπόν αυτά ο Ιησούς μας τα έκανε για μάς. για τη σωτηρία μας. Έτσι μας έδωσε και υπόδειγμα ταπεινώσεως, που είναι μια μεγάλη αρετή. Ρωτούσε, αναφέρει το γεροντικό, ο υποτακτικός το γέροντα. Γέροντα, πες μου μια μεγάλη αρετή, και ο γέροντας του απήντησε, η ταπείνωση. Και μετά την ταπείνωση; η ταπείνωση, λέγει ο γέροντας. Και ο υποτακτικός συνεχίζει: Καλά αυτό το άκουσα. Μετά την ταπείνωση. Και επαναλαμβάνει ο γέροντας για τρίτη φορά. η ταπείνωση. Πόσο μεγάλη πράγματι είναι αυτή η αρετή! για να ελκύσει κανείς τους  οικτιρμούς του Θεού  πρέπει πρώτα απ όλα να ταπεινωθεί. Ο ταπεινός ξέρει να ζητά έλεος, εν αντιθέσει ο υπερήφανος δε σκύβει, Γι αυτό το έλεος και Οι οικτιρμοί του Θεού  δεν τον εΓιίζουν.
Γεμάτη είναι η Αγ. Γραφή από τους  ανθρώπους εκείνους που ζήτησαν το πλήθος των οικτιρμών του Θεού  και έλαβαν αυτούς τους  οικτιρμούς. Πρώτος ο Προφήτης Δαβίδ, του οποίου ο Πεντηκοστός ψαλμός δεν είναι τίποτε άλλο παρά μια προσευχή, με την οποία ζητά το πλήθος των οικτιρμών του Θεού, για να αποκατασταθεί στην θέση που βρισκόταν πριν αμαρτήσει.
Πόσο είναι το πλήθος των οικτιρμών του Θεού  φαίνεται ολοκάθαρα και στο  Συναξαριστή. Εκεί παρουσιάζεται ανάγλυφα η ζωή των Αγίων της Εκκλησίας μας. Γιατί Οι Άγιοι της Εκκλησίας μας δεν ήταν εξ αρχής άγιοι, Αλλά με τον αγώνα τους και με τη χάρη του Θεού  έγιναν άγιοι. Άνθρωποι σαν και μας ήταν με αδυναμίες προσωπικές, αλλά και βεβαρυμμένοι και αυτοί με το προπατορικό αμάρτημα. Ευχαρίστησαν το Θεό με την αγία τους ζωή, και επέτρεψε ο Θεός, ώστε να γίνουν χαρισματούχοι. Δοξάστηκαν από το Θεό και σήμερα διαπιστώνουμε πόσο μεγάλη παρρησία έχουν στον Κύριο, ώστε με τις προσευχές τους να γίνονται θαυμαστά έργα, όταν εμείς επικαλούμαστε τις πρεσβείες τους. Έτσι Οι οικτιρμοί του Θεού  τους  επισκίασαν, γιατί ήταν άνθρωποι με πλήρη συναίσθηση του τι είναι, και με τη μετάνοιά τους επικαλέσθηκαν το έλεος και τους  οικτιρμούς του Παναγίου Θεού  μας. Πρότυπα προς μίμηση είναι για μας Οι Άγιοι της Εκκλησίας μας, Γι αυτό επιβάλλεται να διαβάζουμε καθημερινά τα συναξάρια των Αγίων μας.
Πολλές φορές προβάλλεται το ερώτημα από ανθρώπους που δε ζουν τη ζωή της εκκλησίας η είναι αδιάφοροι στα θέματα της πίστεως. Γιατί να ζητήσω το πλήθος των οικτιρμών του Θεού; Μήπως είμαι εγκληματίας; Ζω ήσυχα τη ζωή μου και δεν ενοχλώ κανένα. η απάντηση στο  ερώτημα είναι απλή. Ζητούμε το πλήθος των οικτιρμών του Θεού, γιατί βαρυνόμαστε με πλήθος αμαρτιών. Και δεν είναι αμαρτία μόνο το έγκλημα. αν βρεθούμε στον πνευματικό και δεν έχουμε τίποτε να πούμε, γιατί πιστεύουμε στην αναμαρτησία μας, εκείνος θα μας δείξει πλήθος αμαρτιών που έχουμε διαπράξει κατά το παρελθόν και που δε μας άγγιξαν καθόλου λόγω της αδιάφορης ζωής που ζούμε.
Και είναι γεγονός ότι η κάθε αμαρτία μας κρύβει ποικίλες παραβάσεις. Ο Δαβίδ με τη βοήθεια του Νάθαν βλέπει το διπλό του αμάρτημα και συνθέτει τον πεντηκοστό ψαλμό για να ζητήσει την απαλλαγή του. το ίδιο πρέπει να κάνουμε και εμείς. Ερευνώντας τη ζωή μας θα διαπιστώσουμε πλήθος αμαρτιών. Γι αυτό η Εκκλησία μας θέσπισε με την εντολή του Κυρίου το μυστήριο της Ιεράς Εξομολογήσεως για την απαλλαγή μας. Παράλληλα τοποθέτησε σ όλες τις ακολουθίες τον πεντηκοστό ψαλμό που απαραιτήτως και εμείς πρέπει να λέμε τουλάχιστον μια φορά την ημέρα.
Το εβραϊκό κείμενο στο  στίχο που ερμηνεύουμε λέγει: Εξάλειψον τα ανομήματα μου και ο Άγιος Ιερώνυμος ερμηνεύει: Εξάλειψον τας παραβάσεις μου. Και όπως ο Δαβίδ ζήτησε από το Θεό το σβήσιμο των αμαρτημάτων του έτσι και ο καθένας μας ας ζητήσει από τον Κύριο, μέσω πάντοτε του πνευματικού του, τους  οικτιρμούς του Θεού  για τις παραβάσεις του και τα ανομήματα του.
Και ας μη λησμονούμε ότι αμαρτάνοντες αγοράζουμε κόλαση. Ο Θεός όμως περιμένει τη μετάνοιά μας και υπομένει.
Κάποτε ένας νέος έπεφτε συνεχώς σε κάποιο σαρκικό παράπτωμα. Αλλά κάθε φορά που αμάρτανε κατέφευγε στον πνευματικό και ζητούσε συγνώμη. Αφού όμως έπεφτε συνεχώς ο πνευματικός τον συμβούλεψε λέγοντας. Παιδί μου, είσαι αδιόρθωτος. Γι αυτό έλα να κάνουμε μαζί προσευχή και να ζητήσουμε το έλεος και τους  οικτιρμούς του Θεού, ώστε όταν σε πάρει από τον κόσμο αυτό να σε βρει όρθιο και όχι πεσμένο. Και το έλεος του Θεού  επέτρεψε, ώστε να γίνει ακριβώς αυτό. Μετά από πτώση του βρέθηκε νεκρός αγκαλιασμένος όμως με το Σταυρό του Κυρίου.
Επομένως βασιζόμαστε στους οικτιρμούς του Θεού, αλλά ζούμε συγχρόνως και τη ζωή της μετανοίας.










ΚΑΘΑΡΣΗ
Η
 συναίσθηση της ρυπαρότητας της ψυχής και η επιθυμία της κάθαρσής του από τη φοβερή λέπρα της διπλής αμαρτίας, αναγκάζει τον προφητάνακτα να απευθυνθεί στο  φιλάνθρωπο Θεό και να ζητήσει την απαλλαγή του με τούτα τα λόγια: Επί πλείον πλύνον με από της ανομίας μου και από της αμαρτίας μου καθάρισον με.
Τα λόγια αυτά σημαίνουν: Πάλι και πάλι πλύνε με από το ρύπο της διπλής παράβασης του νόμου σου, στην οποία παρασύρθηκα και από την αμαρτία μου, που με κατέστησε μολυσμένο και ακάθαρτο, καθάρισέ με.
Το ένδυμά μας, όταν λερωθεί, θέλει πλύσιμο. Και όταν τα στίγματα του ενδύματος είναι μικρά, καθαρίζει εύκολα και πολύ γρήγορα. Όταν όμως τα στίγματα είναι μεγάλα, τότε το ένδυμα πρέπει πολλές φορές να πλυθεί για να καθαρισθεί.
Το ίδιο πράγμα συμβαίνει και στην ψυχή μας. Όταν τα αμαρτήματα είναι μικρά καθαρίζονται πιο εύκολα, όταν όμως τα αμαρτήματα είναι μεγάλα τότε δύσκολα κανείς τα εξαγορεύει για να απαλλαγεί στη συνέχεια με τη μετάνοια. Και τούτο συμβαίνει συχνά. Οι πνευματικοί έχουν εμπειρία των δυσκολιών που συναντούν οι εξομολογούμενοι, όταν τα αμαρτήματα χους είναι θανάσιμα. τα απλά παραπτώματα εύκολα τα εξομολογούνται Οι πιστοί. για τα θανάσιμα όμως αμαρτήματα έρχονται και δεύτερη και τρίτη φορά στον πνευματικό και με τη βοήθειά του ανοίγουν το στόμα τους και τα εξαγορεύουν για να ξαλαφρώσουν από το βάρος, όπως λέγουν.
Με λίγη προσοχή στον παραπάνω στίχο διαπιστώνουμε να χρησιμοποιεί ο Προφήτης τρία ρήματα, το εξαλείφω, το πλύνω και το καθαρίζω. Εξαλείφω, σημαίνει απόσβεση του χρέους από το βιβλίο των οφειλών. Πλύνω, σημαίνει καθαρίζω κάτι μέσα στο  νερό. Καθαρίζω, σημαίνει εξαγνίζω, κάνω κάποιον καθαρόν, αγνόν.
Ας δούμε το βαθύτερο νόημα των ρημάτων αυτών.
1. Εξαλείφω: Κάθε αμαρτία που κάνουμε γράφεται στο  βιβλίο του ουρανού. από το βιβλίο αυτό δεν ξεφεύγουν ούτε οι πονηροί λογισμοί μας. Έτσι σ αυτό το βιβλίο είναι γραμμένες όλες Οι οφειλές μας μικρές και μεγάλες. Και επειδή καθημερινά πέφτουμε σε παραπτώματα, καθημερινά πρέπει να ζητάμε την απαλλαγή μας απ αυτά. Γι αυτό ο Κύριος μας, όταν εις το όρος έδωσε παράδειγμα και υπόδειγμα προσευχής, δεν παρέλειψε να σημειώσει στην όμορφη εκείνη Κυριακή προσευχή και το άφες ημίν τα οφειλήματα ημών.
Οι οφειλές μας σε ιδιώτες η στο  δημόσιο πρέπει το συντομότερο να εξοφλούνται. Οι άνθρωποι πολλές φορές είναι σκληροί και μας οδηγούν στα δικαστήρια και στη φυλακή μέχρι την ημέρα που θα εξοφληθεί το χρέος. Οι οφειλές στο  θεό έχουν διαφορετικό χαρακτήρα. Ο Κύριος περιμένει μια ολόκληρη ζωή και δίνει και μακροημέρευση για την εξάλειψη του χρέους. αν όμως δεν εξοφλήσουμε με τη μετάνοια και με τη συμβουλή του πνευματικού το χρέος μας τότε δε θα είμαστε Οι κληρονόμοι της Βασιλείας Του. Και μακριά από τον Κύριο θα ζούμε στο  σκοτάδι και στην αιώνια καταδίκη. το σκότος αυτό το έβλεπε ο Προφήτης Γι αυτό επιθυμείνα εξαλειφθούν παντελώς τα αμαρτήματα του, για να παρουσιασθεί στον Κύριο καθαρός από κάθε ρύπο.
2. Πλύνω. τα ενδύματα μας, μόλις λερωθούν, αμέσως τα βάζουμε στο  πλυντήριο για να καθαρισθούν. δεν είναι αξιοπρεπές να συναναστρέφεσαι με ανθρώπους φορώντας λεκιασμένα ενδύματα. τα ενδύματα, όταν λεκιασθούν πολύ, πρέπει να πλυθούν πολλές φορές, για να καθαρισθούν. το ίδιο συμβαίνει και με την ψυχή μας. η κάθε ψυχή επί πλέον της μετάνοιας έχει ανάγκη των οικτιρμών και του ελέους του Θεού. Ο Δίδυμος ο τυφλός λέγει: Ώσπερ αι δυσέκπλυτοι βαφαί ου μια πλύσει, Αλλά πολλαίς εξίτηλοι γίνονται ούτω και τα μεγάλα των ανομημάτων πολλοίς οικτιρμοίς Θεού  απαλείψεται. Λέγει λοιπόν ο άγιος Πατέρας ότι όπως το ένδυμα που λεκιάζει από κάποια βαφή, θέλει πολλές πλύσεις, για να καθαρισθεί, έτσι και τα μεγάλα αμαρτήματα, για να εξαλειφτούν έχουν ανάγκη των οικτιρμών του Θεού. Επειδή όμως μόνοι μας πολλές φορές δεν αποφασίζουμε να πλυθούμε, για να απαλλαγούμε από τα παραπτώματά μας, επεμβαίνει ο Θεός και μας βοηθά δείχνοντάς μας μ αυτό τον τρόπο την αγάπη Του. Ο Θεός βρίσκει για τον καθένα μας τα κατάλληλα παιδαγωγικά μέσα προκειμένου να μας οδηγήσει σε συναίσθηση, όπως έκανε και με το Δαβίδ, στον όποιο έστειλε τον Προφήτη Νάθαν, για να τον ξυπνήσει από το λήθαργο του και να τον οδηγήσει στη μετάνοια.
Τα παιδαγωγικά μέσα του Θεού  αποβαίνουν σωτήρια για όλους μας. Μόνο μην κάνουμε το λάθος και δεν τα δεχθούμε. Γιατί παρατηρείται και αυτό το φαινόμενο. Πολλοί των αδελφών μας αγανακτούν κατά του Θεού  για τις δοκιμασίες που ο Κύριος με αγάπη στέλνει για τη σωτηρία μας. Εξ άλλου Οι δοκιμασίες που έρχονται στη ζωή μας είναι ανάλογες με τις δυνατότητες που έχουμε, για να τις σηκώσουμε, διότι ουκ εάσει υμάς πειρασθήναι υπέρ ο δύνασθε. Ακόμα ας μη λησμονούμε ότι όσοι είμαστε γονείς πολλές φορές τιμωρήσαμε τα παιδιά μας, γιατί τα αγαπούμε και θέλουμε τη διόρθωσή τους.
3. Καθαρίζω. η αμαρτία είναι λέπρα, αρρώστια φοβερή. Κι η νόσος του Χάνσεν ήταν τότε αθεράπευτη. η αμαρτία όμως θεραπεύεται και ο άνθρωπος καθαρίζεται. Είναι γνωστό το Ευαγγελικό κείμενο που αναφέρεται στους δέκα λεπρούς. Ο! άνθρωποι αυτοί καθαρίστηκαν από τον Κύριο, γιατί επίμονα και με πίστη ζήτησαν από το Θείο διδάσκαλο την κάθαρσή τους. το ίδιο έκανε και Ναιμάν ο Σύρος, ο Αρχιστράτηγος του Στρατού της Συρίας, στις ημέρες του Προφήτου Ελισαίου. Ο Ναιμάν πληροφορήθηκε από κάποια Εβραιοπούλα ότι ο προφήτης Ελισαίος θεραπεύει τη λέπρα. Ο Ναιμάν ήταν λεπρός. Έρχεται στη Σαμάρεια, όπου βρίσκονταν ο Ελισαίος, και ζήτησε την επέμβαση του για να λυτρωθεί. Ο Ελισαίος τον έστειλε στον Ιορδάνη ποταμό να λουσθεί επτά φορές. Παρά τις αντιρρήσεις του πήγε και πράγματι καθαρίστηκε. Έρχεται στον Ελισαίο και του προσφέρει δώρα πολλά, Αλλά και χρήματα πολλά. Ο Προφήτης του Θεού  δεν τα δέχτηκε. Ο δούλος όμως του Ελισαίου ο Γιεζί έτρεξε κοντά του και ψευδόμενος είπε στον Ναιμάν. Ο Κύριος μου ο Ελισαίος με έστειλε και μου είπε να μου  δώσεις δύο τάλαντα αργυρά και δύο στολές. τα χρήματα αυτά ήταν πολλά και θα αγόραζε κτήματα, πρόβατα, βόδια και πολλούς δούλους. Αλλά η πράξη του, που ήταν μεγάλη αμαρτία, δεν έμεινε ατιμώρητη. η λέπρα του Ναιμάν έρχεται στο  Γιεζί και τους  απογόνους του. η λέπρα που λέγεται αμαρτία καθαρίζεται, όταν ο άνθρωπος θελήσει αυτόν τον καθαρμό. Προστίθεται όμως λέπρα, εφ όσον αυτός δεν οδηγείται στη μετάνοια, Αλλά μένει επίμονα στο  κακό και την αμαρτία.
Γεννάται όμως το ερώτημα: Αφού ο Δαβίδ ζήτησε το έλεος του Θεού  και μετάνιωσε για τα παραπτώματά του και καθαρίστηκε, γιατί ζητά επίμονα να καθαρισθεί ακόμη;
Η μετάνοια πράγματι μας καθαρίζει. Μετά τη μετάνοια όμως στον καθένα μας υπάρχουν τα κατάλοιπα. Ποιά είναι αυτά τα κατάλοιπα της αμαρτίας; ας αφήσουμε τον ιερό Αυγουστίνο να μας υπενθυμίσει: Λέγει ο ιερός Αυγουστίνος ότι τα λείψανα της αμαρτίας είναι Οι κακές συνήθειες που μένουν, Οι διάφορες επιθυμίες που κάνουν τον άνθρωπο αδύνατο και ασθενικό. η συνήθεια πολλές φορές γίνεται δεύτερη φύση και αναγκάζει τον άνθρωπο να επαναλαμβάνει την αμαρτία σε μικρότερο βαθμό. Και για να γίνω πιο σαφής. Ο άνθρωπος, ο επιρρεπής στα σαρκικά παραπτώματα, με τη μετάνοια καθαρίζεται και παύει να αμαρτάνει. η επιθυμία όμως της σάρκας υπάρχει, και μέσα του διεξάγεται φοβερός πόλεμος. Φθάνε: μέχρι τα πρόθυρα της πτώσεως και συνεχίζει πάλι τον αγώνα του. ας μην ξεχνούμε ότι ο πόλεμος κατά του πνεύματος και της πνευματικής ζωής είναι συνεχής. ΓΙ αυτό και αν δεν προσέξουμε, ξαναπέφτουμε στην αμαρτία. Σ αυτήν την πτώση βοηθά τα μέγιστα ο αντίδικος διάβολος καθώς και η ροπή προς το κακό και την αμαρτία που έχει ο άνθρωπος, μολονότι το προπατορικό αμάρτημα κόπηκε με το μεγάλο μυστήριο του Βαπτίσματος.
Το ίδιο ακριβώς δε συμβαίνει και με τον άνθρωπο που πέρασε μια ασθένεια και τώρα βρίσκεται στην ανάρρωση; δεν είναι άρρωστος, Αλλά δεν είναι και τελείως καλά. Και αυτή η κατάσταση που διέρχεται έχει τα συμπτώματά της που είναι η ανορεξία, η αδυναμία, η ακεφιά, η δυσκολία στον ύπνο και τόσα άλλα. αν όμως δεν προσέξει τώρα που βρίσκεται στην ανάρρωση, υπάρχει περίπτωση η ασθένεια να υποτροπιάσει και να γίνει έτσι χειρότερα από πριν.
Έτσι και ο αμαρτωλός. Μετά τη συγχώρεση και την κάθαρση εκ των παραπτωμάτων του πρέπει να προσέξει, για να μην εφαρμοστούν και σ αυτόν τα λόγια του Κυρίου κύων επιστρέψας επί το ίδιον εξέραμα.
Πόσο λοιπόν δίκαιο είχε ο Δαβίδ, όταν ζητούσε με τον ψαλμό του αυτό την ολοκληρωτική κάθαρση εκ των παραπτωμάτων του;
Ο Ωριγέρνης γράφει: Αν κάποιος καθαρισθεί από την αμαρτία πρέπει κατ ανάγκη να καθαρισθεί και από τα κατάλοιπα της αμαρτίας. Έτσι και μόνο θα κατορθώσει να γλυτώσει από μια νέα πτώση που θα έχει για τον πεπτωκότα ολέθρια αποτελέσματα.
Ο Θεοδώρητος Κύρου απευθυνόμενος στον Κύριο λέγει: Απονιψόν με, Δέσποτα, ίνα πάντα της αμαρτίας αποξύσης τον ρύπον. τι ζητά ο Άγιος; Όχι επιφανειακή κάθαρση Αλλά απόξυση του ρύπου. Έτσι μόνο θα απαλλαγεί, και θα γλυτώσει από καινούρια πτώση.
Και ο Μ. Βασίλειος κάνοντας διάκριση πλύσεως και καθαρμού προσθέτει: Την μεν ανομίαν την επί την μοιχείαν πλύσεως, έφη, δείσθαι, την δε αμαρτίαν την επί τω φάνω καθαρισμού. με άλλα λόγια ο ιερός Πατέρας λέγει ότι την μεν λέξη πλύνον ο Δαβίδ τη χρησιμοποίησε για το παράπτωμα της μοιχείας, τη δε λέξη καθάρισον για το φόνο.
Ο Άγιος Κύριλλος προσθέτει τα έξης: Λέγων δε, ο Δαβίδ, επί πλείον πλύνον με, πάλιν ορά κατά το εικός εις του Χριστού μυστήριον. η γάρ διά του Βαπτίσματος χάρις και δύναμις υπερβαίνουσα την εν νόμω κάθαρσιν, γινομένην προς μόνην της σαρκός καθαρότητα, επί πλείον εκπλύνει, μάλλον δε και εισάπαν εργάζεται καθαρισμόν και αυτής της ψυχής.
Τα λόγια αυτά του θείου Κυρίλλου σημαίνουν ότι ο Δαβίδ με το επί πλείον πλυνόν με, έβλεπε στο  βάθος τη δύναμη του μυστηρίου του Βαπτίσματος. η διαφορά δε της κάθαρσης με το μυστήριο του Βαπτίσματος και το νόμο είναι τεράστια. το Βάπτισμα καθαρίζει τον όλο άνθρωπο, ενώ ο νόμος καθάριζε μόνο το σώμα. Ο Δαβίδ ποθεί ολοκληρωτική κάθαρση, μολονότι βρίσκεται στην Π. Διαθήκη, όπου το Χριστιανικό Βάπτισμα δεν υπάρχει.
Και ο Προφήτης Ησαίας απευθυνόμενος στον Ισραηλιτικό λαό λέγει: Λούσασθε και καθαροί γίνεσθε, αφέλισθε τας πονηρίας από των ψυχών υμών απέναντι των οφθαλμών μου, παύσασθε από των πονηριών υμών. με άλλα λόγια ο Προφήτης προτρέπει τον Ισραήλ να καθαρισθεί, Γι αυτό λέγει: Λουσθείτε (εσωτερικά) και γίνετε καθαροί, αφού αφαιρέσετε τις πονηριές από το βάθος των ψυχών σας, ώστε να είστε καθαροί μπροστά στα μάτια μου. Ναι. Πάψτε τις πονηριές σας.
Αυτή η προτροπή του Προφήτη απευθύνεται στον κάθε χριστιανό. Ζούμε βέβαια κοντά στην Εκκλησία, Αλλά χωρίς αμφιβολία ελέγχοντας τον εαυτό μας διαπιστώνουμε τις παραβάσεις που γεννούν θάνατο. Γι αυτό έχουμε ανάγκη της μετάνοιας, Γι αυτό είναι απαραίτητος ο εσωτερικός μας καθαρμός. ας μην αμελήσουμε.








ΣΥΝΑΙΣΘΗΣΗ ΑΜΑΡΤΩΛΟΤΗΤΑΣ
Ε
ίναι δύσκολο πράγμα να παραδεχθούμε τα σφάλματά μας. Και τούτο συμβαίνει, γιατί ο επάρατος εγωισμός δεν επιτρέπει να υποχωρήσουμε και να αναθεωρήσουμε τις λανθασμένες απόψεις μας.
Η παραδοχή των σφαλμάτων είναι δύσκολο πράγμα. Είναι ένδειξη ταπεινού ανθρώπου. Και αυτός που παραδέχεται τα σφάλματά του είναι άνθρωπος του Θεού, Γι αυτό και αγωνίζεται προκειμένου να τα εξαλείψει.
Ο Πεντηκοστός ψαλμός με το στίχο ότι την ανομίαν μου εγώ γινώσκω και η αμαρτία μου ενώπιων μου εστί διά παντός θέλει να μας φέρει σε συναίσθηση για να μας συνετίσει και να μας επαναφέρει στην πορεία που χάραξε ο Θεός.
Με άλλα λόγια λέγει ο ψαλμωδός: Κύριε ελέησον με, γιατί την ανομία μου, που προηγουμένως δεν καταλάβαινα, γιατί ήμουν τυφλωμένος, τώρα τη γνωρίζω και τη συναισθάνομαι μέχρι σημείου, ώστε αυτή η αμαρτία μου να μη φεύγει ποτέ από το μυαλό μου, Αλλά να την έχω πάντοτε μπροστά μου και να συντρίβομαι διηνεκώς Γι αυτή.
Σ όλες τις εκδηλώσεις της ζωής του ο Δαβίδ έχει  μπροστά του το αμάρτημα του. Και ενώ έχει την πληροφορία του Θεού  ότι έχει συγχωρεθεί από τα βαρύτατα παραπτώματά του, εκείνος δε λησμονεί, Αλλά θυμάται τις φρικτές πτώσεις του. δεν πρέπει όμως να διαφεύγει της προσοχής μας το γεγονός ότι η αναγνώριση του σφάλματος κίνησε το έλεος του Θεού. Και για να δούμε σαφέστερα το τι σημαίνει συναίσθηση της αμαρτωλότητος, ας χρησιμοποιήσουμε μερικές εικόνες από την οικογένεια μας, το περιβάλλον μας και την κοινωνία μας.
Ποιά είναι η συμπεριφορά των γονέων, όταν το παραστρατημένο παιδί επιστρέφει στο  σπίτι μετά από πολύ καιρό και αναγνωρίζει το λάθος ζητώντας συγγνώμη και καταφιλώντας τα χέρια τους; Έχει τη δύναμη κανείς να του κλείσει την πόρτα και να το διαγράψει από μέλος της οικογένειας; Είμαι σίγουρος πώς όλοι θ ανοίξουν διάπλατα την αγκαλιά τους, για να το δεχθούν. Όλοι θα μιμηθούν τον πατέρα της παραβολής του Ασώτου και θα σφάξουν το μόσχο το σιτευτό και θα γλεντήσουν για τη μεγάλη χαρά της επιστροφής. Όπως ο άσωτος έτσι και πολλά παιδιά της σύγχρονης κοινωνίας μας ονειρεύονται πύργους ευδαιμονίας μακριά από το σπίτι τους. Αλλά γρήγορα διαπιστώνουν την ψεύτικη φιλία, τις φευγαλέες ηδονές, τη δυστυχία μακριά από την οικογενειακή θαλπωρή. η αναγνώριση του λάθους, η μετάνοια και η συγγνώμη είναι ενέργειες σωστικές και ο Κύριος μας δέχεται τον κάθε παραστρατημένο με τις προϋποθέσεις αυτές, ανοίγοντας διάπλατα την αγκαλιά Του.
Και όταν ο συνάνθρωπος μας που μας έβλαψε πολύ, μας πλησιάσει και μας ζητήσει συγγνώμη αναγνωρίζοντας το λάθος του ότι την ανομίαν μου εγώ γινώσκω, ποιός θα έχει τη δύναμη να σταθεί σκληρόκαρδος απέναντι του; και ποιός δικαστής δε θα δει με επιείκεια τον κατηγορούμενο εκείνο που μετανιωμένος αναγνωρίζει το σφάλμα του και ζητά συγγνώμη;
Αν λοιπόν εμείς οι άνθρωποι σκεπτόμαστε τόσο συνετά και ενεργούμε τόσο θεί κά στις περιπτώσεις αυτές, τότε μπορούμε να φαντασθούμε πώς ενεργεί ο Θεός για τον κάθε αμαρτωλό, που μετανοεί.
Αλλά για να οδηγηθεί κανείς στη μετάνοια απαραίτητη προϋπόθεση είναι η συναίσθηση της αμαρτίας. Τούτο όμως δε συνέβη με το Δαβίδ, Γι αυτό χρειάσθηκε η επέμβαση του Θεού. το όργανο του Θεού  ήταν ο Προφήτης Νάθαν. Ο Νάθαν ανακοίνωσε στο  Δαβίδ ότι Συ ει ο ανήρ ο ποιήσας τούτο. Μετά από αυτήν την αποκάλυψη ήλθε σε συναίσθηση ο Δαβίδ και είπε την περίφημη εκείνη φράση: Ημάρτηκα τω Κυρίω. αυτήν τη στιγμή ο Δαβίδ συναισθάνεται το βάρος των αμαρτημάτων του.
Ο Διάδοχος Φωτικής λέγει ότι όλοι μας μοιάζουμε με τα μάτια μας. τα μάτια μας βλέπουν τα πάντα εκτός από τον εαυτό τους. Εύκολα και εμείς πέφτουμε στην ίδια παγίδα, παρατηρώντας και επιτιμώντας πολλές φορές τα σφάλματα των άλλων, ενώ τα δικά μας σφάλματα μένουν από μας αθέατα.
Ο Ευαγγελιστής Ματθαίος (7,3) γράφει: τί δε βλέπεις το κάρφος το εν τω οφθαλμώ του αδελφού σου, την δε τω Σω οφθαλμώ δοκόν ου κατανοείς;. Γιατί βλέπεις το σανιδάκι, που είναι στο  μάτι του αδελφού σου, το δοκάρι δε που είναι στο  μάτι σου δεν το αισθάνεσαι και δεν το καταλαβαίνεις; Γιατί το μικρό σφάλμα του αδελφού σου το βλέπεις, μένεις δε αναίσθητος μπροστά στο  δικό σου βαρύτατο σφάλμα;
Και ο ιερός Χρυσόστομος Λέγει: Σ αυτόν τον κόσμο δεν υπάρχει κανένα άλλο κακό τόσο μεγάλο όσο η αμαρτία.
Αλλά τι συμβαίνει όταν ο άνθρωπος αρνείται να αναγνωρίσει τις αμαρτίες του; Τότε επεμβαίνει ο Θεός με ποικίλους τρόπους. στο  Δαβίδ επενέβη με την αποστολή του Προφήτη Νάθαν. σε άλλες περιπτώσεις επεμβαίνει με δοκιμασίες, πειρασμούς, ασθένειες, κατακλυσμούς, σεισμούς, ακόμη και με το θάνατο για να φέρει σε συναίσθηση τους  πεπτωκότες.
Η αμαρτία είναι φοβερή πληγή για τον άνθρωπο. Τόσο φοβερή, ώστε, όπως λέγει ο Ιγνάτιος ο Θεοφόρος, χρειάστηκε να πληγωθεί ο Χριστός για να γιατρευτούμε.
Η αμαρτία γύμνωσε τον ουρανό από το πολυπληθές τάγμα του Εωσφόρου.
Η αμαρτία μετέτρεψε τη γη σε μια απέραντη κοιλάδα Κλαυθμώνος, όπου δάκρυα και μόνο δάκρυα κυλούν.
Η αμαρτία παρασύρει τους  ανθρώπους, που έχουν θέσει σαν στόχο τον παράδεισο και τους  οδηγεί στην αιώνια κόλαση.
Η αμαρτία του ανθρώπου έφερε στη γη τον Κύριο της δόξης, που σαν κοινός άνθρωπος βάδισε τον ανηφορικό δρόμο του Γολγοθά και οδηγήθηκε στον τάφο σαν κοινός θνητός.
Όταν κανείς σκέπτεται όλα αυτά δεν μπορεί να μην ανανήψει. Ο Δαβίδ αναφωνεί: Την ανομίαν μου εγώ γινώσκω. το ίδιο πρέπει να λέμε και εμείς.
Και ο Προφήτης Ησαΐας προτρέπει να θυμόμαστε τις αμαρτίες μας, για να τις ξεχνά ο Θεός. Εγώ ειμί ο εξαλείφων τας ανομίας σου, ένεκεν εμού και τας αμαρτίας σου, και μνησθήσομαι. Συ δε μνήσθητι και κριθώμεν (για να απαλλαγείς απ αυτές).
Γι αυτό η πρώτη ενέργεια όποιου επιθυμεί από το θεό τη συγγνώμη είναι η αναγνώριση της αμαρτωλότητος του και η δεύτερη η εξαγόρευση αυτών των αμαρτιών στον πνευματικό.
Αλλά ποιός μπορεί να ζει στην αμαρτία και συγχρόνως να νιώθει όμορφα και να είναι χαρούμενος και ευτυχισμένος; Μόνο ο πωρωμένος άνθρωπος. Ο πιστός ζώντας κατά λάθος την ασχήμια της, ζητά συνεχώς έλεος όπως ο Δαβίδ.
Πόσο πόνεσε από τη στιγμή εκείνη που κατάλαβε το σφάλμα του. Έκλαψε πικρά προσευχόταν πολλές φορές την ημέρα, Αλλά και τη νύχτα ξυπνούσε και έκανε προσευχή κλαίγοντας. με δάκρυα έβρεχε το στρώμα του. Εν δάκρυσί μου την στρωμνήν μου βρέξω, γράφει ο ίδιος.
Διηγούνται πώς κάποιος νέος που ζούσε τη ζωή της αμαρτίας, χωρίς βέβαια συναίσθηση της μεγάλης του αποστασίας, μπήκε από περιέργεια σε κάποια εκκλησία που ήταν φημισμένη για τις ωραίες της αγιογραφίες.
Εκεί παρατήρησε μια πολύ παράξενη εικόνα που τον εντυπωσίασε. Παρατήρησε την αγιογραφία, που παρίστανε τον Προφητάνακτα Δαβίδ, βυθισμένο με δάκρυα στα μάπα στον πόνο της μετανοίας. Δίπλα στο  Δαβίδ βρισκόταν ένας άγγελος, που κρατούσε ένα ποτήρι και μάζευε τα δάκρυα και στη συνέχεια τα προσέφερε ψηλά στον Παντοδύναμο. Κάτω από τον πίνακα υπήρχε αντί επιγραφής μια φράση παρμένη από τον ιερό Αυγουστίνο: Ο Δαβίδ αμάρτησε μια φορά και έκλαψε όλη του τη ζωή και συ αμάρτησες τόσες φορές και δεν έκλαψες ποτέ.
Ο νέος συγκινήθηκε από τον πίνακα και την επιγραφή και συλλογίστηκε: Αλήθεια, εγώ αμάρτησα τόσες φορές στη ζωή μου και μέχρι σήμερα δεν έχυσα ούτε ένα δάκρυ. ως πότε θα πάει έτσι η ζωή μου;. Και μην μπορώντας να κρατήσει τη συγκίνησή του έπεσε στα γόνατα, έκλαψε πικρά για την περασμένη χαμένη ζωή του, σηκώθηκε, έψαξε, βρήκε τον κατάλληλο πνευματικό, εξομολογήθηκε και συνέχισε πλέον τη ζωή του σύμφωνα με το θέλημα του Κυρίου.
Είναι γεγονός πώς η αμαρτία εξασκεί γοητεία επάνω μας. Έχει γλυκύτητα. Αλλά η γλυκύτητά της μοιάζει με τη γλυκύτητα του κινίνου. Μετά το εξωτερικό περίβλημα το κινίνο είναι πικρό δηλητήριο. Έτσι και η αμαρτία. Μετά τη διάπραξή της είναι δηλητήριο, φαρμάκι. Αποβαίνει βασανιστική. το πόσο βασανιστική είναι η αμαρτία φαίνεται από ένα κείμενο του πρώτου βιβλίου της Π. Διαθήκης, της Γενέσεως. Πρόκειται για την ιστορία του Κάιν που φόνευσε τον αδελφό του Άβελ. Νόμισε ότι μετά το φόνο θα απαλλασσόταν από τον αδελφό του Άβελ, για τον όποιο έτρεφε ζήλεια και φοβερό μίσος. δεν συνέβη όμως έτσι. η ζωή του μετά το φόνο κατέστη βασανιστική. Όπου και να βρισκόταν δεν είχε ησυχία. Νόμιζε ότι η γη συνεχώς τρέμει. Κάθε φύλλο, που ο άνεμος κουνούσε, τον φόβιζε. Ο έλεγχος της συνειδήσεως ήταν συνεχής. Ζούσε πράγματι σε μια κόλαση.
Η αμαρτία λέγει ο Ιερός Χρυσόστομος φοβίζει τον αμαρτωλό χωρίς να υπάρχει κατήγορος. δεν μπορούν να απαλλάξουν τον αμαρτωλό άνθρωπο, ούτε τα πλούτη, ούτε τα αξιώματα. αυτή βασανίζει ακόμη και εκείνους που τους  τρέμει όλος ο κόσμος.
Ο Μ. Αλέξανδρος, το λαμπρό αυτό τέκνο της Μακεδονίας, έπεσε κάποτε σ ένα μεγάλο σφάλμα. Θύμωσε τόσο και μην μπορώντας να συγκρατήσει το θυμό του φόνευσε τον καλύτερο του φίλο τον Κλείτο. αυτή η πράξη του απέβη βασανιστική. από την ημέρα του φόνου και μετά δεν εύρισκε ησυχία πουθενά.
Και ο λόγος του Θεού  στο  Δευτερονόμιο (28, 6667) διδάσκει: Και εσταί η ζωή σου κρεμασμένη απέναντι των οφθαλμών σου και φοβηθήση ημέρας και νυκτός και ου πιστεύσεις τη ζωή σου· το πρωί ερείς πώς αν γένοιτο εσπέρα; και το εσπέρας ερείς· πώς αν γένοιτο πρωί; από το φόβο της καρδίας σου, ά φοβηθήση, και από των οραμάτων των οφθαλμών σου, ων όψη.
Τα λόγια αυτά του Δευτερονομίου είναι πράγματι συγκλονιστικά. η ζωή σου λέγει θα είναι μπροστά στα μάπα σου σαν μετέωρος. θα φοβάσαι τόσο την ημέρα όσο και τη νύχτα και δε θα έχεις καμία ελπίδα ότι θα ζήσεις. το πρωί θα λέγεις: Πότε θα βραδιάσει; το βράδυ θα πεις: Πότε θα ξημερώσει; αυτό θα συμβεί λόγω του φόβου της καρδίας σου για εκείνα που αυτή θα φοβηθεί και εξ αιτίας των γεγονότων που θα δουν τα μάπα σου.
Γεννιέται επομένως το ερώτημα. Ποιό είναι το πνευματικό συμφέρον του αμαρτωλού; τι πρέπει να πράξει για να λυτρωθεί;
Η πρώτη ενέργεια είναι η συναίσθηση της αμαρτίας. να πει με το Δαβίδ. Είμαι αμαρτωλός. Αμάρτημα τω Κύριο. Οπ την ανομίαν μου εγώ γινώσκω. Διαφορετικά Οι τύψεις της συνειδήσεως θα δημιουργούν μια συνεχή θλίψη, που δε θα έχει τέλος. Και ο αμαρτωλός θα ζει συνεχώς την κόλασή του.
Δε φθάνει όμως να πεις ότι είμαι αμαρτωλός.
Χρειάζεται να επακολουθήσει η μετάνοια και η θεραπεία. Γιατί η διαπίστωση 6π είμαι άρρωστος είναι η πρώτη ενέργεια. η δεύτερη είναι η θεραπεία. Χρειάζονται κατάλληλα φάρμακα για την καταπολέμηση της ασθένειας. το ίδιο ακριβώς χρειάζεται και για τον κάθε αμαρτωλό. Γιατρός και φάρμακα. αυτά τα φάρμακα γνωρίζει ο πνευματικός να τα χορηγεί και να θεραπεύει τον ασθενούντα πνευματικά.
Η απομάκρυνση από το Θεό γεννά την ασθένεια και κατόπιν το θάνατο. Γι αυτό ο Προφήτης Ιερεμίας βροντοφωνεί: Γνώθι και ίδες ότι πικρόν έση, το καταλιπείν σε εμέ. Γνώριζε λοιπόν και βλέπε ότι είναι πολύ πικρό να με εγκαταλείπεις. Γι αυτό κατά την προτροπή του Προφητάνακτα μια λύση μόνο υπάρχει. Ένας δρόμος θα μας βγάλει από το αδιέξοδο. η συναίσθηση της αμαρτωλότητος μας. αυτή η συναίσθηση οδηγεί στη μετάνοια, στη διόρθωση των λαθών, στην απόφαση της ζωής της αγιότητος που οδηγεί στη σωτηρία και στην ποθητή θέωση.















ΕΝΩΠΙΟΝ ΤΟΥ ΘΕΟΥ
Ο
 προφητάναξ Δαβίδ δικαιώθηκε από το Θεό, γιατί αναγνώρισε την αμαρτωλότητά του και με τα δάκρυα της μετανοίας ξέπλυνε τα παραπτώματά του. Αναγνωρίζει ακόμη ότι οι τιμωρίες που του επιβλήθηκαν από το Θεό ήταν δίκαιες, Γι αυτό προσθέτει: Σοι μόνω ήμαρτον και το πονηρόν ενώπιων σου εποίησα όπως αν δικαιωθής εν τοις λόγοις σου και νικήσης εν τω κρίνεσθαι σε.
Σε σένα μόνο αμάρτησα και διέπραξα εκείνο που στα μάπα σου Κύριε είναι πονηρό. Ομολογώ και κηρύττω δημόσια την αμαρτία μου σε Σένα, ώστε όσοι βλέπουν τις τιμωρίες που μου  επέβαλες για τις πτώσεις μου, να μη σε εκλάβουν ως άδικο, Αλλά να αναγνωρισθείς δίκαιος στα λόγια σου και τις κρίσεις σου για μένα και να εξέλθεις νικητής, όταν εκείνοι που αγνοούν τα πράγματα σε κατακρίνουν.
Ο Χριστιανός που πιστεύει στο  Χριστό πρέπει να ζει σύμφωνα με το άγιο θέλημα Του. οι εντολές του Θεού για τον πιστό, είναι υποχρεωτικές. η πτώση του είναι ένα ολίσθημα που συνιστά αμαρτία. Και η αμαρτία δεν ασχημίζει μόνο τον άνθρωπο, Αλλά γεννά και θάνατο, τον πνευματικό θάνατο. Ο άνθρωπος που αμαρτάνει πέφτει στις παγίδες του Σατανά, που μισόκαλος καθώς είναι, αγωνίζεται να τον παρασύρει και να τον απομακρύνει από τη θέση της υιότητος. Έτσι αυτός που αμαρτάνει, αμαρτάνει μεν μπροστά στα μάπα του Θεού, σοι μόνω ήμαρτον και το πονηρόν ενώπιων σου εποίησα, Αλλά αμαρτάνει συγχρόνως και μπροστά στους ανθρώπους, τους  οποίους με τη συμπεριφορά του σκανδαλίζει και πολλές φορές τους  παρασύρει στη δική του αστοχία.
Αλλά από τη στιγμή που κάποιος συνδέεται με το θεό και ζει συγχρόνως μέσα στην Εκκλησία, οφείλει να έχει και την ανάλογη συμπεριφορά. Γιατί δεν φθάνει απλά να πιστεύει κανείς στο  Χριστό, Αλλά επιβάλλεται και να ζει εν Χριστώ. Ο ιερός Ευαγγελιστής θα μας πει: Ου πάς ο λέγων μοι Κύριε Κύριε, εισελεύσεται εις την Βασιλείαν των ουρανών, άλλ ο ποιών το θέλημα του πατρός μου του εν ουρανοίς. (Ματθ. 7,21).
Η συμπεριφορά των Χριστιανών έχει αντίκτυπο στον έξω κόσμο. με την κακή συμπεριφορά σκανδαλίζει ο Χριστιανός τους  ανθρώπους. Οι άνθρωποι που δεν είναι της Εκκλησίας ψάχνουν συνεχώς για να βρουν αδυναμίες των Χριστιανών. Και τις βρίσκουν πολλές φορές. Αρχίζουν κατόπιν ένα φοβερό κατηγορώ εναντίον όλων των πιστών, διακηρύσσοντας συγχρόνως πώς ποτέ δε θα επιθυμούσαν να γίνουν τέτοιοι Χριστιανοί.
Ο Κύριος μας που ταπείνωσε τον εαυτό του και έγινε άνθρωπος, συγχώρεσε το ληστή, την πόρνη, τον τελώνη και όλους τους  δέχτηκε στην αγκαλιά του και τους  κατέστησε μετόχους της Βασιλείας Του. δε δέχτηκε όμως ποτέ τον υποκριτή. Γι αυτό καταφέρθηκε εναντίον των Γραμματέων και Φαρισαίων, που η ζωή τους δεν ήταν σύμφωνη με τα όσα εγνώριζαν και εδίδασκαν. στον όχλο όμως που αγνοούσε το νόμο ο Κύριος έλεγε: Πάντα ουν όσα εάν είπωσιν υμίν τηρείν, τηρείτε και ποιείτε, κατά δε τα έργα αυτών μη ποιείτε λέγουσι γάρ και ου ποιούσι (Ματθ. 23,3). Έτσι με την υποκριτική συμπεριφορά πολλοί σκανδαλίζονται. Και ο υποκριτής γρήγορα ξεσκεπάζεται. οι άνθρωποι έχουν αισθητήριο και δεν είναι ανόητοι. το κακό όμως δημιουργείται και έχει ολέθρια αποτελέσματα, όχι βέβαια για εκείνους που ψάχνουν για σκάνδαλα, Αλλά κυρίως για τους  αδελφούς που έχουν ακόμη ασθενική πίστη. Ο Χριστιανός όμως που σταθεροποιήθηκε στην πίστη δε σκανδαλίζεται από την υποκριτική συμπεριφορά των συνανθρώπων του ούτε από τη ζωή της αντινομίας που ζουν πολλοί.
Γι αυτό ο κάθε Χριστιανός πρέπει να γνωρίζει ότι είναι μαθητής του Χριστού και παιδί του Θεού Πατέρα. Και η ζωή του θα είναι ζωή αγώνος και ζωή αγιότητος που στοχεύει στο  καθ ομοίωσιν, στη θέωση.
Αλλά ο Χριστιανός που συνειδητά ζει τη ζωή της αμαρτίας, δεν κάνει κακό μόνο στους συνανθρώπους του, Αλλά αμαρτάνει ενώπιων του Θεού του ζώντος σοι μόνω ήμαρτον και το πονηρόν ενώπιων σου εποίησα δείχνοντας μ αυτό τον τρόπο ότι δεν τον υπολογίζει. Και η άρνηση αυτή εκδηλώνεται με ποικίλους τρόπους. η προσκύνηση των ειδώλων είναι άρνηση του Θεού. Και δεν εννοώ βέβαια τα αγάλματα και τους  ειδωλολατρικούς θεούς του παρελθόντος, Αλλά τα είδωλα της εποχής μας. Ο Άγιος Κυπριανός λέγει: Ότι προτιμά ο άνθρωπος περισσότερο από το Θεό το κάνει Θεό. Και για να κατανοήσουμε καλύτερα τη σκέψη του Αγίου Πατέρα, ας αναφερθούμε σε παραδείγματα: τι είναι η μόδα για πολλούς; Θεός. αν ερευνήσει κανείς τον εαυτό του και διαπιστώσει ότι περισσότερο χρόνο δαπανά ασχολούμενος με τη μόδα παρά με το Θεό, σύμφωνα με τον Άγιο Κυπριανό είναι ειδωλολάτρης.
Και ο Προφήτης Ιερεμίας παρατηρώντας αυτήν τη συμπεριφορά των ανθρώπων αυτών προσθέτει: Διέσπασες τους  δεσμούς σου και είπας, ου δουλεύω σοι. Διέρρηξες δηλ. τις σχέσεις σου με το Θεό και είπες: δε σε αναγνωρίζω, δε θέλω να σε υπηρετώ δεν είμαι μαζί σου.
Αυτό όμως δε σημαίνει ότι ξέφυγε ο άνθρωπος από τα μάπα του Θεού. Όλες Οι πράξεις και Οι ενέργειες γίνονται μπροστά στα μάπα του Κυρίου, έστω και αν με την τακτική της στρουθοκαμήλου αρνείται κανείς το Θεό.
Ο αρνητής του Θεού  αγνοεί η απορρίπτει τις ιδιότητες του Κυρίου. Αρνείται την Παντοδυναμία του, γιατί θέλει τον εαυτό του παντοδύναμο μέσα στην κτίση. Αρνείται την Πανσοφία Του για να δημιουργεί την ψευδαίσθηση ότι κανείς δε γνωρίζει τα κατορθώματά του και την άνομη ζωή του. Αρνείται την Αγιότητα του Κυρίου, γιατί ρίχνοντας μια προσεκτική ματιά στον εαυτό του διαπιστώνει ότι είναι βρώμικος.
Ο Δαβίδ ο μεγάλος αυτός άνδρας της Π. Διαθήκης, προφήτης και Βασιλιάς, λυπήθηκε και έκλαψε όχι μια φορά, Αλλά έκλαψε σ όλη του τη ζωή, όχι τόσο για τη μοιχεία και το φόνο που έκανε, όχι για το σκάνδαλο που με τη ζωή του δημιούργησε, όχι για τον Παράδεισο που έχασε, όχι για την κόλαση που αγόρασε, Αλλά λυπήθηκε, γιατί προβαίνοντας σ αυτές τις πράξεις αγνόησε, λύπησε και παρώργισε το Θεό. Έτσι πρέπει να σκέπτεται και ο κάθε Χριστιανός όπως ο Δαβίδ και να λέγει: Σοι μόνω ήμαρτον και το πονηρόν ενώπιον σου εποίησα. Ένας αγιασμένος άνθρωπος έλεγε: Κύριε δε θέλω ούτε τον Παράδεισο σου, ούτε την κόλαση σου, ούτε τον παρόντα κόσμο. Μόνο ένα πράγμα θέλω. να βρίσκομαι εκεί που είσαι εσύ, να ζω κοντά σου. τι όμορφα λόγια!
Και ο πάγκαλος Ιωσήφ έχοντας γνώση της Πανταχού παρουσίας του Θεού, είπε στη γυναίκα του Πετεφρή, που τον προκαλούσε να αμαρτήσει μαζί της. Πώς ποιήσω το πονηρόν τούτο και αμαρτήσομαι ενώπιον του Θεού;. Παρατηρεί κανείς ότι ο Πάγκαλος Ιωσήφ απέφυγε την αμαρτία από σεβασμό στο  Θεό. Υπολόγιζε ότι το ακοίμητο βλέμμα του Θεού  ήλεγχε τη ζωή του και τις πράξεις του. δεν το έκανε αυτό από φόβο, Αλλά από αγάπη προς το Θεό. δε θέλησε να παραβεί την εντολή Του. Και η πράξη αυτή έχει μεγάλη αξία. Μέσα του ο πάγκαλος έτρεφε μίσος, όχι για τη γυναίκα του Πετεφρή, που τον προκαλούσε να αμαρτήσει, Αλλά για την ίδια την αμαρτία. Και όποιος αγαπά το Θεό, μας λέγει ο Ψαλμωδός, μισεί την αμαρτία. Οι αγαπώντες τον Κύριον μισείτε πονηρά (Ψαλμ. 96,10).
Ο Δαβίδ αμάρτησε μπροστά στο  Θεό, γιατί παρέβη δύο εντολές του Δεκάλογου. την Πέμπτη και την Έκτη εντολή που λέγουν: ου φονεύσεις και ου μοιχεύσεις. Επομένως ήταν υπόλογος ενώπιων του Θεού. δεν υπολόγισε οπωσδήποτε τον κόσμο, Αλλά δεν υπολόγισε και το Θεό, Γι αυτό ήλθε κοντά του ο Προφήτης Νάθαν και του είπε: Τί ότι εφαύλισας (περιφρόνησες) τον λόγον του Κυρίου του ποιήσαι το πονηρόν εν οφθαλμοίς αυτού; (Β Βασ. 12,9). Γιατί Δαβίδ περιφρόνησες το λόγο του Κυρίου και έκανες το πονηρόν μπροστά στα μάπα Του; Πόση προσοχή χρειάζεται. Πόσο εύκολα λησμονεί κανείς το Θεό και βιώνει την αμαρτία, που οδηγεί τελικά στην απώλεια.
Αμαρτάνουμε σίγουρα κάτω από το σκοτάδι, γιατί πάς ο φαύλα πράσσων μισεί το φως και ουκ έρχεται προς το φως, ίνα μη ελέχθη τα έργα αυτού υπό του φωτός (Ιωαν. ). Πιστεύουμε ότι δεν μας είδε κανείς. Μένουμε ήσυχοι Αφού Οι φαύλες πράξεις δεν είδαν το φως της δημοσιότητος. Και όμως. Ο Ψαλμωδός θα μας διαψεύσει: Πού πορευθώ από του πνεύματος σου και από του προσώπου σου πού φύγω; εάν ανεβώ εις τον ουρανόν, συ εκεί ει· εάν κατεβώ εις τον άδην, πάρει (παρευρίσκεσαι)· εάν αναλάβοιμι τας πτέρυγάς μου κατ όρθρον και κατασκηνώσω εις τα έσχατα της θαλάσσης, και γάρ εκεί η χειρ σου οδηγήσει με, και καθέξει με η δεξιά σου (θα με κρατά σφικτά η δεξιά σου) (Ψαλμ. 138, 7-10).
Και ο προφήτης Ιερεμίας αναφωνεί: ει κρυβήσεται τις εν κορυφαίοις και εγώ ουκ όψομαι αυτόν; μη ουχί τον ουρανόν και την γην εγώ πληρώ; (Ίερ. 23,24).
Είναι λοιπόν δυνατόν να κρυφθεί κάποιος σε απόκρυφο μέρος και να μη γίνει άνπληπτός από το Θεό; Μήπως ο Κύριος δεν είναι εκείνος πού γεμίζει με την παρουσία Του τον ούρανό και τη γή; Πώς λοιπόν μπορείνα κρυφθεί κανείς από τα μάπα του Κυρίου; να γιατί ο σοφός παροιμιαστής θα πει: Εν παντί τόπω οφθαλμοί Κυρίου σκοπεύουσι κακούς τε και αγαθούς (15,3). τα μάπα του Κυρίου βλέπουν παντού. Παρατηρούν και τους  καλούς και τους  κακούς ανθρώπους. Γι αυτό λοιπόν χρειάζεται προσοχή. Υπάρχει δίπλα μας ο πονηρός εχθρός, που προσπαθείνα μας παρασύρει στο  κακό, ακόμα και στην ευλογημένη ώρα της προσευχής. Ο ιερός υμνογράφος μας εφιστά την προσοχή λέγοντας: Τη μεν γλώσση άσματι φθεΓιόμενος, τω δε λογισμώ άτοπα λογιζόμενος. Και ενώ γνωρίζουμε ότι το μάτι του Θεού  μας παρακολουθεί συνεχώς και έχουμε μέσα μας το φόβο, εν τούτοις αμαρτάνουμε. Πάλι ο ιερός υμνογράφος μας υπενθυμίζει τέτοιου είδους εμπειρίες λέγοντας: Κύριε και τον φόβον σου πτοούμαι και το πονηρόν ποιείν ου παύομαι· τις εν δικαστηρίω τον δικαστήν ου πτοείται η τις τον ιατρόν παροργίζει ως καγώ.
Γι αυτό μετά από όλες αυτές τις εμπειρικές καταστάσεις που βιώνουμε, ας αναφωνήσουμε μαζί με τον υμνογράφο της Εκκλησίας: Ήθελον δάκρυσιν εξαλείψαι των εμών πταισμάτων, Κύριε, το χειρόγραφον και το υπόλοιπον της ζωής μου διά μετανοίας εύαρεστήσαι σοί, άλλ ο εχθρός άπατα με και πολεμεί την ψυχήν μου· Κύριε πριν εις τέλος απόλλωμαι σώσον με.
Τελικά σ εκείνον καταφεύγομε για τη σωτηρία μας. η συναίσθηση της αμαρτίας μπροστά στα δικά Του μάπα μας βοηθά να οδηγηθούμε στη μετάνοια και μαζί με τον Άσωτο υιό της παραβολής να πούμε: Πατέρα αμάρτησα και στον ουρανό και μπροστά σου. Κάνε με όχι γιό σου, Αλλά απλό υπηρέτη σου. Και ας μη λησμονούμε: Είμαστε μόνοι, στο  φώς, στο  σκοτάδι, στο  δωμάτιο μας κλεισμένοι; Είμαστε μπροστά στα μάπα του Θεού. να γιατί ο ιερός Αυγουστίνος κράζει: Χριστιανέ ο λύχνος η αναμμένος είναι η σβησμένος ο Θεός σε βλέπει. τι απαιτείται τέλος από τον καθένα μας; Μνήμη Θεού. να θυμόμαστε το Θεό. με τη μνήμη Θεού  γλυτώνει κανείς την αμαρτία. αν έχει συναίσθηση ότι δίπλα του είναι ο Θεός, είναι αδύνατο να αμαρτήσει, όπως δεν αμαρτάνει μπροστά στα μάπα των ανθρώπων.






ΤΟ ΠΡΟΠΑΤΟΡΙΚΟ ΑΜΑΡΤΗΜΑ
Ο
 Δαβίδ εκζητεί από το Θεό το άμετρο έλεος Του, στο  όποιο αξίζει τον κόπο να ενσκήψουμε παίρνοντας αφορμή από το στίχο ιδού γάρ εν ανομίες συνελήφθην και εν αμαρτίαις εκίσσησε με η μήτηρ μου.
Οι γονείς μου, Κύριε, με άλλα λόγια λέγει ο ποιητής, όταν με συνέλαβαν και όταν με γέννησαν, βρίσκονταν κάτω από το βάρος του προπατορικού αμαρτήματος και παρασύρονταν σε καθημερινές παραβάσεις του νόμου. Λέγει στο  Θεό τα λόγια αυτά ο Δαβίδ, για να τον σπλαχνισθεί και να στείλει το άμετρο έλεός του για να τον ελεήσει.
Στον παρόντα στίχο ο Δαβίδ ομιλεί ρητώς για την κληρονομική ένοχή, για την όποια μετά από χίλια και πλέον χρόνια μίλησε και ο Απόστολος των Εθνών Παύλος στην προς Ρωμαίους επιστολή του. τι λέγει ο Παύλος; Βλέπω δε έτερον νόμον εν τοις μέλεσί μου αντιστρατευόμενον τω νόμω του νους μου και αιχμαλωτίζονται με εν τω νόμω της αμαρτίας τω όντι εν τοις μέλεσί μου. Ταλαίπωρος εγώ άνθρωπος! τις με ρύσεται εκ του σώματος του θανάτου τούτου; (7,23-24). Βλέπω, λέγει ο Απόστολος να κυριαρχεί στα μέλη του σώματος μου, άλλος νόμος και άλλη δύναμη. Ο νόμος και η δύναμη της αμαρτίας. αυτός ο νόμος εναντιώνεται και μάχεται σε όσα ο νους μου και η συνείδηση μου, αναγνωρίζουν ως ορθό νόμο και με κάνει αιχμάλωτο δούλο στο  νόμο της αμαρτίας που κυριαρχεί στα μέλη μου. Πόσο δυστυχισμένος και αξιολύπητος άνθρωπος είμαι εγώ! Ποιός θα ελευθερώσει το σώμα μου, που είναι κυριευμένο από την αμαρτία και που είναι η έδρα και το όργανο αυτού του θανάτου;
Ο Δαβίδ μιλώντας στο  Θεό με το ιδού γάρ εν ανομίαις συνελήφθην... δε θέλει να δικαιολογήσει τον εαυτό του, Αλλά να αναγνωρίσει ότι και αυτές Οι ρίζες του είναι αμαρτωλές Εις συμπάθειαν τον Θεόν επισπώμενος λέγει ο Ζυγαβινός. Θέλει δηλαδή να αποσπάσει τη συμπάθεια του Θεού. Και ο ιερός Χρυσόστομος θα πει: Ρέπει η φύσις επί το πταίειν υπό των παθημάτων ενοχλουμένη. η φύση του ανθρώπου ενοχλείται από τα πάθη, Αλλά παράλληλα υπάρχει και η ροπή προς την αμαρτία.
Μία λέξη όμως του στίχου μας είναι κάτιως δύσκολη, Γι αυτό επιθυμώ να παρουσιάσω με απλότητα το δύσκολο νόημά της. Πρόκειται για τη λέξη εκίσσησε. Ιδού γάρ εν ανομίαις συνελήφθην και εν αμαρτίαις εκίσσησε με, η μήτηρ μου. τη λέξη εκίσσησε, μας πληροφορεί ο άγιος Νικόδημος ο αγιορείτης, ότι ο Σύμμαχος την ερμήνευσε εγέννησεν και ο ιερός Χρυσόστομος εκύησεν τουτέστι συνέλαβε. το ρήμα κισσάω άπαντα και εΓιισσάω.
Και είναι αλήθεια ότι όλοι εμείς Οι καταγόμενοι από τον Αδάμ φέρουμε στους ώμους μας το βάρος του προπατορικού αμαρτήματος, το όποιο στη συνέχεια κληροδοτούμε στους απογόνους μας. αυτό το βάρος έφερε και ο Δαβίδ, όπως φέρει κάθε θνητός άνθρωπος. Και είναι αυτό το αμάρτημα αποτέλεσμα της πτώσεως του Αδάμ.
Βέβαια η κατάσταση στην οποία βρίσκεται ο άνθρωπος σήμερα δεν είναι η άρχική. Σύμφωνα πάντα με την Αγία Γραφή και την Πατερική Παράδοση ο Θεός έπλασε τον Αδάμ και την Εύα νήπια και τους  τοποθέτησε στον παράδεισο. Οι πρωτόπλαστοι ήταν κοινωνοί της Αγίας Τριάδος. Έρχονταν σε επικοινωνία με το Θεό και είχαν τη χάρη του Αγίου Πνεύματος. Έπρεπε σιγά-σιγά να τελειοποιηθούν βαδίζοντας έτσι προς τη θέωση και την αθανασία. Πλάστηκαν κατ εικόνα και ασκούμενοι στο  αγαθό θα έφταναν στο  καθ ομοίωσιν.
Προκειμένου όμως να ασκηθούν Οι πρωτόπλαστοι ο Θεός απαγόρευσε τη χρήση του δένδρου της γνώσεως του καλού και του κακού, και έδωσε εντολή να μη φάγουν από αυτό το δένδρο. Αυτοί όμως παράκουσαν την εντολή του Θεού  επειδή παρασύρθηκαν από το διάβολο και εκτροχιάσθηκαν από το δρόμο της τελειώσεως. Έτσι ήταν αδύνατο να φθάσουν στην αθανασία και τη θέωση, γιατί ο εχθρός τους  πλήγωσε. Έχασαν τη ζωοποιό χάρη του Αγίου Πνεύματος και έγιναν κατά την ψυχή νεκροί. Σύμφωνα με την πληροφορία του Θεοφίλου ο πονηρός θέλησε να θανατώση τους  πρωτοπλάστους και σωματικά, Αλλά δεν μπόρεσε να το πετύχει. Κατόρθωσε όμως να θανατώσει με τον Κάιν τον Άβελ και έτσι άρχισε ο σωματικός θάνατος στον κόσμο.
Εντυπωσιακό βέβαια είναι και το γεγονός ότι Οι πρωτόπλαστοι μετά την παρακοή δεν εζήτησαν από το Θεό συγνώμη, αν και ο Θεός μιλώντας τους, τους  έδωσε την ευκαιρία για κάτι τέτοιο. Είναι χαρακτηριστικός ο διάλογος Θεού  και πρωτοπλάστων, που έλαβε χώρα μετά την παρακοή. το διάλογο αυτό μας τον παρέχει με πολλή σαφήνεια το πρώτο βιβλίο της Π. Διαθήκης η Γένεσις. Λέγει λοιπόν η Γένεσις:
Κατά το δειλινό ακούστηκε η φωνή του Κυρίου που περιπατούσε στον Παράδεισο και Οι πρωτόπλαστοι Αδάμ και Εύα μην μπορώντας να δουν το Θεό κρύφτηκαν μέσα στα δένδρα του Παραδείσου. Ο Θεός τότε προσκάλεσε τον Αδάμ και του είπε: Αδάμ πού είσαι; και ο Αδάμ απάντησε στο  Θεό. Άκουσα τη φωνή σου που περιπατούσες στον Παράδεισο και φοβήθηκα, επειδή είμαι γυμνός και κρύφτηκα. Και ο Θεός ρωτά τον Αδάμ. Ποιός σου ανήγγειλε ότι είσαι γυμνός, εκτός αν έφαγες από το δένδρο που σου απαγόρευσα να φάγεις. Και ο Αδάμ άπαντά: η γυναίκα που μου  έδωσες ως σύντροφο μου, αυτή μου  έδωσε από τον καρπό του απαγορευμένου δένδρου και έφαγα. Και ο Θεός κατόπιν τούτων ρωτά τη γυναίκα. Γιατί Εύα έκαμες αυτό; και η Εύα απάντησε. Ο όφις με εξαπάτησε και έφαγα.
Σ αυτό το διάλογο φαίνεται καθαρά η φιλανθρωπία και η ανεξικακία του Θεού  αφ ενός και αφ ετέρου η αμετανοησία των πρωτοπλάστων. Έτσι μετά την πτώση και την αμετανοησία ο άνθρωπος εκδιώκεται από τον Παράδεισο, ενώ ο Θεός δίδει το πρώτο χαρμόσυνο άγγελμα που είναι το χωρίον 3,15 της Γενέσεως και που ονομάζεται Πρωτευαγγέλιο: Και έχθραν θήσω ανά μέσον σου και ανά μέσον της γυναικός και ανά μέσον του σπέρματος σου και ανά μέσον του σπέρματος αυτής· αυτός σου τηρήσει κεφαλήν και συ τηρήσεις αυτού πτέρναν.
Έτσι η ζωή του ανθρώπου η εκτός του παραδείσου ήταν ζωή πόνων και θλίψεων. Ο διάβολος επί πλέον με το εκπεσόν τάγμα του και με τη συνεργασία ανθρώπων άδικων, αύξησε τη δράση του στον κόσμο, ώστε να βασιλεύει η αμαρτία. Και με την αμαρτία ήλθε και επικράτησε στον κόσμο ο θάνατος. Ο Θεός επέτρεψε τη διάλυση του ανθρώπου εις τα εξ ων συνετέθη και το θάνατο αφ ενός μεν ίνα μη το κακόν αθάνατον γένηται κατά τον Άγιο Γρηγόριο το θεολόγο, αφ ετέρου για να τον αναπλάσει κατά την ανάσταση και επί πλέον με τη θέα του θανάτου να δώσει στον άνθρωπο ευκαιρία μετανοίας.
Σύμφωνα με την Αγία Γραφή Οι πρωτόπλαστοι πληγώθηκαν από το σατανά και αστόχησαν από τον αρχικό τους προορισμό. Απέτυχαν να φθάσουν στην τελείωση και αθανασία δηλ. τη θέωση. ενώ ο αρχικός προορισμός του ανθρώπου ήταν να αγαπά ανιδιοτελώς το Θεό και τον άνθρωπο, σύμφωνα με την πρώτη εντολή του δεκάλογου Αγαπήσεις Κύριον τον Θεόν σου εξ όλης της καρδίας σου και εξ όλης της ψυχής σου και εξ όλης της διανοίας σου και τον πλησίον σου ως εαυτόν, με την υποκίνηση του πονηρού πνεύματος και τη δική του συγκατάθεση απομακρύνθηκε από την αγάπη του Θεού  και του ανθρώπου αι την αντάλλαξε με την ιδιοτέλεια. Έτσι έγινε ατομιστής και εγωιστής. Στερήθηκε την επικοινωνία με το Θεό και κλονίστηκαν Οι σχέσεις του με τον πλησίον. η στέρηση της κοινωνίας με το Θεό και τον πλησίον σημαίνει στέρηση της ηθικής τελειώσεως. Στέρηση δε της ηθικής τελειώσεως είναι στέρηση της παραδείσιας ζωής με αποτέλεσμα τη φθορά και το θάνατο. Γιατί ο χωρισμός από το Θεό είναι θάνατος. Πρόξενοι επομένως του θανάτου είναι πρώτα ο Σατανάς και ύστερα ο άνθρωπος.
Τώρα ο άνθρωπος απομένει μόνος. Όταν ζούσε στον παράδεισο, δε φρόντιζε για τίποτα. Όλα του τα παρείχε ο Θεός χωρίς ιδρώτα και πόνο. Τώρα πρέπει να φροντίσει για να διατηρηθεί στη ζωή. Και Αφού η αμαρτία έφερε φθοροποιό αλλοίωση στην ψυχή του, το μίσος, η κακία, ζηλοτυπία, ο εγωισμός και τόσα άλλα φωλιάζουν μέσα του. Ζηλεύει τους  ανθρώπους που προκόβουν. Αγαπά όσο είναι δυνατό αυτούς που τον αγαπούν. Μισεί αυτούς που τον μισούν. Ζητά δόξα, πλούτη, σωματικές απολαύσεις. τα θέλει όλα δικά του.
Έκτοτε όσοι έρχονται στη ζωή γεννιούνται με τη ροπή προς το κακό και την αμαρτία. Είναι αιχμάλωτοι του Σατανά.
Την άθλια αυτή κατάσταση περιγράφει λεπτομερέστατα ο ιερός Ευαγγελιστής Λουκάς στην όμορφη εκείνη και τόσο διδακτική παραβολή του καλού Σαμαρείτου. Ο άνθρωπος ο εμπεσών εις τους  ληστάς είναι ο πεπτωκώς άνθρωπος, στον όποιο έχει δικαιώματα ο Σατανάς. Και ο Σατανάς έχει σαν στόχο και σκοπό την κακοποίηση του ανθρώπου. Έτσι Οι γονείς μας, όταν μας φέρνουν στη ζωή, μας κληροδοτούν συγχρόνως και την αμαρτία την προπατορική, δηλ. το θάνατο.
Η προπατορική αμαρτία είναι μία και μόνη. η παρακοή. Και ο Χριστός ήλθε να άρη αυτή την αμαρτία και να οδηγήσει τον άνθρωπο στην υπακοή. Βροντοφωνεί ο Πρόδρομος δείχνοντας τον Κύριο Ιησού: Ιδε ο αμνός του Θεού  ο αίρων την αμαρτίαν του κόσμου. η προπατορική αμαρτία είναι μία, Αλλά συγχρόνως είναι και πηγή πολλών αμαρτημάτων. Γι αυτό ο Δαβίδ λέγει: Εν ανομίαις συνελήφθην και εν αμαρτίαις εκίσσησέ με η μήτηρ μου.
Η προπατορική όμως αμαρτία μένει αθεράπευτη; Βεβαίως όχι. στο  πρωτευαγγέλιο (Γένεσις 3,15) δίδει ο Θεός την πρώτη υπόσχεση, που είναι τόσο χαρμόσυνη. Και εν χρόνο πραγματοποιείται ο ερχομός του Χριστού στον κόσμο. Ότε ήλθε το πλήρωμα του χρόνου εξαπέστειλεν ο Θεός τον υιόν αυτού τον μονογενή... για να απαλλάξει τον άνθρωπο από το προπατορικό αμάρτημα και να τον συνδέσει με τον Θεό, τοποθετώντας τον στην αρχική του κατάσταση, την υιότητα. Και έδωσε ο φιλάνθρωπος Κύριος το σωστικό μυστήριο του ιερού Βαπτίσματος. Έτσι με το Θείο Βάπτισμα, ο άνθρωπος απαλλάσσεται του προπατορικού αμαρτήματος, Αλλά μένει όμως η ροπή προς το κακό και την αμαρτία. με τη γέννησή του ο άνθρωπος φέρει το προπατορικό αμάρτημα και για να απαλλαγεί πρέπει να βαπτισθεί εις το Όνομα της Αγίας Τριάδος. Απαλλασσόμαστε από το προπατορικό αμάρτημα, που όμως δεν ξεριζώνεται, Γι αυτό το μεταδίδουμε στα τέκνα μας. Και ο αγώνας θα συνεχίζεται μέσα μας και η πάλη σάρκας και πνεύματος δεν θα έχει τέλος. Γι αυτό χρειάζεται πολλή προσοχή! Ποτέ μη συγκατατεθούμε στην αμαρτία. Ο Δαβίδ ενώ ήταν συνετός άνθρωπος, δεν πρόσεξε, συγκατατέθηκε εσωτερικά με αποτέλεσμα το διπλό του αμάρτημα.
Το Θείο όμως βάπτισμα μεταμορφώνει και ανακαινίζει τον άνθρωπο. Ο βαπτιζόμενος βγαίνει από την κολυμβήθρα των υδάτων καθαρός, αγνός, άσπιλος, άμωμος. Λαμβάνει το ένδυμα του Χριστού, Γι αυτό ψάλλουμε: Όσοι εις Χριστόν εβαπτίσθητε, Χριστόν ενεδύσασθε. με την τριπλή κατάδυση και ανάδυση στο  νερό της κολυμβήθρας μετέχουμε στο  θάνατο και την ανάσταση του Χριστού. με την κατάδυση θάπτεται ο παλαιός άνθρωπος της απάτης, του ψεύδους, της κακίας, της αμαρτίας εν γένει, ενώ με την ανάδυση ανίσταται και γίνεται ο Καινός εν Χριστώ άνθρωπος.
Χαρακτηριστικά λέγει ο Άγιος Απόστολος Παύλος στην προς Ρωμαίους επιστολή του και ώσπερ γάρ διά της παρακοής του ενός ανθρώπου αμαρτωλοί κατεστάθησαν Οι πολλοί, ούτω και διά της υπακοής του ενός δίκαιοι κατασταθήσονται Οι πολλοί (5,19).
Τούτα τα λόγια του Αποστόλου σημαίνουν ότι όπως ο παλαιός Αδάμ συμπαρέσυρε στην αμαρτία το ανθρώπινο γένος έτσι και ο νέος Αδάμ, που είναι ο Κύριος Ιησούς Χριστός, επανέφερε το ανθρώπινο γένος στη ζωή. Τώρα είναι θέμα εκλογής του καθενός. εάν επιζητούμε τη ζωή, ακολουθούμε τον Ιησού, εάν στόχος μας είναι ο θάνατος, τότε γινόμαστε δούλοι της αμαρτίας. μη λησμονούμε όμως ποτέ τη μεγάλη θυσία του Θεού  για τη λύτρωσή μας και τη σωτηρία.
Πολλά κακά μας εκληροδότησε ο παλαιός Αδάμ. Πολλά όμως καλά έφερε ο νέος Αδάμ, ο Χριστός. Και τι δεν έκανε ο Ιησούς προκειμένου να μας απαλλάξει από το κακό;
α) Ταπείνωσε τον εαυτό του με την ενανθρώπιση και μας έδωσε παράδειγμα και υπόδειγμα ταπεινώσεως εκκένωσε εαυτόν μορφήν δούλου λαβών.
β) Θυσίασε τη ζωή του με τον πιο ατιμωτικό θάνατο, το Σταυρικό. Χριστός υπέρ ημών απέθανε (Ρωμ. 5,8) και εταπείνωσεν εαυτόν άχρι θανάτου, θανάτου δε Σταυρού (Φιλ. 2,8).
γ) μας γνώρισε το Θεό Πατέρα. Ο Θεός ο Παντοκράτωρ είναι γνωστός από την Π. Διαθήκη. Αλλά είναι Θεός φοβερός και τιμωρός, ενώ στην Κ. Διαθήκη έχουμε Θεό Αγάπης, Αλλά και Θεό δίκαιο για τους  ατακτούσες.
δ) μας συμφιλίωσε με το Θεό. Εχθροί όντες κατηλλάγημεν τω Θεώ διά του θανάτου του υιού αυτού (Ρωμ. 5,10).
ε) μας πήρε από το δρόμο της απώλειας και μας οδήγησε στο  δρόμο της σωτηρίας.
στ) ενώ ήμαστε πάμπτωχοι μας πλούτισε με τα χαρίσματα του Αγίου Πνεύματος. Έτσι λάβαμε το Πανάγιο Πνεύμα και θερμάνθηκαν Οι καρδιές μας.
ζ) τον έχουμε πάντα κοντά μας, ώστε να μας καθοδηγεί και να μας προστατεύει. Ο ίδιος είπε: Ιδού εγώ μεθ υμών ειμί πάσας τας ημέρας έως της συντελείας του αιώνος. (Ματθ. 28,20)
η) δεν μας στερεί τίποτε από τα υλικά αγαθά Ανεξάρτητα από τη συμπεριφορά μας ότι τον ήλιον αυτού ανατέλλει επί πονηρούς και αγαθούς και βρέχει επί δίκαιους και άδικους (Ματθ. 5,45).
θ) μας τρέφει με το Πανάγιον Σώμα Του και Αίμα Του, ώστε να αυξανόμαστε πνευματικά. Λάβετε φάγετε... πίετε εξ αυτού πάντες.
Με όλες αυτές τις ευεργεσίες και πολλές άλλες, που δεχόμαστε καθημερινά τι κάνουμε; Πόσο ευγνώμονες είμαστε στην αγάπη του; και τί ανταποδώσωμεν τω Κυρίω περί πάντων, ων αντεπέδωκεν ημίν;.










Ο ΘΕΟΣ ΑΓΑΠΑ ΤΗΝ ΑΛΗΘΕΙΑ
Ο
 Πεντηκοστός ψαλμός είναι ο ψαλμός της μετανοίας και των δακρύων. Ο Χριστιανός που τον λέγει καθημερινά κατανύσσεται και ζει στην αλήθεια του Θεού, αποφεύγοντας το ψεύδος και την αμαρτία εν γένει. Και για να πετύχει τούτο αγωνίζεται συνεχώς έχοντας ως μόνιμο βοηθό του τη χάρη του Θεού, που ποτέ δεν εγκαταλείπει τα παιδιά του που ακλουθούν τον Κύριο της αληθείας.
Ο Θεός αγαπά την αλήθεια. Είναι αληθής. Εγώ, ειμί η οδός και η ΑΛΗΘΕΙΑ και η ΖΩΗ είπε ο Κύριος μας. Και ο Δαβίδ συντάσσοντας τον πεντηκοστό ψαλμό δεν παραλείπει να πει στον Κύριο: Ιδού γάρ αλήθειαν ηγάπησας τα άδηλα και τα κρύφια της σοφίας σου εδήλωσας μοι. τι θέλει να πει με αυτά τα λόγια ο Δαβίδ; Κύριε λυπήσου με, διότι, αν και εγνώριζα ότι αγαπάς την αλήθεια, την ειλικρίνεια, την ευθύτητα και φανέρωσες σε μένα τα άδηλα και τα κρύφια της σοφίας σου, για να μένω μακριά από το κακό που κληρονόμησα με τη γέννησή μου, εγώ αμάρτησα. Ο Άγιος Νικόδημος ο αγιορείτης γράφει: Επειδή Κύριε συ αγαπάς την αλήθεια, Γι αυτό και εγώ ομολόγησα αυτή την αλήθεια και είπα το ήμαρτον.
Είναι γεγονός πώς, όταν ο άνθρωπος ομολογεί την αλήθεια εξομολογούμενος τις αμαρτωλές του πράξεις, ο Θεός συγκαταβαίνει και τον συγχωρεί, όπως συγχώρεσε το Δαβίδ Αλλά και το πλήθος των αστοχησάντων και πεπτωκότων ανθρώπων.
Επομένως για τη συγχώρηση των παραπτωμάτων μας απαραίτητη προϋπόθεση είναι η αλήθεια και η ειλικρινής εξαγόρευση.
Αλλά ποιοί είναι εκείνοι, πού, ενώ ξεκινούν με διάθεση εξαγορεύσεως των παραπτωμάτων τους, στο  δρόμο σκοντάφτουν και δεν είναι ειλικρινείς στην όμορφη αυτήν ευκαιρία, όπου έχουν δυνατότητα απαλλαγής από τα αμαρτήματα και τα πλημμελήματα τους;
Πρώτον: Αυτοί που κρύβουν τις αμαρτίες τους, γιατί ντρέπονται να τις ξαγορεύσουν. Ο Σατανάς πάντα ενθαρρύνει τον άνθρωπο, όταν πρόκειται να αμαρτήσει. Όταν όμως έλθει η ώρα της μετάνοιας τον αποθαρρύνει με την ντροπή. Ντρέπομαι λέγει. Πώς να παρουσιάσω στο  φώς αυτά που έκανα στο  σκοτάδι; ο Ιερός Χρυσόστομος λέγει: συ να μη πεισθείς σ αυτήν την προτροπή του Σατανά. Και ο Άγιος Γρηγόριος Νύσσης προτρέπει τους  χριστιανους λέγοντας: Με πολύ θάρρος αποκαλύψατε τα μεγάλα σας αμαρτήματα αποκαλύψτε αυτά, που είναι φωλιασμένα στο  βάθος της ψυχής σας αποκαλύψτε, όπως αποκαλύπτει ο ασθενής στο  γιατρό τα κρυμμένα του τραύματα. Έτσι και μόνο θα πετύχετε τη θεραπεία.
Στην αρχαία εκκλησία Οι χριστιανοί δεν ντρέπονταν να εξαγορεύσουν τις αμαρτίες τους ενώπιων του πλήθους των πιστών. Σήμερα όμως η εξαγόρευση γίνεται μόνο στον πνευματικό και όχι σε όλη την εκκλησία.
Δεύτερον: Αυτόί που ομολογούν ότι αμάρτησαν, Αλλά το βάρος της αμαρτίας το ρίχνουν σε τρίτους. η διάθεση αυτή, της επιρρίψεως της αμαρτίας στους άλλους, φαίνεται καθαρά και στο  πρώτο βιβλίο της Π. Διαθήκης, τη Γένεση. εκεί παρατίθεται από τον ιερό συγγραφέα, τον προφήτη Μωυσή, ένας διάλογος, που είναι ιδιαίτερα κατατοπιστικός. Λέγει ο Θεός στον Αδάμ, που παρέβη την εντολή και έφαγε από το δένδρο της γνώσεως του καλού και του κακού Ποιός σου ανήγγειλε ότι είσαι γυμνός, εκτός αν έφαγες από το δένδρο, από το όποιο και μόνο σου απαγόρευσα να φάγεις; και ο Αδάμ άπαντά: ή γυνή, ην έδωκας μετ εμού, αύτη μοι έδωκεν από του ξύλου, και έφαγον. Και είπε Κύριος ο Θεός τη γυναικί τι τούτο εποίησας; και είπεν η γυνή· ο όφις ηπάτησε με και έφαγον. στο  διάλογο αυτόν, παρατηρούμε ότι ο Αδάμ ρίχνει την ευθύνη για την πτώση του στη γυναίκα, Αλλά και στον ίδιο το Θεό. δε φταίω εγώ, Αλλά η γυναίκα που Εσύ μου  έδωσες. Και η Εύα ρίχνει την ευθύνη στον όφη. αυτός με ηπάτησε λέγει.
Τρίτον: Αυτόί που αμαρτάνουν και θλίβονται όχι γιατί έσφαλαν ενώπιων του Θεού, Αλλά γιατί φοβούνται ότι με την κοινολόγηση των πραγμάτων θα θιγεί η αξιοπρέπεια τους. Ο Προφήτης Δαβίδ είπε: Κύριε λυπήσου με, διότι, αν και γνώριζα ότι αγαπάς την αλήθεια, την ευθύτητα, την ειλικρίνεια και φανέρωσες σε μένα τα άδηλα και τα κρύφια της σοφίας για να μένω μακριά από το κακό, εγώ αμάρτησα.
Τα άδηλα και τα κρύφια της σοφίας του ο Θεός δεν φανέρωσε μόνο στο  Δαβίδ, Αλλά και σ όλους εμάς, που πιστεύουμε στο  Άγιο Όνομα Του. με ποιό τρόπο εμείς γνωρίσαμε τα μεγαλεία του Θεού;
α) με το Θείο Βάπτισμα με το όποιο έγινε η εισδοχή μας στη μεγάλη οικογένεια των τέκνων του Θεού. Όσοι εις Χριστόν εβαπτίσθητε, Χριστόν ενεδύσασθε.
β) με το μυστήριο του Χρίσματος με το οποίο δεχθήκαμε τα χαρίσματα του Παναγίου Πνεύματος. Έτσι με τα δύο αυτά μυστήρια έχουμε πολιτογραφηθεί, ως πολίτες της Βασιλείας του Θεού. Ανήκουμε ολοκληρωτικά στο  Χριστό εκτός αν με τη θέλησή μας σβήσουμε το όνομά μας από τον κατάλογο. δεν χρησιμοποιεί ποτέ βία. Είμαστε ελεύθεροι. Και επί ελευθερία εκλήθητε (Γαλ. 5,13).
γ) με τα θαυμαστά γεγονότα που ζούμε μέσα στην Εκκλησία με τη χάρη του Παναγίου Πνεύματος. Όλοι Οι χριστιανοί έχουν να διηγηθούν κάποιο θαύμα που έλαβε χώρα στη ζωή τους. Μάρτυρες τέτοιων θαυμάτων είναι Οι πιστοί Χριστιανοί. Κάποτε καλέσαμε τον ιερέα στο  σπίτι μας και έκανε αγιασμό. μια μικρή ακολουθία είναι ο αγιασμός, Αλλά με την ακολουθία αυτή το απλό νερό της βρύσης τώρα είναι αγιασμένο. Πώς το διαπιστώνουμε αυτό; το νερό αυτό δεν αλλοιώνεται ποτέ. Και αν υπάρχουν άνθρωποι που δυσπιστούν, αυτό δε σημαίνει ότι το θαύμα δε γίνεται. Απλώς εκείνοι έχουν κλειστά τα μάπα τους και δε θέλουν να τα ανοίξουν. δεν τους  φταίει κανείς.
δ) με την Αγία Γραφή. Μέσα στην Αγία Γραφή υπάρχει η αποκάλυψη του Θεού. Σ αυτό το βιβλίο διαβάζουμε την αλήθεια. εκεί βλέπουμε τι θέλει ο Θεός από μάς. Και αυτό το βιβλίο το χάρισε ο Θεός σε μάς. Μελετώντας το και εφαρμόζοντας αυτά που λέγει ο Θεός με το στόμα των Αγίων Του οδηγούμαστε στη σωτηρία.
ε) με τη δωρεά του Παναγίου Σώματος Του και του Τιμίου Αίματος Του, για να αυξανόμαστε πνευματικά και να γινόμαστε μέτοχοι της ουράνιας Βασιλείας Του. Λάβετε φάγετε τούτο μου εστί το σώμα. Και ό τρώγων μου την σάρκα... έχει ζωήν αιώνιον (Ίωαν. 6.56). Πίετε εξ αυτού πάντες τούτο εστί το αίμα μου το της Καινής Διαθήκης το υπέρ υμών και πολλών εκχυνόμενον εις άφεσιν αμαρτιών. Και μη λησμονούμε το λόγο του Ευαγγελιστού Ιωάννου. Το αίμα Ιησού Χριστού του υιού αυτού καθαρίζει ημάς από πάσης αμαρτίας. (Α Ίωαν. 1,7).
ζ) με την Ιερή Εξομολόγηση και μετάνοια. με το μυστήριο αυτό έχουμε τη δυνατότητα να προσεγγίζουμε το Θεό, μέσω του πνευματικού μας και να καθαριζόμαστε εσωτερικά. δεν είναι απλό πράγμα η δυνατότητα που μας δίνεται να γονατίζουμε και να δεχόμαστε τη χάρη του Παναγίου Πνεύματος, που σαν πυρκαγιά αφανίζει τις παρεκτροπές μας και τα εγκλήματα μας.
Όσοι ζουν σε υπακοή αντιλαμβάνονται καλύτερα αυτά τα λόγια.
η) με την υιοθεσία. Ουκ εποίησε ούτω παντί έθνει και τα κρίματα αυτού ουκ εδήλωσε αυτούς (Ψαλμ. 147,9) διακηρύττει ο ιερός ψαλμωδός. Παιδιά κατά χάρη είμαστε του Θεού. Αλλά τα παιδιά πάντα κληρονομούν τον Πατέρα. Και εμείς εφ όσον γίναμε παιδιά του θα κληρονομήσουμε τη Βασιλεία Του.
Και βέβαια όλα τα μεγαλεία του Θεού  δεν τα γνωρίζουμε στον κόσμο αυτόν. Μόνο μερικοί άνθρωποι έχουν ξεχωρίσει με την αγιότητα τους και τους  έχουν αποκαλυφθεί πράγματα που εμείς πολλές φορές δεν υποψιαζόμαστε. τις πνευματικές αυτές εμπειρίες, που εκείνοι βίωσαν η και σήμερα Οι εκλεκτοί βιώνουν δεν τις καθιστούν γνωστές σ εμάς.
Ο Άγιος Απόστολος Παύλος δοκίμασε λόγω της αγιότητος του και της αυταπαρνήσεως του τέτοιες εμπειρίες πνευματικές. Και αποκαλύπτει στην επιστολή του προς Κορινθίους Β (12,2,5) τις οπτασίες και αποκαλύψεις που έλαβε από τον Κύριο. τι λέγει; Γνωρίζω άνθρωπο που βρίσκεται σε στενή σχέση και επικοινωνία με το Χριστό. Ο άνθρωπος αυτός είτε ήταν στο  σώμα του κατά την ώρα εκείνη, είτε βρίσκονταν εκτός του σώματος του, δηλ. σε έκσταση, δε γνωρίζω. Ο Θεός γνωρίζει. Ξέρω όμως ότι αρπάχτηκε και οδηγήθηκε μέχρι τρίτο ουρανό, όπου διαμένουν Οι αγγελικές δυνάμεις. Και γνωρίζω ότι αυτός ο άνθρωπος οδηγήθηκε στον παράδεισο και άκουσε λόγους που γλώσσα ανθρώπινη δεν έχει τη δύναμη να τους  εκφράσει και που δεν επιτρέπεται στον άνθρωπο να τους  πει λόγω της ιερότητας τους.
Παρά ταύτα γνώστες των μεγαλείων του Θεού  είμαστε όλοι Οι χριστιανοί. Και δεν είναι προνομιούχοι μόνο Οι λίγοι εκλεκτοί, που με την αγιότητα τους απέκτησαν αυτές τις υπερφυσικές εμπειρίες, Αλλά και εμείς όλοι, που με την εισδοχή μας στην Εκκλησία του Χριστού βιώνουμε εμπειρικά τα άδηλα και τα κρύφια της σοφίας. η παρουσία του Κυρίου στον κόσμο πριν από δύο χιλιάδες χρόνια μας κατέστησε γνώστες της ουράνιας πραγματικότητας.





ΚΑΘΑΡΟΤΗΤΑ ΨΥΧΗΣ
Δ
εν υπάρχει τίποτε πιο σπουδαίο από αυτό, γιατί η καθαρότητα της ψυχής μαρτυρεί άνθρωπο όχι απλά ευγενικό, Αλλά καλλιεργημένο εσωτερικά, καταξιώνει τον ίδιο, και ανοίγει διάπλατα τις πύλες του ουρανού.
Ο προφήτης Δαβίδ προκειμένου να πετύχει το έλεος του Θεού χρησιμοποιεί πολλούς τρόπους. Αναγνωρίζει την αμαρτωλότητά του, δε λησμονεί τις παραβάσεις του, χύνει αιμάτινα δάκρυα μετανοίας και προσευχόμενος ζητά συνεχώς έλεος. Και ο Θεός, είναι αλήθεια αυτή της αγίας μας εκκλησίας, συγχωρεί πάντα τους  συντετριμμένους. δεν αποστρέφει ποτέ το πρόσωπο του από τους  ανθρώπους εκείνους, που αναγνωρίζουν τα σφάλματά τους και παίρνουν αποφάσεις για μια νέα ζωή. στην Π. Διαθήκη δεν υπάρχει το μυστήριο της Ιεράς Εξομολογήσεως, γιατί δεν υπάρχει Σταυρός και Ανάσταση.
Τώρα ο Δαβίδ λέγει στον Κύριο: Ραντιείς με υσσώπω και καθαρισθήσομαι, πλυνείς με και υπέρ χιόνα λευκανθήσομαι. Όταν, Κύριε, με λυπηθείς, θα με ραντίσεις με το έλεός σου με το μυστικό ραντιστήρι τον υσσώπο και έτσι θα καθαρισθώ. Τότε θα με πλύνεις και θα γίνω τόσο καθαρός, ώστε θα είμαι λευκότερος από το χιόνι.
Παρατηρεί κανείς ότι ο Δαβίδ και πάλι επανέρχεται. Κάνει μία νέα αίτηση συγνώμης προς το Θεό που επίκρανε. Τώρα ζητεί ραντισμό με υσσώπο προκειμένου να καθαρισθεί και όχι απλώς να καθαρισθεί, Αλλά να λευκανθεί. για τον υσσώπο έχει γίνει πολύ συζήτηση. Κατά πάσα πιθανότητα το φυτό αυτό ανήκε στην οικογένεια των ποικιλιών της καπάρεως. για τον υσσώπο γίνεται λόγος και στο  δωδέκατο κεφάλαιο της Εξόδου, του δευτέρου βιβλίου της Π. Διαθήκης (στιχ. 22). τον χρησιμοποιούσαν Οι Εβραίοι για εξαγνιστικούς ραντισμούς, όπως εμείς σήμερα χρησιμοποιούμε το Βασιλικό για την τέλεση του αγιασμού. με υσσώπο βουτηγμένο στο  αίμα του Πασχαλινού αμνού έβαφαν Οι Ισραηλίτες τα κατώφλια των σπιτιών τους σύμφωνα με την εντολή του Μωυσέως προκειμένου να σωθούν από τον εξολοθρευτή άγγελο. με υσσώπο βαμμένο στο  αίμα ορνιθιού ραντίζει ο ιερέας επτά φορές τον καθορισθέντα από τη λέπρα. Τόσο το Λευιτικό (14,6), όσο και Οι Αριθμοί (19,6) ομιλούν Γι αυτές τις εντολές.
Ο Δαβίδ έχει οπωσδήποτε ύπ όψη του τον ύσσωπο. Και αφού αναγνωρίζει ότι είναι ένοχος θανάτου καθώς η ψυχή του είναι γεμάτη από τη λέπρα της αμαρτίας, ζητεί ραντισμό από το Θεό, για να σωθεί από το θάνατο και την ψυχική νόσο, ώστε να έχει το δικαίωμα επικοινωνίας με τους  ανθρώπους. δεν είχε τέτοιο δικαίωμα ο λεπρός. Ζούσε απομονωμένος. αυτό το δικαίωμα της κοινωνίας με τους  ανθρώπους ζήτησε ο Δαβίδ από το Θεό, γιατί ένιωσε τη λέπρα της αμαρτίας να του κατατρώγει τα σπλάχνα.
Ο δεύτερος μολυσμός, ο ψυχικός, είναι χειρότερος από τον πρώτο. Ο πρώτος μολυσμός, η λέπρα του σώματος, σκοτώνει το σώμα, ενώ η λέπρα της ψυχής, η αμαρτία, οδηγεί τον άνθρωπο στον πνευματικό θάνατο. Και αυτό είναι το μεγαλύτερο δυστύχημα για τον άνθρωπο. Ο Δαβίδ από αυτόν το μολυσμό θέλει να απαλλαγεί. ΓΙ αυτό ζητά από τον Κύριο να τον ραντίσει με ύσσωπο, για να απαλλαγεί από τη λέπρα της αμαρτίας.
Με τι όμως ράντιζαν Οι Εβραίοι; με νερό. το νερό καθαρίζει. Ο Δαβίδ όμως δε θέλει ραντισμό με νερό, Αλλά επιζητεί ραντισμό με τη Θεία Χάρη προκειμένου να καθαρισθεί και να έξαγιασθεί. Και πώς γνωρίζει ο Δαβίδ, ότι υπάρχει Θεία Χάρη Γι αυτόν τον καθαρισμό; Μα είναι προφήτης. Και σαν προφήτης γνωρίζει Τα άδηλα και τα κρύφια της σοφίας του Θεού. Και δεν είναι μόνο ο Δαβίδ που γνωρίζει τα θέματα αυτά. Υπάρχουν και άλλοι προφήτες που τα προανήγγειλαν. Ο Προφήτης Ιεζεκιήλ στο  βιβλίο του αναφέρει ότι ο Θεός θα χύσει επάνω μας νερό που θα καθαρίσει κάθε μας μολυσμό. αυτό πραγματοποιήθηκε με τον ερχομό του Χριστού στον κόσμο. Αυτόν τον καθαρμό τον επιζητεί ο Δαβίδ, Γι αυτό ποθείνα ραντισθεί και να πλυθεί μ αυτό το νερό για να ξεπεράσει σε λευκάδα, ακόμη και το χιόνι, υπέρ χιόνα λευκανθήσομαι.
ΓΙ αυτό τον καθαρμό με τη χάρη του Θεού  μας μιλά και ο προφήτης Ησαίας στο  πρώτο κεφάλαιο (ση. 16-18): εάν ώσιν αι αμαρτίαι υμών ως φοινικούν, ως χιόνα λευκανθώ, εάν δε ώσιν ως κόκκινον, ως έριον λευκανώ. εάν Οι ψυχές σας είναι ερυθρές λόγω των αιματηρών σας έργων, θα τις κάνω λευκές όπως είναι το χιόνι. εάν Οι ψυχές σας είναι περισσότερο βαμμένες στο  αίμα, κατακόκκινες, θα τις λευκάνω, όπως είναι το λευκό μαλλί των προβάτων.
Αυτά τα λόγια λέγει ο Θεός στον Ισραήλ. Είναι ομολογουμένως ενθαρρυντικά για τον αμαρτωλό. Βέβαια υπάρχουν προϋποθέσεις, για να συμβεί αυτό που είπε ο Θεός. Και Οι προϋποθέσεις είναι η μετάνοια και η απόφαση για μια ζωή δικαιοσύνης και αγιότητος. Γι αυτό λίγο παραπάνω ο Ησαίας λέει στον Ισραήλ. Λουσθείτε ψυχικά και γίνετε εσωτερικά καθαροί. Αφαιρέσατε τις πονηριές από το βάθος της ψυχής σας, ώστε να είστε καθαροί μπροστά στα μάπα μου. Ναι. Πάψτε να είστε πονηροί. Φροντίστε να κάνετε το καλό και προσπαθείστε να είστε δίκαιοι στις δίκες. Αθωώστε τον αδικούμενο και αποδώστε το δίκαιο τόσο στο  ορφανό, όσο και στη χήρα. όταν κάνετε όλα αυτά τότε ελάτε να συζητήσουμε.
Μόνο τότε θα στείλει τη χάρη Του για να καθαρισθούμε. Βεβαίως η καθαρότητα δεν είναι δυναΤο να πραγματοποιηθεί από τη μια στιγμή στην άλλη. δεν μπορείς σήμερα να σαι δαίμονας και αύριο να γίνεις άγγελος. Σιγά-σιγά όμως είναι δυνατό να κατορθωθεί.
Από το στίχο αυτό συμπεραίνουμε ότι τρεις είναι Οι βαθμίδες της ανοδικής πορείας του ανθρώπου, που επιθυμεί την καθαρότητα της ψυχής του και τη σωτηρία του. Και Οι βαθμίδες αυτές είναι:
α) Ράντισμα: το ράντισμα έχει σχέση με τους  αρχάριους. Αυτόί που θα κάνουν το πρώτο βήμα δέχονται το ράντισμα. Είναι η πρώτη βαθμίδα. Υποχρεωτικά πρέπει να πατήσει κανείς σ αυτή τη βαθμίδα για να προχωρήσει στη δεύτερη που είναι το:
β) Πλύνεις με: στην δεύτερη βαθμίδα βρίσκονται Οι άνθρωποι εκείνοι που έχουν μετανοήσει για τα σφάλματά τους και έχουν καθαρθεί διά του μυστηρίου της Ιεράς Εξομολογήσεως.
γ) Υπέρ χιόνα λευκανθήσομαι: στην τρίτη αυτή κατηγορία βρίσκονται οι τέλειοι.
Κάτι παρόμοιο λέγουν και οι άγιοι πατέρες της εκκλησίας μας που κατατάσσουν τους  σεσωσμένους σε τρεις κατηγορίες-βαθμίδες.
Στην πρώτη είναι ο! δούλοι. Αυτόί που δουλικά βρίσκονται στην χριστιανική πίστη. δεν μπορούν να κάνουν διαφορετικά. Θέλουν να σωθούν. Έστω και με δουλικότητα υπηρετούν τον Κύριο.
Στη δεύτερη είναι Οι μισθωτοί. Αυτόί κάνουν ό,τι κάνουν, για να λάβουν το μισθό τους. Και ο μισθός είναι η κληρονομιά της Βασιλείας των ουρανών. Και στην τρίτη είναι Οι φίλοι του Θεού. Αυτόί είναι οι τέλειοι. δεν υπάρχει ιδιοτέλεια στους τελείους. Γνώρισαν το Θεό και πόθησαν την ένωσή τους μ Αυτόν. το πέτυχαν. Βρίσκονται τώρα κοντά στο  Θεό.
Ερχομένων εστί το ραντίζεσθαι, προκοπτόντων το πλύνεσθαι και τελείων το υπέρ χιόνα λευκανθήσεσθαι.
Βέβαια δεν πρέπει να διαφεύγει της προσοχής μας το γεγονός ότι βρισκόμαστε στην εποχή της χάριτος και επομένως είμαστε προνομιούχοι. Ακολουθούμε όμως στη ζωή μας ανοδική πορεία; Σήμερα έχουμε όλες τις προϋποθέσεις για να επιτύχουμε κάτι τέτοιο. στην εποχή του Δαβίδ και γενικότερα της Παλαιάς Διαθήκης τα πράγματα ήταν δύσκολα. Τότε δεν είχε έλθει ο Χριστός. Υπήρχε μόνο η υπόσχεση. ΓΙ αυτό και το προφητικό βλέμμα του Ζαχαρίου βλέπει ότι: εξελεύσεται υδωρ ζών εξ Ιερουσαλήμ, και εν θέρει και εν έαρι έσται ούτως. Ποιό είναι αυτό το ύδωρ το ζών; το είπε ο Κύριος στη Σαμαρείτισσα, όταν εκείνη δε θέλησε να του δώσει λίγο νερό από το πηγάδι, για να ξεδιψάσει. Τότε δεν υπήρχε η σταυρική θυσία του Λυτρωτου για να καθαρίσει με το πανάχραντο Αίμα Του τα παραπτώματα. Χριστώ τω αγαπήσαντι ημάς και λούσαντι από των αμαρτιών ημών εν τω αίματι Αυτού (Αποκ. 1, 5) κηρύττει ο αγαπημένος μαθητής του Χριστού, ο Ιωάννης ο Θεολόγος.
Τότε δεν υπήρχε το Σώμα και το Αίμα του Κυρίου για να θρέψει, Αλλά και να καθαρίσει το μολυσμένο από την αμαρτία άνθρωπο. Το αίμα Ιησού Χριστού του υιού αυτού καθαρίζει ημάς από πάσης αμαρτίας (Α Ίωαν. 1,7).
Βροντοφωνεί ο Ησαίας λέγοντας: Αντλήσετε ύδωρ μετ ευφροσύνης εκ των πηγών του Σωτηρίου (Ησ. 12,3). Και ο άγιος Κύριλλος Αλεξανδρείας ερμηνεύοντας το χωρίο τούτο γνωστοποιεί σε μάς: Ύδωρ αποκαλεί το λόγο του Θεού. Πηγές τους  άγιους Αποστόλους, Ευαγγελιστές και Προφήτες. Σωτήριον εννοεί το ΧρισΤο από τον όποιο προήλθε η Σωτηρία.
Τώρα όλα υπάρχουν. δεν λείπει τίποτα. η χάρη του Θεού  αγιάζει πάντα άνθρωπο ερχόμενον εις τον κόσμον. Αλλά ο αγιασμός εξαρτάται και από τον καθένα. η χάρη του Θεού  δε φθάνει μόνη της. Ο Θεός δεν βιάζει κανένα. εμείς πρέπει να βιάσουμε τον εαυτό μας.
Μη λησμονούμε ότι Η βασιλεία των ουρανών βιάζεται και βιασταί αρπάζουσιν αυτήν (Ματθ. 11,12). αν επιθυμούμε την κάθαρσή μας, η εκκλησία, που είναι ταμιούχος της χάριτος, μας την παρέχει, αφού ζητήσουμε να πλυθούμε με συντριβή και μετάνοια και εξομολόγηση. η αμαρτία είναι φοβερά μολυσματική ασθένεια. Είναι αδύνατο Οι βρύσες, Οι πηγές και τα ποτάμια όλου του κόσμου να μας ξεπλύνουν. Μόνο δάκρυα. Δάκρυα μετανοίας και πόθος για τον Ιησού.
Και μετά από αυτά αγώνας σκληρός, πολύ σκληρός. Και όταν φύγει η αμαρτία μένουν κατάλοιπα. ΓΙ αυτό απαιτείται: α) Μίσος κατά της αμαρτίας. Είναι το μόνο μίσος που δικαιούται να έχει ο Χριστιανός.
β) Προσοχή στα μικρά παραπτώματα. Χρειάζεται σ αυτά μεγάλη προσοχή, γιατί δεν τα υπολογίζουμε και τόσο. το συνάχι είναι απλό, Αλλά αν δεν προσέξεις γίνεται πνευμονία. Μία μικρή σπίθα στο  χαλί είναι κάτι απλό, Αλλά αν ανάψει, Καίει όλο το σπίτι. μια μικρή σφαίρα χιονιού ξεκινά από την κορυφή του βουνού και γίνεται χιονοστιβάδα. Και αυτό μπορεί να γίνει με μια μικρή αμαρτία.
γ) Συχνή σχέση με τα μυστήρια της Άγιας μας Εκκλησίας. τα μυστήρια είναι πηγές χάριτος. Άρνηση των μυστηρίων σημαίνει αγνωσία της χάριτος, Αλλά και στέρηση του πολυτιμότερου αγαθού.
Επί πλέον έχοντας σαν πρότυπο μετανοίας τον Δαβίδ μπορούμε να πετύχουμε πολλά στην πνευματική μας ζωή.
Τέλος ας μη βασιζόμαστε αποκλειστικά και μόνο στις δικές μας δυνάμεις. η χάρη του Θεού, με τη δική μας πάντα συνέργεια, θα μας ενισχύσει σ αυτό τον αγώνα για να αναδειχτούμε νικητές.



ΑΓΑΛΛΙΑΣΗ ΚΑΙ ΕΥΦΡΟΣΥΝΗ
Τ
η χαρά, την αγαλλίαση και την ευφροσύνη ποθεί κάθε ανθρώπινη ύπαρξη. Θηρευτής αυτής της αγαλλιάσεως και ευφροσύνης είναι κάθε άνθρωπος. Πλάστηκε για τη χαρά, Γι αυτό επιμελώς την αναζητεί. Ευφροσύνη και αγαλλίαση είναι ο απολεσθείς παράδεισος. αυτή την ευφροσύνη και αγαλλίαση αναζητεί και ο θλιμμένος Προφήτης Δαβίδ. δεν τη βρίσκει στην παρανομία. Εκεί μόνο στιγμές αγαλλιάσεως και ευφροσύνης συναντά κανείς. Γι αυτό ανατρέχει σε άλλη πηγή με τη βοήθεια του Προφήτη Νάθαν. Και η πηγή της ευφροσύνης και αγαλλιάσεως είναι για το Δαβίδ, Αλλά και για τον κάθε Δαβίδ, η μετάνοια. Ακουτιείς μοι αγαλλίασιν και ευφροσύνην, αγαλλιάσονται οστέα τεταπεινωμένα. Μ αυτά τα λόγια ο Δαβίδ απευθύνεται στο  Θεό λέγοντας: Εσύ κύριε θα ψιθυρίσεις στα αυτιά της ψυχής μου ότι Οι αμαρτίες μου συγχωρήθηκαν. Και τα κόκκαλα μου που ταλαιπωρήθηκαν από το βάρος της αμαρτίας θα αγάλλονταις, επειδή θα ελαφρώσουν με τη συγχώρεση των παραπτωμάτων μου.
Ο Προφήτης Δαβίδ δεν ήταν υπεράνθρωπος, ούτε άγγελος. Ήταν άνθρωπος, φορούσε σάρκα και κατοικούσε μέσα στον κόσμο. Βεβαρυμμένος και εκείνος με το προπατορικό αμάρτημα, έρεπε, όπως όλοι μας ρέπουμε, προς την αμαρτία και το κακό. Πέφτει στην αμαρτία, όπως ο κάθε άνθρωπος. Πιστεύει πώς ο Κύριος θα τον δεχθεί. Θέλει όμως να είναι σίγουρος Γι αυτό. Μόνο έτσι θα αναπαυθεί, Γι αυτό και ζητά από τον Προφήτη Νάθαν την επιβεβαίωση.
Ο Κύριος παρεβίβασε το αμάρτημα σου (Β Βασ. 12,13) απάντησε ο Νάθαν, και ο Δαβίδ βεβαιώθηκε πλέον ακούγοντας τον Νάθαν, ότι ο Θεός τον αποκατέστησε.
Και εμείς αμαρτωλοί όντες ζητούμε την απαλλαγή μας από τα παραπτώματά μας. Και είναι απαραίτητο τούτο, γιατί η αμαρτία δημιουργεί θλίψη και πόνο στην ψυχή μας. το κακό βαρύνει τις πλάτες μας και λυγίζουμε. Εξ άλλου η Αγία Γραφή μας προειδοποιεί λέγοντας: Θέλεις να ζήσεις τη ζωή της αποστασίας; Τότε η ζωή σου θα ναι γεμάτη θλίψη. Θλίψιν και στενοχώρια επί πάσαν ψυχήν ανθρώπου του κατεργαζόμενου το κακόν. (Ρωμ. 2,9).
Αλλά πώς εμείς θα πληροφορηθούμε ότι έχουμε απαλλαγεί από την αμαρτία; αν ο Δαβίδ, που ήταν τόσο κοντά στο  Θεό ζητούσε σημείον, για να ησυχάσει, κατά μείζοντα λόγο και εμείς θέλουμε κάποια πληροφορία με την οποία θα πληροφορούμαστε ότι ο Θεός μας έχει συγχωρήσει. από ποιόν θα τη λάβουμε αυτή; από το δικό μας Νάθαν. Και αυτός είναι ο πνευματικός-εξομολόγος μας. αυτός θα μας διαβεβαιώσει ότι ο Κύριος δέχτηκε τη μετάνοιά μας και μας συγχώρεσε. Και ως επισφράγισμα αυτής της διαβεβαιώσεως ακούμε στο  τέλος της Ιεράς Εξομολογήσεως από τα χείλη του πνευματικού μας τη συγχωρητική ευχή.
Η ψυχή που δέχεται τη χάρη του Παναγίου Πνεύματος αγάλλεται και ευφραίνεται. εάν θέλουμε να διαπιστώσουμε πόσο αγάλλεται αυτή η ψυχή ας τη μιμηθούμε. Εδώ ισχύει μόνο το Γεύσασθε και ίδετε (Ψαλμ. 33,9). Διαφορετικά είναι αδύνατο να δώσει κανείς στον άλλο να κατανοήσει τις μεγάλες στιγμές της μετανιωμένης, συντετριμμένης, Αλλά και δικαιωμένης ψυχής.
Ο Προφήτης επιθυμεί την απαλλαγή του εκ των αμαρτιών του, γιατί συγχρόνως τις αισθάνεται ως φορτίο βαρύ να επικάθονται στους ώμους του. στον ψαλμό του γράφει: ότι αι ανομίαι μου υπέρηραν την κεφαλήν μου, ωσεί φορτίον βαρύ εβαρύνθησαν επ εμέ (Ψαλμ. 37,5). Οι ανομίες μου, λέει, αυξήθηκαν τόσο πολύ και κορυφώθηκαν, ώστε να υπερβούν την κεφαλήν μου. Είναι για μένα ένα βαρύ φορτίο και δεν αντέχω να βαστώ την ενθύμηση τους. με κάνουν να σκύβω και να βλέπω στη γη, όπως ο αχθοφόρος, που φέρει στις πλάτες του βαρύ φορτίο. Και ο Ωριγένης ερμηνεύοντας το χωρίο αυτό προσθέτει: όθεν ο Θεός τους  πεφορτισμένους και κοπιώντας διά μετανοίας ήκειν προς αυτόν κελεύει. Είναι η μόνη λύση για να απαλλαγεί κανείς από το φοβερό φορτίο. Γι αυτό και ο Δαβίδ ξαλαφρωμένος από το βαρύ φορτίο των αμαρτιών σε άλλη περίπτωση απευθύνεται στον Κύριο και του λέγει: Κύριε εξ άδου την ψυχήν μου ανήγαγες (Ψαλμ. 29,4).
Αυτή την αγαλλίαση της ψυχής, που δημιουργεί χαρά ανεκλάλητη, την ένιωσαν πολλοί. Και ενώ προηγουμένως ήταν σκλάβοι και δέσμιοι και υποδουλωμένοι στην αμαρτία, τώρα έπεσαν Οι βαρειές αλυσίδες, ελευθερώθηκαν από τη σκλαβιά και το πρόσωπο τους γέμισε από δάκρυα χαράς και αγαλλιάσεως. Είναι επόμενο να βιώνει άλλες καταστάσεις ο μετανιωμένος αμαρτωλός. Είναι φυσικό να πλέει σε πελάγη ευτυχίας. Νέα κατάσταση πραγμάτων εγκαινιάζεται. Προσφέρει τις αμαρτίες του στο  Θεό και Εκείνος τις ανταλλάσει με τη λύτρωση και την ουράνια μακαριότητα. αυτή την αμοιβή χαρίζει ο Θεός. Έτσι αποκτά ο μετανιωμένος ένα καρπό του Παναγίου Πνεύματος, που είναι η χαρά ό καρπός του πνεύματος εστί Αγάπη, χαρά... (Γαλ. 5,22).
Και όπως ο ποταμός ξεχειλίζει από τις βροχές και φεύγουν τα νερά στα χωράφια, έτσι και ο άνθρωπος ξεσπά σε αλαλαγμούς και το πρόσωπο του γεμίζει από δάκρυα χαράς, αγαλλιάσεως και ευφροσύνης και γίνεται χαριτωμένο και χαριτόβρυτο. Αναλογίζεται τη ζωή της αμαρτίας που έζησε, σκέπτεται τη ζωή της μετανοίας που βίωσε. Κάνει σύγκριση της πρώτης ζωής με τη δεύτερη. η ζωή της αμαρτίας τον κάνει να αηδιάζει. τις χαρές της αμαρτίας τις θεωρεί τιποτένιες και ανόητες. τα πλούτη, τις διασκεδάσεις, την αισθησιακή ζωή, όλα εκείνα που του στέρησαν την αγάπη του Θεού, τα μισεί, τα θεωρεί όλα ένα κακό όνειρο, ένα εφιαλτικό όνειρο που πέρασε και έσβησε.
Μόνο ένας πόθος πρυτανεύει μέσα του. Ο πόθος ένωσης με το Χριστό. Και ο πόθος αυτός γίνεται πραγματικότητα. να πώς εξηγείται το γεγονός ότι πολλοί αρνούνται τα εγκόσμια και αφιερώνονται. Ζυγίζουν επίγεια και επουράνια, φθαρτά και άφθαρτα, ανθρώπινα και θεί κά, παρόντα και μέλλοντα, σαρκική ζωή και πνευματική ζωή. Έτσι μετά από αυτήν τη σύγκριση διαλέγουν όχι τα σκύβαλα, Αλλά τον σίτον. Ευφραίνεται τότε η καρδιά τους και η πορεία της ζωής τους είναι συνεχώς ανοδική. Τότε επέρχεται η αλλοίωση και του προσώπου ακόμη. να γιατί ο σοφός παροιμιαστής (15,3) λέγει: Καρδίας ευφραινομένης, θάλλει πρόσωπον.
Η αγαλλίαση και ευφροσύνη λοιπόν κατακτώνται από τον πισΤο με τη μετάνοια και τον συνεχή αγώνα βιώσεως του θελήματος του Θεού.












Ο ΘΕΟΣ ΔΕ ΒΛΕΠΕΙ ΤΙΣ ΠΑΡΑΒΑΣΕΙΣ ΜΑΣ
Ο
 Δαβίδ στρέφεται και πάλι στον Κύριο και τον παρακαλεί λέγοντας: Απόστρεψον το πρόσωπον σου από των αμαρτιών μου και πάσας τας ανομίας μου εξάλειψον. Στρέψε μακριά το πρόσωπο σου από τις αμαρτίες μου, Κύριε, ώστε να μη τις βλέπεις, Αλλά να τις ξεχάσεις και σβηστές τελείως, ώστε Οι αμαρτίες μου να μη φαίνονται καθόλου.
Ο προφήτης Νάθαν, διαβεβαίωσε το Δαβίδ ότι ό Κύριος αφείλετο το αμάρτημα σου. αυτή η βεβαίωση χάρισε στο  Δαβίδ αγαλλίαση και ευφροσύνη. για να διατηρηθεί αυτή η αγαλλίαση και ευφροσύνη ζητά από τον Κύριο να στρέψει το βλέμμα του παντελώς από τις αμαρτίες τους.
Ο Προφήτης Δαβίδ μέχρι το στίχο αυτό έλεγε στο  Θεό. Κύριε εξάλειψον το ανόμημα μου. από της αμαρτίας μου καθάρισον με. την ανομίαν μου εγώ γινώσκω. Μετά από αυτές τις παρακλήσεις έλαβε τη διαβεβαίωση ότι ο Κύριος συγχώρεσε το ανόμημα του, την αμαρτία του, την ανομίαν του. Τώρα όμως που έλαβε την απάντηση τολμά να ζητήσει γενική συγχώρηση όλων των αμαρτημάτων, Γι αυτό χρησιμοποιεί πληθυντικό αριθμό. Απόστρεψον το πρόσωπον σου από των αμαρτιών μου.
Ο Άγιος Ησύχιος λέγει: Εξάλειψον όχι μόνο μία, Αλλά όλες τις αμαρτίες μου, γιατί και μία μόνο αμαρτία είναι ικανή να με οδηγήσει στη γέενα· Γι αυτό λοιπόν εμείς να μην αμελήσουμε και την παραμικρή αμαρτία, διότι αν ο χιτώνας της ψυχής μας βρεθεί λερωμένος με απλούς ρύπους δεν θα μπορέσουμε όχι στο  νυμφώνα, Αλλά ούτε στην αυλή του Βασιλέως να πατήσουμε. τα ίδια έλεγε και ο Παύλος, λέγει ο Άγιος Ησύχιος. Μη πλανάσθε ούτε πόρνοι, ούτε ειδωλολάτραι, ούτε μοιχοί, ούτε αρσενοκοίται, ούτε μαλακοί, ούτε πλεονέκται, ούτε μέθυσοι, ούτε κλέπται, ου λοίδοροι, ουχ άρπαγες βασιλείαν Θεού  ου κληρονομήσουσι (Α Κορ. 6, 9-10). Ζητά ο προφήτης το απόστρεψον το πρόσωπον σου από των αμαρτιών μου, διότι αν ο Θεός δεν παραβλέψει τα πταίσματά μας, είναι αδύνατο να σωθούμε. Πώς όμως θα κατορθωθεί τούτο; με την άσκηση των αρετών και τις αγαθές πράξεις. αυτά όλα να τα μεταφέρουμε στα μάπα του Κριτού. Έτσι θα πετύχουμε την αποστροφή των οφθαλμών του Κυρίου από τις δικές μας αμαρτίες.
Και ο ιερός Αυγουστίνος λέγει: Θέλεις να σε ακούσει ο Θεός και να γυρίσει αλλού το πρόσωπο του για να μη βλέπει τις αμαρτίες σου; Πρέπει εσύ να τις έχεις συνέχεια μπροστά σου και να κλαις Γι αυτές. Γιατί αν εσύ ρίξεις πίσω τις αμαρτίες σου και τις ξεχάσεις ο Θεός θα τις τοποθετεί μπροστά του και θα τις θυμάται για να σε παιδεύει.
Και ο ιερός Χρυσόστομος ερμηνεύοντας τον παρόντα στίχο διδάσκει: Συγκέντρωσε όλα τα αμαρτήματα σου γράφοντάς τα σ ένα βιβλίο. Αν εσύ τα γράψεις ο Θεός θα τα εξαλείψει. εάν όμως εσύ δεν γράψεις θα τα γράψει ο Θεός και θα σε δικάσει. Είναι πολύ καλύτερο να γραφούν αυτά από μας και να τα εξαλείψει ο Θεός, παρά το αντίθετο να τα φέρει ο Θεός μπροστά στα μάπα μας κατά την ημέρα εκείνη, επειδή εμείς τα λησμονήσαμε (Ερμ. εις τους  ψαλμούς Νικοδ. Αγιορείτου τομ. Α, σελ. 734). με όλα αυτά αντιλαμβανόμαστε ότι ο κάθε εξομολογούμενος πρέπει να ζητά από τον πνευματικό του τη συγχώρηση όλων των αμαρτημάτων. ΓΙ αυτό θα ψάχνει από τα παιδικά του ακόμη χρόνια να βρίσκει λησμονημένες αμαρτίες και να τις εξομολογείται.
Και είναι ευχάριστο το γεγονός ότι πολλοί εξομολογούμενοι έχουν συλλάβει το νόημα αυτών των λόγων και προσπαθούν.
Πράγματι είναι φοβερό να βλέπει ο Θεός τις αμαρτίες μας και να τις έχει ενώπιων του. Ο ιερός ψαλμωδός λέγει: Οφθαλμοί Κυρίου επί δίκαιους, και ώτα αυτού εις δέησιν αυτών. Πρόσωπον δε Κυρίου επί ποιούντας κακά του εξολοθρεύσαι εκ γης το μνημόσυνον αυτών (33,16-17). Οι οφθαλμοί του Κυρίου με πολλή στοργή και ενδιαφέρον είναι στραμμένοι στους δίκαιους και τα ώτα του είναι ανοιχτά, για να ακούσουν τη δέησή τους. εν αντιθέσει το πρόσωπο του Κυρίου είναι στραμμένο με οργή εναντίον εκείνων που πράττουν παράνομα και κακά έργα για να τους  εξολοθρεύσει και να εξαλείψει από τη γη κάθε ανάμνηση του ονόματος τους. Πόσο διδακτικά είναι αυτά τα λόγια του ψαλμωδού! και το διαπιστώνει κανείς μελετώντας την αλήθεια αυτών των λόγων. η παραβολή του πλουσίου και του Λαζάρου φέρνει στο  νου μας τα λόγια του ψαλμωδού. Περιφρονημένος ο Λάζαρος στον κόσμο αυτό. Καμιά παρηγοριά δεν είχε από τους  ανθρώπους. δεν αγανάκτησε Γι αυτό. Ύπέμεινε. το όνομά του είναι γραμμένο στο  βιβλίο της ζωής. Και διερωτάται κανείς: Ποιό είναι το όνομα του άνθρωπου εκείνου του ευφραινόμενου καθ ημέραν λαμπρώς; (Λουκ. 16,9). η Γραφή περιφρονητικά αποσιωπά το όνομά του. Αρκείται στο  να τον ονομάζει απλά πλούσιο. στον ουρανό όμως ο καθένας μας θα είναι γραμμένος με το όνομά του. το όνομα που έλαβε κατά το Βάπτισμα. αυτό θα αναγνωρίζεται εκεί. Μόνο αυτό και κανένα άλλο όνομα.
Αλλά στο  στίχο που ερμηνεύουμε αξίζει να προσέξουμε και μια λεπτομέρεια. δεν λέγει ο ψαλμωδός Απόστρεψον το πρόσωπον σου από εμέ. αυτό θα ήταν η μεγαλύτερη δυστυχία. Είναι φοβερό να στρέψει άλλου το πρόσωπο του ο Θεός και να μη θέλει να μας ατενίσει. Κάτι τέτοιο είχε δοκιμάσει στο  παρελθόν ο Δαβίδ Απέστρεψας το πρόσωπον σου και εγεννήθην τεταραγμένος (Ψαλμ. 29,8). Ταράχτηκε τότε, δεν εύρισκε ηρεμία, δεν εύρισκε γαλήνη. Όλος ο κόσμος να γίνει δικός μας αν ο Θεός πάρει τα μάπα του από πάνω μας τότε θα ζούμε στην εξορία, ενώ, αν ο Θεός είναι μαζί μας, τότε έχουμε τα πάντα. Είμαστε όχι απλώς πλούσιοι, Αλλά πάμπλουτοι. Γι αυτό ο Δαβίδ λέγει απόστρεψον το πρόσωπον σου από των αμαρτιών μου.
Όταν ο Θεός είναι μαζί μας, μας επισκιάζει με τη χάρη του. μια χάρη, που τη λάβαμε ως δωρεά κατά την ημέρα που βαπτισθήκαμε. με το μυστήριο του Βαπτίσματος και στη συνέχεια του ιερού Χρίσματος εγκαινιάσαμε την εισδοχή μας εις την οικογένεια των παιδιών του Θεού  και μετατραπήκαμε σε κατοικητήριο του Θεού. Έκτοτε είμαστε ναός Άγιος. Ο Απόστολος Παύλος μας λέγει καθαρά: Υμείς ναός Θεού  Έστε ζώντος (Β Κορ. 6,16). Σείς είστε ναός του ζώντος Θεού. Και αυτή την αλήθεια την είχε προαναγγείλει στην Παλαιά Διαθήκη λέγοντας: Θα κατοικήσω μέσα τους και θα περιπατήσω μεταξύ τους και θα είμαι δικός τους Θεός και αυτοί θα είναι λαός μου (Έξοδ. 29,45 Λευίτ. 26,1). Μ αυτό τον τρόπο ο κάθε άνθρωπος γίνεται μέλος του σώματος της Εκκλησίας του Χριστού, γίνεται παιδί του Θεού  και τίθεται κάτω από την προστασία Του. η σώζουσα Χάρη του Θεού  τον ακολουθεί στη ζωή του.
Πόση όμως θλίψη και πόσο πόνο δοκιμάζει ο άνθρωπος, όταν χάσει αυτή τη χάρη; Μα είναι ποτέ δυνατό ο Θεός να εγκαταλείψει τα παιδιά του και να αφαιρέσει τη Χάρη Του από πάνω μας; Συμβαίνει και τούτο καθαρά για λόγους παιδαγωγικούς. μας αφήνει μόνους για να δοκιμάσουμε τη δυστυχία που υπάρχει μακριά Του. αυτή η εγκατάλειψη είναι καλή, γιατί καταφεύγουμε με περισσότερη πίστη σ Εκείνον.
Υπάρχει και μια άλλη εγκατάλειψη, που είναι πράγματι φρικτή. Ο Θεός αποστρέφει το πρόσωπο του από το δικό μας πρόσωπο, όταν εμείς δε θέλουμε να τον δεχθούμε ως Πατέρα μας. Τότε εμείς μόνοι διαλέγουμε την πορεία μας. Μία πορεία γεμάτη δύσβατα μονοπάτια.
Ο Δαβίδ λέγει: απόστρεψον το πρόσωπον σου από των αμαρτιών μου, γιατί ξέρει ότι η χάρη του Θεού  δεν έρχεται εκεί όπου υπάρχει αμαρτία. Ο Θεός αποστρέφεται την αμαρτία. δε συμβιβάζεται να μείνει εκεί όπου η αμαρτία διαφεντεύει. Όπου αμαρτία, εκεί και απουσία Θεού. Γιατί για το Θεό η αμαρτία είναι βδέλυγμα.
Η αμαρτία συγχρόνως λυπεί το Άγιο Πνεύμα. Γι αυτό ο Απ. Παύλος γράφει στους Εφεσίους (δ,30) Και μη λυπείτε το Πνεύμα το Άγιον του Θεού, εν φ εσφραγίσθητε εις ημέραν απολυτρώσεως. μη λυπείτε, λέγει, το Άγιο Πνεύμα του Θεού  με το όποιο σφραγισθήκατε και σημαδευτήκατε ως δικοί του για την ημέρα της Δευτέρας Παρουσίας, οπότε θα πετύχετε την τέλεια απολύτρωση.
Όταν όμως ο Θεός αποστρέψει το πρόσωπο Του από τις αμαρτίες μας, τούτο σημαίνει ότι δείχνει ευσπλαχνία σε μάς. Ο ιερός Αυγουστίνος τονίζει: αποστρέφων το πρόσωπον εξαλείψει αμαρτίας.
Στο βιβλίο του Θεού  καταγράφεται ολόκληρη η ζωή μας. τα καλά μας έργα γράφονται με ανεξίτηλα γράμματα. Και λίγο νερό που θα δώσουμε στο  διψασμένο περαστικό εν ονόματι του Κυρίου Ιησού Χριστού είναι μια πράξη που καταγράφεται. τα αμαρτωλά μας έργα και αυτά καταγράφονται, Αλλά εξαλείφονται με τη μετάνοια. Εδώ έχει θέση το μυστήριο της Ιεράς Εξομολογήσεως, που θέσπισε η Αγία μας Εκκλησία για να απαλλάσσει συνεχώς τα τέκνα της από το βάρος των παραπτωμάτων. Μόνο έτσι εξαλείφονται από το ουράνιο βιβλίο τα αμαρτωλά μας έργα.
Τί επομένως θα κάνουμε, ώστε να αναγκάσουμε το Θεό Πατέρα να μη βλέπει τις αμαρτίες μας και να στρέφει το πρόσωπο Του σε άλλη κατεύθυνση;
α) Προσευχή. Είμαστε τα παιδιά Του. Είναι ο Πατέρας μας. Εκείνος μας έδωσε το δικαίωμα να στρεφόμαστε σ Εκείνον γονατίζοντας, άλλοτε παρακαλούντες και άλλοτε ευχαριστούντες και δοξολογούντες το Άγιο Όνομά Του. Γονατιστοί, καθώς θα είμαστε, μπορούμε να του πούμε: Κύριε είμαι αδύνατος άνθρωπος. δε θέλω την αμαρτία, Αλλά πέφτω στην αμαρτία. δε μπορώ να γλυτώσω απ αυτή, μολονότι τη σιχαίνομαι. Ζητώ τη δική σου βοήθεια και τη δική σου Χάρη. Μόνο έτσι θα γλυτώσω απ αυτή. μην παίρνεις, το πρόσωπο σου από μένα. Στρέψε μόνο το βλέμμα σου άλλου και μη βλέπεις τις αμαρτίες μου.
β) Εξομολόγηση-Μετάνοια-Συντριβή. η απλή εξομολόγηση χωρίς τη μετάνοια και τη συντριβή δεν ωφελεί. για να αποστρέψει ο Θεός το πρόσωπο Του από τα αμαρτήματα μας, είναι ανάγκη πρώτα να εξομολογηθούμε και εν συνεχεία να μετανοήσουμε Γι αυτά που πράξαμε. Και η μετάνοια αυτή εκδηλώνεται με τη συντριβή και τη λύπη. η λύπη για τις αμαρτίες μας είναι το λεγόμενο κατά Χριστόν πένθος. Και αυτό το πένθος φέρει τη χαρά στον αμαρτωλό.
γ) Εγρήγορση. η εντολή του Απ. Πέτρου είναι: νίψατε γρηγορήσατε· ο αντίδικος υμών διάβολος ως λέων ωρυόμενος περιπατεί ζητών τίνα καταπιεί (Α Πέτρ. 5,8). Όταν ο Χριστιανός γρηγορεί, ο διάβολος δεν μπορείνα τον συλλάβει υπνούντα. με την εγρήγορση κατανικά τον πονηρό και δεν πέφτει έτσι στα ίδια αμαρτήματα, για τα όποια πριν από λίγο ζήτησε τη συγνώμη του Θεού. Ο Κύριος μας βλέποντας τον αγώνα του παιδιού του στέλνει τη χάρη Του και τον ενισχύει.
Ένας νέος επιρρεπής σε σαρκικό παράπτωμα με την υπόδειξη του πνευματικού του πολέμησε το σατανά με τη χαμαικοιτία. η μητέρα έστρωνε το κρεβάτι του και εκείνος περνουςε τη βραδιά με μια κουβέρτα στο  πάτωμα γρηγορών. Έτσι ήλθε η χάρη του Θεού  και απαλλάχτηκε από το βασανιστικό πειρασμό.
Επομένως, αν πράγματι ποθούμε στη ζωή μας να μας επισκιάζει η χάρη του Άγιου Πνεύματος, είναι απαραίτητο να απαλλαγούμε από τις αμαρτίες μας. Και επειδή η ροπή προς το κακό είναι στη φύση μας, επιβάλλεται να αγωνιζόμαστε συνεχώς εναντίον του κακού. Οι αμαρτίες του παρελθόντος να είναι για μας ένα κακό όνειρο και ο αγώνας μας να εντείνεται συνεχώς για την κάθαρσή μας.
Έτσι ο Κύριος θα στρέψει το πρόσωπο Του από των αμαρτιών μας και θα εξαλείψει και όλες τις ανομίες μας με την παρουσία Του στη ζωή μας.



Η ΚΑΘΑΡΑ ΚΑΡΔΙΑ
Μ
ετά την πτώση και τη μετάνοια του ο Προφήτης Δαβίδ ζητά από το Θεό Καρδίαν καθαράν. Γνωρίζει ότι αυτή μόνο ο Θεός μπορεί να του τη χαρίσει. Και πολύ ορθά. ό,τι καλό και αγαθό απ Εκείνον προέρχεται. Ο Λειτουργός στο  τέλος της Θείας λειτουργίας και στην οπισθάμβωνο ευχή ομολογεί: Πάσα δόσις αγαθή και πάν δώρημα τέλειον άνωθεν εστί καταβαίνον εκ σου του πατρός των Φώτων.
Και ο Προφητάναξ γνωρίζοντας αυτήν την αλήθεια απευθύνεται στο  φιλάνθρωπο Κύριο και τον παρακαλεί λέγοντας: Καρδίαν καθαράν κτίσον εν εμοί ο Θεός και Πνεύμα ευθές εγκαίνισον εν τοις εγκάτοις μου. με το στίχο αυτό λέγει: Κτίσε, Κύριε, μέσα μου καρδιά καθαρή και ανακαίνισε την, γιατί τώρα είναι ακάθαρτη και ρέπει στο  κακό και καθάρισε το νου μου, ώστε να εγκαινιάσεις μέσα μου πνεύμα και κινήσεις του νου ευθείς και ορθές. Γέμισε το εσωτερικό μου με λογισμούς αγνους και αγαθή προαίρεση.
Η καρδιά σημαίνει πολλά πράγματα. Άλλοτε σημαίνει το σωματικό όργανο και άλλοτε το βαθύ ηγεμονικό σύμφωνα με το διατί διαλογισμοί αναβαίνουν εν ταις καρδίαις υμών; (Λουκ. 24,39). Καμιά φορά σημαίνει τη γνώμη και την προαίρεση. Η δε καρδία αυτών πόρρω απέχει απ εμού (Ήσ. 29,13). Άλλοτε σημαίνει η καρδιά την ευδοκία και την αρέσκεια. Εύρον Δαβίδ τον του Ιεσσαί άνδρα κατά την καρδία μου (Βασ. 13,14). στην προκειμένη περίπτωση σημαίνει την ψυχή. καρδίαν καθαράν κτίσον εν εμοί ο Θεός.
Ο Δαβίδ με τα λόγια του αυτά δεν ζητά αντικατάσταση της καρδιάς του με μια άλλη, Αλλά ανακαίνιση αυτής, ώστε να αποκατασταθεί στο  αρχαίο και φυσικό κάλλος. Και γίνεται η καρδιά καθαρή, αν αποβληθεί η παλαιότητα, που απέκτησε με το μολυσμό από την αμαρτία.
Αλλά ο πονηρός έβαλε μέσα στην καρδιά του Δαβίδ την τάση να κατευθύνεται σε κινήσεις σκολιές και λαθεμένες. Γι αυτό συγχρόνως ζητά να του δώσει χάρισμα ευθύτητος μέσα του και να τον διευθύνει στο  ορθό.
Ο Προφήτης γνωρίζει ότι η αμαρτία είναι ουδέν και αυτός που αμαρτάνει μεταβαίνει στο  ουδέν, Γι αυτό, όταν πετύχει την ολοκληρωτική συγνώμη, ανακαινίζεται, και αυτή η ανακαίνιση είναι μια νέα κτίση μια αναδημιουργία.
Η συναίσθηση στην οποία ήλθε μετά τη συνάντησή του με το Νάθαν, τον ξυπνά από το λήθαργο και με μια ενδοσκόπηση αντιλαμβάνεται ότι έχει βρώμικη καρδιά και ότι ακόμη ο νους του έχει διαστραφεί και δε βαδίζει στον ορθό δρόμο που χάραξε ο Θεός, Αλλά λοξοδρομεί σύμφωνα με τις υποδείξεις των κατωτέρων ένστικτων.
Γεννιέται όμως το ερώτημα: Φθάνει άραγε αυτή η διαπίστωση και η στιγμιαία προσευχή; Βεβαίως όχι. Απαιτείται κάτι πιο σπουδαίο και πιο σημαντικό. η από φάση και η αλλαγή πορείας. το κλάμα και τα δάκρυα της στιγμής είναι πράγματι κάτι πολύ σπουδαίο, Αλλά συγχρόνως και κάτι πολύ προσωρινό. η μετάνοια και η συντριβή πρέπει να ακολουθεί τον άνθρωπο σ όλη του τη ζωή. Γιατί μια μικρή απροσεξία τον οδηγεί σύντομα στην πτώση. Χρειάζεται πολύ προσοχή, για να μη συνεχισθεί η ζωή της αμαρτίας. ΓΙ αυτό μετάνοια σημαίνει αλλαγή πορείας.
Και είναι γεγονός ότι όλες Οι αμαρτίες προέρχονται από την καρδιά. για να αλλάξει κανείς ζωή, πρέπει πρώτα να αλλάξει καρδιά, να την ανακαινίσει δηλαδή με την ειλικρινή μετάνοια. η Αγία μας Γραφή τονίζει ότι όλα στην καρδιά γεννιούνται και επεξεργάζονται και κατόπιν εξωτερικεύονται και γίνονται πράξεις και έργα. Τα δε εκπορευόμενα εκ του στόματος, εκ της καρδίας εξέρχεται, κακείνα κοινοί τον άνθρωπον. Εκ γάρ της καρδίας εξέρχονται διαλογισμοί πονηροί, φόνοι, μοιχείαι, πορνείαι, κλοπαί, ψευδομαρτυρίαι, βλασφημίαι. Ταύτα εστί τα κοινούντα τον άνθρωπον (Ματθ. 15, 18-20). Εκείνα που βγαίνουν από το στόμα, εξέρχονται από την καρδιά και εκείνα μολύνουν τον άνθρωπο, τονίζει ο Ευαγγελ. Ματθαίος. Γιατί από την καρδιά βγαίνουν σκέψεις πονηρές, φόνοι, μοιχείες, πορνείες, κλοπές, ψευδομαρτυρίες, βλασφημίες. Όλες αυτές Οι παραβάσεις φυτρώνουν στην καρδιά αρχικά σαν λογισμοί και επιθυμίες και αποφάσεις και από εκεί πηγάζουν. αυτά είναι εκείνα που μολύνουν τον κυρίως άνθρωπο δηλ. την ψυχή του.
Στην Παλαιά Διαθήκη ο Προφήτης Ιεζεκιήλ (18,30-31) προτρέπει: Μετανοήστε και αρνηθείτε όλες τις ασεβείς πράξεις. Έτσι μόνο δε θα τιμωρηθείτε για την προηγούμενη αμαρτωλή σας ζωή. Απομακρύνατε από ιούς εαυτούς σας όλες τις ασεβείς πράξεις που κάνατε σε μένα και τοποθετείστε μέσα σας καινούργια καρδιά και καινούριο πνεύμα. Επειδή λοιπόν ο καθένας θα κριθεί σύμφωνα με τα έργα του πρέπει κατά την ώρα της κρίσεως να βρεθεί άμωμος. Και προϋπόθεση αυτής της καθαρότητος είναι η καινή καρδία που θα αποκτηθεί με τη μετάνοια.
Σήμερα είναι αλήθεια πώς πολλοί χριστιανοί προσέρχονται στο  ποτήριο της ζωής. το ερώτημα είναι: 05 άνθρωποι αυτόί έρχονται σε κοινωνία με το Θεό με καρδίαν καθαράν;. η Θ. Κοινωνία δεν ωφελεί τον άνθρωπο, που έχει ακάθαρτη καρδιά. Αντιθέτως βλάπτει και σύμφωνα με τον Απόστολο Παύλο οδηγεί πολλούς στο  κρεβάτι του πόνου, Αλλά και στο  θάνατο.
Εκείνοι όμως που εξομολογούνται τις αμαρτίες τους στον πνευματικό, ζουν στην υπακοή και επιτυγχάνουν την ποθούμενη αλλαγή. Ένας πατέρας της Εκκλησίας γράφει: Εξομολογούνται και μετά από λίγο στην ίδια αγάπη επιστρέφουν δηλ. στην αμαρτία. το μυστήριο της Ιεράς Εξομολογήσεως δε δόθηκε από το Θεό για να κοινωνήσουμε με καθαρή καρδιά εκείνη τη στιγμή και κατόπιν να συνεχίσουμε την πρότερα ζωή. Όχι. Εξομολογούμαστε για να αποκτήσουμε καρδίαν καθαράν, ώστε να ανακαινιστούμε και να γίνουμε καινούριοι άνθρωποι εν Χριστώ, και να συνεχίσουμε αγωνιζόμενοι να μείνουμε στην αγνότητα. Διαφορετικά μιμούμαστε τον αχόρταγο σκύλο που τρώγει απεριόριστα Και, επειδή στο  στομάχι του δεν μπορεί να χωνέψει την υπερβολική τροφή, κάνει έμετο. Όταν όμως ξαναπεινάσει, θυμάται τον έμετο που έκανε και επιστρέφει και ξανατρώγει. Κύων επιστρέφων επί το ίδιον εξέραμα. το ίδιο ακριβώς γίνεται και με μάς, όταν μετανιώνουμε και μετά από λίγο ξαναπέφτουμε από απροσεξία π από αγάπη προς την αμαρτία.
Βέβαια δεν είναι εύκολο να αλλάξει κανείς καρδιά μέσα σε λίγο χρονικό διάστημα. Ένας άνθρωπος που ζει χρόνια στη ζωή της ασωτίας δύσκολα ξεκολλά από εκεί. Χρειάζεται αγώνας και βεβαίως απαραίτητη είναι η χάρη του Θεού.
Εκείνο που πρέπει να κάνει ο Χριστιανός που έχει πόθο να ενωθεί με το Θεό, είναι η διαπίστωση της ρυπαρότατος της καρδιάς του. Κατόπιν θα προχωρήσει στο  δεύτερο βήμα, που είναι η εξομολόγηση και μετάνοια και το τρίτο βήμα είναι η απόφαση αλλαγής πορείας πλεύσεως. Όλα αυτά, ενώ είναι τόσο απαραίτητα για την πνευματική ζωή, δε φθάνουν. Διότι εάν μη Κύριος οικοδόμηση οίκον εις μάτην εκοπίασαν Οι οικοδομούντες· εάν μη Κύριος φυλάξη πόλιν εις μάτην αγρύπνησε ο φυλάσσων (Ψαλμ. 126,1). Επομένως είναι αναγκαία η Χάρη του Θεού. με τη Χάρη του Θεού  ο άνθρωπος αποκτά ταπείνωση και έτσι ο αγώνας του γίνεται πιο εύκολος.
Ο Προφήτης Δαβίδ γνωρίζει κάλλιστα ότι αν ο Κύριος δεν τον επισκεφτεί, κι αν η Χάρη Του δεν τον επισκιάσει, ο αγώνας του θα είναι μάταιος και άσκοπος. ΓΙ αυτό στο  στίχο που ερμηνεύουμε Καρδίαν καθαράν κτίσον εν εμοί ο Θεός και Πνεύμα ευθές εγκαίνισον εν τοις εγκάτοις μου, χρησιμοποιεί δύο λέξεις που πρέπει ιδιαίτερα να προσέξουμε. Και Οι λέξεις αυτές είναι: Κτίσον και εγκαίνισον. Ο Χριστός είναι εκείνος που θα μας ανανεώσει. Ο Κύριος μας είναι εκείνος που θα εγκαινιάσει τη νέα κατάσταση ζωής.
Αν η καρδιά υψωθεί στον ουρανό και αγαπήσει το Θεό, που είναι η πηγή των αγαθών, τότε η πορεία του χριστιανού θα είναι οπωσδήποτε ευθεία. δεν θα λοξοδρομήσει ο πιστός. Και αν προς στιγμή σκοντάψει και πέσει, πάλι με τη χάρη του Θεού θα επανέλθει, για να συνεχίσει την όμορφη πορεία, που πριν λίγο εγκαινίασε. Αλλά αν η καρδιά δεν αγαπήσει το Θεό, αγαπήσεις Κύριον τον Θεόν σου εξ όλης της καρδίας σου, και νικηθεί από την αγάπη του κόσμου, τότε η πορεία του θα είναι λανθασμένη. Βέβαια σ αυτήν την επιλογή δε θα φταίει κανείς παρά μόνο ο εαυτός του, που διάλεξε ένα τέτοιο δρόμο φαρδύ και πλατύ, που τελικά θα τον οδηγήσει στην απώλεια.
Δάσκαλος μας σ αυτήν την πορεία προς τον Θεό είναι ο Προφήτης Δαβίδ. αυτός πέρασε και από τους  δύο δρόμους. η αμαρτία τον απομάκρυνε από το Θεό και τον οδήγησε στην καταστροφή. η επιστροφή του όμως και η αγάπη του για το Θεό τον οδηγούν στην προτέρα του θέση. Ήταν εκλεκτός του Θεού. Εξέπεσε και επανήλθε.
Αλλά τι συμβαίνει με τον καθένα από μας και φθάνουμε στο  σημείο, ώστε η καρδιά μας να διαστρέφεται; Πιστεύω πώς δεν έχουμε πάρει στα σοβαρά το θέμα της σωτηρίας μας. Είμαστε απρόσεκτοι. μια σύγκριση ανθρωπίνων και θεϊκών, γήινων και επουρανίων, προσωρινών και αιωνίων θα μας βοηθήσει και θα μας καταστήσει προσεκτικούς στη ζωή μας. Όλοι γνωρίζουμε τι είναι αμαρτωλό και κοσμικό και τι είναι αγνό, καθαρό, αμόλυντο και θεϊκό. Διαλέγουμε συνήθως το πρώτο. Γιατί; ο Προφήτης Δαβίδ δεν πρόσεξε κι έμεινε δέκα μήνες αγκαλιά με την αμαρτία, Αλλά επανήλθε με μετάνοια και έτσι καθάρισε την καρδιά του από τους  ρύπους. το ίδιο και ο υιός του Σολομών, που ήταν σοφός άνθρωπος. Όσο σοφός και να είναι κανείς, αν δεν προσέξει, η αμαρτία θα τον κυριεύσει. η δύναμη της αμαρτίας είναι μεγάλη, κρατά τον άνθρωπο στα γήινα και τον κάνει να λησμονεί το Θεό.
Τί λοιπόν απαιτείται από μάς; Πώς θα γλυτώσουμε την καρδιά μας από τους  ρύπους, ώστε να τη διατηρήσουμε καθαρή; θα ζητήσουμε από το Θεό αυτό, που και ο Δαβίδ ζήτησε, δηλαδή καρδίαν καθαράν κτίσον εν εμοί ο Θεός και Πνεύμα ευθές εγκαίνισον εν τοις εγκάτοις μου.
Η ακτινογραφία της καρδιάς μας γίνεται, όταν εμείς επιτρέψουμε το Πνεύμα το Άγιο να εισέλθει και να την ελέγξει. Εκείνο θα κάνει τις διαπιστώσεις και θα δώσει τα κατάλληλα φάρμακα για τη θεραπεία της. Ο σοφός Παροιμιαστής τονίζει: Ποιός μπορεί να πει: ότι καθαρά εστίν η καρδία μου Κανείς. Γιατί ουδείς καθαρός από ρύπου. Ο Προφήτης Ιεζεκιήλ μας παραθέτει μία αποκαλυπτική διήγηση που έχει σχέση με την καρδιά. Κάποτε εμφανίστηκαν Οι πρώτοι του Ισραήλ, που κατά τεκμήριο έπρεπε να είναι Οι καλύτεροι και εκλεκτότεροι του λαού. Και έτσι φαίνονταν εξωτερικά. στο  βάθος της καρδιάς τους τα πράγματα ήταν αλλιώς. Γι αυτό ο Θεός του είπε: μην πιστεύεις αυτά που βλέπεις. η καρδιά τους είναι γεμάτη ακαθαρσίες. ούτοι Οι άνθρωποι έθεντο τας ακαθαρσίας αυτών εν ταις καρδίαις αυτών (Ίεζ. 36,16).
Και είναι γεγονός ότι ο λαός επιθυμεί Οι άρχοντές του να έχουν καθαρή καρδία. Ο πιστός λαός του Θεού  θέλει Οι πνευματικοί του αρχηγοίνα έχουν καθαρή καρδιά. τα παιδιά θέλουν να έχουν Οι γονείς τους καθαρή καρδιά. Οι μαθητές θέλουν να έχουν Οι δάσκαλοι τους καθαρή καρδιά. Οι υπάλληλοι θέλουν τους  προϊσταμένους τους με καθαρή καρδιά. Και ο Θεός θέλει από εμάς να κάνουμε ακτινογραφία της καρδιάς μας και Αφού διαπιστώσουμε ότι είναι λερωμένη να την καθαρίσουμε.
Ποιός άνθρωπος όμως έχει τη δυνατότητα να διακρίνει την καρδιά του συνανθρώπου του; Κανείς. Μόνο ο Κύριος μας ό ετάζων καρδίας και νεφρούς (Ψαλμ. 7,10). Και ενώ τους  ανθρώπους μπορούμε να τους  ξεγελάσουμε με την εξωτερική υποκριτική συμπεριφορά, το Θεό όμως ποτέ.
Ο Κύριος μας έπλασε την ανθρώπινη καρδιά καθαρή. Η ανθρώπινη καρδία προς τούτο έκτισται, όπως βλέπει τον εαυτής κτίστην. η αμαρτία όμως διέστρεψε τον άνθρωπο και τον απομάκρυνε από το Δημιουργό και κτίστη των απάντων. Αμαρτία εστίν αποστροφή του Θεού  και επιστροφή προς το κτίσμα. ενώ μετάνοια είναι επιστροφή στο  Θεό και άρνηση των γήινων. Και μη λησμονούμε ότι με καθαρή καρδιά θα μπορέσουμε να ατενίσουμε το Θεό. Ο Κύριος στην επί του όρους ομιλία του τόνισε: Μακάριοι Οι καθαροί τη καρδία ότι αυτοί τον Θεόν όψονται (Ματθ. 5,8). αν επομένως έχουμε πόθο να δούμε το Θεό, ας φροντίζουμε να διατηρούμε την καρδιά μας καθαρή.







ΤΟ ΑΓΙΟ ΠΝΕΥΜΑ ΠΗΓΗ ΧΑΡΑΣ
Ο
 αγώνας του μετανιωμένου χριστιανού επικεντρώνεται στη διατήρηση της καθαρότητος και αγνότητος. στο  δρόμο που χάραξε για τη σωτηρία και λύτρωσή του επιβάλλεται σταθεροποίηση. Τούτο θα γίνει με την προσπάθεια αφ ενός και αφ ετέρου με τη συνεχή σχέση με τον τρισυπόστατο Θεό. Και ο προφήτης Δαβίδ μετάνιωσε, ζήτησε συγγνώμη, συγχωρήθηκε από το Θεό, Αλλά δεν παύει να συνεχίζει την προσευχή του ζητώντας τη συνεχή σκέπη του Θεού. ΓΙ αυτό λέγει: Μη απορρίψεις με από του προσώπου σου και το Πνεύμα σου το Άγιο μη αντανέλης απ εμού. Είναι ανάγκη μερικές από αυτές τις λέξεις να τις ερμηνεύσουμε για την καλύτερη κατανόηση του βαθυτέρου νοήματος του στίχου αυτού.
Μη απορρίψεις. Σημαίνει μη με εγκαταλείψεις. Πρόσωπο είναι το πρόσωπο του Θεού  Πατέρα. η Παναγία Τριάς απαρτίζεται από τρία πρόσωπα. τον Πατέρα, τον Υιό και το  Άγιο Πνεύμα. τα τρία αυτά πρόσωπα είναι ο μοναδικός μας Θεός. αυτό είναι δόγμα της Εκκλησίας μας ανεξήγητο και ανερμήνευτο. Εδώ ο Δαβίδ απευθύνεται προς τον Πατέρα, το πρώτο δηλ. πρόσωπο της Άγιας Τριάδος. Πνεύμα, είναι το Άγιο Πνεύμα, το τρίτο πρόσωπο της Αγ. Τριάδος. Αντανέλης σημαίνει αφαιρέσεις. με άλλα λόγια ο Δαβίδ απευθυνόμενος στο  Θεό Πατέρα λέγει: μη με απορρίψεις, μη με εγκαταλείψεις και μη με διώξεις από το πρόσωπο σου, ώστε να στερηθώ της επιβλέψεως σου και της συμπαθείας σου και μη μου αφαιρέσεις το Πνεύμα σου το  Άγιο , ώστε να στερηθώ της βοηθείας σου και της ενισχύσεως σου.
Ένας φόβος κυριαρχεί τώρα στην ψυχή του Δαβίδ. Ο φόβος της εγκατάλειψης του από το Θεό, και η στέρησή του από το  Άγιο Πνεύμα. Αν ο Θεός στερούσε το  Άγιο Πνεύμα από το Δαβίδ τότε ο Δαβίδ θα έπαυε να είναι προφήτης του Θεού. Ο Μ. Αθανάσιος μιλώντας για το Δαβίδ λέγει: καταλελοιπός ην αυτόν (το Δαβίδ) το Πνεύμα διά την αμαρτίαν τουτέστι το  Άγιο Πνεύμα τον εγκατέλειψε για την αμαρτωλή ζωή του. Και ο ιερός Χρυσόστομος προσθέτει: Την δωρεάν του Πνεύματος ζητώ, την χάριν την μεγάλην απέστη απ εμού η χάρις, καθάπερ περιστερά βόρβορον βλέπουσα. Ζητώ λέγει ο ιερός Χρυσόστομος, μιλώντας για το Δαβίδ, τη δωρεά του Αγίου Πνεύματος, τη μεγάλη χάρη. Απομακρύνθηκε από μένα η χάρη, όπως ακριβώς η περιστερά απομακρύνεται από το βόρβορο. Σύμφωνα με τους  δύο αυτούς πατέρες το  Άγιο Πνεύμα απομακρύνθηκε από το Δαβίδ μερικώς. Και συνεχίζοντας ο ιερός Χρυσόστομος την ερμηνεία αυτού του στίχου προσθέτει: Σαφώς τοίνυν διά τούτων μεμαθήκαμεν των λόγων ως ουκ εγυμνώθη της του Πνεύματος χάριτος του Αγίου· ου γάρ ως γυμνωθείς απολαβείν ικετεύει, Αλλά μη στερηθήναι ταύτη αντιβολεί. από αυτά τα λόγια με σαφήνεια πληροφορούμαστε ότι ο Δαβίδ δεν εγυμνώθη παντελώς από τη χάρη του Αγίου Πνεύματος, γιατί δεν παρακαλεί ως στερημένος ολοκληρωτικά, Αλλά παρακαλείνα μη στερηθεί της χάριτος Του. η προσευχή επομένως του Δαβίδ επικεντρώνεται σε λίγες λέξεις μεστές περιεχομένου. Κύριε, μη με εγκαταλείψεις και μη αφαιρέσεις από μένα το Άγιο Πνεύμα.
Αλλά είναι ανάγκη να γυρίσουμε χρόνια πολλά πίσω προκειμένου νοερώς να έλθουμε στον αγιασμένο εκείνο τόπο του Παραδείσου, όπου τοποθέτησε ο φιλάνθρωπος Κύριος τον προπάτορά μας Αδάμ. σε εκείνο το χώρο, όσο διάστημα έμεινε ο πρώτος άνθρωπος, είχε κοινωνία με το Θεό. Μελετώντας το πρώτο βιβλίο της Παλαιάς Διαθήκης διαπιστώνουμε ότι ο Θεός κατέβαινε στον Παράδεισο και συνομιλούσε με τον Αδάμ. Είχε πλήρη κοινωνία ο Αδάμ με το πρόσωπο του Θεού Πατέρα. Μετά όμως την πτώση του πρώτου εκείνου ανθρώπου έπαψε να υπάρχει αυτή η κοινωνία. Ο Αδάμ στερήθηκε της κοινωνίας μετά του Θεού. Έπεσε σε ακοινωνησία.
Βέβαια ο Θεός δεν εγκατέλειψε τελείως τον άνθρωπο. Γιατί, αν τον εγκατέλειπε, τότε ο άνθρωπος θα οδηγούσε τα βήματά του στην πλήρη καταστροφή και αφάνεια. ΓΙ αυτό πριν έλθει το πλήρωμα του χρόνου και αποσταλεί το δεύτερο Πρόσωπο της Αγίας Τριάδος, ο Θεάνθρωπος Κύριος Ιησούς Χριστός στον κόσμο, ο Θεός με το Πνεύμα του το Άγιο φώτισε ορισμένους ανθρώπους που προανήγγειλαν την έλευση του Μεσσία. Ένας από αυτούς ήταν και ο μεγάλος Προφήτης Δαβίδ. δεν ήταν επομένως τυχαίος άνθρωπος, Αλλά εκλεκτός του Θεού. Ήταν ο άνθρωπος που είχε αυτήν την εμπειρία της κοινωνίας με το Θεό. Ο Θεός του έδωσε το χάρισμα της προφητείας. Και ο Δαβίδ, δεν είναι μόνο ο Προφήτης του Θεού, που φοβάται μη χάσει τώρα το χάρισμα Λόγω της αμαρτωλής ζωής που έζησε, Αλλά είναι και ο πρόγονος του Χριστού. Είναι ο άνθρωπος που από τη γενιά του θα προερχόταν ο Χριστός. στην Αγία μας Εκκλησία ψάλλουμε στις ήμερες των Χριστουγέννων τη γνωστή καταβασία, όπου ο ποιητής περιγράφει αυτήν τη μεγάλη αλήθεια. Ράβδος εκ της ρίζης Ιεσσαί και άνθος εξ αυτής Χριστέ εκ της Παρθένου ανεβλάστησας.... Ο Ιεσσαί είναι ο πατέρας του Προφήτου Δαβίδ. Επομένως ο Δαβίδ δεν είναι ο εκλεκτός μόνο, Αλλά ο εκλεκτός των εκλεκτών.
Ας μη λησμονούμε όμως ότι και Οι εκλεκτοί είναι δυνατόν να σκοντάψουν και να πέσουν σε μεγάλα παραπτώματα. η απροσεξία οδήγησε στην πτώση και το μεγάλο Προφήτη. Έτσι η αμαρτία τον απομάκρυνε από το Θεό. Και ο μέγας Βασίλειος διδάσκει ότι ο άνθρωπος της αμαρτίας βρίσκεται στη δυναστεία του διαβόλου. Και όποιος βρίσκεται στη δυναστεία του διαβόλου, έχει Πατέρα το διάβολο και επομένως παύει να έχει σχέση με το Θεό, στερούμενος έτσι τις δωρεές Του. Αλλά αφού ο Θεός συγχώρεσε το Δαβίδ μετά τη μετάνοιά του, γιατί πάλι ο Δαβίδ επανέρχεται και ικετεύει το Θεό να μην τον εγκαταλείψει και να μη στερήσει από αυτόν το Άγιό Του Πνεύμα; Γιατί γνωρίζει τις αδυναμίες του. Γιατί φοβάται μήπως πάλι θολώσει ο νους του, χάσει τα λογικά του και επιστρέψει στη βρωμιά και δυσωδία της αμαρτίας. Πόσα πράγματι μας διδάσκει ο Δαβίδ μ αυτόν τον ψαλμό; Γιατί και μείς μαζί με το Δαβίδ μπορούμε να πούμε: Κύριε μη με εγκαταλείψεις και μην αφαιρέσεις λόγω των απερισκεψιών μου το Άγιο Πνεύμα, που η αγάπη σου μου χάρισε.
Δεν πρέπει ακόμη να διαφεύγει της προσοχής μας το γεγονός ότι αυτούς που ο Θεός εγκαταλείπει εμείς αδυνατούμε να τους  βοηθήσουμε. Ένα γεγονός που έλαβε χώρα στην Παλαιά Διαθήκη μας γνωστοποιεί αυτή την αλήθεια. το πρώτο βιβλίο των Βασιλέων μας πληροφορεί ότι ο Σαούλ χρίεται πρώτος Βασιλιάς του Ισραήλ. Ήταν όμως ανάξιος Βασιλιάς και αντικαθίσταται από τον Δαβίδ. Ο Σαούλ αθετεί πολλές φορές τις εντολές του Θεού και η ανυπακοή του χαρακτηρίζεται από τον Σαμουήλ, που τον έχρισε Βασιλέα, ως μεγάλη αμαρτία. Οι χωρίς υπακοή στο  θέλημα του Θεού  θυσίες, λέγει ο Προφήτης Σαμουήλ, δεν διαφέρουν από τις ειδωλολατρικές και είναι αμαρτία και μαγεία. Οι θυσίες αυτές καθώς και τα αρχιερατικά διάσημα, με τα όποια ο αρχιερέας των Εβραίων ζητά να μάθει το θείο θέλημα, δεν διαφέρουν των ειδωλολατρικών αγαλμάτων, που προξενούν οδύνη και πόνους καταστροφής. Επειδή λοιπόν περιφρόνησες το λόγο του Κυρίου, λέγει ο Σαμουήλ, και ο Κύριος θα σε περιφρονήσει και θα παύσεις του λοιπού να Βασιλεύεις στο  Ισραήλ. Ο Σαμουήλ μεγαλύτερος καθώς ήταν, παρακαλούσε το Θεό να συγχωρήσει το Σαούλ για την παρακοή του προστάγματος Του. Και ο Κύριος είπε στο  Σαμουήλ. Μέχρι πότε θα πενθείς για τον Σαούλ, θα κλαις και θα με ικετεύεις, αφού εγώ τον απέρριψα και δε θα είναι πλέον Βασιλιάς του Ισραηλιτικού λαού;
Απέρριψε ο Θεός τον Βασιλιά Σαούλ και κώφευσε στις προσευχές του Σαμουήλ. Ο Θεός είναι αλήθεια πώς δεν εγκαταλείπει ποτέ τον άνθρωπο. Ο άνθρωπος πρώτα εγκαταλείπει το Θεό και έτσι εγκαταλείπεται, από τη σκέπη Του. Ο ιερός Αυγουστίνος τονίζει: ουδείς υπό Θεού εγκαταλείπεται, ει μη αυτός πρώτος εκείνον εγκαταλείπει. Όποιος φοβάται μην τον εγκαταλείψει ο Θεός, ας αγωνίζεται, ώστε να διορθώνει την εσωτερική του ακαταστασία. αυτή η ακαταστασία γίνεται αιτία εγκατάλειψης. Όχι η αμαρτία, Αλλά η έμμονη στην αμαρτία και κατ επέκταση η αμετανοησία.
Έτσι στο  πρώτο μισό του στίχου, που ερμηνεύουμε, ο Δαβίδ ζητά από το Θεό να μην τον εγκαταλείψει και στο  δεύτερο μισό ζητά να μην του αφαιρέσει το Άγιο Πνεύμα, που τον φώτιζε και τον κατέστησε προφήτη του Θεού. δεν έχει εμπιστοσύνη στον εαυτό του, Γι αυτό εκφράζει το φόβο αυτόν. Φοβάται μήπως κάποια απερίσκεπτη πράξη γίνει αιτία, ώστε ο Θεός Πατέρας μελλοντικά να του αφαιρέσει το Άγιο Πνεύμα. Και είναι για το Δαβίδ το Άγιο Πνεύμα ό,τι πολύτιμο. Γιατί χωρίς το Άγιο Πνεύμα πώς θα κυβερνήσει το δύσκολο αυτόν λαό του Ισραήλ;
Ένας άρχοντας έχει αυξημένες υποχρεώσεις. με τις δικές του μόνο δυνατότητες δεν είναι δυνατόν να ανταπεξέλθει στα ποικίλα καθήκοντά του. Έχει ανάγκη φωτισμού. Και αυτόν το φωτισμό τον παρέχει το Άγιο Πνεύμα. Ο Δαβίδ έχει εμπειρίες στο  θέμα αυτό.
Τις σκέψεις αυτές πρέπει να κάνει κάθε άνθρωπος. αν πιστεύουμε στο  Θεό και θέλουμε η πορεία μας να είναι ανοδική, είναι ανάγκη το Πνεύμα το Άγιο να πλημμυρίζει την ύπαρξη μας.
Ο Άγιος Απόστολος Παύλος στην επιστολή του προς τους  Κορινθίους τονίζει μια μεγάλη αλήθεια. Τώρα, τους  λέγει, που γίνατε χριστιανοί και πιστέψατε στο  Χριστό είστε ναός του ζώντος Θεού. Ύμείς ναός Θεού έστε ζώντος (Β Κορ. 6,16). Και σε άλλη ευκαιρία υπενθυμίζει: Η ουκ είδατε ότι το σώμα υμών ναός του εν υμίν Αγίου Πνεύματος εστίν, ου έχετε από Θεού, και ουκ έστε εαυτών; (Α Κορ. 6,19). η δεν ξέρετε ότι το σώμα σας είναι ναός του Αγίου Πνεύματος, που κατοικεί μέσα σας και το έχετε λάβει από το Θεό και συνεπώς δεν ανήκετε στον εαυτό σας; αυτήν την αλήθεια δεν πρέπει να λησμονεί κανείς Χριστιανός, Γι αυτό δεν επιτρέπεται να παραλείπεται από την προσευχή μας η προσευχή στο  Πανάγιο Πνεύμα. Τότε ο πιστός βρίσκει την ευκαιρία και επικαλείται το τρίτο πρόσωπο της Άγιας Τριάδος λέγοντας Βασιλεύ ουράνιε... ελθέ και σκήνωσον εν ημίν.
Μένει όμως το Άγιο Πνεύμα, όταν ο άνθρωπος αμαρτάνει; Μένει το Άγιο Πνεύμα και αγιάζει τον άνθρωπο, όταν εκείνος εμμένει στην αμαρτία και αμετανοησία; Βεβαίως όχι. το Άγιο Πνεύμα εγκαταλείπει τον άνθρωπο, όταν εκείνος διαλέγει τη ζωή της αμαρτίας. αυτή η εγκατάλειψη στοιχίζει. Είναι η πιο φοβερή εγκατάλειψη. Και υπεύθυνος είναι αποκλειστικά ο άνθρωπος. αυτός γίνεται αιτία, ώστε η ζωή του από εδώ και πέρα να μη σκέπτεται από το Άγιο Πνεύμα. εάν όμως έχει κανείς το Άγιο Πνεύμα, τότε η ζωή του στέφεται από χάρη και ευλογία. Τότε ζει καταξιωμένα. Τότε ζει αγιοπνευματικά.
Και είναι αλήθεια πώς η αγιοπνευματική ζωή διαφοροποιείται από την κοσμική ζωή. Όταν το Άγιο Πνεύμα είναι μαζί με τον άνθρωπο, τότε ο άνθρωπος είναι καινός εν Χριστώ ανακαινισμένος, μεταμορφωμένος. Ζώντας αγιοπνευματική ζωή δροσίζεται η ψυχή του και ευφραίνεται από τους  αστείρευτους κρουνους του ουρανού. Απολαμβάνει η ψυχή του οξυγόνο πνευματικό και βιώνει τη σφαίρα του Πνεύματος. Ο κόσμος Γι αυτόν έχει πλέον νεκρωθεί.
Και ας μην πιστέψουμε ότι ο Κύριος αφαιρεί το Άγιο Πνεύμα μόλις πέσουμε σε κάποιο παράπτωμα. Όχι. Περιμένει τη μετάνοιά μας. δε θέλει το θάνατο του αμαρτωλού, Αλλά την επιστροφή του και τη ζωή του εν Αγίω Πνεύματι. Πλείστα όσα παραδείγματα από τη ζωή της εκκλησίας μας έχουμε. ας θυμηθούμε λίγο το Μανασσή, που ήταν Βασιλιάς των Ιουδαίων. η ζωή του ήταν άτακτη, Αλλά και η μετάνοιά του μεγάλη. Παραθέτω απόσπασμα της διδακτικότατης προσευχής του Μανασσή, που έγραψε, όταν συνήλθε από τη ζωή της αμαρτίας και ατένισε το Θεό. Κύριε Παντοκράτωρ, ο Θεός των Πατέρων ημών... Επλήθυναν αι ανομίαι μου, Κύριε· επλήθυναν αι ανομίαι μου, και ουκ ειμί άξιος ατενίσαι, και ιδείν το ύψος του ουρανού, από του πλήθους των αδικιών μου... διότι παρώργισα τον θυμόν σου και το πονηρόν ενώπιων σου εποίησα, μη ποιήσας το θέλημά σου και μη φυλάξας τα προστάγματά του. Και νυν, κλίνω γόνυ καρδίας, δεόμενος της παρά σου χρηστότητος. Ημάρτηκα, Κύριε, Ημάρτηκα, και τας ανομίας μου εγώ γινώσκω· άλλ αιτούμαι δεόμενος· Άνες μοι, Κύριε, άνες μοι, και μη συναπολέσης με ταις ανομίαις μου, μηδέ εις τον αιώνα μηνίσας τηρήσης τα κακά μοι, μηδέ καταδικάσης με τοις κατωτάτοις της γης· διότι συ ει Θεός, Θεός των μετανοούντων και εν εμοί δείξεις πάσαν την αγαθωσύνην σου· ότι ανάξιον όντα, σώσεις με κατά το πολύ ελεός σου, και αινέσω δια παντός εν ταις ημέραις της ζωής μου....
Κατά παρόμοιο τρόπο και ο Δαβίδ δεν εγκαταλείφτηκε από το Θεό, Αλλά εστάλη ο Προφήτης Νάθαν προκειμένου να τον επαναφέρει. Όταν επανήλθε έγραψε τον πεντηκοσΤο Ψαλμό, Αλλά και άλλους ψαλμούς δείχνοντας τη μετάνοιά του.
Το ίδιο κάνει ο Θεός και σε μάς. Βρίσκει πάντα τρόπους να μας αφυπνίζει από το Λήθαργο της αδιαφορίας και να μας επαναφέρει στον ίσιο δρόμο. αυτές τις ευκαιρίες όμως δεν πρέπει να τις περιφρονούμε, γιατί δεν γνωρίζουμε αν αύριο θα έχουμε ζωή, για να επανέλθουμε στην αγάπη του Θεού.
Γι αυτό τώρα, που έχουμε τα μάπα ανοιχτά, τώρα, που ο νους μας είναι καθαρός, τώρα, που σκεπτόμαστε λογικά, ας μη χάσουμε την ευκαιρία. το  Άγιο Πνεύμα εφόσον είμαστε μέσα στην εκκλησία και ζούμε τη ζωή της, μας επισκιάζει. δεν πρέπει επομένως να απομακρυνθούμε απ Αυτό, γιατί πάλι θα το αναζητήσουμε. Γιατί έτσι θα μιμούμαστε τον άρρωστο, που ενώ έγινε καλά, δεν άκουσε τις συμβουλές του γιατρού και ξαναβρέθηκε στην ίδια δοκιμασία.
Καθημερινά ας απευθυνόμαστε στο  Πανάγιο Πνεύμα με την όμορφη προσευχή: Βασιλεύ ουράνιε, Παράκλητε το Πνεύμα της αληθείας... ελθέ και σκήνωσον εν ημίν και καθάρισον ημάς από πάσης κηλίδος· και σώσον Αγαθέ τας ψυχάς ημών.



ΧΑΡΑ ΚΑΙ ΑΓΑΛΛΙΑΣΗ
Ο
 άνθρωπος πλάστηκε από το Θεό μέσα στη χαρά και την αγαλλίαση, που προσέφερε η χώρα του Παραδείσου. Τίποτε λυπηρό και καταθλιπτικό δεν υπήρχε εκεί μέσα. το άγχος, η αγωνία, η κατάθλιψη, Οι μελαγχολικές καταστάσεις ήταν άγνωστα στην Παραδείσια ζωή. Όταν αυτά είναι συνέπειες της πτώσεως του ανθρώπου. Πληρώνει ο άνθρωπος την ανταρσία και αποστασία του. Είναι λογικό να επιζητεί τη χαρά και την αγαλλίαση, που έχασε και που δυστυχώς κατάντησε ασύλληπτη, άπιαστη, ουτοπία. Και ο Προφήτης Δαβίδ φωτισμένος από το  Άγιο Πνεύμα και χρισμένος Προφήτης του Θεού νιώθει ότι λείπει από αυτόν η χαρά και η αγαλλίαση. Πριν αμαρτήσει την είχε γευθεί και τώρα αντιλαμβάνεται την έλλειψη. ΓΙ αυτό απευθυνόμενος στον Κύριο της δόξης την επιζητεί λέγοντας: Απόδος μοι την αγαλλίασιν του σωτηρίου σου και πνεύματι ηγεμονικώ στήριξον με. Δως μου , Κύριε, τη χαρά και την αγαλλίαση εκείνη, που είχα πριν αμαρτήσω και την οποία δημιουργεί η από το έλεός σου σωτηρία. Και στήριξέ με με χάρισμα του Αγίου Πνεύματος, που να κυριαρχεί τα πάθη μου και να με οδηγεί στα καλά και τις αρετές. Χάρισμα ευθύτητος και χάρισμα ηγεμονικό είναι Οι δυνάμεις, που δίδονται στην ψυχή από το Άγιο Πνεύμα.
Τί ζητά λοιπόν ο Δαβίδ από το Θεό μ αυτήν την προσευχή που κάνει; Δύο πράγματα: Πρώτον χαρά και αγαλλίαση και δεύτερον, να τον στηρίξει ο Θεός με το Άγιό Του Πνεύμα.
Ο Δαβίδ ήταν γνώστης της χαράς και αγαλλιάσεως. την κατάσταση αυτή τη ζούσε και τη βίωνε, πριν από τη διπλή αμαρτία του. Είχε τη χαρά και την έχασε μέσα από τα χέρια του. Αναλογίζεται πόσο ευτυχισμένος ήταν τότε, ζώντας κοντά στο  Θεό. Ο Θεός τότε εξασφάλιζε στο  Δαβίδ τη χαρά και την αγαλλίαση. Τώρα νιώθει τη μεγάλη στέρηση. τι έχασε ο Δαβίδ; την όμορφη σχέση που είχε με το Θεό. αυτή η σχέση γέμιζε την ψυχή του χαρά και αγαλλίαση ανέκφραστη και ανεκλάλητη. Είχε γαλήνη ψυχής. Είχε ηρεμία. Είχε την ευλογία του Θεού. τι συνείδησή του δεν το ήλεγχε. Είναι μεγάλος εισαγγελέας η συνείδηση. Είναι η φωνή του Θεού, που αμείλικτα ελέγχει τον παρανομούντα. δεν τον άφηνε να ησυχάσει. Θέλει να τον επαναφέρει στον αληθινό δρόμο που ζούσε πριν αμαρτήσει. Και ο Δαβίδ, ενώ ζούσε αυτή τη χαρά και αγαλλίαση, αμάρτησε διπλά. η σάρκα του τον νίκησε και δεν πέφτει μόνο σε σαρκικό παράπτωμα, Αλλά οδηγείται και στο  φόνο. Έτσι πιστεύει θα απαλλαγεί από τον άνδρα της Βηρσαβεέ και θα μείνει ήσυχος να ζήσει ευτυχισμένος τη ζωή του. Έτσι για την πρόσκαιρη απόλαυση χάνεται η ουράνια αγαλλίαση. Μένει ήσυχος στην αρχή. Αλλά η επίσκεψη του Προφήτου Νάθαν τον αφυπνίζει. Τότε αρχίζει να σκέπτεται σοβαρά τις πράξεις του. Αναλαμβάνεται ότι σ όλο αυτό το χρονικό διάστημα, που μένει αγκαλιασμένος με την αμαρτία, έχει χάσει τη χαρά και την αγαλλίαση. Έπαψε να έχει ηρεμία και γαλήνη ψυχής. η καρδιά του τώρα έχει γίνει σκληρή και ανευλαβής. Χάνει αυτός ο Προφήτης την ευσέβεια και ευλάβεια για το Θεό. Ήταν ο άνθρωπος προσευχής και τώρα, συμπορεύεται με την αμαρτία. Πώς είναι δυνατόν να επικοινωνεί με το Θεό διά προσευχής ενώ είναι ακάθαρτος; αυτές τις διαπιστώσεις έκανε ο Προφήτης Δαβίδ. αυτές Οι διαπιστώσεις τον ωδήγησαν στο  θρήνο και στο  κλάμα. Γράφοντας άλλο ψαλμό λέγει στον Κύριο έν δάκρυσί μου την στρωμνήν μου βρέξω (Ψαλμ. 6,7). Τότε είχε πονέσει πολύ, Γι αυτό προσθέτει σε άλλη περίσταση: Ωρυόμην από στεναγμού της καρδίας μου (Ψαλμ. 37,9).
Αλλά ας αφήσουμε για λίγο το Δαβίδ να ελέγξουμε το δικό μας εαυτό. Πότε εμείς νιώθουμε όμορφα και χαρούμενα; Όταν ζούμε μέσα στην αμαρτία και μας ελέγχει η συνείδησή μας η όταν ζούμε σύμφωνα με το θέλημα του Θεού και κάτω από τη δική Του σκέπη; δεν νομίζω ότι χρειάζεται να απαντήσει κανείς στο  ερώτημα. ΓΙ αυτό προχωρούμε θέτοντας και άλλα ερωτήματα αφυπνιστικά. Πώς να προσευχηθείς, όταν βιώνεις την αμαρτία και μένεις πεσμένος και λασπωμένος μέσα στο  βούρκο της αμαρτίας; Πώς να μελετήσεις το Θείο Λόγο Του; Πώς να χαρείς τη μετάληψη του Σώματος και του Αίματος του Κυρίου; Πώς να αντικρίσεις τους  αδελφούς σου χριστιανους; Όταν βιώνεται η αμαρτία, βιώνεται και ο θάνατος. Όταν έρχεται σε συναίσθηση αντιλαμβάνεται τη θνητότητα. Υποψιάζεται την τιμωρία της αιώνιας καταδίκης. Βλέπει κοντά του τον αδέκαστο Κριτή. Όταν ζεις κοντά Του, νοιώθεις τον ουράνιο Πατέρα γεμάτο στοργή με ιλαρό πρόσωπο πλήρες συμπαθείας και αγάπης. Τότε και η πτώση σου σου δίδει το δικαίωμα να τον προσεγγίσεις και να τον ονομάσεις Πατέρα.
Όλα όμως αυτά δεν τα σκέπτεται κανείς πάνω στην οργή και στο  φοβερό πάθος. Όταν αρχίσει να τα σκέπτεται, τότε το κακό έχει λάβει τις φθοροποιές διαστάσεις του. Ποτέ όμως δεν είναι αργά. η χαρά και αγαλλίαση μπορεί και πάλι να επανέλθει, αν ο άνθρωπος ανανήψει και αναζητήσει το Σωτήρα του.
Πότε εγκατέλειψε η χαρά και αγαλλίαση τον άνθρωπο; Όταν ο άνθρωπος επαναστάτησε και περιφρόνησε το θέλημα του Θεού. Έκτοτε έλειψε η χαρά. Ιδρώτας για την εξοικονόμηση της τροφής και πόνος για τη γέννηση τέκνων. αυτό ήταν το αποτέλεσμα της αμαρτίας, η απώλεια της Παραδείσιας ζωής, της ζωής, της χαράς και αγαλλιάσεως. Και αυτή η χαρά και αγαλλίαση επανήλθε στον άνθρωπο με τον ερχομό του Σωτήρος Θεανθρώπου Χριστού. Γι αυτό κατά την ευλογημένη εκείνη ημέρα της γεννήσεως του Σωτήρα μας τα αγγελικά χείλη μετέφεραν στη γη το μεγάλο μήνυμα: Ιδού γάρ ευαγγελίζομαι υμίν χαράν μεγάλην ήτις έσται παντί τω λαώ, ότι ετέχθη ημίν σήμερον σωτήρ, Ος εστί Χριστός Κύριος, εν πόλει Δαβίδ (Λουκ. 2, 10-11). να λοιπόν σάς αναγγέλλω χαρμόσυνη είδηση, που θα σάς προκαλέσει μεγάλη χαρά.
Ο Δαβίδ έζησε δέκα αιώνες πριν έλθει ο Χριστός στον κόσμο. η χάρη του Θεού  όμως και τότε διεπότιζε τον κόσμο, όπως γίνεται και σήμερα και θα γίνεται και στο  μέλλον. Ο Ιησούς Χριστός είναι χθες και σήμερον ο αυτός και εις τους  αιώνας. Και ο ιερός Αυγουστίνος λέγει: Οι καιροί άλλαξαν, Αλλά η πίστη μένει η ίδια. Οι χρόνοι ηλλάγησαν άλλ ουχ η πίστις.
Ο Δαβίδ μετά τη μετάνοιά του ζει πράγματι τη χαρά και την αγαλλίαση. Ο Θεός δώρησε στο  Δαβίδ αυτήν την εμπειρία που έχασε. Αλλά η χαρά του Δαβίδ διπλασιάζεται από το γεγονός ότι ο Μεσσίας θα προερχόταν από τη γενιά του. ΓΙ αυτό το γεγονός είχε ο Δαβίδ υπόσχεση από τον ίδιο το Θεό. Τώρα όμως, που αμάρτησε, μέσα του κυριαρχεί ο φόβος μήπως ο Θεός αφαιρέσει αυτήν την ευλογία, Γι αυτό ζητά με την προσευχή του το απόδος μοι την αγαλλίασιν του σωτηρίου σου. Ο Μ. Αθανάσιος και ο Δίδυμος ο τυφλός λέγουν: Αγαλλίαση του σωτηρίου λέγει την του Σωτήρος κάθοδον πάσης πλήρη ούσαν αγαλλιάσεως.
Αλλά ο Προφήτης παρακαλεί το Θεό να τον στεριώσει χαρίζοντάς του Πνεύμα Άγιο. με το Άγιο Πνεύμα, που θα διαποτίζει όλο του το είναι, θα έχει τη δυνατότητα να οδηγεί τον εαυτό του στις αρετές και να αποφεύγει την αμαρτία, που τόσο βδελύσεται. αυτό που ζητούσε ο Δαβίδ πρέπει να γίνει και δικό μας αίτημα. Οι άγιοι της Εκκλησίας μας πορεύονται στη ζωή τους με Πνεύμα Άγιο. Πολλοί από αυτούς περιλούζονταν με το Άγιο Πνεύμα και αυτή η κατάσταση γινόταν θεατή από τους  μαθητές τους. Ένα περιστατικό από τη ζωή του Αγίου Σεραφείμ του Σάρωφ, που έλαβε χώρα στην άκρη ενός δάσους ένα χειμωνιάτικο πρωινό, διασώζεται από το μαθητή του. Ανήκει στις Αποκαλύψεις του Αγίου Σεραφείμ. Ο μαθητής ρωτά τον Άγιο Σεραφείμ. δεν μπορώ να καταλάβω πώς είναι δυνατόν να βρίσκομαι περιστοιχισμένος από το Άγιο Πνεύμα. Πώς μπορώ να αναγνωρίσω τη φανέρωσή Του. σου έχω πει, άπαντά ο Άγιος Σεραφείμ, ότι είναι απλό. σου μίλησα κατά το παρελθόν για το συγκεκριμένο θέμα. τι θέλεις ακόμη να σου πω, παιδί μου; και ο μαθητής άπαντα: Θέλω να κατανοήσω όλα αυτά.
Παιδί μου, βρισκόμαστε και Οι δύο αυτή τη στιγμή στο  Πνεύμα του Θεού. Γιατί δε θέλεις να με βλέπεις; δεν μπορώ να σάς βλέπω, Πάτερ, απάντησε. τα μάπα σας λάμπουν η όψη σας είναι λαμπρότερη από τον ήλιο και τα μάπα μου δεν αντέχουν να σάς ατενίσουν. μη φοβάσαι καθόλου, είπε. τη στιγμή αυτή φωτίστηκες, όπως και εγώ. Βρίσκεσαι και συ τώρα μέσα στο  πλήρωμα του Πνεύματος του Θεού. αν δεν συνέβαινε αυτό, θα ήταν αδύνατο να με βλέπεις, όπως με βλέπεις τώρα. Και ο Άγιος, αφού έσκυψε, είπε στο  μαθητή του με χαμηλή φωνή: Ευχαρίστησε το Θεό για την άπειρη καλοσύνη που μας έδειξε. Όπως διαπίστωσες, δεν έκανα ούτε το σημείο του Σταυρού. Μόνο νοερά προσευχήθηκα. Κύριε, είπα, αξίωσε το μαθητή μου να διαπιστώσει με τα μάπα του την κάθοδο του Αγίου Πνεύματος, που χαρίζεις στους δούλους Σου. Και όπως διαπίστωσες, παιδί μου, ο Κύριος άκουσε την προσευχή του ταπεινού Σεραφείμ. Πόσο ευγνώμονες πρέπει να είμαστε στο  Θεό; Ακόμη και πατέρες της ερήμου δε δέχονται τέτοιες εμφανίσεις της αγαθότητος Του. Μετά ταύτα ο Άγιος Σεραφείμ ρώτησε: Παιδί μου, τι αισθάνεσαι; μια άπειρη ευεξία, απήντησε. τι είδους ευεξία; τι ακριβώς; Αισθάνομαι τέτοια ηρεμία, τέτοια ειρήνη στην ψυχή μου και δε βρίσκω λόγια να εκφραστώ. Αισθάνομαι μια άπειρη χαρά και αγαλλίαση μέσα μου.
Και ο πατήρ Σεραφείμ συνέχισε: Όταν το Πνεύμα του Θεού κατέρχεται επί του ανθρώπου και τον περιβάλλει εν τω πληρώματι της παρουσίας Του, τότε η ψυχή εκχειλίζει εκ τίνος ανεκλαλήτου χαράς, διότι το Άγιο Πνεύμα πληροί χαράς πάντα όσα εγγίζει. εάν τα προοίμια της μελλοντικής χαράς, πληρούν ήδη την ψυχήν ημών με μίαν τοιαύτην γλυκύτητα, με μίαν τοιαύτην ευφροσύνην, τι να είπωμεν περί της χαράς, η οποία αναμένει εις την Βασιλείαν των ουρανών πάντας, όσους κλαίουν εδώ, εις την γην; και συ, τέκνον μου, έκλαυσες κατά τον επίγειων βίων σου, άλλ ίδε την χαράν, την οποίαν στέλλει εις σε ο Κύριος, διά να σε παρηγορήση από της παρούσης ήδη ζωής. Τώρα πρέπει να εργασθώμεν, να καταβάλλωμεν συνεχείς προσπαθείας να αποκτήσωμεν όσον είναι δυνατόν μεγαλυτέρας δυνάμεις, διά να επιτύχωμεν το μέτρον ηλικίας του πληρώματος του Χριστού. Τότε η χαρά, την οποίαν αισθανόμενα μερικήν και σύντομον την στιγμήν αυτήν θα εμφανισθή πλήρης, υπερπληρούσα ημάς αφάτων απολαύσεων, τας οποίας ουδείς θα δυνηθή να μας αφαιρέσει.
Η διήγηση αυτή, που μας παρέθεσε ο μαθητής του Αγίου Σεραφείμ του Σάρωφ, μας διδάσκει τη μεγάλη εμπειρία της πληρότητος της ζωής μας από το  Άγιο Πνεύμα. Και όταν ο πιστός αποκτήσει Πνεύμα ηγεμονικόν μέσα του, τότε ο νους του φωτίζεται. Αποκτά τη δυνατότητα να διακρίνει καθαρά τις επιθέσεις του Σατανά και να αποφεύγει τις δολοπλοκίες του. Τότε ο νόμος του Θεού  γίνεται ελαφρόταχος ό γάρ ζυγός μου χρηστός και το φορτίον μου ελαφρόν εστίν (Ματθ. 11,30). Γιατί ο ζυγός της υπακοής σε μένα και στη διδασκαλία μου είναι μαλακός και ωφέλιμος σ αυτόν που τον φέρει· και το φορτίο των υποχρεώσεων και καθηκόντων που θέτω εγώ στους ώμους των μαθητών μου, είναι ελαφρό. Ακόμη το  Άγιο Πνεύμα, όταν διαποτίζει τη ζωή μας, μας δίδει δύναμη στις δυσκολίες μας και μας παρηγορεί στις θλίψεις μας. Έτσι ο πνευματέμορφορος άνθρωπος συγκρατεί τον εαυτό του από το κακό και την αμαρτία και στερεώνεται στη ζωή της αγιότητος. Πόσο ευτυχισμένος και χαρούμενος και καταξιωμένος είναι ο άνθρωπος αυτός; Αλλά γεννιέται το ερώτημα: Πώς θα αντιληφθεί κανείς ότι ζει αγιοπνευματική ζωή και δε βρίσκεται σε πλάνη; η αγιοπνευματική αυτή ζωή προσφέρεται μόνο από την Εκκλησία και από τη βίωση της ζωής της Εκκλησίας. η αγία μας Εκκλησία είναι η μόνη χορηγός του Αγίου Πνεύματος. Έτσι ο άνθρωπος ζώντας τη ζωή της Εκκλησίας αντιλαμβάνεται ότι το Πνεύμα το  Άγιο διαποτίζει όλη του την προσωπικότητα. Μετά τη μετάνοια νιώθει αγαλλίαση στην ψυχή του. Παίρνει με τη χάρη του Παναγίου Πνεύματος αποφάσεις για μια καινούργια ζωή. το βασικότερο όμως από όλα είναι Οι καρποί, που αποκτά στη σχέση του με το  Άγιο Πνεύμα. Και Οι καρποί αυτοί είναι, όπως τους  περιγράφει ο  Άγιο ς Απόστολος Παύλος, Οι έξης: Αγάπη, χαρά, ειρήνη, μακροθυμία, χρηστότης, αγαθωσύνη, πίστις, πραότης, εγκράτεια (Γαλ. 6, 22-23). Είναι αδύνατο να έχουμε Πνεύμα  Άγιο και να απουσιάζουν από τη ζωή μας αυτοί Οι αγιοπνευματική καρποί. Ακόμη και το πρόσωπο του ανθρώπου δείχνει αυτήν την αγιότητα. Ξεχωρίζει ο χαριτωμένος άνθρωπος από τους  άλλους ανθρώπους, όπως ξεχωρίζει η εγκληματική φυσιογνωμία του εγκληματία.
Έτσι μαζί με το Δαβίδ εμείς, που ζούμε στην ευλογημένη αυτή εποχή της Χάριτος, θα ζητάμε από το Θεό χαρά και αγαλλίαση καθώς και Πνεύμα  Άγιο , για να στερεώνεται η ζωή μας σε βάσεις αγιοπνευματικές.






ΙΕΡΑΠΟΣΤΟΛΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ
Η
 απομάκρυνση από το Θεό συνιστά μεγάλη δυστυχία. Πείρα αυτού του γεγονότος αποκτά ο κάθε αμαρτωλός. εν αντιθέσει η επιστροφή στο  Θεό χαρίζει ανέκφραστη χαρά και ανεκλάλητη ευτυχία. Ο Δαβίδ έλαβε πείρα και των δύο αυτών συναισθημάτων. Βίωσε με την αμαρτία τη δυστυχία και ένιωσε με τη μετάνοια τη χαρά της επιστροφής. αυτή όμως την εμπειρία της επιστροφής και της χαράς θέλει και άλλοι άνθρωποι να τη νιώσουν. Γι αυτό υπόσχεται στο  Θεό να κάνει το πάν Γι αυτό. Διδάξω, λέγει, άνομους τας οδούς σου, και ασεβείς επί σε επιστρέψουσιν. θα διδάξω στους άνομους το δρόμο της σωτηρίας και θα επιδιώξω να κάνω τους  ασεβείς να επιστρέψουν σε σένα, Θεέ μου.
Ο λόγος αυτός του Δαβίδ είναι μια προφητεία. Και η προφητεία του αυτή πραγματοποιήθηκε. το κήρυγμα του Ευαγγελίου ξαπλώθηκε σ όλο τον κόσμο και η βίβλος αυτή των ψαλμών του Δαβίδ έγινε σ όλους τους  άνομους και τους  ασεβείς δάσκαλος των αρετών και της Θεογνωσίας και κάθε μέρα αναγινώσκετε στην εκκλησία.
Ο Μέγας Αθανάσιος ερμηνεύοντας το λόγο αυτόν του Δαβίδ μας λέγει: Επειδάν, φήσι, ρυσάμενος με της αμαρτίας αύθις έπιδως μοι το οόν Άγιο Πνεύμα, τότε δη πάλιν τας σάς οδούς διδάξω τους  παραβαίνοντας και τοις αμαρτάνουσιν προς μετάνοιαν έσομαι τύπος και πάντας επιστρέψω προς την σην άγαθότητα. Επειδή, λέγει, με λύτρωσες από την αμαρτία πάλι χάρισέ μου το Άγιο Πνεύμα. Τότε το δρόμο σου θα διδάξω σε κείνους, που τον παραβαίνουν και σε κείνους που αμαρτάνουν θα είμαι πρότυπο μετάνοιας και όλους θα τους  επαναφέρω στην αγαθότητα Σου.
Κατά παρόμοιο τρόπο, λέγει ο Άγιος Ησύχιος, συμπεριφέρθηκε και ο Απόστολος Παύλος λέγοντας Χριστός Ιησούς ήλθεν εις τον κόσμον αμαρτωλούς σώσαι, ων πρώτος ειμί εγώ (Α Τιμ. 1, 15). αν λοιπόν απιστείτε στο  κήρυγμα, λέγει ο άγιος Ησύχιος, που διδάσκει τη σωτηρία των αμαρτωλών, μάθετε από μένα, που σάς κηρύττω ότι ενώ ήμουνα διώκτης, πίστεψα στο  Ευαγγέλιο και έγινα διάκονος αυτού. να γιατί και ο Χρυσορρήμων πατέρας της Εκκλησίας είπε: Το ναυάγιον του δικαίου, λιμήν εστί των αμαρτωλών.
Χαρά, αγαλλίαση, μακαριότητα, ομορφιά, καταξίωση είναι τα στοιχεία που στοιχειοθετούν τον εσωτερικό κόσμο του μετανιωμένου ανθρώπου, Αλλά και του πεπεισμένου ότι ο Θεός τον συνεχώρησε. Ποιό όμως είναι τώρα το μέλημά του; Πρώτον να μην ξαναπέσει στην αμαρτία και δεύτερον την ευλογία αυτή που έλαβε, να την καταστήσει γνωστή και σε άλλους, ώστε και εκείνοι να οδηγηθούν από την ανομία στο  νόμο και από την ασέβεια στην ευσέβεια, για να νιώσουν και εκείνοι τα ίδια συναισθήματα, που είναι προάγγελος της μόνιμης χαράς και αιωνιότητας του ουρανού.
Αλήθεια τι κάνει ο διψασμένος διαβάτης της ερήμου, όταν στην έρημο, που βαδίζει συναντήσει κάποια όαση; Φωνάζει τους  συνοδοιπόρους του, για να έλθουν και εκείνοι εκεί  και να δροσιστούν από το δροσερό νερό της πηγής.
Ποιά ήταν η συμπεριφορά της Σαμαρείτισσας, όταν στο  φρέαρ του Ιακώβ, όπου πήγε για νερό, συνάντησε την πηγή της ζωής; Άφησε τα δοχεία και έτρεξε στη Σαμάρεια, για να αναγγείλει το μεγάλο γεγονός της επισκέψεως Εκείνου, που θα έδινε νερό, για να μη διψάσουν ποτέ. Ελάτε να διαπιστώσετε μόνοι σας την αλήθεια που σάς λέγω. Μιμήθηκε η αμαρτωλή το Δαβίδ, Γι αυτό έγινε ιεραπόστολος και κήρυξε Κύριον Ιησούν Χριστόν και τούτον Εσταυρωμένων (Α Κορ. 2,2). Ανερμήνευτες είναι Οι βουλές της Θείας Πρόνοιας. Χρησιμοποιεί πολλές φορές αμαρτωλούς προκειμένου να επιστρέψουν Οι πολλοί στη μετάνοια. να γιατί είχε δίκαιο ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος, όταν έλεγε ότι το ναυάγιο των δίκαιων είναι λιμάνι για τους  αμαρτωλούς. Επιτρέπει Καμιά φορά ο Θεός να αμαρτάνουν άγιοι και δίκαιοι, λέγει ο άγιος Ησύχιος, για να γίνονται Οι πληγές τους φάρμακα γιατριάς για τους  παραστρατημένους.
Κλασικό παράδειγμα έχουμε τον ιερό Αυγουστίνο. Ζούσε στο  βούρκο της αμαρτίας. τον έσωσαν Οι προσευχές της αγίας του μητέρας, της Μόννικας. Όταν ο ιερός Αυγουστίνος δέχτηκε το κάλεσμα του Θεού και μετάνιωσε, μέσα του άναψε η φλόγα της ιεραποστολής. Γι αυτό σ όλη του τη ζωή αγωνίστηκε προκειμένου τη χαρά της μετάνοιας, που εκείνος ένιωσε, να τη νιώσουν και άλλοι παραστρατημένοι. τη χαρά της μετάνοιας τη διαλαλούσε παντού με τη γλώσσα και με τη γραφίδα.
Πολύτιμο πετράδι αυτής της μετάνοιας είναι το βιβλίο του Εξομολογήσεις. εκεί δεν αισχύνεται να γράψει ό,τι αισχρό και αμαρτωλό διέπραξε. εκεί μιλά για την προσωρινότητα της αμαρτίας και την κόλαση, που αγοράζει ο αμαρτωλός, διαπράττοντας την αμαρτία. στο  πρόσωπο του ιερού Αυγουστίνου φαίνεται καθαρά η αγάπη του αμαρτωλού για τον Άγιο Θεό. το ζήλο αυτό είχε και ο Προφήτης Δαβίδ. την αγάπη για το Θεό και το μίσος για την αμαρτία έδειξε με την κατοπινή ζωή του. δε θέλει Οι άνθρωποι να οδηγηθούν στο  κατάντημα το δικό του. Εκείνους όμως, που βρίσκονται στο  βούρκο της αμαρτίας, αγωνίζεται να τους  σώσει. Γι αυτό δίδει την υπόσχεση Διδάξω άνομους τας οδούς σου και ασεβείς επί σε επιστρέψουσιν.
Ο Δαβίδ δεν ήταν τυχαίος άνθρωπος. Όλοι γνώριζαν ότι ήταν ο εκλεκτός του Θεού. Ο Κύριος είπε Γι αυτόν Εύρον Δαβίδ τον του Ιεσαί άνδραν κατά την καρδίαν μου (Πράξ. 13,22). Όλοι γνώριζαν ότι εκτός από Βασιλιάς ήταν και προφήτης. Ένας Βασιλιάς και Προφήτης να πέσει σε τέτοια αμαρτία; Οι ευσεβείς κρύβουν το πρόσωπο τους. δε θέλουν καν να το πιστέψουν. Οι ασεβείς όμως και Οι ειδωλολάτρες έτριβαν τα χέρια τους από χαρά και περιγελούσαν τους  Εβραίους. Δημιουργήθηκε μέγα σκάνδαλο. το σκάνδαλο όμως αυτό δεν έπρεπε να μείνει ατιμώρητο. αν έμεινε ατιμώρητο, θα γινόταν κακό παράδειγμα και για τους  υπηκόους του. θα έπρεπε να αποδοθεί δικαιοσύνη. ΓΙ αυτό ο Προφήτης Νάθαν είπε στο  Δαβίδ: ουκ αποστήσεται ρομφαία εκ του οίκου σου έως αιώνος, ανθών ότι εξουδένωσας με και έλαβες την γυναίκα του Ούριου του Χετταίου, του είναι σοι εις γυναίκα (Β Βασ. 12,10). από τώρα και πέρα δε θα παύσουν Οι φόνοι στην οικογένεια σου, γιατί με περιφρόνησες και έλαβες τη γυναίκα του Ουρίου ως σύζυγο σου, αφού φόνευσες τον Ουρία. με το σκάνδαλο αυτό συγχρόνως ο Δαβίδ έγινε αιτία, ώστε Οι Εθνικοίνα βλασφημούν το Άγιο Όνομα του Θεού. Και πράγματι ήλθε η τιμωρία του Θεού στο  Βασιλικό παλάτι. το βρέφος που γέννησε η Βηρσαβεέ πέθανε, ο ίδιος εγκατέλειψε το παλάτι και δύο από τα παιδιά του φονεύθηκαν από αυτό αντιλαμβάνεται κανείς πόσο κακό είναι να γίνεται κανείς αιτία, ώστε να σκανδαλίζονται Οι άνθρωποι. Και όσο πιο ψηλά βρίσκεται κανείς, τόσο το σκάνδαλο αποκτά μεγαλύτερες διαστάσεις.
Και πώς αντέδρασε ο Δαβίδ στις συγκεκριμένες τιμωρίες; τις δέχτηκε με υπομονή και υποτάχτηκε στο  θέλημα του Κυρίου, όπως μας πληροφορεί η Π. Διαθήκη. Αγαθόν μοι ότι εταπείνωσάς μοι, όπως αν μάθω τα δικαιώματά σου (Ψαλμ. 118,71). Ευεργετικό και σωτηριώδες υπήρξε για μένα η ταπείνωση που μου  έδωσες με τις θλίψεις, γιατί με αυτήν την παιδαγωγική μέθοδο με ωδήγησες στο  να μάθω τα δικαιώματά σου.
Έτσι ο Δαβίδ με την αμαρτία του διδάσκει το κακό στους υπηκόους του, ενώ με τη μετάνοιά του γίνεται παράδειγμα και υπόδειγμα ζωής. Έδειξε με τη γλώσσα του, με τη γραφίδα του, Αλλά κυρίως με τη ζωή του το δρόμο της μετάνοιας. Και δεν είναι μόνο ο πεντηκοστός ψαλμός, που μας άφησε, για να μας διδάξει, Αλλά έγραψε και άλλους ψαλμούς μετανοίας, που βρίσκονται στον ιερό ψαλτήρα και Οι όποιοι τρεις χιλιάδες τώρα χρόνια διδάσκουν τους  ανθρώπους. Ο πεντηκοστός ψαλμός είναι ο κατ εξοχήν ψαλμός της μετανοίας. Μ αυτόν και με τους  άλλους ψαλμούς του δείχνει το δρόμο, που πρέπει να εξακολουθήσει ο κάθε αμαρτωλός προκειμένου να ωδηγηθεί στη ζωή της σωτηρίας, για να γευθεί τη χαρά του ουρανού.
Με τους  ψαλμούς του απευθύνεται σε όλους τους  ανθρώπους. Εξ άλλου αυτή την υπόσχεση έδωσε στο  Θεό. Διδάξω άνομους τας οδούς σου και ασεβείς επί σε επιστρέψουσιν και την υπόσχεση αυτήν την κράτησε. με τη διδασκαλία του καταρτίζει τους  ανθρώπους ξεκινώντας από τα χαμηλά, για να τους  οδηγήσει στα υψηλά. Ξεκίνησε με τους  αρχάριους διδάσκοντας ότι η μόνη οδός που πρέπει πρώτα να ακολουθήσει κανείς είναι η κάθαρση. η απαλλαγή δηλαδή από τα παραπτώματα. Έτσι το πρώτο βήμα του αρχαρίου είναι το μυστήριο της ιεράς εξομολογήσεως. με αυτό μπορεί κάποιος να μπει στην πνευματική ζωή. η δεύτερη οδός είναι η φωτιστική, εκείνων δηλαδή που προκόπτουν στην πνευματική ζωή και δέχονται τη Θεία έλλαμψη. η τρίτη τέλος οδός είναι των τελείων η λεγομένη ενωτική η ή θέωση, όπου ο πιστός ενώνεται με το Θεό. Όλα αυτά τα βρίσκει κανείς, όταν μελετά τους  υπέροχους ύμνους του Δαβίδ, που βρίσκονται στο  βιβλίο των ψαλμών του. την άξια τους γνωρίζει η Αγία μας Εκκλησία, Γι αυτό χρησιμοποιεί στη λατρεία μας πλήθος ψαλμών.
Για να διαπιστώσουμε πόσο μεγάλος δάσκαλος είναι ο Δαβίδ, Αλλά και πόσο τήρησε τις υποσχέσεις του στο  Θεό, θα αναφερθούμε ενδεικτικά σε μερικούς στίχους ψαλμών του.
Στον πρώτο ψαλμό μιλώντας για τον ευσεβή λέγει: Και έσται ως το ξύλον το πεφυτευμένον παρά τας διεξόδους των υδάτων, ο τον καρπόν αυτού δώσει εν καιρώ αυτού και το φύλλον αυτού ουκ απορρυήσεται και πάντα όσα αν ποιή κατευοδωθήσεται (Ψαλμ. 1,3).
Και θα είναι ο άνθρωπος αυτό σαν το δένδρο, που έχει φυτευτεί εκεί  όπου υπάρχουν άφθονα νερά και θα δώσει τον καρπόν ίου στον κατάλληλο καιρό και τα φύλλα του δε θα πέσουν, Αλλά θα είναι αειθαλές και πάντοτε καταπράσινο. Έτσι και ο τρεφόμενος από τη Θεία διδασκαλία θα κάνει πάντα έργα αγαθά, έργα αρετής· και κάθε π που θα κάνει θα έχει αίσιον πέρας· και θα στέφεται από επιτυχία, γιατί θα ευλογείται από το Θεό.
Στο δεύτερο ψαλμό μιλώντας για τους  ισχυρούς της γης λέγει: Και νυν Βασιλείς σύνετε, παιδεύθητε, πάντες Οι κρίνοντες την γην. Δουλεύσατε τω Κυρίω εν φόβω και αγαλλιάσθε αυτώ εν τρόμω Δράξασθε παιδείας, μη ποτέ οργισθή Κύριος και απολείσθε εξ οδού δίκαιας (Ψαλμ. 2,10-12). Βασιλείς συνετισθεί τε παιδαγωγηθεί τε από τα παθήματά σας και γίνετε φρόνιμοι όλοι οι άρχοντες, που κρίνετε και δικάζετε όλους τους  λαούς της γης. Υπηρετήσατε με φόβο και σεβασμό τον Κύριο και δοκιμάστε την ειρήνη και αγαλλίαση, που γεννά στις καρδιές σας ο τρόμος, μήπως με την αμαρτία εξοργίσετε τον Κύριο. Σπεύσατε με όλη σας τη δύναμη να κρατήσετε στερεά τη σύνεση και τη φρόνηση που χαρίζει η Θεία διδασκαλία, μήπως οργιστεί  εναντίον σας ο Κύριος και καταντήσετε στην καταστροφή, που επιφυλάσσεται για κείνους, που εγκαταλείπουν τον ορθό δρόμο της αρετής.
Στον έβδομο ψαλμό απευθύνεται στους αμαρτάνοντες και τους  λέγει ότι, αν δε μετανιώσετε, έχει έτοιμο το δοξάρι και τα βέλη, για να σάς κτυπήσει θανάσιμα. Εάν μη επιστραφήτε, την ρομφαίαν αυτού στιλβώσει, το τόξον αυτού ενέτεινε και ητοίμασεν αυτό Και εν αυτώ ητοίμασεν σκεύη θανάτου (Ψαλμ. 7, 13-14).
Στον τέταρτο ψαλμό απευθύνεται σ όλους εκείνους που αγαπούν τα μάταια πράγματα του κόσμου και παραμελούν τα αιώνια. Υιοί ανθρώπων, έως πότε βαρυκάρδιοι; ίνα τι αγαπάτε ματαιότητα και ζητείτε ψεύδος; (Ψαλμ. 4,3).
Και τους  ανθρώπους εκείνους που έχουν διάθεση να ζήσουν πνευματικά τους  καλεί κοντά του λέγοντας: Δεύτε τέκνα, ακούσατε μου· φόβον Κυρίου διδάξω υμάς (Ψαλμ. 33,12). Ελάτε, παιδιά μου, κοντά μου και ακούστε τις στοργικές μου συμβουλές. θα σάς διδάξω να φοβάσθε τον Κύριο και με πολλή ευλάβεια να υπακούετε σ Αυτόν.
Ο Δαβίδ με τη διδασκαλία του, με τα γραπτά του, Αλλά και με το παράδειγμά του έκανε ό,τι μπορούσε προκειμένου να οδηγήσει τους  αμαρτάνοντας και τους  ασεβείς στον αληθινό δρόμο, που εκείνος μετά τη μετάνοιά του ζούσε. Όταν όμως δεν μπορούσε να τους  πείσει, τότε έπεφτε στα γόνατα και προσευχόταν. τον προβλημάτιζε αφάνταστα η αμετανοησία πολλών ανθρώπων, Γι αυτό έλεγε στον Κύριο: Είδον ασυνετούντας και εξετηκόμην, ότι τα λόγια σου ουκ εφυλάξαντο (Ψαλμ. 118,158). Είδα αυτούς που απωθούν τη σύνεση και από το ζήλο και τη θλίψη έλιωνα, διότι δε φύλαξαν τα θεί α σου λόγια.
Ένα άγιο παράδειγμα είναι ο Δαβίδ για όλους τους  πιστούς. Όλοι μπορούμε να μιμηθούμε τη μετάνοιά του. Πολλοί έχουμε τη δυνατότητα να μιμηθούμε και την Ιεραποστολική του δραστηριότητα. εάν δεν κάνουμε κάτι, σύμφωνα πάντα με τις δυνατότητές μας, θα συγκαταλεχθούμε στους αχάριστους ευεργετηθέντες. Και κανείς δεν είναι χειρότερος από τον ευεργετηθέντα αχάριστο. δεν ισχύουν Οι διάφορες προφάσεις μας.
Κανένας δεν είναι χωρίς χαρίσματα. Όλοι έχουμε κάποιο ταλέντο. Πρέπει να το αξιοποιήσουμε, ώστε Οι αδελφοί μας να εγκαταλείψουν το τέλμα της αμαρτίας της αδιαφορίας και της σύγχρονης ειδωλολατρίας και να οδηγηθούν στην αλήθεια.
Και αν δεν έχουμε άλλες δυνατότητες για ιεραποστολική δράση, τότε μπορούμε να πέσουμε στα γόνατα και να προσευχηθούμε Γι αυτούς τους  ανθρώπους.
Ο Δαβίδ μας διδάσκει πολλά. εμείς ας τηρήσουμε έστω τα λίγα. Έτσι θα δοξάζεται και από μας το υπερύμνητο Όνομα του Κυρίου εις τους  αιώνες.



ΑΙΤΗΣΗ ΑΠΑΛΛΑΓΗΣ ΕΚ ΤΗΣ ΕΝΟΧΗΣ
Σ
τήν Παλαιά Διαθήκη και πιο συγκεκριμένα στο  δεκάλογο μια εντολή του Θεού  αναφέρεται στο  φόνο. Ου φονεύσεις. Τούτη η εντολή σημαίνει ότι κανείς δεν έχει το δικαίωμα να αφαιρέσει τη ζωή του άλλου. Ο Θεός είναι ο χορηγός της ζωής και Εκείνος επιτρέπει την έξοδο του ανθρώπου από τον κόσμο αυτόν. αυτός που αφαιρεί τη ζωή του συνανθρώπου του πέφτει σε θανάσιμο παράπτωμα.
Φόνοι, βέβαια, γίνονται καθημερινά. Πολλοί άνθρωποι σήμερα πεθαίνουν στους  πολέμους που διεξάγονται πάνω στον πλανήτη. Άλλοι σκοτώνονται στα αυτοκινητικά δυστυχήματα. Άλλοι χάνουν τη ζωή τους από ανθρώπους που καταστρώνουν μέσα τους καταχθόνια σχέδια και τα θέτουν σε ενέργεια αφαιρώντας τη ζωή των συνανθρώπων τους. Υπάρχουν φόνοι εξ αμελείας, Αλλά και φόνοι εκ προμελέτης.
Ο Δαβίδ κατά τη διάρκεια της Βασιλείας του επέτρεψε, ώστε να χυθεί πολύ αίμα στους διαφόρους πολέμους, που διεξήγαγε. αυτό το αίμα βάραινε την ψυχή του. Ιδιαίτερα όμως το αίμα του Ούριου ήταν εκείνο, που τον φόρτωνε με μέγα βάρος. Από αυτό όμως το βάρος θέλει να ελευθερωθεί, Γι αυτό απευθυνόμενος προς το φιλάνθρωπο Θεό λέγει: Ρύσαι με εξ αιμάτων ο Θεός, ο Θεός της σωτηρίας μου, αγαλλιάσετε η γλωσσά μου την δικαιοσύνην σου. Απάλλαξε με και λύτρωσέ με από την ένοχή των φόνων, Θεέ και Κύριε και Σωτήρα μου. η γλώσσα μου με χαρά θα κηρύττει τη δικαιοσύνη σου και την ελεημοσύνη σου.
Αισθανόμενος το δυσβάστακτον βάρος ο Προφήτης ζητά απαλλαγή. Αλλά για να απαλλαγή κανείς από τα παραπτώματά του, βασική προϋπόθεση είναι η μετάνοια και μετά από αυτή η επανόρθωση. Επανόρθωση της αδικίας επιβάλλεται. Ο Ζακχαίος, όταν μετά από τη σφοδρή του επιθυμία κατόρθωσε να συναντήσει το Χριστό, επανόρθωσε τις αδικίες του δίδοντας εκείνη τη στιγμή στο  Αυτρωτή και Σωτήρα υπόσχεση που τήρησε. τι είπε: Ιδού τα ήμισυ των υπαρχόντων μου, Κύριε, δίδωμι τοις πτωχοίς, και ει  πνός τι εσυκοφάντησα, αποδίδωμι τετραπλούν (Αουκ. 19,8). η περιουσία, που είχε, ήταν καρπός αδικίας. Ήταν κλεμμένη με τον τρόπο, που Οι τελώνες ήξεραν να κλέβουν εκείνη την εποχή, που το Ρωμαϊκό κράτος τους  είχε καταστήσει φοροεισπράκτορες. Ο Μ. Βασίλειος λέγει, ότι αν θέλεις να γίνεις άνθρωπος του Θεού  να επανορθώσεις και μάλιστα με το ίδιο όργανο του σώματος, που αμάρτησες. Ύβρισες, λέγει, είπέ καλούς λόγους, έπλεονέκτησες, δώσε οπίσω το περιπλέον. Εμέθυσες; Νήστευσον. Ύπερηφανεύθης; Ταπεινώσου. Εφόνευσες; Μαρτύρησον η τα ισοδυναμούντα με μαρτύριον κάμε, σ έαυτού το σώμα κάκωσον.
Η επανόρθωση είναι αναγκαία και απαραίτητη για τη συγχώρεσή μας. η μετάνοια πρέπει να συνοδεύεται με έργα. Έτσι έχουμε ολοκληρωμένη έμπρακτη μετάνοια και έτσι μόνο αποσπά κανείς το έλεος του Θεού.
Ο Προφητάναξ, προκειμένου να λάβει τη συγγνώμη από το Θεό, όφειλε στη ζωή, που του έμεινε να επανορθώσει τρεις αδικίες, που έκανε. Τρία ήταν τα μεγάλα παραπτώματα στα όποια έπεσε: 1) το αμάρτημα της μοιχείας 2) το σκάνδαλο, που προκάλεσε στο  λαό με την πτώση του αυτή και 3) ο φόνος του αξιωματικού του Ουρία.
Το πρώτο αμάρτημα, το αμάρτημα της μοιχείας, το επανόρθωσε. το δεύτερο το επανόρθωσε με τη μετάνοια, ενώ συγχρόνως διεκήρυξε παντού το λάθος του και δίδαξε στους άνομους οδούς του Κυρίου Διδάξω άνομους τας οδούς σου και ασεβείς επί σε επιστρέψουσιν. το τρίτο όμως σφάλμα του Δαβίδ, δηλ. Ο φόνος του αξιωματικού του Ουρία, είναι σφάλμα ανεπανόρθωτο. Και είναι ανεπανόρθωτο, γιατί δεν είχε τη δύναμη να επαναφέρει τον Ουρία στη ζωή. Επανέρχεται στη ζωή ο νεκρός; Ξέρει ακόμη ο Δαβίδ ότι το κακό που κάνει κανείς στον αδελφό του, είναι σαν να το κάνει στο  Θεό. Ομοίως και το καλό. Εφόσον εποιήσατε ενί τούτων των αδελφών μου των ελαχίστων εμοί εποιήσατε (Ματθ. 25,40). Ξέρει ακόμη ο Δαβίδ, ότι ο Θεός είναι άριστος παιδαγωγός και ότι είναι αδύνατο να τον αφήσει ατιμώρητο. επί πλέον γνωρίζει ότι Οι λαβόντες μάχαιραν εν μαχαίρα απολούνται (Ματθ. 26,52).
Γι αυτό παρακαλεί το Θεό να τον απαλλάξει, από την παίδευση του αίματος του Ούριου Ρύσαι με εξ αιμάτων ο Θεός, ο Θεός της σωτηρίας μου.
Ο Κάιν, όταν φόνευσε τον αδελφό του Άβελ, όχι μόνο δε μετάνιωσε Γι αυτό το έγκλημά του, Αλλά πίστεψε ότι απαλλάχτηκε από την παρουσία του, που τόσο τον προβλημάτιζε. Πίστεψε ακόμη ότι δεν πρόκειται να λογοδοτήσει σε κανένα. Αλλά ο Κύριος που δε θέλει το θάνατο του αμαρτωλού, Αλλά την επιστροφή του, του είπε: Φωνή του αίματος του αδελφού σου εκ γης βοά προς με (Γεν. 4,10). Παράλληλα υπάρχει και η φωνή της συνειδήσεως, που ελέγχει τον παρανομούντα. Σ αυτήν τη φωνή δεν επιτρέπεται να κωφεύσει κανείς, γιατί είναι η φωνή του Θεού  που ζητά την επιστροφή του πεπτωκότος. Εξ άλλου ο Δαβίδ γνωρίζει ακόμη ότι ο Θεός σιχαίνεται τους  ανθρώπους που βάφουν με αίμα τα χέρια τους. Άνδρα αιμάτων και δόλιον βδελύσσεται Κύριος (Ψαλμ. 5,7).
Ακόμη και η προσευχή του ανθρώπου, που έχει χέρια ματωμένα δεν εισακούεται από το Θεό: Όταν εκτείνητε τας χείρας αποστρέψω τους  οφθαλμούς μου αφ υμών αι γάρ χείρες υμών αίματος πλήρεις (Ήσ. 1, 15). δεν είναι δυνατόν ποτέ ο Θεός να δεχθεί προσευχές από εκείνους, που όχι μόνο δεν αγαπούν, Αλλά βάφουν τα χέρια τους με το αίμα των αδελφών τους. επί πλέον τίποτε δε γίνεται δεκτό από το Θεό, όταν ο άνθρωπος βάψει τα χέρια του με αίμα και δεν έχει καρπούς μετάνοιας. Ο Θεός ήταν περισσότερο αυστηρός στο  Δαβίδ. Ο Δαβίδ θέλοντας να επανορθώσει προσπαθείνα ανεγείρει Ναό. Ξέρει ότι με τη συμπεριφορά του σκανδάλισε. Θέλει να επανορθώσει. Θέλει να ανεγείρει Ναό προκειμένου εκεί  να δοξάζεται το υπερύμνητο Όνομα του Θεού. Ο Θεός όμως δεν επέτρεψε να κάνει κάτι τέτοιο, γιατί τα χέρια του ήταν ματωμένα. να τι του λέγει: Ου δυνήση οικοδομήσαι οίκον τω Ονόματι μου, ότι αίματα πολλά εξέχεας· ιδού υιός τίκτεται σοι, και ούτος οικοδομήσει οίκον το ονόματι μου, ότι έσται ανήρ αναπαύσεως (Α Παραλ. 22, 8-9). Έτσι ο Ναός οικοδομήθηκε από τον υιόν του, που είχε καθαρά χέρια. Και ο Ναός αυτός είναι γνωστός από το όνομα του υιού του. Είναι ο Ναός του Σολομώντος. Σήμερα δεν υπάρχει ο ναός αυτός. στη θέση του είναι κτισμένο το Μουσουλμανικό τέμενος του Ομάρ.
Αλλά γεννιέται το ερώτημα: εμείς είμαστε αθώοι; Έχουμε χέρια καθαρά η ματωμένα; Μήπως αφαιρέσαμε τη ζωή κάποιου ανθρώπου; Αστείο πράγμα θα πει κάποιος. δεν είμαστε φονιάδες. Πολλοί άνθρωποι ισχυρίζονται ότι δεν έχουν κάνει κακό σε άνθρωπο, αφού δε σκότωσαν κανένα στη ζωή τους. Εξετάζοντας όμως προσεκτικά τον εαυτό μας θα διαπιστώσουμε ότι πολλά πταίομεν. Πολλές φορές βάψαμε τα χέρια μας και με αίμα, Αλλά θέλουμε να ξεχνάμε αυτό το ανοσιούργημα. Κάθε χρόνο στην Ελλάδα γίνονται σύμφωνα με τις στατιστικές 300.000 χιλιάδες αμβλώσεις. Τριακόσιες χιλιάδες φόνοι. η άμβλωση η έκτρωση είναι φόνος. αυτό λέγει η εκκλησία μας. αυτό διδάσκει και η επιστήμη. ότι δε η έκτρωση σύμφωνα με τη Χριστιανική πίστη λογίζεται φόνος υπάρχουν πολλές μαρτυρίες. Παραθέτουμε εδώ μία και μόνο μαρτυρία. τον 91ον κανόνα της ΣΤ Οικουμενικής Συνόδου, που λέγει τα εξής:
Τας τα αμβλωθρίδια διδούσας φάρμακα, και τας δεχομένας τα εμβρυοκτόνα δηλητήρια τω του φονέως επιτιμίω καθυποβάλλομεν. η ερμηνεία του κανόνα σύμφωνα με τον Άγιο Νικόδημο τον Αγιορείτη έχει ως εξής: Γυναίκες τινές, επειδή και κρυφίως συνουσιαζόμεναι με άνδρας εξ αυτών συλλαμβάνουσι, διά να μη φανερωθούν, πίνουσι η τρώγουσι κάποια φαρμακερά πόματα η βότανα, διά μέσου των οποίων αποκτείνουσιν εν τη κοιλία αυτών τα έμβρυα, και έτσι νεκρά τα αποβάλλουσι. Διά τούτο ο παρών κανών εις το επιτίμιον των φονέων καταδικάζει τόσον τας γυναίκας (η τους  άνδρας) όπου δίδουσι τα τοιαύτα, όσον και τας γυναίκας όπου ταύτα λαμβάνουσι και πίνουσι η τρώγουσιν αυτά (Πηδάλιον 1970 σελ. 29).
Η απόφαση της ΣΤ Οικουμενικής Συνόδου είναι ξεκάθαρη. Και όλες Οι αποφάσεις των Οικουμενικών Συνόδων, που αφορούν την πίστη και την ηθική είναι αμετάβλητες. το σύγχρονο, μοντέρνο, υλιστικό, ορθολογιστικό και αθείστικο πνεύμα δεν μπορεί να καταργήσει τις αποφάσεις των αγίων. Μ αυτήν τη χριστιανική διδασκαλία ανατράφηκαν γενεές των ορθοδόξων που εφήρμοσαν τις εντολές της Αγίας μας Εκκλησίας. Χριστιανές γυναίκες έτρεμαν και τρέμουν και σήμερα μπροστά σ αυτό το έγκλημα. Και όπως ορίζουν Οι κανόνες της Εκκλησίας, οι μετανιωμένες γυναίκες δέχονται αυστηρό επιτίμιο Γι αυτήν τους την εγκληματική πράξη και μαζί μ αυτές και όλοι εκείνοι, που συνετέλεσαν στο  έγκλημα της εκτρώσεως. Παλαιότερα, όταν η γυναίκα λόγω κάποιας απροσεξίας πάθαινε αποβολή ακούσια, η συνείδησή της την έτυπτε και δεν μπορούσε να ησυχάσει. η σημερινή γυναίκα, που έδιωξε το Θεό από τη ζωή της, μετά την έκτρωση χαίρεται και γελά, γιατί απαλλάχτηκε από το βάρος της εγκυμοσύνης.
Ο Πρωτοπρεσβύτερος Κων/νος Καλλίνικος στο  βιβλίο του Πρακτικέ  ομιλίαι αναφέρει ένα συγκλονιστικό γεγονός. Κάποιος άνθρωπος, λέγει, πάνω στην οργή του φόνευσε μια γυναίκα έγκυο. Μετά από το έγκλημα αυτό τον έτυπτε η συνείδησή του και κατέφυγε στην έρημο, όπου έζησε αυστηρό ασκητικό βίο ζητώντας από το Θεό συγχώρηση για το διπλό έγκλημα. Ύστερα από πολλά χρόνια ασκήσεως άκουσε τη φωνή του Θεού, που του έλεγε, ότι ο φόνος της γυναίκας, που ήταν βαπτισμένη θα συγχωρεθεί άλλ ο φόνος του εμβρύου, το οποίον ανεχώρησεν αβάπτιστον, παραμένει ζήτημα σπουδαίον, διά το όποιον η συνείδησης του ανάπαυσιν δεν θα εύρη ποτέ....
Φόνος λοιπόν κατά τη Χριστιανική διδασκαλία είναι η έκτρωση. Φόνος σκληρός και απάνθρωπος. Φόνος ενός αθώου ανθρώπου. Και όχι μόνο αθώου, Αλλά ανυπεράσπιστου. Φόνος ενός ανθρώπου, που περνά τις πρώτες ημέρες της ζωής του στους κόλπους της μητέρας του. Και ο άνθρωπος αυτός δεν έχει τη δύναμη να αμυνθεί  εναντίον των ανθρώπων εκείνων, που βίαια αφαιρούν τη ζωή του και να απευθύνει συγχρόνως ένα δριμύ κατηγορώ εναντίον των δολοφόνων του. Και το χειρότερο κακό είναι ότι σήμερα Οι αμβλώσεις γίνονται σύμφωνα με το νόμο και κανείς δεν αγνοεί ότι η βουλή των Ελλήνων εψήφισε νόμο που νομιμοποιεί τις αμβλώσεις. Έχουμε ορθόδοξο Ελληνικό κράτος, που εγκληματεί κατά του εαυτού του τη στιγμή, που όλοι γνωρίζουμε ότι το Έθνος μας συνεχώς μειώνεται από την υπογεννητικότητα.
Και για να μην νομίσει κανείς ότι Οι απόψεις αυτές είναι αποκλειστικά μόνο της Εκκλησίας αναφέρομαι σε επιστολή του καθηγητού της μικροβιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Ιωάννου Θ. Παπαβασιλείου που απολαμβάνει λόγω κύρους και αξίας, διεθνή αναγνώριση. τι λέγει ο Καθηγητής.
Το έμβρυο δεν αποκτά ζωή μετά την οργανογένεση (ανάπτυξη οργάνων) δηλαδή περίπου κατά τον τέταρτο μήνα της κυοφορίας. η καθαρά βιολογική θέση είναι ότι η ζωή υπάρχει από τη στιγμή, κατά την οποία το ωάριο της γυναικός γονιμοποιείται από το σπερματοζωάριο του ανδρός. από τη στιγμή αυτήν έχουμε άνθρωπο εν εξελίξει. το γονιμοποιημένο ωάριο ονομάζεται ζυγώτης (ή ζυγωτό) και έχει όλες τις βιολογικές προϋποθέσεις να αναπτυχτεί  σε έμβρυο και σε νέο οργανισμό, σε νέο άνθρωπο. Ο ζυγώτης έχει όλους τους  χαρακτήρες της ζωής (μεταβολισμό, κυτταρικό πολλαπλασιασμό). η ανάπτυξη του ζυγώτη σε πλήρη οργανισμό ακολουθεί ένα καθορισμένο πρόγραμμα, που κατευθύνεται από την κληρονομική ουσία (νουκλεινικά οξέα) των γονέων. το πρόγραμμα αυτό αρχίζει από τη στιγμή της γονιμοποιήσεως και συλλήψεως και ακλουθεί συγκεκριμένα στάδια αναπτύξεως μέχρι τη στιγμή της γεννήσεως. Αλλά και ως προς το επιχείρημα ότι το έμβρυο είναι μέρος του σώματος της γυναικός, Οι διάφοροι αρθρογράφοι σε περιοδικά και εφημερίδες δεν μπορούν να δώσουν Καμιά επιστημονική εξήγηση. Γιατί και αυτό είναι τελείως αντίθετο με τις απόψεις της Ιατρικής και της βιολογίας.
Είναι φανερό ότι γίνεται μια προσπάθεια παραπληροφορήσεως του κοινού, που δεν έχει ειδικότερες γνώσεις βιολογίας, εις τρόπον ώστε να περάσουν ευκολότερα απόψεις, τελείως άσχετες με τις σύγχρονες επιστημονικές θέσεις της βιολογίας.
Αυτές είναι με κάθε συντομία Οι απόψεις, τόσο της Εκκλησίας, όσο και της Επιστήμης. Εκείνο που απαιτείται είναι η συναίσθηση και το μέγεθος του εγκλήματος. Τόσο η γυναίκα, που οδηγεί  τα βήματά της στο  θεραπευτήριο, για να κάνει έκτρωση, όσο και ο σύζυγος που συμφωνεί η και Καμιά φορά επιβάλλει στη σύζυγο την έκτρωση, και μαζί μ αυτούς και όλοι Οι συνένοχοι, κάποτε πρέπει να έλθουν εις εαυτόν και να ομολογήσουν στον πνευματικό ότι εγκλημάτησαν, ότι έχυσαν αίμα αθώου πλάσματος και μαζί με το Δαβίδ να αναφωνήσουν Ρύσαι με εξ αιμάτων ο Θεός, ο Θεός της σωτηρίας μου....


ΔΟΞΟΛΟΓΙΑ
Ο
ταν ακούμε τη Λέξη Δοξολογία ο νους μας πηγαίνει στο  συγκεκριμένο ύμνο που ψάλλετε στο  τέλος του Όρθρου και αρχίζει με τη φράση Δόξα σοι τω δείξαντι το φως, δόξα εν υψίστοις Θεώ. Και εκεί μέσα σε έξαρση πνευματική τα χείλη των πιστών ακλουθούν τους  ιεροψάλτες και συμψάλλουν αυτή την πανηγυρική προσευχή. Ο πιστός όμως πρέπει να αναπέμπει δοξολογία κάθε στιγμή της ζωής του. Και οφείλει να ενεργεί  έτσι γιατί ο Θεός είναι ο ποιητής του σύμπαντος κόσμου. Είναι ακόμη ο προνοητής ο συντηρητής και κυβερνήτης ολόκληρης της κτίσης. ΓΙ αυτό άγγελοι, πνεύματα και ψυχές δικαίων, άνθρωποι στη γη και η άλογη κτίση, τα φυτά, τα δένδρα, τα άνθη, τα ζώα, τα πετεινά του ουρανού, Οι ιχθύες της θάλασσας, ο αέρας, το νερό, η φωτιά, ο ήλιος, η σελήνη και τα απειράριθμα αστέρια, όλα αυτά μαρτυρούν και εξαγγέλλουν το ύψος και το μεγαλείο του Θεού.
Αυτήν τη δοξολογία στον πανοικτίρμονα Θεό θέλει να αναπέμψει και ο Προφήτης Δαβίδ. δεν μπορεί όμως, γιατί το στόμα του είναι κλειδωμένο. με το στίχο όμως τούτο του Πεντηκοστού ψαλμού του, τον παρακαλεί λέγοντας Κύριε τα χείλη μου ανοίξεις και το στόμα μου αναγγέλει  την αινεσίν σου Κύριε, λέγει, με την άφεση των αμαρτιών, που μου  χαρίζεις, θα ανοίξεις τα κλεισμένα από τη ντροπή της αμαρτίας και τον έλεγχο της συνειδήσεως χείλη μου, και το στόμα μου θα εξαγγείλει τον ύμνον και τον έπαινο σου.
Ο Δαβίδ πριν από την πτώση του υμνουςε συνεχώς και δοξολογούσε το Θεό. Και κάθε λογικός άνθρωπος αυτό πράττει, γιατί πιστεύει ότι όλα τα αγαθά που δίδονται είναι δώρα του Θεού. Και οπωσδήποτε δεν είναι λίγα αυτά. Ο αέρας που αναπνέει, το νερό που πίνει, ο ήλιος που τον ζεσταίνει, Οι τροφές που γεύεται και διατηρείται στη ζωή είναι δώρα της Αγάπης του Θεού. Ποιό λοιπόν είναι το καθήκον του καθενός μας προς τον μέγα δωροδότη; η δοξολογία και η ευχαριστία του ονόματος Του. Πώς όμως κανείς να τον δοξολογήσει; δε διαθέτει Αγγέλων γλώσσα. η γλώσσα που θα υμνήσει το Άγιο Όνομά του πρέπει να είναι καθαρή. με γλώσσα λερωμένη και χείλη ρυπαρά, πώς να υμνήσει και να δοξολογήσει το Θεό; Σ αυτό το δίλημμα βρίσκεται και ο Προφήτης. Γιατί από τη στιγμή της πτώσεώς του μέχρι τη στιγμή της εμφανίσεως του Νάθαν και τη συναίσθηση της αμαρτίας του ο Δαβίδ έπαψε να δοξολογεί το Θεό. αυτή η σιωπή του κράτησε περίπου ένα χρόνο. Και είναι αλήθεια ότι ο αμαρτωλός όσο είναι τυφλωμένος από το πάθος της αμαρτίας ξεχνά το Θεό και απομακρύνεται απ Αυτόν. Υπάρχει βέβαια περίπτωση να τον θυμηθεί στο  διάβα του χρόνου. Και τότε τον θυμάται όχι, γιατί θέλει να τον δοξολογήσει, αλλά, γιατί σκέπτεται τη δικαιοσύνη Του, και φοβάται την τιμωρία Του. Ακόμη η αμαρτία έχει την ιδιότητα να δένει τη γλώσσα, ώστε ο άνθρωπος να μην έχει τη δυνατότητα να υμνεί  και να δοξολογεί το Θεό.
Χαρακτηριστικά εκφράζει αυτή την αλήθεια ο ιερός Χρυσόστομος λέγοντας: Η γάρ αμαρτία πέφυκε την γλώσσαν δεσμείν και εκφράττειν το στόμα άγχειν, σιωπάν αναγκάζει. Διότι η αμαρτία από τη φύση της δεσμεύει τη γλώσσα και φράζει το στόμα· (έχει τη δύναμη η αμαρτία) να σε δένει με θηλιά και να σε αναγκάζει να σιωπάς.
Και ο Άγιος Ησύχιος προσθέτει: οράς ότι κεκλεισμένα του Δαβίδ τα χείλη διά την αμαρτίαν ετύγχανεν, Αλλά πάλιν τη μετάνοια ανοίγεται και του Θεού διηγείται την αίνεσιν. Βλέπεις ότι τα χείλη του Δαβίδ συνέβαινε να έχουν σφραγισθεί εξ αιτίας της αμαρτίας, Αλλά να ανοίγονται ξανά με τη μετάνοια και να δοξολογούν το Θεό.
Και είναι αλήθεια τούτο. με χέρια βρώμικα, ακάθαρτα και λερωμένα πιάνεις για να φορέσεις τα γιορτινά σου ενδύματα; με χείλη ακάθαρτα, βρώμικα και ρυπαρά μπορείς να απευθύνεις προσευχές και δοξολογίες στον μόνο αναμάρτητο Κύριο; Βεβαίως όχι. Τότε πώς θα τον υμνήσουμε, αφού είμαστε αμαρτωλοί; Πάλι με τη δική Του επέμβαση. η μετάνοιά μας πρέπει να προηγηθεί, για να έχουμε δικαίωμα στη συνέχεια να του πούμε όπως ο Δαβίδ: Κύριε τα χείλη μου ανοίξεις και το στόμα μου αναγγέλλει την αίνεσιν σου. Καθάρισε, Κύριε, τα χείλη μου από κάθε μολυσμό και αγίασε τα και εγώ θα τα χρησιμοποιήσω προς δοξολογία Σου. αυτό έκανε ο Δαβίδ. αυτό διδάσκει και σε μάς. Μετά από αυτόν τον καθαρμό ο εκλεκτός Προφήτης του Θεού  χρησιμοποίησε τη γλώσσα του και τα χείλη του στη δοξολογία Του. Μέρα και νύχτα αυτό έκανε. Σ έναν ψαλμό του γράφει: Πληρωθήτω το στόμα μου αινέσεως, όπως υμνήσω την δόξαν σου, όλην την ημέραν την μεγαλοπρέπειαν σου (Ψαλμ. 70,8). ας γεμίσει λοιπόν το στόμα μου από την αίνεση σου, για να ανυμνώ τη δόξα σου, καθ όλη την ήμέρα το θεί κό σου μεγαλείο. Και όχι μόνο για τον εαυτό του είχε αυτήν την επιθυμία, Αλλά επιθυμούσε και τα δημιουργήματα να κάνουν το ίδιο. την επιθυμία του αυτήν εκφράζει με ποιητική έξαρση στον 148 ψαλμό. Αινείτε τον Κύριον εκ των ουρανών, αινείτε αυτόν εν τοις υψίστοις· αινείτε αυτόν πάντες Οι άγγελοι αυτού· αινείτε αυτόν πάσαι αι δυνάμεις αυτού· αινείτε αυτόν ήλιος και σελήνη, αινείτε αυτόν πάντα τα άστρα και το φώς, αινείτε αυτόν Οι ουρανοί των ουρανών και το ύδωρ το υπεράνω των ουρανών... αινείτε τον κύριον εκ της γής, δράκοντες και πάσαι άβυσσοι· πύρ, χάλαζα, χιών, κρύσταλλος, πνεύμα καταιγίδος τα ποιούντα τον λόγον αυτού· τα όρη και πάντες Οι βουνοί, ξύλα καρποφόρα και πάσαι κέδροι· τα θηρία και πάντα τα κτήνη, ερπετά και πετεινά πτερωτά· βασιλείς της γης και πάντες λαοί, άρχοντες και πάντες κριταί γής· νεανίσκοι και παρθένοι, πρεσβύτεροι μετά νεωτέρων αινεσάτωσαν το όνομα Κυρίου.
Γεμάτος από ευγνωμοσύνη στον Κύριο είναι ο Ψαλμωδός, Αλλά και ευλάβεια και θαυμασμό προς το άπειρο μεγαλείο Του. Γι αυτό κινεί τα χείλη του σε ύμνο και δοξολογία. Θεωρεί τους  ύμνους που προσφέρει στο  Θεό ανεπαρκείς, Γι αυτό καλεί σε δοξολογία, τόσο τη λογική, όσο και την άλογη κτίση. Καλείνα υμνήσουν και να δοξολογήσουν το Θεό Οι αγγελικές δυνάμεις και ο έναστρος ουρανός. Ο έναστρος ουρανός δεν έχει βέβαια στόμα, γλώσσα, χείλη και φωνή, ούτε νου, για να υμνήσει τη δόξα του Θεού. Όλα όμως τα κτίσματα του ουρανού και τα υπεράνω ιών ουρανών φέρουν την απαστράπτουσα σφραγίδα της Θείας Παντοδυναμίας και με την αρμονική τους κίνηση καλούν κάθε λογική ύπαρξη να λατρεύσει το Δημιουργό και Κυβερνήτη του σύμπαντος κόσμου. Γιατί αυτός είπε και εγεννήθησαν, αυτός ενετείλατο και εκτίσθησαν. Εκείνος καθώρισε την τροχιά τους Πρόσταγμα έθετο και ου παρελεύσεται. Και στη συνέχεια καλεί τη γη και όλο το πλήρωμά της για να υμνήσει τη δόξα Του.
Δε λησμονεί ακόμη ο ευγνώμων Προφήτης ότι ο Θεός συγχώρεσε τα παραπτώματά του και έτσι τον ανάπαυσε. αυτό θέλει να το διαλαλήσει παντού. Θέλει όλοι να πληροφορηθούν την αγάπη του Θεού στο  πρόσωπο του. ΓΙ αυτό γράφει: Δεύτε ακούσατε και διηγήσομαι υμίν, πάντες Οι φοβούμενοι τον Θεόν, όσα εποίησε τη ψυχή μου (Ψαλμ. 65,16). Ελάτε να ακούσετε και θα σάς διηγηθώ, σε όλους εσάς που σέβεσθε το Θεό, όσα σε περιστάσεις δυσχερείς έκανε ο Θεός σε μένα. το ίδιο πράττει και σε άλλους ψαλμούς. Δοξολογεί το Θεό και μιλάει για τη μεγάλη Του ευσπλαχνία και Αγάπη. Χαιρόταν η ψυχή του, όταν τον δοξολογούσε και συνεχώς επιθυμούσε αυτό να κάνει. Τούτο φαίνεται από τα ίδια του τα λόγια: Τα ελέη σου Κύριε εις τον αιώνα άσομαι (Ψαλμ. 88,2).
Αυτό όμως που έκανε ο Δαβίδ ήταν αρεστό στο  Θεό. Ο Κύριος μας θέλει να τον δοξολογούμε και να υμνούμε τη δόξα Του όχι για Εκείνον, Αλλά για μάς. στη μεγαλοσύνη Του δεν προσθέτουμε κάτι με τις δοξολογίες μας, ούτε αφαιρούμε κάτι από τη δόξα Του, όταν αμελούμε. 05 μόνοι που ωφελούμαστε είμαστε εμείς, γιατί δοξολογώντας Τον επικοινωνούμε μαζί Του και παίρνουμε χάρη και ευλογία. ΓΙ αυτό θέλει ο Θεός να τον δοξάζουμε. Εξ άλλου το δαιμονισμένο, που θεράπευσε, τον έστειλε πίσω στους δικούς του λέγοντας: Υπόστρεψε εις τον οίκον σου και διηγού όσα εποίησε σοι ο Θεός (Λουκ. 8, 39)).
Όλοι Οι άνθρωποι πρέπει να δοξολογούν το Θεό. Περισσότερο όμως από όλους πρέπει να δοξολογούν το Θεό Οι Χριστιανοί. Εμείς που αξιωθήκαμε του Θείου Βαπτίσματος και γίναμε μέλη του σώματος της Εκκλησίας του Χριστού είμαστε ιδιαίτερα προνομιούχοι. Είμαστε λαός εκλεκτός, άγιος. Υπάρχουμε για να δοξολογούμε το Θεό. Εποίησα λαόν άγιον, ίνα διηγήται την δόξαν μου λέγει ο ίδιος ο Θεός. Πολύ δε περισσότερο από όλους τη δόξα του Θεού  πρέπει να διαλαλούν όλοι εκείνοι, που με τη συμπεριφορά τους πίκραναν το Θεό. Όσο πιο μεγάλη είναι η πτώση, τόσο μεγαλύτερη πρέπει να είναι και η δοξολογία, αφού βέβαια προηγηθεί μετάνοια και ζητηθεί από το Θεό αυτό, που και ο Δαβίδ ζήτησε: Κύριε τα χείλη μου ανοίξεις και το στόμα μου αναγγέλλει την αινεσίν σου.
Αλλά φθάνει να δοξολογεί κανείς το Θεό μόνο με τα χείλη; Όχι βέβαια. στη δοξολογία μαζί με τα χείλη πρέπει να συμμετέχει και η καρδιά. Τότε η δοξολογία είναι ολοκληρωμένη. Ου πάς ο λέγων μοι Κύριε Κύριε, εισελεύσεται εις την βασιλείαν των ουρανών, άλλ οποίων το θέλημα του πατρός μου του εν ουρανοίς (Ματθ. 17,21).
Ο Κύριος μας στην Παλαιά Διαθήκη με το στόμα του μεγάλου Προφήτου Ησαία εκφράζει πικρό παράπονο για τον εκλεκτό του λαό, τον Ισραήλ ούτος ο λαός, λέγει, τοις χείλεσι με τιμά, η δε καρδία αυτών πόρρω απέχει απ εμού (Ήσ. 20,13). αυτή η δοξολογία είναι ψεύτικη και δε γίνεται δεκτή από το Θεό.
Ακόμη δεν μπορεί κανείς να βρίσκεται στο  ναό και να δοξολογεί το Θεό, ενώ ο νους του τρέχει στις δουλειές του, στις επιχειρήσεις, στη διασκέδαση, στην αμαρτία. Είναι εκφραστικότατη η διήγηση που αναφέρεται στο  βιβλίο Παπά Νικόλας Πλανάς.
Μια μέρα, μετά τη λειτουργία, πήραμε αμάξι και πηγαίναμε κάπου μαζί με τον Παππού. Μέσα στο  αμάξι μας λέγει: Σήμερα ήταν και η Χρυσούλα στην εκκλησία. Όχι, πάτερ μου, του είπαμε, δεν ήτανε. — Μα τι λέτε; εγώ την θυμίασα. —Όχι, επαναλάβαμε, δεν ήτανε. Έ, καλά, μας λέγει απαθώς και μετά πεποιθήσεως: ήτανε το πνεύμα της. Θαυμάσαμε Γι αυτό που μας είπε, διότι το ίδιο είχε συμβεί σε κάποιο μοναστήρι, που ο ιερεύς θυμίαζε ένα στασίδι απόντος του διάκου και δεν εθυμίαζε ένα μοναχό, που ήτανε στο  στασίδι του. Απόρησε ο μοναχός και το έκαμε παράπονο εις τον ιερέα πώς παρέλειψε να τον θυμιάσει, ενώ πέρασε απ εμπρός του, και να θυμιάζει το άδειο στασίδι; και έτσι εδόθη αφορμή να εξομολογήσει ο ιερεύς και τους  δύο, τι λογισμούς είχαν εις το διάστημα της Λειτουργίας. Ο μοναχός εξωμολογήθη, ότι έτρεχε ο νους του εις λογισμούς αμαρτωλούς και μακράν της ιεράς αποστολής του. ενώ ο διάκος ο καημένος, Καιτοι είχε αναλάβει διακονίαν έξω της εκκλησίας, ο νους του ευρίσκετο εις την εκκλησίαν. ΓΙ αυτό και εμείς ρωτήσαμε την αδελφήν τι εσκέπτετο την χθεσινήν ημέραν και λέγει (ως αγράμματος που ήτο, με μεγάλην απλότητα), ότι ο νους και η ψυχή της ευρίσκετο εις την Θείαν Λειτουργίαν. τα χέρια της έπλεκαν και ο νους εξ ολοκλήρου εις την εκκλησίαν. ΓΙ αυτό την είδε ο Παππούς, και την θυμίασε, και χωρίς να διστάσει είπε ότι ήτανε το πνεύμα της.
Βέβαια ο διάβολος ποτέ δε χαίρεται, όταν ο άνθρωπος υψώνει τα χέρια του, το νου και την καρδιά για να δοξολογήσει το Θεό. ΓΙ αυτό προσπαθείνα εμποδίσει αυτήν την προσευχή. Και είναι παρατηρημένο ότι πολλοί άνθρωποι δυσκολεύονται στη δοξολογία του Θεού, παραπονούμενοι στον πνευματικό τους ότι ο νους τους φεύγει και δεν μπορούν να κάνουν καλή προσευχή. Ο πνευματικός γνωρίζει τα εμπόδια που δημιουργεί ο Σατανάς, Γι αυτό συμβουλεύει καταλλήλως το πνευματικό του παιδί. Ο Σατανάς θα βάζει τα εμπόδια, Αλλά ο πιστός θα τον πολεμά και θα επιμένει.
Στο περίφημο έργο του ασκητή Ευαγρίου Τα 153 κεφάλαια περί προσευχής περιγράφονται και τα εξής γεγονότα.
Μόλις ύψωνε ένας άγιος ερημίτης τα χέρια για να δοξολογήσει το Θεό τόσο πολύ αντιδρούσε ο διάβολος, που μετασχηματιζόταν σε λιοντάρι. Στηριζόταν στα πισινά πόδια και βύθιζε τα νύχια των μπροστινών στο  σώμα του ερημίτη, για να τον αναγκάσει με το φόβο και τον πόνο να σταματήσει την προσευχή. Ο αγωνιστής όμως του Χριστού, ποτέ δεν κατέβασε τα χέρια, πριν τελειώσει την καθορισμένη προσευχή του.
Παρόμοιο συνέβη κάποτε και στον Αββά Ιωάννη τον Κολοβό. Ο διάβολος με τη μορφή τεραστίου φιδιού τυλίχτηκε πάνω του, δάγκωνε τις σάρκες του και ξεφυσούσε κατά τη διάρκεια της προσευχής του. Παρά ταύτα ο ανδρείος ησυχαστής δε χωρίστηκε από τη γλυκύτατη ένωσή του με το Θεό.
Ένας άλλος πάλι, καθώς προσευχόταν δαγκώθηκε από οχιά. δεν κατέβασε όμως τα χέρια του από τη στάση της ικεσίας μέχρις ότου τελείωσε τη συνηθισμένη προσευχή του. Αλλά με τη Θεία βοήθεια το δηλητήριο
της οχιάς δεν ενέργησε στον αδελφό, που αγάπησε τον Κύριο περισσότερο από τον εαυτό του.
Δύο άγγελοι εμφανίστηκαν σ έναν ασκητή, που βάδιζε στην έρημο προσευχόμενος. τον έβαλαν στη μέση και προχωρούσαν μαζί του. Ο όσιος, μολονότι είχε αγγέλους δεξιά και αριστερά του δε θέλησε να τους  μιλήσει, για να μη διακόψει τη μυστική επαφή του με το Θεό. Προφανώς σκέφτηκε τα λόγια του Αποστόλου: Ούτε άγγελοι ούτε αρχαί ούτε δυνάμεις δυνήσεται ημάς χωρίσαι από της Αγάπης του Θεού (Ρωμ. 8,39).
Με τον τρόπο αυτό μας δίδουν μαθήματα προσευχής οι όσιοι εκείνοι άνδρες, που τη ζωή τους ολόκληρη διέθεσαν στη δοξολογία του Θεού.
Έτσι και εμείς μιμούμενοι τη ζωή τους θα δοξολογούμε το Θεό ζητώντας Του να ανοίξει τα χείλη μας, για να αναγγείλει το στόμα μας ύμνο δοξολογικό.
Τόσο η γλώσσα μας, όσο και η καρδιά μας, πρέπει να μένουν αμόλυντες από την αμαρτία, για να αναπέμπουμε δοξολογία στον τρισυπόστατο Θεό, γιατί σ Αυτόν ανήκει η δόξα και το κράτος εις τους  αιώνες.




ΘΥΣΙΑ
Ο
 Προφήτης Δαβίδ έζησε χίλια περίπου χρόνια πριν έλθει ο Χριστός στον κόσμο. η εποχή αυτή σημαδεύεται από την αποστασία. Ο Ισραήλ μολονότι δέχτηκε από το Θεό την ευεργετική του προστασία, δε στάθηκε στο  ύψος των περιστάσεων. Πολλές φορές αποστάτησε και ο Θεός με δικά του πιστά πρόσωπα τον επανέφερε στη θέση της υιότητος.
Αλλά για να αρέσει στο  Θεό έπρεπε να τηρεί το νόμο, που του έδωσε μέσω του Μωυσέως και των άλλων προφητών. Και ο νόμος αυτός περιείχε ορισμένες διατάξεις, που Οι Ισραηλίτες έπρεπε να τηρούν. στα βιβλία της Πεντατεύχου και ειδικότερα στην Έξοδο στο  Λευιτικό και το Δευτερονόμιο εκτίθεται το τυπικό βάσει του οποίου τελούνταν μια μεγάλη φθινοπωρινή Ισραηλιτική γιορτή της δημόσιας μετάνοιας και της αφέσεως των αμαρτιών. Και αυτή η γιορτή ονομαζόταν Εξιλασμός η ημέρα του Εξιλασμού. Σ αυτήν τη γιορτή θέλω ιδιαίτερα να επιμείνουμε, γιατί ο Προφήτης Δαβίδ μ ένα στίχο του Πεντηκοστού ψαλμού του μας υπενθυμίζει, ότι Οι θυσίες που προσέφερε ο Ισραήλ κατά την ημέρα του Εξιλασμού, Αλλά και σ όλες τις άλλες γιορτές του, ήταν θυσίες ανάγκης, που ο ίδιος ο Θεός διέταξε, Αλλά θυσίες, στις οποίες ο Θεός δεν αναπαυόταν.
Γι αυτό Λέγει ο Δαβίδ: ότι ει ηθέλησας θυσίαν, έδωκα αν ολοκαυτώματα ουκ ευδοκήσεις. Διότι αν ήθελες υλική θυσία ευχαρίστως θα σού την προσέφερα. Αλλά σύ, και αν σού προσφέρουμε ως θυσία ζώα για να κατακαούν στο  θυσιαστήριο σου ολόκληρα, δε θα ευχαριστηθείς. με το προφητικό του βλέμμα βλέπει στο  βάθος των αιώνων το αίμα μιας άλλης θυσίας. Πιστεύει πώς το αίμα των ζώων δεν είναι δυνατόν να απαλλάξει τον άνθρωπο από το βάρος των παραπτωμάτων του.
Ο Ισραήλ συνεχίζει να προσφέρει τις θυσίες τόσο τις αιματηρές, όσο και τα ολοκαυτώματα στο  Θεό για να τον εξευμενίσει. Ιδιαίτερα η γιορτή του Εξιλασμού έπαιρνε πανηγυρικό χαρακτήρα και προτασσόταν της μεγάλης γιορτής της Σκηνοπηγίας.
Η γιορτή του Εξιλασμού γιορταζόταν κάθε χρόνο στις 10 του εβδόμου μήνα, που ονομαζόταν Τισρεί, και τότε όλοι Οι ενήλικες Ισραηλίτες ήταν υποχρεωμένοι να τηρούν αυστηρή νηστεία, μετάνοια και αργία. Σ αυτήν τη γιορτή ιερουργούσε μόνος ο Αρχιερέας και εισερχόταν άπαξ του ενιαυτού εις τα Άγια των Αγίων με απλή αμφίεση. η ιλαστήρια θυσία που προσφερόταν αυτήν την ημέρα είχε διπλό χαρακτήρα. Πρώτα θυσιαζόταν ένας μόσχος για τον Αρχιερέα, την οικογένεια του και για ολόκληρο το ιερατείο. Κατόπιν έμπαινε στα Άγια των Αγίων με χρυσό θυμιατό γεμάτο από κάρβουνα του θυσιαστηρίου των ολοκαυτωμάτων και θυμίαμα αρκετό για να θυμιάσει. Και όταν τα Άγια των Αγίων εγέμιζαν από το νέφος του θυμιάματος ο Αρχιερέας από το αίμα της θυσίας του μόσχου ράντιζε το λεγόμενο ιλαστήριον επίθεμα της Κιβωτού της Διαθήκης. στη συνέχεια ακλουθούσε η θυσία ενός εκ των δύο εκλεγέντων διά κλήρου τράγων υπέρ του λαού και με το αίμα του ο Αρχιερέας εισερχόμενος για τρίτη φορά στα Άγια των Αγίων ράντιζε πάλι με τα δάκτυλά του το ιλαστήριο επίθεμα. Κατόπιν ερχόμενος εις το Άγιον ράνηζε με το αίμα του μόσχου το καταπέτασμα. Μετά από αυτά αναμίγνυε το αίμα του μόσχου και του τράγου και με αυτό το μίγμα έχριε τα κέρατα του θυσιαστηρίου του θυμιάματος και ράντιζε αυτό εφτά φορές καθώς και το θυσιαστήριο των ολοκαυτωμάτων. το υπόλοιπο αίμα το έχυνε στο  θυσιαστήριο των ολοκαυτωμάτων. Κατόπιν τοποθετούσε τα χέρια του στην κεφαλή του άλλου τράγου και εξαγόρευε τις αμαρτίες του λαού φορτώνοντας κατ αυτόν τον τρόπο τα αμαρτήματα στον τράγο. Ο τράγος διωχνόταν στο  δάσος από το λαό προκειμένου τα αμαρτήματα που έφερε να μεταβιβαστούν στο  δαίμονα της ερήμου, τον ονομαζόμενο Αζαζέλ δηλ. εχθρό του θεού. Έπειτα ο Αρχιερέας έβγαζε τα λινά του άμφια και ενδυόταν τη λαμπρή Αρχιερατική του στολή, με την οποία προσέφερε δύο ολοκαυτώματα για τον εαυτό του και το λαό καθώς και τις υπόλοιπες εορταστικές θυσίες και επεσφράγιζε την ιερή αυτή τελετή με την απονομή στο  λαό της Αρχιερατικής ευλογίας.
Αυτή η γιορτή ήταν επίσημη. Ο Ισραήλ δεν τελούσε μόνο αυτή τη γιορτή, Αλλά και άλλες πολλές. Όταν κάποιος έπεφτε σε παραπτώματα βαρειά η ελαφρά έπρεπε να εξιλεωθεί προσφέροντας θυσίες ανάλογα πάντοτε και με τις οικονομικές δυνατότητές του. Προσέφερε απλές θυσίες αιματηρές και ολοκαυτώματα. Ο πλούσιος προσέφερε θυσία μόσχου. Ο πτωχός, όπως ήταν ο Κύριος μας, ζεύγος τρυγόνων η περιστεριών.
Στις απλές αιματηρές θυσίες Οι ιερείς έχουν μερίδιο από το σφάγιο. στα ολοκαυτώματα όμως όχι. στα ολοκαυτώματα ολόκληρο το σφάγιο τοποθετείται επί του θυσιαστηρίου και κατακαίεται.
Τί παρατηρούμε όμως να κάνει ο Δαβίδ; Εμβαθύνοντας το στίχο του Πεντηκοστού ψαλμού που λέγει ότι, ει ηθέλησας θυσίαν, έδωκα αν ολοκαυτώματα ουκ ευδοκήσεις διαπιστώνουμε ότι ο Δαβίδ δεν εφαρμόζει τα καθιερωμένα. Γιατί το κάνει αυτό; Μήπως δεν είναι ευσεβής; Μήπως θέλει να περάσει κάποιο δικό του νόμο; Μήπως προβάλλει νέες τυπικές διατάξεις; Μήπως περιφρονεί το Μωυσή που έδωσε τις εντολές; Μήπως αρνείται το Θεό, που διέταξε το Μωυσή να ενεργήσει έτσι; Τίποτε από όλα αυτά. Ο Δαβίδ είναι ευσεβής. Σέβεται το νόμο και τους  προφήτες. Λατρεύει το Θεό. Αλλά είναι προφήτης με χάρισμα προφητικό. αυτό φαίνεται και από τους  Μεσσιανικούς ψαλμούς, που είναι γραμμένοι στο  βιβλίο των ψαλμών και έχουμε τη δυνατότητα να τους  μελετούμε και να διαπιστώνουμε την προφητική ιδιότητα του. Οι θυσίες αυτές είναι απαραίτητες για ένα λαό όπως ο Ισραήλ, που προετοιμάζεται να δεχθεί μια άλλη μεγάλη θυσία. Και αυτή η θυσία θα αντικαταστήσει όλες τις άλλες.
Ο Δαβίδ έχει δύο χρέη στο  Θεό. Και τα χρέη του αυτά, σύμφωνα με το νόμο έπρεπε να τα ξεπληρώσει με απλές αιματηρές θυσίες και με ολοκαυτώματα. Ποιά ήταν τα χρέη αυτά;
Καταπάτησε το νόμο του Θεού  με το να περιφρονήσει τις Θείες εντολές: ου φονεύσεις, ου μοιχεύσεις.
Έπρεπε να ευχαριστήσει το Θεό, γιατί παρά τις θανάσιμες αμαρτίες του ο Θεός τον συγχώρησε και τον δέχτηκε πάλι σαν προφήτη του.
Και για τα δυο του αυτά χρέη έπρεπε να προσφέρει τις καθορισμένες θυσίες, που διέτασσε ο Μωσαϊκός Νόμος. Έτσι ήταν υποχρεωμένος να προσφέρει αιματηρές θυσίες, Αλλά και τη θυσία των ολοκαυτωμάτων, που ήταν πιο τέλεια. Ο Δαβίδ δεν προσέφερε αυτές τις θυσίες. Γιατί όμως; δεν είναι και τώρα παραβάτης των θεϊκών εντολών; Όχι. Γιατί γνώριζε ότι ο Θεός δεν ήθελε τέτοιες θυσίες. αν ήθελε, θα ήταν ολοπρόθυμος να τις προσφέρει. Ει ηθέλησας θυσίαν έδωκα αν....
Αν ερευνήσουμε την Παλαιά Διαθήκη θα διαπιστώσουμε ότι υπάρχουν πολλές μαρτυρίες, που μας πληροφορούν ότι ο Θεός δεν ευαρεστείται από τις θυσίες αυτές. στον 49ον ψαλμό (7-14) ο Θεός απευθύνεται στο  λαό Του και λέγει: Άκουσε λαέ μου και θα σού μιλήσω. Άκουσε Ισραήλ και θα προβώ σε έντονη μαρτυρία σε σένα. Ο Κυρίαρχος των πάντων Θεός, ο Θεός που σε προστάτευσε είμαι εγώ. Βεβαίως δε θα σε ελέγξω για τις θυσίες σου, τα ζώα, που προσφέρεις στο  θυσιαστήριο για να καούν ολόκληρα σ αυτό για την λατρεία μου, είναι ενώπιων μου πάντοτε, καθ όσον συνεχώς προσφέρονται από σένα. Αλλά δεν προσέφερες και πνευματικότερες θυσίες σε μένα. Και Γι αυτό δε θα δεχθώ με ευχαρίστηση τους  μόσχους, που τρέφονται στο  σπίτι σου, ούτε τους  τράγους που προέρχονται από τα δικά σου ποίμνια. Γιατί τέτοια ζώα έχω αναρίθμητα. Δικά μου είναι όλα τα άγρια θηρία του δάσους, καθώς και τα ήμερα κτήνη, που βόσκουν στα όρη και Οι βόες. Γνώρισα ως ιδιοκτησία μου τα πετεινό του ουρανού και η ωραία βλάστηση και καρποφορία κάθε αγρού υπάρχει στην εξουσία μου και στη διάθεσή μου. εάν υποτεθεί  ότι κάποτε θα πεινάσω, δε θα σου πω δώσμου να φάγω, γιατί είναι δική μου η οικουμένη και όλα εκείνα από τα όποια αυτή είναι γεμάτη.
Αλλά μήπως εγώ θα πεινάσω ποτέ, ώστε να έχω ανάγκη να φάγω κρέατα ταύρων η να πιώ αίματα τράγων; αυτό που μπορείς πράγματι ως δικό σου να μου  προσφέρεις είναι Οι πνευματικές θυσίες. Θυσίασε λοιπόν στο  Θεό θυσία δοξολογίας προερχομένη από ψυχή ευγνώμονα και ό,τι σε ώρες κινδύνου ευχήθηκες και έταξες στον Ύψιστο πλήρωσέ το ως χρέος ιερό. Θύσον τω Θεώ θυσίαν αινέσεως και απόδος τω υψίστω τας ευχάς σου. αυτό και μόνο θέλει ο Θεός από τον καθένα. Και ο προφήτης Ησαΐας προσθέτει: Τι μοι πλήθος των θυσιών υμών; λέγει Κύριος· πλήρης ειμί ολοκαυτωμάτων κριών και στέαρ αμνών και αίμα ταύρων και τράγων ου βούλομαι (Ήσ. 1,11). τι μου  χρειάζεται το πλήθος των θυσιών σας; λέγει ο Κύριος. Χόρτασα από ολοκαυτώματα θυσιών κριών, που μου  προσφέρετε. Κυρίως δεν είναι το λίπος των αμνών, ούτε το αίμα των ταύρων και τράγων, που επιθυμώ να μου  προσφέρετε. Και μετά από αυτά γεννιέται το εξής ερώτημα: Γιατί ο Θεός δε θέλει αυτές τις θυσίες τη στιγμή κατά την οποία ο ίδιος τις νομοθέτησε και έδωσε εντολή στο  Μωυσή να τις εκτελέσει; ο Θεός γνωρίζει ότι ο Εβραϊκός λαός έζησε σκλάβος στην Αίγυπτο πάνω από τριακόσια χρόνια. εκεί κινδύνεψε να γίνει ειδωλολάτρης, γιατί ζούσε μέσα στο  Αιγυπτιακό ειδωλολατρικό περιβάλλον. για να τους  προφυλάξει από την ειδωλολατρία και για να τους  στερεώσει στην πίστη έδωσε εντολή να προσφέρουν στο  Όνομά Του τέτοιες θυσίες. επί πλέον δε ο Εβραϊκός λαός δεν είχε την ωριμότητα να προσφέρει στο  Θεό Πνευματικές θυσίες όταν με την ενανθρώπιση Του ήλθε στον  κόσμο ως άνθρωπος, είπε διά του Δαβίδ προς τον Πατέρα του· Θυσία και προσφορά σαν αυτές που προσφέρονται σύμφωνα με το Μωσαϊκό νόμο δε θέλησες, Αλλά μου  ετοίμασες σώμα για να σου το προσφέρω ως θυσία ευχάριστη. Έτσι έγινε. Ο Κύριος μας εαυτόν εκένωσεν μορφήν δούλου λαβών... ταπείνωσε εαυτόν γενόμενος υπήκοος μέχρι θανάτου, θανάτου δε σταυρού (Φιλ. 2, 7-8). με τη μεγάλη θυσία του Κυρίου ο άνθρωπος τοποθετήθηκε κάτω από τη χάρη του Θεού  και έγινε δεκτός στη θεϊκή αγκαλιά. το αίμα του Κυρίου λέγει στην Αποκάλυψη ο Ευαγγελιστής Ιωάννης μας ξέπλυνε από τις αμαρτίες μας. Επλυνεν ημάς εκ των αμαρτιών ημών εν τω αίματι αυτού. (Αποκ. 1,5).
Βέβαια δεν αγνοείται το γεγονός ότι σήμερα υπάρχουν πολλοί αδελφοί μας, που βιώνουν το Χριστό και ζουν σύμφωνα με το Άγιο θέλημά Του προσφέροντας στο  Θεό θυσίαν ενέσεως. Και χαίρεται κανείς, γιατί Οι πιστοί μας βρίσκουν το δρόμο, που οδηγεί  στη Βασιλεία του Θεού.
Αλλά δεν έλειψαν από Καμιά εποχή, ούτε φυσικά και από τη δική μας Οι ακατατόπιστοι Χριστιανοί, που εγωιστικά παραμένουν στην τυπολατρία, στο  Φαρισαϊσμό και στην ειδωλολατρία της εποχής. Και ενώ είναι βαπτισμένοι στο  Όνομα του Τριαδικού Θεού ζουν μ ένα δικό τους τρόπο. Βέβαια αυτού του είδους η ζωή δεν εξασφαλίζει στον άνθρωπο χάρη Θεού, ευλογία Χριστού, ούτε Βασιλεία Ουρανών.
Είναι γνωστό σ όλους ότι Οι τυπικές θυσίες των Ισραηλιτών δεν τους  οδηγούσαν στη σωτηρία. Παρά ταύτα εκείνοι είχαν την ψευδαίσθηση ότι ζουν θεϊκά μολονότι διύλιζαν τον κώνωπα και κατάπιναν την κάμηλον. Ήλθε ο Χριστός και ο εκλεκτός λαός του Θεού  δεν τον δέχτηκε. Παραμένει προσκολλημένος στο  νόμο της Παλαιάς Διαθήκης.
Αλλά Εμείς; εμείς που γεννηθήκαμε μέσα σε Χριστιανικό κράτος και Βαπτισθήκαμε στο  Όνομα της Αγίας Τριάδος, έχουμε δικαίωμα να αποσκιρτήσουμε η να μένουμε τυπικά στην Εκκλησία του Χριστού προσκολλημένοι στους τύπους και αγνοώντας την ουσία της πίστεώς μας; η ψυχολογία λέγει ότι η προσκόλληση στους τύπους προδίδει νευρωτική ακαμψία και οφείλεται στην απώθηση αισθημάτων ένοχής. Παράδειγμα τυπολάτρου είναι ο πρεσβύτερος υιός της παραβολής του Ασώτου, που ήταν προσηλωμένος στις εντολές του πατέρα τυπικά. η όλη του συμπεριφορά φανερώνει ότι παρέμεινε ανώριμος και ακαλλιέργητος. εν αντιθέσει ο αμαρτωλός αδελφός του σώζεται με τη μετάνοια. Και ο πρεσβύτερος υιός κατά πάντα τυπικός καταδικάζεται από τον πατέρα, γιατί μένει ξένος προς τη μετάνοια.
Γι αυτό δε θα μείνουμε στους τύπους. θα αρνηθούμε τις θυσίες εκείνες που δε γίνονται δεκτές από το Θεό. Επιβάλλεται να γίνουμε χριστιανοί ουσίας. το θρησκευτικό ιδεώδες, όπως προβάλλεται από την Αγία μας Γραφή και τους  Ιερούς Πατέρες της Εκκλησίας μας, θα διαποτίζει το όλο είναι μας και θα φθάνει μέχρι μυελού οστέων.
Τότε το στόμα μας θα αναγγέλλει συνεχώς την αίνεσιν του Κυρίου για να δοξάζεται το υπερύμνητο Όνομά Του στους αιώνες.







ΤΑΠΕΙΝΩΣΗ ΔΑΚΡΥΑ
Ο
 Προφήτης Δαβίδ ομολόγησε ότι δεν πρόκειται να προσφέρει στο  Θεό θυσίες αιματηρές ούτε ολοκαυτώματα. Και αρνείται να προσφέρει αυτού του είδους τις θυσίες, γιατί δεν είναι αρεστές στο  Θεό. ως Προφήτης του Θεού  γνώριζε ποιές είναι εκείνες Οι θυσίες που ευχαριστούν το Θεό και που κάθε πιστός έχει τη δυνατότητα να του τις προσφέρει. ΓΙ αυτό με τον παρακάτω στίχο του Πεντηκοστού ψαλμού διδάσκει στους ανθρώπους της εποχής του, Αλλά στους ανθρώπους όλων των εποχών ποιά είναι η πραγματική θυσία, που γίνεται δεκτή από το Θεό και που αγιάζει τον άνθρωπο. τι λέγει; Θυσία τω Θεώ Πνεύμα συντετριμμένων, καρδίαν συντετριμμένην και τεταπεινωμένην ο Θεός ουκ εξουδενώσει. Θυσία ευπρόσδεκτη και αρεστή στο  Θεό είναι το πνεύμα, που έχει συντριβεί από ειλικρινή μετάνοια· καρδία συντετριμμένη και ταπεινωμένη ο Θεός ποτέ δε θα περιφρονήσει.
Σύμφωνα με το Μέγα Βασίλειο συντριμμός καρδίας εστίν ο αφανισμός των ανθρωπίνων λογισμών συντρίβεται γάρ το Πνεύμα του κόσμου το ενεργήσαν την αμαρτίαν, ίνα το ευθές εγκαινισθή τοις εγκάτοις. Λέγει ο της Καισαρείας επίσκοπος ότι συντριμμός καρδίας είναι η εξαφάνιση των κακών λογισμών που ταλαιπωρούν τον άνθρωπο. Αποκτά δε ο καθένας πνεύμα ευθές μέσα σου με τη συντριβή του πνεύματος ιού κοσμικού, που φέρει στον άνθρωπο τα πάθη και την αμαρτία.
Ο όσιος Μάρκος θεωρεί απαραίτητη τη συντριβή της καρδίας για την απαλλαγή του ανθρώπου από το κακό. Γι αυτό προσθέτει: Άνευ συντριμμιού καρδίας αδύνατον απαλλαγήναι κακίας· συντρίβει δε καρδίαν η τριμερής εγκράτεια, ύπνου και γαστρός και σωματικής ανέσεως.
Ο Άγιος Ησύχιος προσθέτει ότι αρεστή θυσία στο  Θεό είναι η ταπεινοφροσύνη. Γι αυτό στην επί του Όρους ομιλία Του ο Κύριος είπε: Μακάριοι Οι πτωχοί τω πνεύματι, ότι αυτών εστίν η Βασιλεία των Ουρανών. Μακάρισε εκεί ο Κύριος μας τους  ταπεινόφρονες και συνεχίζοντας ο Άγιος Ησύχιος έρωτά και συγχρόνως συνιστά Πώς δε ημών το πνεύμα επί τω ταπεινωθήναι συντρίψομεν; Όταν καλόν μεν πράξαντες μη επαρθώμεν, διηνεκή δε μνήμην των αμαρτημάτων έχωμεν. Πώς λοιπόν θα συντρίψομε το Πνεύμα; Όταν κάνουμε το καλό να μην υπερηφανευτούμε, συγχρόνως όμως να έχουμε συνεχώς στο  νου μας τα αμαρτήματα, στα οποία κατά το παρελθόν πέσαμε.
Ο ιερός Αυγουστίνος ονομάζει τα δάκρυα, που προέρχονται από την συντετριμμένην καρδίαν ιδρώτα της καρδιάς και αίμα της ψυχής. αυτός λοιπόν που κλαίει για τις αμαρτίες του, αυτός προσφέρει στο  Θεό με τα δάκρυά του μια θυσία ευάρεστη, τον ιδρώτα της καρδιάς του και το αίμα της ψυχής του.
Και ένας άγιος σχετικά με το θέμα αυτό έλεγε: Μάλλον δέχεται ο Θεός μετάνοιαν του ταπεινού και συντετριμμένου η το ανεύθυνον του χλιαρού και ανειμένου δικαίου.
Οι αρχαίοι προγονοί μας, ως γνωστόν, ήταν ειδωλολάτρες. Λάτρευαν ψεύτικους θεούς. Είχαν ανεγείρει θυσιαστήρια πολλά, όπου πρόσφεραν τις θυσίες τους. Εντυπωσιάζει όμως το γεγονός ότι Οι προγονοί μας Οι Αθηναίοι ανήγειραν και δύο ακόμη σημαντικά θυσιαστήρια. το ένα εξ αυτών έγραφε Τω άγνωστο Θεώ και το δεύτερο Βωμός Ευσπλαχνίας. το πρώτο είναι γνωστό και από την Αγία μας Γραφή. στις πράξεις των Αποστόλων αναφέρεται ότι ο Άγιος Απόστολος Παύλος είδε αυτό το θυσιαστήριο στην Αθήνα. Έτσι το θυσιαστήριο αυτό έγινε αφορμή να απευθύνει  κήρυγμα πυρφόρο στους Αθηναίους.
Το δεύτερο θυσιαστήριο ήταν ο Βωμός της ευσπλαχνίας. για το βωμό αυτό μας όμιλε! ο ιστορικός Πλούταρχος. Υπήρχε διαφορά μεταξύ των άλλων Βωμών και του Βωμού της Ευσπλαχνίας. στους άλλους βωμούς Οι αρχαίοι προγονοί μας πρόσφεραν ακριβά θυμιάματα, καθώς επίσης και σφάγια βόδια και πρόβατα. στο  Βωμό της Ευσπλαχνίας ο καθένας που προσερχόταν ήταν ο ίδιος θύτης και θύμα. εκεί  δεν πρόσφεραν ποτέ ζώα. δεν ήταν το θυσιαστήριο αιματηρό. Σ αυτόν το βωμό άκουγε κανείς γογγυσμούς και στεναγμούς. εκεί χύνονταν πολλά δάκρυα. η θυσία όμως αυτή θεωρούνταν πολύ απλή τη στιγμή κατά την οποία ο προσφέρων δεν ξόδευε χρήματα για την αγορά του σφακτού. Ήταν αδάπανος θυσία. Παρά ταύτα όμως η θυσία αυτή ήταν σπουδαία, αξιέπαινος και μοναδική. Και τούτο γιατί με τους  αναστεναγμούς της καρδιάς του πρόσφερε κανείς στο  Θεό το σεβασμό του και την αγάπη του. Αναγνώριζε ότι έφταιξε. Μετανοούσε και ζητούσε συγγνώμη. Έχυνε δάκρυα. Ζητούσε έλεος. Έτσι ταπεινωνόταν. Συντριβόταν η καρδιά του.
Στην εποχή της Π. Διαθήκης κάθε θυσία είχε δύο στοιχεία. την προσφορά του ζώου και τη συντριβή της καρδιάς εκείνου που προσέφερε τη θυσία μετανιωμένος για τα σφάλματά του και την αμαρτωλή συμπεριφορά του. αν δεν υπήρχε αυτή η συντριβή της καρδιάς τότε η θυσία ήταν άνευ σημασίας. Σ αυτήν, την κατάσταση βρέθηκε ο Ισραήλ. Προσέφερε στο  Θεό θυσίες τυπικές. Θυσίες χωρίς συντριβή καρδίας. Γι αυτό δεν γίνονταν δεκτές από το Θεό. να γιατί ο Δαβίδ είπε ότι η πραγματική θυσία είναι το συντετριμμένο πνεύμα και η ταπεινή καρδιά.
Το ίδιο ακριβώς μπορεί να συμβεί και με μάς, αν δεν προσέξουμε. Και αναφέρουμε στο  μυστήριο της ιεράς Εξομολογήσεως, που μπορεί να καταντήσει ένας τύπος χωρίς ουσία. στο  ιερό τούτο μυστήριο έχουμε την τυπική πράξη καθώς και την ουσιαστική. Τυπική πράξη είναι η εξομολόγηση. η εξαγόρευσε των αμαρτιών. Είναι ομολογουμένως μια θυσία να εξαγόρευση κανείς τα παραπτώματά του. Μένει συγχρόνως μια καθαρά τυπική πράξη, αν δεν επακολουθήσει η συντριβή και η μετάνοια. η συντριβή και η μετάνοια γεννά τη μεγάλη απόφαση της αλλαγής πορείας. Έτσι ο αγώνας γίνεται στο  εξής πιο σκληρός, Αλλά και πιο ωραίος. με τη συντριβή και τη μετάνοια ο άνθρωπος απαλλάσσεται από τα παραπτώματά του και αγιάζεται δεχόμενος τώρα τη χάρη του Παναγίου Πνεύματος λόγω της καθαρότητας της καρδιάς του.
Έτσι με τη συντριβή της καρδίας του ο άνθρωπος γίνεται λεπτός. Παύει να είναι σκληρόκαρδος. Και ο πρώην ασυγκίνητος και σκληρόκαρδος άνθρωπος, τώρα μεταστρέφεται, ανακαινίζεται και ζει  σύμφωνα με το θέλημα του Θεού. η σκληροκαρδία μαρτυρεί άνθρωπο ασυγκίνητο στον πόνο του αδελφού, εγωιστή και υπερήφανο, απομακρυσμένο από τη χάρη του Θεού. η σκληροκαρδία γίνεται αιτία ολοκληρωτικής καταστροφής.
Ο σκληρόκαρδος άνθρωπος δεν έχει αισθήματα. Ζει μέσα στην αμαρτία και ξεχωρίζει τον εαυτό του από το σώμα της Εκκλησίας του Χριστού. Διαλέγει μόνος το δρόμο του και χάνει τον παράδεισο, την Ουρανιά Βασιλεία. Ο σκληρόκαρδος άνθρωπος παύει να είναι υιός Θεού. Εγκαταλείπει με τη θέλησή του το πατρικό του σπίτι και γίνεται υιός διαβόλου, Αλλά και δούλος του διαβόλου. Ο σκληρόκαρδος φιμώνει τη συνείδησή του, που ελέγχει τις παρεκτροπές του. Έτσι δεν θέλει να ακούσει τη φωνή του Θεού, που τον καλεί σε μετάνοια. δε θέλει να ακούσει για το Θεό και τη διδασκαλία του. δε θέλει να μαλακώσει την καρδιά του και να δεχθεί με τη μετάνοια τη σωτηρία. η υπεροψία του σκληρόκαρδου ανθρώπου είναι συγχρόνως και ανοησία. Αντιστέκεται αυτός ο αδύναμος άνθρωπος στον Παντοδύναμο Θεό. το χρήμα, η δόξα και η δύναμη, που σήμερα διαθέτει, τον κάνουν να λησμονεί ότι είναι χώμα και στάχτη και ότι θα έλθει καιρός, που σύντομα θα απολέσει ό,τι σήμερα έχει. το δημιούργημα αντιστέκεται στο  Δημιουργό. Ήρκε χείρας έναντι Κυρίου και έναντι Παντοκράτορος ετραχηλίασαν (Ιώβ 15,25). Σήκωσε δηλ. τα χέρια του εναντίον του Θεού  και ύψωσε τον τράχηλο του κατά του Κυρίου του Παντοκράτορος.
Πόσο διαφορετικός είναι ο ταπεινός άνθρωπος! και γίνεται ταπεινός με τη μετάνοια. Πνεύμα συντετριμμένο και καρδία συντετριμμένη και ταπεινωμένη ο Θεός δε θα περιφρονήσει. αυτά μας διδάσκει ο Δαβίδ.
Να αναγνωρίσουμε την πτώση μας. να πούμε μαζί του Ημάρτηκα τω Κυρίω σφόδρα. Είναι ο καλύτερος τρόπος να μαλακώσει η καρδιά και με τη συντριβή να ταπεινωθεί το φρόνημα.
Αυτό είναι το καλύτερο φάρμακο. το ίδιο έκαναν και Οι Άγιοι της Εκκλησίας μας. Γι αυτό βρίσκονται στα δεξιά του Θεού  και έχουν τη δυνατότητα να πρεσβεύουν και για μας τους  αμαρτωλούς. Έκλαψαν, πόνεσαν, έχυσαν δάκρυα. Ταις των δακρύων σου ροαίς, της ερήμου το άγονον εγεώργησας· και τοις εκ βάθους στεναγμοίς, εις εκατόν τους  πόνους εκαρποφόρησας... γράφει ο υμνογράφος της εκκλησίας μας για τους  οσίους πατέρες. Και η ζωή τους γίνεται για μας υπόδειγμα, ώστε να επιδιώκουμε την εκούσια μοναξιά για να βγούμε από την τύρβη του κόσμου και από τις πολυποίκιλες ασχολίες μας προκειμένου να δούμε και να ελέγξουμε τον εσωτερικό μας κόσμο για να έλθουμε έτσι σε συναίσθηση, σε συντριβή και μετάνοια. με αυτές τις προϋποθέσεις θα έλθει η δροσιά του Αγίου Πνεύματος όπως το μάνα εξ ουρανού για να μας εξαγνίσει και να μας χαρτώσει. η συντετριμμένη και ταπεινωμένη καρδιά γεννά δάκρυα, τα πολύτιμα δάκρυα. τα δάκρυα που οδηγούν στη δικαίωση του ανθρώπου και που γίνονται δεκτά από το Θεό, ως το πολυτιμότερο που έχουμε να του προσφέρουμε.
Διηγούνται πώς κάποτε ο Θεός έστειλε κάτω στη γη τον άγγελο Του προκειμένου να ψάξει και να βρει κάτι πολύτιμο και να του φέρει. Και ο Άγγελος του Θεού  προβληματίσθηκε. Ποιό είναι το πολυτιμότερο που βρίσκεται στη γη και θα ευαρεστήσει τον Παντοδύναμο; Έτρεξε σ έναν αγρό και είδε τον πολύτεκνο πατέρα που εργαζόταν σκληρά, προκειμένου να εξασφαλίσει την τροφή της φαμίλιας του. Εργαζόταν ασταμάτητα από το πρωί μέχρι το βράδυ. Τότε ο Άγγελος παίρνει μια σταγόνα από τον ιδρώτα του και την πηγαίνει στο  Θεό. Είναι πολύτιμος ο ιδρώτας που χύνει κανείς για να θρέψει τα παιδιά του, μα δεν είναι το πολυτιμότερο που θέλω, άπαντά ο Θεός. Ο Άγγελος για δεύτερη φορά κατέβηκε στη γη και στάθηκε σ ένα χώρο, όπου Οι άνθρωποι υπερασπίζονταν την πατρίδα του, και τα ιδανικά τους. Είδε κάποιον που με λιονταρίσια καρδιά ριχνόταν στη φωτιά του πολέμου υπερασπιζόμενος το δίκαιο της πατρίδος του. Λαβώθηκε. Πήρε τότε ο Άγγελος από το ζεστό αίμα μια σταγόνα και τη μετέφερε στο  Θεό. Και ο Θεός απήντησε. Είναι πράγματι πολύτιμο το αίμα, που χύνει κανείς για την πατρίδα του και τα ιδανικά του, πλην όμως δεν είναι αυτό που θέλω. Συνέχισε ο Άγγελος πολλές φορές να μεταφέρει ό,τι εκείνος νόμιζε ως πολύτιμο στο  Θεό, Αλλά με τίποτε από όλα αυτά δεν ευχαριστούσε το Θεό. Τέλος βρέθηκε σε μια έρημο άνυδρη και αγεώργητη. εκεί άκουσε κάποιους στεναγμούς. Ένας πόνος βαθύς έβγαινε από τα σωθικά ενός γέροντα ασκητού που έκλαιγε για τις αμαρτίες του. το πρόσωπο του ανθρώπου αυτού αυλάκωναν δάκρυα. Ήταν τα δάκρυα της μετανοίας. Είχε συντριβεί η καρδιά του και ξεσπούσε σε ολοφυρμούς. Τότε ο Άγγελος κατάλαβε. Ίσως κάτι τέτοιο θέλει ο Θεός. Πήρε λοιπόν μια σταγόνα από τα πολύτιμα αυτά δάκρυα του Θεού  και τη μετέφερε στο  Θεό. Και ο Θεός ευαρεστήθηκε από το δάκρυ και είπε: Ναι αυτό είναι που θέλω. το δάκρυ της μετάνοιας.
Τέτοια δάκρυα έχυσε ο Προφήτης Δαβίδ και έλαβε τη συγχώρεση από το Θεό. Τέτοια δάκρυα έχυσε ο Πέτρος, όταν μετάνιωσε από το μεγάλο παράπτωμα της αρνήσεως. Τέτοια δάκρυα έχυσε η πόρνη, όταν άδειασε το πολύτιμο μύρο στα πόδια του Ιησού και τα σκούπισε με τις τρίχες της κεφαλής της. Τέτοια δάκρυα πρέπει να χύσουμε και μείς αν επιθυμούμε η χάρη του Κυρίου να μας επισκιάσει.
Και βέβαια τα δάκρυα και η συντριβή της καρδιάς δεν είναι πάλι δικό μας κατόρθωμα, Αλλά χάρισμα του Θεού. Σύμφωνα με τον Άγιο Απόστολο ο Θεός Όποιον θέλει σκληραίνει και όποιον θέλει μαλακώνει (Ρωμ. 9,18). Αλλά για να αποκτήσει κανείς δάκρυα και να λάβει τη χάρη της συντριβής πρέπει: 1) να παρακαλέσει θερμά το Θεό να του χαρίσει αυτήν τη συντριβή. Μόνο ο Θεός μπορεί να μαλακώσει τη σκληρή μας καρδιά. Έτσι ενέργησε ο ιερός Αυγουστίνος και είπε: Κύριε δός μου φανερόν σημείον της Αγάπης σου χαρίζων μου μίαν βρύσην παντοτεινών δακρύων. Και 2) να σκεφθεί τρόπους συντριβής της καρδίας. αυτό θα το πετύχει αν συνεχώς έχει κατά νουν: α) την ομορφιά της πνευματικής ζωής. να συναναστραφόμαστε ανθρώπους που τη γεύονται. να αγωνιζόμαστε ώστε να πετάξουμε τα λέπια, που κρύβουν το φώς του Θεού. με την αμαρτία και την άνομη ζωή μας είναι αδύνατο να ατενίσουμε την ομορφιά της πνευματικής ζωής.
β) την αγάπη Του. Δώρο της Αγάπης Του είναι η ζωή μας και ολόκληρος ο κόσμος.
γ) την ενανθρώπιση Του. για μας έλαβε δούλου μορφή και έγινε άνθρωπος για να μας λυτρώσει. Ανέβηκε στο  Σταυρό και μας εξαγόρασε εκ της κατάρας του νόμου.
δ) την υπομονή Του. μας περιμένει να επιστρέψουμε. Περιμένει πότε θα μετανιώσουμε γιατί θέλει πάντας ανθρώπους σωθήναι και εις επίγνωσιν αληθείας έλθειν.
ε) την μεγαλειότητά Του έναντι της δικής μας μηδαμινότητας.
στ) την Παντοδυναμία Του. Είναι Θεός ισχυρός εξουσιαστής. Άρχων ειρήνης. εμείς μικροί και αδύναμοι.
ΑΣ μη Λησμονούμε ότι ο Θεός είναι άπειρος και με την παρουσία Του πληροί τα πάντα ενώ εμείς καταλαμβάνουμε δύο μέτρα γης στο  τέλος της ζωής μας. ας μη λησμονούμε ακόμη ότι ο Θεός είναι Πάνσοφος ενώ εμείς αμαθείς. Ο Θεός είναι Παμμακάριστος ενώ εμείς τρισάθλιοι. Ο Θεός είναι αθάνατος ενώ εμείς θνητοί. Ο Θεός είναι Πανάγιος ενώ εμείς αμαρτωλοί.
Γι αυτό αν θέλουμε να ανήκουμε στην Άγια Του Εκκλησία και να είμαστε πιστά μέλη της απαιτείται: Μίσος για την αμαρτία. Συντριβή καρδίας. Δάκρυα μετανοίας. αυτή είναι η θυσία που θέλει ο Θεός από μάς. Και αυτή η θυσία δε θα γίνει μια φορά, Αλλά θα γίνεται συνεχώς, σ όλη μας τη ζωή.





ΠΡΟΦΗΤΕΙΑ ΤΟΥ ΔΑΒΙΔ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ
Κ
ατά την ερμηνεία του Πεντηκοστού ψαλμού διαπιστώσαμε ότι ο παρεκτραπείς Βασιλιάς κατανύσσεται από τον έλεγχο του Προφήτου Νάθαν και συναισθανόμενος πόσο πίκρανε το Θεό με τα εγκλήματα του, χύνει πικρά δάκρυα και με συντετριμμένη καρδιά ζητά μετάνοια-συγχώρεση. Ο Θεός παρέχει αυτήν τη συγγνώμη στο  Δαβίδ πλουσιοπάροχα. Και ο Δαβίδ πεπεισμένος ότι ο Θεός τον αποκατέστησε συνεχίζει να ομιλεί στο  Θεό με δύο ακόμη στίχους, που είναι και Οι τελευταίοι του τόσο διδακτικού πεντηκοστού του ψαλμού. Αγάθυνον, Κύριε, εν τη ευδοκία σου την Σιών, και οικοδομηθήτω τα τείχη Ιερουσαλήμ· τότε ευδοκήσεις θυσίαν δικαιοσύνης, αναφοράν και ολοκαυτώματα τότε ανοίσουσιν επί το θυσιαστήριον σου μόσχους. Μ αυτούς τους  δύο στίχους ο Δαβίδ λέγει στο  Θεό. Κύριε, ευδόκησε να φανείς αγαθός και προς την Σιών, όπως αγαθός φάνηκες σε μένα και με την ευδοκία και την καλοσύνη σου αυτή ας οικοδομηθούν τα τείχη της Ιερουσαλήμ, που καταστράφηκαν από τους  Βαβυλώνιους. Τότε θα δεχθείς θυσίες, που προσφέρονται σύμφωνα προς τις διατάξεις του Νόμου και προς το δίκαιο. θα δεχθείς και θυσία αναφοράς, καθώς και θύματα, που θα Καίονται ολόκληρα στο  θυσιαστήριο, δηλ. ολοκαυτώματα. Τότε θα ανεβάσουν επάνω στο θυσιαστήριο σου μόσχους για να τους προσφέρουν θυσία σε Σένα.
Οι δύο αυτοί στίχοι του Πεντηκοστού ψαλμού ερμηνεύτηκαν αλληγορικά. Και είναι Οι μόνοι στίχοι του ψαλμού, που δέχτηκαν τέτοια ερμηνεία. Έτσι Σιών και Ιερουσαλήμ χαρακτήρισαν Οι Άγιοι Ευσέβιος και Κύριλλος την Εκκλησία. Σύμφωνα όμως με το Θεοδώρητο ο ψαλμωδός ικετεύει με τους  στίχους αυτούς το Θεό νέαν αναφανήναι Σιών και την επουράνιων Ιερουσαλήμ επί της γης πολισθήναι και ότι πολύ γρήγορα να παρασχεθεί η καινούρια πολιτεία, η οποία δε θα προσφέρει άλλα θύματα, Αλλά θα προσφέρει πνευματική θυσία σύμφωνα και με τον Απόστολο Παύλο που λέγει: Παρακαλώ υμάς, αδελφοί, διά των οικτρών του Θεού  παραστήσαι τα σώματα υμών θυσία ζώσαν, αγίαν, ευάρεστον τω Θεώ, την λογικήν λατρείαν υμών (Ρωμ. 12,1). Σάς προτρέπω, λέγει ο Άγιος Απόστολος, αδελφοί, στο  όνομα της Ευσπλαχνίας και των οικτιρμών που μας έδειξε ο Θεός να παραστήσετε τα σώματά σας σαν σε θυσιαστήριο ζωντανή θυσία, αγία, ευχάριστη στο  Θεό, χρησιμοποιώντας τα μέλη σας ως όργανα πράξεων αποκλειστικά και μόνο αγίων, ποτέ δε ως όργανα αμαρτίας. αυτή η θυσία είναι και η μόνη πρέπουσα, καθαρά πνευματική λατρεία, που γίνεται με τις λογικές δυνάμεις του ανθρώπου.
Και ο Άγιος Αμβρόσιος ως θυσία δικαιοσύνης εξέλαβε τη θυσία του Σώματος και του Αίματος του Χριστού, η οποία προσφέρεται από τους  ιερείς της Καινής Διαθήκης στα Χριστιανικά θυσιαστήρια, που είναι Οι Άγιες Τράπεζες των Ιερών Ναών.
0ι δύο όμως τελευταίοι στίχοι του ψαλμού, θεωρήθηκαν ως μεταγενέστεροι από νεωτέρους ερμηνευτές.
Με άλλα λόγια Οι Εβραίοι στενάζοντες στη Βαβυλώνιο αιχμαλωσία εξόριστοι, μακριά από την πατρίδα, έψαλλαν αυτόν τον ψαλμό εκφράζοντες τη μετάνοια τους για τα παραπτώματα τους. Πίστευαν ότι ζούσαν ως δούλοι κάτω από το ζυγό των Βαβυλωνίων λόγω των παρεκτροπών τους. Έτσι με τον ψαλμό αυτόν ζητούσαν να συγχωρήσει ο Θεός τις αμαρτίες τους, να ευδοκήσει, ώστε να επιστρέψουν στην πατρίδα και να επιτρέψει το κτίσιμο των τειχών της Ιερουσαλήμ. Και με την ανέγερση του ναού θα προσφέρονταν στο  Θεό επί του θυσιαστηρίου μόσχοι. Έτσι, σύμφωνα με τη γνώμη αυτών των ερμηνευτών, προστέθηκαν Οι δύο αυτοί στίχοι από τους  εξόριστους Εβραίους, Οι όποιοι αποτελούν ικεσία συγχρόνως και ευχή η τάμα προς το Θεό της Σιών.
Ο προφήτης του Θεού  επιθυμεί όπως ο Θεός κοιτάζει με ιλαρότητα και αγαθοσύνη την Πόλη Σιών και τους  κατοίκους της πόλεως αυτής. Γεννάται όμως το ερώτημα: Πώς θα δε! ο Θεός με ιλαρότητα και αγαθοσύνη; τι έχει στο  νου του ο Δαβίδ κάνοντας αυτήν την παράκληση στην αγαθοσύνη Του; την αποστολή στον κόσμο του μονογενούς Υιού του Θεού, προκειμένου να οικοδομήσει την νέα Ιερουσαλήμ, δηλ. την αγία Του Εκκλησία Και οικοδομηθήτω τα τείχη Ιερουσαλήμ.
Ο Δαβίδ επιθυμούσε με όλη του την ψυχή τον ερχομό στον κόσμο του Θεανθρώπου Λυτρωτού. η επιθυμία του αυτή φαίνεται καθαρά στους Μεσσιανικούς ψαλμούς του. στους ψαλμούς αυτούς ομιλεί  καθαρά για το πρόσωπο του Κυρίου Ιησού Χριστού. Αναφέρονται μάλιστα και λεπτομέρειες της ζωής και του πάθους Του. Βέβαια, ο Κύριος ήλθε στον κόσμο όχι όταν το επιθυμούσε ο Δαβίδ, Αλλά τότε, που ήταν ο κατάλληλος καιρός για τη λύτρωση του ανθρώπινου γένους. Και αυτή τη νέα εποχή, την εποχή της χάριτος, τη χαιρόμαστε όλοι εμείς. Ζούμε στην εποχή της χάριτος όλοι μας και όχι στην εποχή του νόμου. Είμαστε όλοι προνομιούχοι. Δίδονται σε όλους μας Οι ίδιες δυνατότητες σωτηρίας.
Η οικοδομή, λοιπόν, της νέας Ιερουσαλήμ δηλ. της Αγίας μας Εκκλησίας, είναι μια πραγματικότητα. Έτσι το Πανάγιο αίμα του Κυρίου μας, που χύθηκε στο  Γολγοθά οικοδόμησε την Εκκλησία μέσα στην οποία ζούμε όλοι μας και απολαμβάνουμε τα αγαθά της ως μέλη της. Και κτίστηκε η εκκλησία μας σε τόσο γερά θεμέλια, ώστε όλες Οι δυνάμεις του κακού συσπειρωμένες να μην έχουν τη δυνατότητα να την γκρεμίσουν. Εξ άλλου ο Κύριος μας μιλώντας στον Πέτρο είπε για την Εκκλησία: Πύλαι άδου ου κατισχύσουσιν αυτής (Ματθ. 16,18).
Πριν κτισθεί η Νέα Ιερουσαλήμ υπήρχε η παλαιά. Και για να προφυλάσσεται από τους  εχθρούς της είχε τρία τείχη. τα τείχη αυτά όμως έγιναν σκόνη και δεν έμεινε λίθος επί λίθον επί Αυτοκράτορος Ρώμης Τίτου. Ο Ευαγγελιστής Ματθαίος μας ομιλεί χαρακτηριστικά Γι αυτήν την καταστροφή στο  Ευαγγέλιο του λέγοντας: Και προσήλθον Οι μαθηταί αυτού επιδείξαι αυτώ τας οικοδομάς του Ιερού. Ο δε Ιησούς είπεν αυτοίς· ου βλέπετε ταύτα πάντα; Αμήν λέγω υμίν, ου μη αφεθή ώδε λίθος επί λίθον, Ος ου καταλυθήσεται (24,1-2). Και ο ιερός Χρυσόστομος προσθέτει: ουκέτι περί ερημίας απλώς αυτοίς διαλέγεται, Αλλά παντελή προαναφωνεί  τον αφανισμόν.
Τη νέα Ιερουσαλήμ όμως δεν μπόρεσαν να αφανίσουν. Πολλά μέσα χρησιμοποίησαν αυτοκράτορες της Ρώμης προκειμένου να καταποντίσουν το σκάφος της Εκκλησίας. Οι φοβεροί διωγμοί που εξαπέλυσαν εναντίον της Εκκλησίας, αντί να την κλονίσουν τη στερέωσαν περισσότερο. Συνέβη με την Εκκλησία, ό,τι συμβαίνει με τα δένδρα, που τα χτυπούν δυνατά Οι άνεμοι. τα αναγκάζουν, για να αμυνθούν, να ρίχνουν τις ρίζες τους πιο βαθειά για να μένουν ασάλευτα.
Και είναι αλήθεια ότι η Εκκλησία του Χριστού έμεινε ασάλευτη, γιατί ο ιδρυτής της Κύριος Ιησούς Χριστός έθεσε θεμέλια γερά. Εκείνος είναι ο ακρογωνιαίος λίθος της. Λίθον, όν απεδοκίμασαν Οι οικοδομούντες, ούτος εγεννήθη εις κεφαλήν γωνίας. Ποιά είναι άραγε τα θεμέλια της Εκκλησίας, που έθεσε ο Χριστός και μένουν ασάλευτα;
α) τα μυστήρια της Εκκλησίας μας. το μυστήριο του Βαπτίσματος με το οποίο πετυχαίνουμε την εισδοχή μας στο  σώμα της Εκκλησίας μας, το μυστήριο του Χρίσματος, με το όποιο λαμβάνουμε τα χαρίσματα του Αγίου Πνεύματος, το μυστήριο της Μετανοίας, με το οποίο απαλλασσόμαστε από το βάρος των παραπτωμάτων μας και το μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας, με το όποιο τρεφόμαστε και αυξανόμαστε εν Χριστώ μέχρις ότου όλοι φθάσουμε εις άνδρα τέλειον εις μέτρον ηλικίας του πληρώματος του Χριστού (Έφεσ. 4,13).
β) η Υπεραγία Θεοτόκος. στον Ακάθιστο Ύμνο ψάλλουμε: Τείχος ει των Παρθένων, Θεοτόκε Παρθένε... η Θεοτόκος είναι η θερμή μας Πρεσβεία, η προστασία των Χριστιανών, ο πύργος ο ασάλευτος, η γέφυρα η μετάγουσα τους  εκ γης προς ουρανόν, η παραμυθία, η καταφυγή μας.
γ) Οι αρχάγγελοι Μιχαήλ και Γαβριήλ, καθώς και όλα τα αγγελικά τάγματα του ουρανού. Είναι ο προσωπικός μας φύλακας άγγελος, προς τον όποιο κάθε βράδυ πρέπει να απευθύνουμε την προσευχή Άγιε Άγγελε, ο εφεστώς της αθλίας μου ψυχής και ταλαιπώρου μου ζωής μη εγκαταλείπεις με τον αμαρτωλόν....
δ) Οι Άγιοι μάρτυρες της Εκκλησίας μας. Αυτούς είδε ο Ευαγγελιστής Ιωάννης με το άνοιγμα της πέμπτης σφραγίδος κάτω από το θυσιαστήριο του αρνιού. είδον υποκάτω του θυσιαστηρίου τας ψυχάς των εσφαγμένων (Άποκ. 6,9).
ε) Οι Άγιοι Πατέρες και διδάσκαλοι της Εκκλησίας μας, που μας τρέφουν συνεχώς με τις υπέροχες διδασκαλίες τους.
στ) Οι Ποιμένες της Εκκλησίας μας. Επίσκοποι και Πρεσβύτεροι, που αγωνίζονται και αγρυπνούν για το ποίμνιο ως λόγον αποδώσοντες (Έβρ. 13,17).
Να λοιπόν που η Εκκλησία μας κτίσθηκε με ακρογωνιαίο λίθο τον Κύριο Ιησού Χριστό. Ακρογωνιαίος λίθος ο Κύριος και μικρές πέτρες του κτίσματος όλοι Οι αναγεννημένοι Χριστιανοί. με τέτοιους λίθους και με τέτοιο θεμέλιο είναι δυνατόν ποτέ να γκρεμισθεί το οικοδόμημα; ας μαίνονται Οι εχθροί. ας λυσσομανούν Οι άνεμοι της απιστίας, του μηδενισμού, του υλισμού, της ειδωλολατρίας, της φθοράς και του θανάτου. Όλοι αυτοί θα λακτίζουν προς κέντρα.
Πρέπει να χαιρόμαστε, που στην οικοδομή αυτή παίρνουμε μέρος και εμείς. Είμαστε κι εμείς ένα μικρό λιθαράκι. ας γνωρίζει ο κάθε βαπτισμένος Χριστιανός ότι η χαρά, η ευτυχία και η μακαριότητα βρίσκεται στη σχέση μας μ αυτήν την οικοδομή, που λέγεται ΕΚΚΛΗΣΙΑ του Χριστού. ΓΙ αυτό η ευχή και η προσευχή όλων μας πρέπει να είναι μία προς τον φιλάνθρωπο Κύριο. να στείλει τη χάρη Του σ όλους τους  πλανεμένους, σ όλους ιούς αφώτιστους και σ όλους ιούς ανθρώπους της γης να γνωρίσουν την αλήθεια, το φώς το αληθινόν Το φωτίζον και αγιάζον πάντα άνθρωπον ερχόμενον εις τον κόσμον, ώστε να μπουν στην Κιβωτό, που λέγεται Εκκλησία Χριστού και να γίνουν πιστά μέλη της για να σωθούν.




ΘΥΣΙΑ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ
Σ
τήν Παλαιά Διαθήκη Οι Εβραίοι προσέφεραν θυσίες πολλές στο  Θεό για να τον εξευμενίσουν. Προσέφεραν αιματηρές θυσίες εκ καθήκοντος και ευγνωμοσύνης. Προσέφεραν θυσίες αιματηρές και ολοκαυτώματα ανάλογα με τις ανάγκες. Ένας μόνο δε θέλησε να προσφέρει τέτοιες θυσίες. Ο Προφήτης Δαβίδ. Και τούτο γιατί πίστευε ότι ο Θεός δε θέλει τέτοιες θυσίες. Ότι ει ηθέλησα θυσίαν, έδωκα αν ολοκαυτώματα ουκ ευδοκήσεις. Ο Θεός θέλει και δέχεται τη λογική θυσία.
Θυσία όμως λογική προσφέρουν μόνο Οι Χριστιανοί. Είναι η θυσία δικαιοσύνης που δέχεται ο Θεός. αυτή η θυσία διαφέρει από όλες τις άλλες θυσίες, που προσέφεραν Οι λαοί της γης. η θυσία αυτή των ορθοδόξων πιστών είναι πνευματική θυσία, Γι αυτό γίνεται δεκτή από τον Κύριο της δόξης. Πνεύμα ο Θεός και τους  προσκυνούντας αυτόν εν πνεύματι και αληθεία δει προσκυνείν (Ιωάν. 4,24).
Τέτοιες θυσίες προσφέρονται από τους  ιερείς του Ύψιστου σ όλους τους  Ορθοδόξους Ιερούς Ναούς. εκεί μελίζεται και διαμερίζεται ο αμνός του Θεού, ο μελιζόμενος και μη διαιρούμενος, ο εσθιόμενος και μηδέποτε δαπανούμενος, τους  δε εσθίοντας αγιάζων.
Αυτή είναι η θυσία δικαιοσύνης και ονομάζεται έτσι γιατί:
α) το ολοκαύτωμα είναι ο ίδιος ο Κύριος μας ο Ιησούς Χριστός, που θυσιάστηκε άπαξ στο  Γολγοθά και έδωσε σε μας το δικαίωμα κάθε φορά να τελούμε το μυστήριο της Θ. Ευχαριστίας στο  ιερό Θυσιαστήριο και να τον θυσιάζουμε τρώγοντας συνεχώς το σώμα Του και πίνοντας το αίμα Του, για την κατάκτηση της Βασιλείας των ουρανών, σύμφωνα με τη δική Του εντολή Και
β) Μ αυτή τη θυσία πληρώνουμε στο  Θεό όλα μας τα χρέη, δηλ. των αμαρτιών μας. ΓΙ αυτό κανείς πιστός δεν πρέπει την Κυριακή τουλάχιστον να βρίσκεται μακριά από τη Θ. Ευχαριστία.
Εκτός αυτής της θυσίας ο Κύριος μας ζητεί και άλλες δύο θυσίες, σύμφωνα με τους  πατέρες της Εκκλησίας μας. αυτές είναι η αναφορά και τα ολοκαυτώματα. στην αναφορά συμμετέχουμε όλοι Οι πιστοί, στα ολοκαυτώματα όμως όχι.
Αναφορά είναι τα καλά μας έργα. η προσευχή στον τρισυπόστατο Θεό, η μελέτη του λόγου του Θεού προς καταρτισμό μας, η ελεημοσύνη στους ανήμπορους αδελφούς μας, η ακρόαση του Θείου Λόγου για κατευθύνσεις πνευματικές, η ταπεινοφροσύνη μας, η ειρήνη, η μακροθυμία, η εγκράτεια και τόσες άλλες αρετές απαραίτητες οπωσδήποτε στον καθένα. Και επειδή είμαστε άνθρωποι αμαρτωλοί και επιρρεπείς στην αμαρτία, θα αγωνιζόμαστε συνεχώς, ώστε να πολλαπλασιάζουμε τις αρετές μας. Και αυτό θα γίνεται τώρα που έχουμε τα μάπα ανοιχτά. Ιδού νυν καιρός ευπρόσδεκτος, ιδού νυν ημέρα σωτηρίας (Β Κορ. 6,2).
Ολοκαυτώματα είναι Οι ολοκληρωτικές θυσίες. Είναι η προσφορά του εαυτού μας ολοκλήρου. Τέτοιες θυσίες κάνουν στο  Θεό Οι αφιερωμένοι άνθρωποι, Οι μοναχοί και Οι μοναχές. Οι άνθρωποι εκείνοι, που αρνούνται τον κόσμο και την κοσμική ζωή και ανταλλάσσουν τις εφήμερες απολαύσεις με τις αιώνιες χαρές και ευλογίες. Κάνουν αυτήν τη θυσία για την αγάπη του Χριστού. Θυσιάζουν χάριν του Χριστού τα πάντα. Και πιο μεγάλες θυσίες αντιπροσφοράς προσφέρουν εκείνοι Οι μοναχοί, που βρίσκονται μακριά από το κοινόβιο μέσα στις σπηλιές και ζουν ασκητικώτατα στερούμενοι των πάντων. Είναι εκείνοι, για τους  οποίους μίλησε ο Άγιος Απόστολος και είπε ότι ζουν εν όρεσι και σπηλαίοις και ταις οπαίς της γης. Και οπωσδήποτε δεν είναι λίγοι Οι άνθρωποι αυτοί, που για την αγάπη του Χριστού χάρισαν στον κόσμο τα υπάρχοντα τους και θυσίασαν τον εαυτό τους. Διαβάζοντας το Συναξαριστή θα εκπλαγούμε.
Το παράδοξο, όμως, είναι ότι πολλοί των ανθρώπων αυτών που θυσίασαν τη ζωή τους έζησαν πρώτα μερικά χρόνια μέσα στη χλιδή και μέσα στο  βούρκο της αμαρτίας. Είχαν τα πάντα. δεν έλειπε από τη ζωή τους τίποτε. Χρήματα πολλά, δόξα ανθρώπινη, διασκέδαση, σάρκα. Και όμως! Όλα αυτά δε φάνηκαν ικανά για να ικανοποιήσουν τον έσω άνθρωπο. Και αυτό που δε βρήκαν στον κόσμο με όλες τις ευκολίες και τέρψεις το βρήκαν στη φυγή από τον κόσμο και στην ασκητική ζωή. η ζωή αυτή της στέρησης τους  καθάρισε το νου. Έγιναν νηφάλιοι. Έτσι μπόρεσαν να ατενίσουν το Θεό.
Αλλά η δική τους προσφορά και θυσία διδάσκει στον κάθε θνητό, ότι υπάρχουν αξίες ασυγκρίτως μεγαλύτερες απ αυτές, που προσφέρει ο κόσμος. η άσκησή τους και η στέρηση στοιχειωδών πραγμάτων για τη ζωή δίδει αφορμή στον άνθρωπο της καταναλωτικής κοινωνίας του 20ου αιώνα να σκεφθεί ότι πάνω από τη σάρκα και πάνω από το στομάχι υπάρχει ο πνευματικός άνθρωπος, που χορταίνει και καταξιώνεται στη σχέση του με το Θεό.
Δεν είναι βέβαια εύκολη η ζωή αυτών των ανθρώπων. Είναι δύσκολη και βασανιστική. για να την εξακολουθήσει κανείς πρέπει να έχει χάρισμα από το Θεό. στο  μέτρο όμως των δυνατοτήτων μας, μέσα στον κόσμο ο καθένας μας έχει τη δυνατότητα να ζήσει θεϊκά, ασκούμενος και στερούμενος. αυτό θα το πετύχει με τη σχέση του με την Εκκλησία και την συνεχή επαφή με τον πνευματικό του οδηγό, τον εξομολόγο. Μόνο έτσι Οι κινήσεις του θα είναι μετρημένες και Οι ενέργειες του θεϊκές.  Έτσι η προσφορά της αναφοράς και των ολοκαυτωμάτων δεν είναι προνόμιο μόνο των ελαχίστων, Αλλά όλων των πιστών.







Η ΑΝΩ ΙΕΡΟΥΣΑΛΗΜ
Η
 Ιερουσαλήμ, είναι η γνωστή σ όλο τον κόσμο πόλη της Παλαιστίνης. Είναι η πόλη, όπου ο Κύριος Ιησούς Χριστός παρέδωσε επάνω στο  Σταυρό το Πνεύμα Του λέγοντας: Πάτερ εις χείρας σου παρατίθεμαι το πνεύμα μου (Λουκ. 23,46), η κακία και το μίσος των αρχόντων της εποχής του Κυρίου με τη σύμφωνη γνώμη του όχλου άρον, άρον, σταύρωσον αυτόν (Ίωάν. 19,5) έφθασε στο  σημείο να κρεμάσει στο  Σταυρό τον ίδιο το Θεό, που τόσο ευεργέτησε τους  πατέρες του, Αλλά και τους  ίδιους.
Ο Κύριος όμως είπε με το στόμα του υμνογράφου Και συνανυψώ υμάς εις την άνω Ιερουσαλήμ. Εκτός λοιπόν αυτής της Ιερουσαλήμ της επίγειας υπάρχει και η άνω Ιερουσαλήμ, δηλ. η Βασιλεία των Ουρανών. μια Βασιλεία που δε θα έχει τέλος όπως Οι επίγειες Βασιλείες· Και της Βασιλείας αυτού ουκ έσται τέλος.
Αυτή τη Βασιλεία υποσχέθηκε ο Κύριος μας σ όλους εκείνους, που θα θελήσουν να τον ακολουθήσουν. Και πολύ δίκαια. Γιατί κληρονόμοι του πατέρα μας είμαστε εμείς τα παιδιά του. Και κληρονόμοι της Βασιλείας του Θεού  θα είναι όλα του τα τέκνα, που θα μείνουν πιστά στα κελεύσματά Του.
Πρώτος πολίτης της Βασιλείας του Θεού έγινε ο ληστής σύμφωνα με τα λόγια του Κυρίου Αμήν λέγω σοι, σήμερον μετ εμού έση εν τω παραδείσω (Λουκ. 23,43). Και η Βασιλεία του Θεού δεν θα κατοικείται από Αγίους, Αλλά από μετανιωμένους αμαρτωλούς. Δυνάμει μέλη της Βασιλείας του Θεού είναι όλοι Οι άνθρωποι. Κανείς δεν αποκλείεται αυτής της Βασιλείας. Ο Κύριος μας είπε ότι: Θέλει πάντας ανθρώπους σωθήναι και εις επίγνωσιν αληθείας ελθείν (Α Τιμ. 2,4).
Το εμπνευσμένο από το Άγιο Πνεύμα προφητικό βλέμμα του Δαβίδ βλέπει στο  βάθος των αιώνων. Βλέπει ακόμη και στο  υπέρ πέραν, τη μεταφυσική πραγματικότητα. Βλέπει την άνω Ιερουσαλήμ. Γι αυτό στον ψαλμό του λέγει: Και οικοδομηθήτω τα τείχη Ιερουσαλήμ. δεν πρόκειται βέβαια για την επίγεια Ιερουσαλήμ, όπου ζει  και βασιλεύει. Αλλά πρόκειται για την άνω Ιερουσαλήμ, τη Βασιλεία των Ουρανών.
Έχει μεγάλη επιθυμία να οικοδομηθεί αυτή η Ιερουσαλήμ για να δοξάζεται ο Θεός, Αλλά και για να σώζονται Οι άνθρωποι. Και πώς θα γινόταν το κτίσιμο της; με τον ερχομό του Θεανθρώπου Λυτρωτού. Περιμένει ο Δαβίδ να έλθει ο Μεσσίας για να συμφιλιώσει το Θεό με τον αποστάτη άνθρωπο και τελικά να τον σώσει! ο Άγιος Απόστολος Παύλος μας πληροφορεί: Εχθροί όντες κατηλλάγημεν τω Θεώ διά του θανάτου του υιού αυτού (Ρωμ. 5,10).
Ο αληθινός Θεός τότε ήταν γνωστός μόνο στους Ιουδαίους. Γνωστός εν τη Ιουδαία ο Θεός. Ο υπόλοιπος κόσμος γνωρίζει μόνο ειδωλολατρικούς Θεούς και αυτούς λατρεύει. στη Νέα, όμως, Διαθήκη ο Θεός γίνεται γνωστός σ όλο τον κόσμο. Και γίνεται γνωστός ο Θεός με τον ερχομό του Θεανθρώπου Λυτρωτού. Σήμερα το βιβλίο των βιβλίων, η Καινή Διαθήκη, έχει κατακτήσει σχεδόν όλο τον κόσμο. Έχει μεταφρασθεί σε χίλιες διακόσιες γλώσσες και διαλέκτους και μοιράζεται σ όλο τον κόσμο. Εκατομμύρια αντίτυπα καθημερινά δίδονται στους ανθρώπους. Και θα έλθει η ημέρα σύντομα, που κανένα σπίτι στον κόσμο δε θα στερείται του βιβλίου του Θεού.
Τη Βασιλεία των ουρανών ποθεί και ο Δαβίδ. Φαίνεται τούτο καθαρά από τον ψαλμό του που λέγει: Μίαν ητησάμην παρά Κυρίου, ταύτην εκζητήσω το κατοικεί ν με εν οίκω Κυρίου πάσας τας ημέρας της ζωής μου (Ψαλμ. 26,4). Και ο πόθος του γίνεται εντονότερος, όταν λέγει: ΩΣ αγαπητά τα σκηνώματά σου Κύριε των δυνάμεων! Επιποθεί και εκλείπει η ψυχή μου εις τας αυλάς του Κυρίου (Ψαλμ. 83,1).
Ο Προφήτης γνωρίζει ότι Οι πύλες της Βασιλείας των Ουρανών είναι κλεισμένες. η παραβίαση αυτών των πυλών ήταν αδύνατη, γιατί ο Κύριος τοποθέτησε εκεί μετά την έξωση του Αδάμ αγγέλομε πύρινη ρομφαία. Αδύνατον επομένως να ανοίξουν. για να ανοίξουν Οι πύλες έπρεπε να ικανοποιηθεί η δικαιοσύνη του Θεού. η θυσία του Κυρίου παραμέρισε τα εμπόδια και άνοιξαν διάπλατα Οι πύλες του ουρανού για να δεχθούν στη μόνιμη κατοικία μας όλους τους  μετανιωμένους αμαρτωλούς. Και λέγω μόνιμη κατοικία μας, γιατί η πόλη στην οποία ζούμε είναι προσωρινή και πρόσκαιρη. Σ αυτήν την πόλη που ζούμε, θα ζήσουμε λίγα ακόμη χρόνια. Και αυτοί, που σήμερα είδαν το φώς της ημέρας έχουν το πολύ περιθώριο ένα αιώνα. τι είναι όμως ο αιώνας μπροστά στην αιωνιότητα; Επομένως εδώ είμαστε φιλοξενούμενοι, πρόσκαιροι, περαστικοί. ου γάρ έχομεν ώδε μένουσαν πόλιν, Αλλά την μέλλουσαν επιζητούμεν (Έβρ. 13,14).
Για να κερδίσουμε όμως την άνω Ιερουσαλήμ, πρέπει εδώ στην επίγεια Ιερουσαλήμ να δουλέψουμε. Και όπως μια άμορφη μάζα μαρμάρου είναι δυνατόν να μεταβληθεί σ ένα ωραίο άγαλμα, κατά παρόμοιο τρόπο και η ακατέργαστη ψυχή του ανθρώπου με την άσκηση μπορεί να γίνει κατάλληλη για τη Βασιλεία του Θεού.
Ο Κύριος μας με ποικίλους τρόπους κατεργάζεται τη σωτηρία μας. Επιτρέπει πολλές φορές δυστυχίες και θεομηνίες, ασθένειες και θανάτους προκειμένου να μας φέρει εις εαυτόν, γιατί εύκολα λησμονούμε τον προορισμό μας. Πολλές φορές η δύναμή μας και ο πλούτος μας μας κάνουν να πιστεύουμε ότι αυτονομηθήκαμε. η δοκιμασία όμως μας επαναφέρει στη σωστή μας τροχιά. επί πλέον με τα αγαθά μας έργα και τις αρετές μας, που είναι αποτέλεσμα αγώνος, κατεργαζόμαστε με τη χάρη του Θεού  τη σωτηρία μας. Έτσι ετοιμάζουμε τον εαυτό μας για τη Βασιλεία των ουρανών. ας μη μας διαφεύγει ότι το εισιτήριο για τον ουρανό βγαίνει εδώ κάτω στη Γή.
Ποτέ όμως δεν πρέπει να αγανακτούμε για τις τυχόν δοκιμασίες και δυσκολίες της ζωής μας. Ο πιστός δοκιμάζεται εδώ στη Γή, όπως το χρυσάφι μέσα στο  καμίνι ως χρυσός εν χωνευτηρίω εδοκιμάσθη. Λίγο θα κουραστούμε εδώ, για να απολαύσουμε εκεί των χαρίτων και δωρεών του Θεού. Εκεί, όταν βρεθούμε, θα αναπαυτούμε, γιατί εκεί ουκ εστί πόνος, ου λύπη, ου στεναγμός. εκεί στην άνω Ιερουσαλήμ Οι Πατριάρχες, Οι Προφήτες καθώς και όλοι Οι δίκαιοι της Παλαιάς Διαθήκης, Οι Άγιοι Απόστολοι, Οι άγιοι μάρτυρες, Οι όσιοι και όλοι Οι πιστοί, που αγωνίστηκαν στη γη θα υμνούν και θα δοξολογούν συνεχώς τον Κύριο της δόξης. Μακάριοι Οι κατοικούνιες εν τω οίκω σου εις τους  αιώνες αινέσουσι σε (Ψαλμ. 83,5). εκεί όλοι Οι σεσωσμένοι θα είναι ενωμένοι με τον Κύριο της δόξης. θα είναι ευχής έργον σ αυτούς να ανήκουμε και εμείς. Και θα ανήκουμε, αν αγωνισθούμε και αν ο αγώνος μας αυτός είναι συνεχής.
Μη λησμονούμε ότι βρισκόμαστε μεν στην μεταπτωτική εποχή, Αλλά στον κόσμο ήλθε ο Χριστός και μας σήκωσε από την πτώση. αν θα σταθούμε όρθιοι είναι δικό μας θέμα. Πάντως Οι πύλες του παραδείσου είναι ανοικτές και παραμένουν ανοικτές, για να διαβούμε και μείς. Και τις πύλες αυτές τις διαβαίνουν, όσοι αγωνίζονται και όσοι καθαρίζονται από τις αμαρτίες τους. Ο Δαβίδ είπε: Καρδίαν συντετριμμένην και τεταπεινωμένην ο Θεός ουκ εξουδενώσει.
Δεν πρέπει να διαφεύγει ακόμη της προσοχής μας το γεγονός ότι η Βασιλεία του Θεού δέχεται τους  καθαρούς. δεν έχει καμιά σημασία αν προηγουμένως ήταν λερωμένοι. Ο ληστής, Οι πόρνες, Οι τελώνες, και άλλοι αμαρτωλοί έχουν θέση στο  παράδεισο, γιατί μετάνιωσαν και καθαρίστηκαν. Αυτή η κάθαρση είναι απαραίτητο να γίνει και σε μάς. Και αυτή η κάθαρση επιτυγχάνεται μέσα στην Εκκλησία με τα άγια μυστήριά της.


ΕΠΙΛΟΓΟΣ
Ο
 Πεντηκοστός ψαλμός είναι ο ψαλμός της μετανοίας.
Εάν αγαπούμε το Θεό, εάν ποθούμε τον ουρανό, εάν επιθυμούμε τη σωτηρία μας, είναι ανάγκη να προσέχουμε και να φροντίζουμε τον εαυτό μας. να τρεφόμαστε πνευματικά για να αυξανόμαστε εν Χριστώ.
Ένα απολυτίκιο, που γράφτηκε για τους  οσίους της Εκκλησίας μας, προτρέπει: Επιμελείσθε δε ψυχής, πράγματος αθανάτου.
Δεν κατακτάται βέβαια εύκολα η άνω Ιερουσαλήμ. Ο Κύριος μας προειδοποίησε λέγοντας: διά πολλών θλίψεων δει ημάς εισέλθειν εις την Βασιλείαν του Θεού (Πράξ. 14,22).
Η γη που ζούμε είναι η επίγειος Βαβυλώνα. Είναι ο τόπος της εξορίας μας. Και όπως ο Ισραήλ έκλαιγε επί των ποταμών Βαβυλώνος γιατί ερχόταν στη μνήμη του η Σιών, έτσι και Εμείς θα θρηνούμε για τις αμαρτίες μας, γιατί στη θύμησή μας θα έρχεται ο ουρανός, η Βασιλεία του Θεού, η άνω Ιερουσαλήμ, όπου υπάρχει αγιότητα, καθαρότητα και ατελεύτητη ζωή. Γι αυτό κάθε βράδυ ας λέμε: Ελέησον με, ο Θεός, κατά το μέγα έλεός σου και κατά το πλήθος των οικτιρμών σου εξάλειψον το ανόμημα μου. επί πλείον πλύνον με από της ανομίας μου, και από της αμαρτίας μου καθάρισον με. Ότι την ανομίαν μου εγώ γινώσκω, και η αμαρτία μου ενώπιων μου  εστί διά παντός. Σοι μόνω ήμαρτον, και το πονηρόν ενώπιων σου εποίησα, όπως αν δικαιωθείς εν τοις λόγοις σου, και νικήσης εν τω κρίνεσθαι σε. Ιδού γάρ εν ανομίαις συνελήφθην, και εν αμαρτίαις εκίσσησέ με η μήτηρ μου. Ιδού γάρ αλήθειαν ηγάπησας, τα άδηλα και τα κρύφια της σοφίας σου εδήλωσας μοι. Ραντιείς με υσσώπω, και καθαρισθήσομαι, πλύνεις με, και υπέρ χιόνα λευκανθήσομαι. Ακουνείς μοι αγαλλίασιν και ευφροσύνην, αγαλλιάσονται οστέα τεταπεινωμένα. Απόστρεψον το πρόσωπον σου από των αμαρτιών μου, και πάσας τας ανομίας μου εξάλειψον. Καρδίαν καθαράν κτίσον εν εμοί, ο Θεός, και πνεύμα ευθές εγκαίνισον εν τοις εγκάτοις μου. μη απορρίψεις με από του προσώπου σου, και το Πνεύμα σου το άγιον μη αντανέλης απ εμού. Απόδος μοι την αγαλλίασιν του σωτηρίου σου, και πνεύματι ηγεμονικώ στήριξον με. Διδάξω άνομους τας οδούς σου, και ασεβείς επί σε επιστρέψουσι. Ρύσαι με εξ αιμάτων, ο Θεός, ο Θεός της σωτηρίας μου αγαλλιάσεται η γλώσσα μου την δικαιοσύνην σου. Κύριε, τα χείλη μου ανοίξεις, και το στόμα μου αναγγέλλει  την αίνεσιν σου. Ότι ει ηθέλησας θυσία ν, έδωκα αν ολοκαυτώματα ουκ ευδοκήσεις. Θυσία τω Θεώ, Πνεύμα συντετριμμένον καρδίαν συντετριμμένην και τεταπεινωμένην ο Θεός ουκ εξουθενώσει. Αγάθυνον, Κύριε εν τη ευδοκία σου την Σιών, και οικοδομηθήτω τα τείχη  Ιερουσαλήμ. Τότε ευδοκήσεις θυσίαν δικαιοσύνης, αναφοράν και ολοκαυτώματα. Τότε ανοίσουσιν επί το θυσιαστήριον σου μόσχους.